پیشتازی فولاد مبارکه در حفظ محیط زیست با برداشتن گام‌های بلند

به گزارش می‌متالز، نشست زیست‌بوم گفتگو در قالب جلسه تخصصی چالش‌های صنعت و محیط زیست با محوریت توسعه پایدار در صنعت فولاد ۱ خرداد ۱۴۰۲ در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد.

در این جلسه که با حضور رؤسا و کارشناسان فولاد مبارکه، معاونت اداره کل محیط زیست استان اصفهان و جمعی از اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد حضار به ارائه نظرات پیرامون مسائل محیط زیستی حول صنعت فولاد پرداختند.

فولاد مبارکه همواره در حال اجرای پروژه‌ها و اقدامات اصلاحی است

صفی‌قلی معاون اداره کل محیط زیست استان اصفهان نیز در سخنانی اظهار کرد: نباید به صنعت با عینک بدبینی نگاه کرد. محیط زیست مهم است و در عین حال صنعت و توسعه پایدار نیز مهم است. از سوی دیگر جامعه نیز باید با مسائل زیست محیطی آشنا شود و همچنین موضوعات اقتصادی نیز مد نظر قرار بگیرد؛ چرا که منافع صنعت، جامعه و محیط زیست به هم گره خورده است.

وی گفت: باید فرهنگ مصرف در کشور درست شود و به طور مثال استاندارد نبودن مصارف نشان می‌دهد که می‌بایست به مسائل آموزشی بیشتر توجه کرد. نباید فقط از صنعت یا مسوولین توقع تلاش در زمینه‌های مختلف داشت بلکه همه افراد جامعه در قبال بهبود در مصارف و حفظ محیط زیست باید اقدامات لازم را انجام دهند. دانشگاه و مدارس یکی از بهترین بستر‌هایی هستند که می‌توانند آموزش و فرهنگ مورد نیاز را نهادینه کنند تا بتوانیم محیط زیست بهتری را داشته باشیم.

معاون اداره کل محیط زیست استان اصفهان افزود: سند آمایش استان از گذشته آماده شده و طبق سند آمایش، مجوزات مشاغل در حال صدور هستند تا جهت‌گیری درستی نسبت به صنعت انجام شود. اولویت امروز استان گردشگری، دانش‌بنیان، فرهنگ و هنر و مواردی از این دست بوده و صنایعی نظیر صنایع آب‌بر دیگر در اصفهان جایی برای توسعه ندارند.

وی خاطر نشان کرد: فولاد مبارکه در دهه ۶۰ مجوز گرفت و در آن زمان به طور کاملاً قانونی عملیات احداث آن آغاز شد. این شرکت در زمینه آلایندگی روندی نزولی داشته چرا که در این زمینه سرمایه‌گذاری نموده و این تفاوت‌ها کاملاً محسوس با گذشت زمان است.

صفی‌قلی تصریح کرد: فولاد مبارکه در حال تدوین طرح جامعی است که مصارف منابع را مشخص نموده و طبق این برنامه مشکلات موجود در زمینه زیست‌محیطی را تا حد زیادی حل می‌کند. فولاد صنعتی استراتژیک در کشور بوده و یکی از سرمایه‌های مهم کشور است که برای همین باید به مسائل این صنعت، آگاهانه نگاه کنیم.

فولاد مبارکه؛ صنعتی پیشتاز در حفظ محیط زیست

بهنام کاویانی رئیس محیط‌زیست فولاد مبارکه در این نشست اظهار کرد: فولاد مبارکه در حوزه‌های مختلف خود را با شرکت‌های مهم و سرآمد فولادساز دنیا مقایسه می‌کند و در همین راستا گزارش‌هایی استاندارد نظیر GRI و گزارش پایداری را در نتیجه فعالیت‌های خود تهیه نموده است.

وی گفت: هم‌اکنون این شرکت به دنبال اصلاح چالش‌های موجود بوده و بسیاری از اقدامات مهم را در قالب پروژه‌های بهبود در حوزه محیط زیست انجام داده و سعی کرده با استفاده بهینه از منابع، در راستای مسوولیت‌های اجتماعی خود نسبت به حفظ محیط زیست پاسخگو باشد. همچنین ایشان اشاره داشت در بدو تاسیس فولاد مبارکه طبق گزارش‌های سال ۱۳۶۴، مخالفتی با وجود صنعت فولاد در اصفهان نبوده بلکه مخالفت با آلودگی وجود داشته و مطرح شده است که آلودگی را باید مهار کرد که اینکار نیاز به هزینه و بودجه دارد. تا بتوان مانند سایر کشور‌های صنعتی از نعمات وجود صنایع بزرگ فولادی که اشتغال زایی و فقرزدایی را به ارمغان می‌آورد و موجب اهمیت و امنیت ملی می‌شود، بهره‌مند باشیم.

