راه خروج اضطراری صنعت ریخته‌گری از نابودی

به گزارش می‌متالز، صیاد ملکی فردی با اشاره به اینکه ریخته‌گران فعال در صنعت مس از شرایط خوبی برخوردار نیستند، بیان کرد: متاسفانه این کارگاه ریخته‌گری در وضعیت نیمه تعطیل بوده و اکنون تنها با ۱۰ درصد ظرفیت خود مشغول به فعالیت است. دلایل متعددی باعث شده تا ریخته‌گران در چنین شرایطی قرار بگیرند که می‌توان به برخی از آن‌ها همچون عدم تامین مواد اولیه به مقدار کافی، محدودیت و افزایش هزینه‌های انرژی و مشکلات مربوط به نیروی انسانی اشاره کرد. در خصوص چالش مواد اولیه متاسفانه شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت مس، سرباره‌های خود را تنها در اختیار چند پیمانکار قرار می‌دهند و سایر تولیدکنندگان باید به دنبال منابع دیگری برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود باشند. به همین دلیل این کارگاه ریخته‌گری که در استان زنجان واقع شده است، مواد اولیه مورد نیاز خود را از شهر‌های اصفهان، تهران، تبریز و ارومیه تهیه کرده و متحمل هزینه‌های بالای حمل‌و‌نقل می‌شود. تنها راهکاری که می‌تواند باعث بهبود شرایط فعالان صنعت ریخته‌گری شود، عرضه مواد اولیه از سوی شرکت‌های بزرگ در بورس کالاست که این اقدام باعث جلوگیری از ایجاد رانت و عرضه‌های انحصاری می‌شود؛ با معامله مواد اولیه در این تالار صنعتی، تمام تولیدکنندگان از شرایط یکسانی برخوردار شده و می‌توانند خاک و سرباره مورد نیاز خود را تهیه کنند. البته در اینجا باید به نکته‌ای اشاره کنم که کاتد مس در بورس کالا به قیمت پایه ۳۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم عرضه شده و پس از رقابت با قیمت ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد، اما تولیدکنندگان کاتد، شمش مس را از ما با قیمت پایه ۳۲۰ هزار تومان خریداری می‌کنند. متاسفانه در حال حاضر شرایط تولیدکنندگان به قدری نامناسب است که تقریبا حدود ۸۰ درصد واحد‌های تولیدی که با این کارگاه در یک شهرک صنعتی دایر بودند، تعطیل شده و این کارگاه ریخته‌گری هم با شرایط سختی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. لازم به ذکر است که این مجموعه شمش مس با عیار ۹۷ درصد تولید می‌کند که تقاضا برای آن در بازار مناسب بوده و مشکل اصلی نبود مواد اولیه است.

وی در همین راستا ادامه داد: در کنار تهیه دشوار خاک و سرباره، با افزایش قیمت و کاهش کیفیت آن مواجه هستیم؛ متاسفانه هزینه‌های تولید با افزایش نرخ تورم به طور چشمگیری رشد یافته و در مقابل قیمت فروش محصول به دلیل اینکه بر اساس بورس فلزات لندن قیمت‌گذاری می‌شود، با افت شدیدی مواجه شده است. به عنوان مثال ۲۰ روز گذشته شمش مس در محدوده قیمتی ۳۹۰ تا ۴۰۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شد، اما اکنون با قیمت ۳۴۰ هزار تومان به ازای هرکیلوگرم در بازار به فروش می‌رسد. نوسان قیمت‌ها باعث می‌شود تا زمانی که تولیدکنندگان مواد اولیه را با قیمت‌های بالاتری خریداری کرده‌اند، به دلیل افت قیمت شمش مس، آن را با قیمت کمتری فروخته و متضرر شوند. همچنین میزان تولید شرکت‌هایی که سرباره را از آن‌ها تهیه می‌کردیم، به شدت کاهش یافته و همین موضوع روی عیار و میزان سرباره تولیدی آن‌ها تاثیر گذاشته است. به عنوان مثال در سال‌های گذشته سرباره ایجاد شده در یک شرکت به طور سالیانه ۲۰۰ تن بود، اما اکنون به ۲۰ تن کاهش یافته است؛ همچنین کیفیت سرباره یک شرکت در سال ۱۳۸۵ به حدی بود که ۸۵ درصد آن جوابگوی نیاز ما بود، اما در سال ۱۳۹۰، با کاهش ۲۸ درصدی تنها ۵۷ درصد سرباره به کار ما آمد. در پی یافتن علت کاهش کیفیت سرباره، متوجه شدیم که این شرکت در گذشته مواد اولیه خود را از فرانسه وارد می‌کرد، اما در سال ۱۳۹۰ مواد اولیه خود را از چین وارد کرده است.