رئیس محیط زیست فولاد مبارکه افزود: امروز فولاد مبارکه در عرصه‌های زیست‌محیطی پیشتاز بوده و در بسیاری از زمینه‌های زیست‌محیطی این پیشتازی را حفظ کرده و در صنعت کشور نمونه است. به طور مثال در این راستا برای اطمینان از عدم وجود آلاینده‌های خاک و محصولات کشاورزی در شعاع ۲۰ کیلومتری کارخانه، فولاد مبارکه بیش از ۲ هزار نمونه را به آزمایشگاه‌های مختلف ارسال نموده است که نتایج آن کمتر از حدود مجاز استاندارد‌های ملی و بین المللی است. فولاد مبارکه این اقدامات را به طور دائم برای پایش محیط زیست پیرامون خود انجام می‌دهد.

رئیس محیط زیست فولاد مبارکه به دیدگاه‌های صنعت ستیزانه امروزی که مدعی هستند سودآوری بالای صنایع فولادی ناشی از دریافت منابع ارزان قیمت آب، برق و گاز و سنگ‌های معدنی است اشاره کرد و گفت: این نوع نگاه، طرز تفکر عوامانه و بدون مستندات قلمداد می‌شود.

وی افزود: علیرغم تامین حامل‌های انرژی (آب، برق، گاز) و سنگ معدن با قیمت‌های بالا، واقعیت سودآوری فولاد مبارکه به همت دانش، تکنولوژی، خطوط پیوسته، نیروی انسانی توانمند در فرآیند‌های سنگ تا رنگ محصولات بوده و همچنین به همت بهبود‌های انجام شده در فرآیند‌های تولیدی و زنجیره تامین پایدار، سرمایه گذاری‌های هوشمندانه در توسعه‌های هدفمند در داخل کارخانه زیر سقف موجود و سرمایه گذاری برای ایجاد کارخانه جات فولادسازی در خارج از استان از شمال تا جنوب کشور است که فولاد مبارکه را قادر نموده با حفظ جایگاه رقابتی خود سودآوری قابل اطمینان را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. علاوه بر این موارد، این شرکت در طول ۲۰ سال گذشته اهداف سازمانی خود را برنامه ریزی و محقق نموده است و با ایجاد سیستم‌های اتوماسیون، بهبود مداوم، بهره وری نیروی انسانی ارزش افزوده مضاعف و پایدار را ایجاد کرده است. همچنین در زمینه محصولات بروز مانند انواع ورق‌های رنگی، گرید‌های دوفازی، پراستحکام، الکتریکی، فولاد زنگ نزن، پوشش دار، آجدار، مخازن، گرید‌های مقاوم به حرارت، لوازم خانگی، میکروآلیاژی و ... قدم‌های قابل قبولی برداشته است و با عرضه آن در بازار، صنایع پایین دستی را از واردات این محصولات بی نیاز نموده است. ضمن اینکه این شرکت در راستای سرمایه گذاری‌های کلان در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی و کاهش انتشار کربن و توجه به خدمات اجتماعی و حفظ محیط زیست گام‌های بلندی برداشته است.

رئیس محیط زیست فولاد مبارکه در رابطه با سوالاتی در مورد بازگشت پساب‌های شهری به آبخوان‌ها که مورد سوال حضار بود گفت: سهم ۴۰ میلیون متر مکعبی آب در سال برای تولید ۲ میلیون تن فولاد خام در بدو تاسیس کارخانه درنظر گرفته شده که با وجود افزایش ظرفیت تولید شاهد کاهش مصرف آب خام به ۲/۱۵ میلیون مترمکعب هستیم و آنچه امروزه مطرح است بازگشت مقدار ۹ میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده با هزینه هر مترمکعب بالغ بر ۴۰ هزار تومان به آبخوان‌ها جهت تولید محصولات کشاورزیاست. این درحالی است که تولید هیچ محصول کشاورزی به روش سنتی با این آب مقرون به صرفه نیست و با این اقدام فولاد مبارکه نه تنها توانسته هزینه زیاد تصفیه آب را از نهاد‌های دولتی کاهش دهد، بلکه توانسته از ورود فاضلاب‌ها به رودخانه، چاه‌های جذبی و زمین‌های کشاورزی و احیانا مصارف مجدد آن در کشاورزی غیراصولی جلوگیری به عمل آورد.