کاسه صبر تولیدکنندگان لبریز شده

مدیر کارگاه ریخته‌گری ملکی فردی در رابطه با چالش‌هایی که در زمینه انرژی و نیروی انسانی با آن مواجه هستند، ابراز کرد: افزایش قیمت و محدودیت‌های انرژی، تولیدکنندگان را تحت فشار قرار داده است؛ به طوری که هم‌اکنون این کارگاه ریخته‌گری ماهانه ۱۵۰ میلیون تومان هزینه گاز و ۱۵ میلیون تومان هزینه برق پرداخت می‌کند. در صورتی سال گذشته به طور ماهانه حداکثر هزینه برق کارگاه هفت میلیون تومان و هزینه گاز ۲۵ میلیون تومان بود؛ علاوه‌بر افزایش هزینه‌های انرژی، اکنون اعلام کرده‌اند که دو روز در هفته برق واحد‌های صنعتی قطع خواهد شد و ما تولیدکنندگان هم باید به ناچار دو روز کارگاه را تعطیل کنیم. در خصوص چالش‌های نیروی انسانی باید گفت که ریخته‌گران ماهر برای کار در کارگاه حقوق بالایی را درخواست می‌کنند؛ به عنوان مثال درخواست حقوق ۲۵ میلیون تومانی دارند و با میزان حقوقی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصویب کرده حاضر به کار نیستند. همچنین نیروی‌های کار معمولی هم برای اینکه آمادگی لازم جهت کار در کار‌گاه را داشته باشند، نیازمند آموزش و صرف زمان هستند. لازم به ذکر است که سال گذشته ۲۰ نفر در این کارگاه مشغول به کار بودند، اما مشکلات فراوان باعث شد تا تعداد آن‌ها به ۱۱ نفر کاهش یابد؛ البته با توجه به شرایط موجود، به ناچار باید مجددا تعدیل نیرو داشته باشیم.

ملکی فردی با اشاره به افزایش هزینه‌های تعمیر و نگه‌داری تجهیزات و ماشین‌آلات، اظهار کرد: ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در این مجموعه ساخت داخل هستند؛ به همین دلیل مشکلی برای تهیه قطعات و لوازم یدکی نداریم، اما موضوع اصلی افزایش تورم و رشد نجومی قیمت‌هاست. به عنوان مثال در سال گذشته برای تعمیر لیفتراک و تراکتور کارگاه حدود ۵۰ میلیون تومان هزینه می‌کردیم، اما اکنون با سه برابر این مبلغ هم امکان تعمیر و یا تعویض قطعات را نداریم. همچنین قیمت یک قوطی ۲۰ کیلوگرمی گریس نسوز، سال گذشته حدود یک میلیون تومان بود، اما اکنون به سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ این موضوع برای خرید مواد مصرفی همچون کک و آهک هم صدق می‌کند.

خاموش شدن شمع تولید با عدم حمایت

وی در خصوص عدم حمایت نهاد‌های دولتی از تولیدکنندگان، تصریح کرد: وعده‌های فراوانی در جهت حمایت از تولید داده می‌شود، اما هیچ قدمی در راستای حمایت و عمل به وعده‌ها برداشته نمی‌شود و متاسفانه حتی برخی نهاد‌های دولتی اقدام به سنگ‌اندازی در مسیر تولید می‌کنند. فعالان صنعت ریخته‌گری با احداث کارگاه خود به دور از مناطق مسکونی و نصب فیلتر روی اگزوز‌های خروجی، میزان آلایندگی خود را به صفر رسانده‌اند، اما در برخی موارد با مشکلاتی مواجه شده و باید برای رفع آن‌ها به مراجع قانونی مراجعه کنند؛ در صورتی که سایر کشور‌ها از تولیدکنندگان خود حمایت‌های فراوانی را به عمل می‌آورند. به عنوان مثال کشور ترکیه که با اعطای وام‌هایی با بهره‌های پایین و یا بلاعوض، از تولیدکنندگان خود که با کمبود نقدینگی مواجه هستند حمایت می‌کند، اما در ایران تولیدکنندگان برای اخذ تسهیلات بانکی با سود بالای ۱۸ درصد، باید شرایط دشواری را پشت سر بگذارند. با توجه به شرایط نامناسب تولیدکنندگان ایرانی، در حال حاضر تولیدکنندگان ترک رقیب اصلی ما در منطقه به شمار می‌روند که متاسفانه خام فروشی و صادرات شمش مس نیز به این موضوع دامن زده است. در یک برهه زمانی صادرات شمش مس ممنوع شد، اما اکنون مجددا به جریان افتاده و واسطه‌گران به راحتی به صادرات شمش مس می‌پردازند؛ اکثر شمش مس تولید شده در داخل به کشور‌های ترکیه، چین و امارات متحده عربی صادر می‌شود. همچنین واردات مواد اولیه نیز سال‌های گذشته از کشور عراق صورت می‌گرفت، اما اکنون در استان زنجان تنها یک واحد تولیدی اجازه این کار را دارد. برای اینکه وضعیت صنعت کشور به خصوص صنعت ریخته‌گری دچار تغییر و تحول اساسی شود، باید افرادی که از شایستگی لازم برخوردارند بر سر کار بیایند تا رانت و سود‌های کلان واسطه‌گران به طور کامل قطع شود. اگر شرایط بر همین روال ادامه پیدا کند، شاهد تعطیلی تک تک واحد‌های ریخته‌گری و افزایش معظلات اجتماعی خواهیم بود.

منبع: فلزات آنلاین