کاویانی افزود: هزینه بالای تصفیه فاضلاب شهری برای تولید فولاد که ارزش افزوده بالغ بر ۲۰ هزار تومان در لیتر و بهره وری نزدیک به ۵۰ درصد را دارد، کاری علمی و مورد تایید است. این درحالی است که در مورد مصرف کشاورزی ارزش افزوده کمتر از ۲۰۰ تومان و بهره وری پایین‌تر از ۵ درصد را خواهد داشت؛ بنابراین با توجه به تغییرات آب و هوایی و کمبود شدید آب اصفهان، تولید محصولات فولادی تصمیم عاقلانه‌ای خواهد بود. شایان ذکر است فولاد مبارکه در راستای آینده نگری و مسوولیت پذیری اجتماعی خود اقدام به شروع ابرپروژه انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان جهت تامین آب مورد نیاز صنایع نموده است، که در آینده نزدیک از نعمات آن برخوردار خواهیم شد.

ضرورت جامع‌نگری برای حفظ محیط زیست

مهدی بصیری عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان اظهار کرد: اگر در هر جای دنیا تولید بر مبنای مزیت نسبی نباشد، این تولید به محیط زیست خسارت می‌زند. اما این اتفاق در مورد بعضی از محصولات نمی‌افتد و به طور مثال در خوزستان نی‌شکر با آب‌های سطحی آبیاری شده و رشد می‌کند، ولی در بسیاری از کشور‌ها با آب باران رشد می‌کند.

وی افزود: در استان اصفهان نیز برخی از مزیت‌های نسبی در کنار شرایط کشور موجب شد تا صنعت فولاد کشور به نظیر فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان به مرکز ایران یعنی اصفهان بیاید. باید جامع‌نگری در دستور کار قرار بگیرد تا همه مسائل در زمینه محیط زیست و منابع طبیعی برای حفظ این ضروت الهی حفظ شود.

حفظ محیط زیست برای آینده‌ای بهتر

محمد رحمتی کارشناس واحد محیط زیست نیز در این جلسه اظهار کرد: فولاد مبارکه شهروند شرکتی مسوولیت‌پذیر برای خلق آینده‌ای بهتر است و در همین راستا برای تحقق محیط زیستی پایدار برنامه‌هایی در حوزه‌های مختلف پایداری در دستور کار قرار داده است. فولاد مبارکه امروز از سنگ تا رنگ این صنعت را تولید نموده و در تلاش است تا ردپای محیط زیستی خود را به حداقل برساند.

وی گفت: در همین راستا استراتژی پایداری شرکت براساس استاندارد‌های بین المللی و متناسب با رویکرد انجمن جهانی فولاد (Worldsteel) تدوین و حوزه‌های تمرکز بر محیط زیست به طور جد در حال پیگیری و اجرا است. در اولویت بندی انجام شده، ۶ موضوع از حوزه‌های تمرکز پایداری شرکت به موضوع محیط زیست می‌پردازد، که برای هر کدام برنامه‌ریزی‌های دقیقی در این شرکت انجام شده است.

کارشناس واحد محیط زیست افزود: مدیریت منابع آبی یکی از موضوعاتی است که در حوزه پایداری مد نظر قرار گرفته است. در این راستا اقداماتی نیز انجام شده که به طور مثال میزان برداشت آب خام که از گذشته برای فولاد مبارکه در نظر گرفته شده، امروز به حدود ۱۵ میلیون متر مکعب برای ۷.۲ میلیون تن فولاد خام تقلیل یافته است.

وی خاطر نشان کرد: فولاد مبارکه به دنبال کاهش ردپای کربن است. در این راستا سعی شده است با سه رویکرد Eco-product، Eco-solution و Eco-process از کمترین منابع بیشترین استفاده را داشته باشد؛ محصولات دوستار محیط زیست تولید کند؛ پروژه‌هایی نظیر نیروگاه خورشیدی را احداث و راه اندازی کند و همچنین یک واحد نیروگاه سیکل ترکیبی با راندمان بالا نیز به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد.

رحمتی تصریح کرد: فولاد مبارکه در زمینه کنترل آلودگی هوا نیز اقدامات مؤثری انجام داده است و میزان انتشار آلاینده‌ها به صورت دوره‌ای تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین به صورت آنلاین پایش و اندازه گیری می‌شود. براساس مطالعه انجام شده اخیر، سهم فولاد مبارکه در آلودگی (ذرات معلق (PM ۲.۵)) هوای اصفهان، کمتر از ۱ درصد است.

فولاد مبارکه علاوه بر اقدامات فوق، به‌دنبال تحقق اقتصاد چرخشی جهت خلق ارزش و به اشتراک گذاری آن، مدیریت منابع و جلوگیری از هدررفت آن، انعطاف پذیری اکوسیستم و به حداقل رساندن ردپای پسماند است. این موضوعات نشان می‌دهد فولاد مبارکه به دنبال ارتقاء بهره وری و تبدیل شدن به صنعت سبز است.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین