کارآفرینی با افکار مدرن

به گزارش می‌متالز، در تجارت کالا‌های مختلف در بازار کاشان فعالیت داشت. او درسن ۳۹ سالگی اولین فعالیت مدرن نساجی را در شهرش تاسیس کرد. شرکت ریسندگی و بافندگی کاشان (سهامی عام) در ۲۸ آذر ۱۳۱۳، با سرمایه اولیه دویست‌هزار‌تومان تفضلی و چهار نفر دیگر تاسیس شد و در اول تیر ۱۳۱۵ به بهره برداری رسید. این شرکت در ابتدا کارگاه کوچکی بود که آن را برای تهیه نخ‌های مورد مصرف در صنعت فرش بافی تدارک دیده بودند و با ۱۰۰ نفر شروع به‌کار کرد. تفضلی به مدت ۴۵ سال رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل آن بود. در اواخر دهه‌۴۰، سید‌محمد قریشی، حسین کیهان، حسین محمدیان و محمد کاشانی؛ اعضای هیات‌مدیره آن بودند. قسمت ریسندگی کارخانه، انواع نخ شماره ۴ تا ۸۰ یا ۶۴۰۰ دوک و ۹۰‌هزار بقچه تولید می‌کرد، پس از چند سال تعداد کارگران شرکت به ۳۰۰ نفر رسید. در اول تیر ۱۳۲۷به منظور توسعه کارخانه، نوسازی ماشین‌آلات ریسندگی و بافندگی و چیت سازی مبلغ چهل و هشت‌میلیون‌ریال به سرمایه شرکت اضافه شد. در پی آن محصول شرکت به چندبرابر سال‌های قبل افزایش یافت. در سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۸ نیزچهل و پنج‌میلیون‌ریال، به سرمایه شرکت افزوده شد و کارخانه دیگری با ۱۴۰۰۰ دوک نخ ریسی و ۵۰۸ ماشین بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل، تاسیس شد که روزانه هفتاد‌هزار متر پارچه پشمی، ابریشمی، پویلین، ساتن و کرپ دوشین تولید می‌کرد.

پس از ۸ سال (سال ۱۳۴۶) تعداد دوک‌های نخ ریسی به ۳۶.۵۰۰عدد، ماشین‌های بافندگی به ۱۰۴۰ عدد و تعداد پرسنل به ۲۸۰۰ نفر رسید‌و روزانه حدود صد‌هزار متر پارچه و ۹۰ نوع بافته تولید می‌شد. قسمت ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل انواع منسوجات- از پنیه طبیعی، الیاف سنتتیک، پارچه‌های زنانه و مردانه با طرح‌های مختلف- به‌طور مرتب در حال گسترش بود. در سال‌۱۳۵۰شرکت از واحد جدید خود بهره برداری کرد و با بیست‌هزار دوک ریسندگی و دستگاه‌های بافندگی، محصولات کرپ، ژورژت، فاستونی، پلی‌استر، پوپلین و پارچه‌های مبلی تولید کرد. پرسنل شرکت در سال‌۱۳۵۲ به ۳۲۰۰ نفر رسید؛ همچنین شرکت به نصب دستگاه فیشینگ پرداخت. این دستگاه از چروک خوردن و آب رفتن پارچه جلوگیری می‌کرد. تولید شرکت در سال‌۱۳۴۹ به بیست و چهار‌میلیون متر افزایش یافت. در سال‌پنجاه، بیش از پانزده‌میلیون‌ریال، سود ویژه بین کارگران توزیع شد. در اواخر دهه‌چهل سرمایه شرکت از چهارصد و هشتاد و شش‌میلیون‌ریال به نهصد و سی و دو‌میلیون‌ریال و در سال‌۱۳۵۶ به یک‌میلیارد و۵۵۷میلیون ریال افزایش یافت. در چهار سال، زیربنای کارخانه به پنجاه و هشت‌هزار متر‌مربع رسید. محصولات آن انواع منسوجات نخی، ابریشمی، الیاف پشمی، مصنوعی، متقال و تولید سالانه شرکت، سی و پنج‌میلیون متر، از انواع پارچه بود. در اسفند ۱۳۵۵ریسندگی و بافندگی کاشان در بورس پذیرفته شد، بهای اسمی هر سهم ۵۰۰۰‌ریال و آخرین قیمت هر سهم در پایان ۱۳۵۷، به میزان ۱۰.۳۰۰ریال بود. این شرکت در سال‌۱۳۵۷ با بیش از ۸۵۰۰ سهامدار، حدود ۴۵۰۰ پرسنل، چهار متخصص خارجی و ۱۱ مهندس فعالیت داشت. دومین سرمایه‌گذاری صنعتی تفضلی در سال‌۱۳۳۴، در کارخانه مخمل کاشان صورت‌گرفت که ۲۵‌درصد سهم متعلق به وی و ۷۵‌درصد سهم، از آن خاندان لاجوردی بود. کارخانه مخمل کاشان در حدود صد و بیست‌هزار مترمربع زمین و ۶۵۰۰ متر‌مربع زیربنا داشت و به تولید انواع نخ، پارچه‌های چادری حریر، انواع مخمل پتویی، مبلی، کبریتی، پلاش، شیفون و نخی، سجاده و... می‌پرداخت و طی ۲۵ سال‌به تدریج توسعه یافت. در اواسط دهه۴۰، سرپرستی مخمل با تفضلی، لاجوردیان و محمود رضایی (فارغ التحصیل مدیریت صنعتی از آمریکا) بود. این کارخانه در سا ۱۳۴۵ حدود ۲هزار نفر پرسنل داشت.

در بهمن ۱۳۵۳شرکت مخمل و ابریشم کاشان در بورس پذیرفته شد که ارزش هر سهم آن‌هزار ریال بود. در سال‌۱۳۵۷ ارزش معاملاتی آن به ۱۴۰۰‌ریال رسید. شرکت مخمل در سال‌۱۳۵۷ بیش از ۲۰۴۰سهامدار داشت و سرمایه آن پس از چند مرحله به یک‌میلیارد و ۷۶۵ میلیون ریال افزایش یافت. مدیران و سهامداران کارخانه، تفضلی، لاجوردیان و خانواده لاجوردی بودند. تفضلی مدیری مجرب و آشنا به بازار بافندگی ایران بود که در صنعت نساجی سابقه‌ای ۲۰‌ساله داشت. او در زمان تاسیس مخمل، صنعتگری شناخته‌شده (در حوزه نساجی) بود. محصولات کارخانه موردپسند بازار بود و هر قدر تولید می‌شد به‌فروش می‌رسید، به‌طوری‌که فروش شرکت از چهل و نه‌میلیون‌تومان در سال‌۱۳۴۹ به پانصد‌میلیون‌تومان در سال‌۱۳۵۷ رسید. برای افزایش تولید به‌کارگران پیشنهاد شد بر پایه کارمزد (به‌جای روزمزد) کار کنند.

مزد کارگران، ۶‌تومان، در ازای ۱۲ متر تولید مخمل بود. هرکسی، بیش از ۱۲ متر می‌بافت، مزد آن را دریافت می‌کرد. تولید آن‌ها به موازات بالا‌رفتن سطح بهره وری به روزی ۲۸ متر و دستمزد آن‌ها به ۱۰ تا ۱۴تومان رسید. نگاهی اجمالی به تحول سرمایه‌گذاری، مقدار تولید، تعداد پرسنل، افزایش واحد‌ها و گسترش بخش‌ها، نشانگر این است که تفضلی طی بیش از چهار دهه، به‌طور دائم به نوسازی و توسعه واحد اقتصادی خود می‌اندیشید. تفضلی در نهاد‌های کارفرمایی، اتاق بازرگانی کاشان و ایران مشارکت داشت. وی به دلیل سابقه طولانی در صنعت نساجی، فردی معتبر و شناخته‌شده در این زمینه بود، از این‌رو در ۳۰ آبان ۱۳۳۴ در انتخابات اتاق بازرگانی کاشان- که در فرمانداری برگزار شد- شرکت کرد. حسن تفضلی، حسین اطمینان، حسین شریفیان و حاج سیدمحمد سیدی به نمایندگی انتخاب شدند و محمود کیهان را به‌عنوان رئیس اتاق بازرگانی کاشان انتخاب کردند. در سال‌۱۳۳۹ کارخانه‌های نساجی تهران، یزد، کاشان و... به تشکیل سندیکای صاحبان نساجی اقدام کردند که براساس حق‌رای به نسبت ماشین‌آلات ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و... صورت‌گرفت.

در آغاز، ریاست آن را حسن کورس و خزانه داری آن را القانیان برعهده داشت. تا سال‌۱۳۵۷ حسن تفضلی، عبدالله مقدم، محمدعلی غضنفر، محسن اخوان و... از اعضای هیات‌مدیره سندیکا بودند. زمانی‌که مخمل شیفون از فرانسه وارد ایران شد، تفضلی و لاجوردیان به فکر تهیه این پارچه در خود ایران افتادند. کارخانه گوسکن سازنده ماشین مخمل بود. آن‌ها برای بازدید از کارخانه به آلمان رفتند و تقاضای ۵۰ دستگاه از ماشین مخمل شیفون کردند. مدیر کارخانه به آن‌ها گفت فقط چند کارخانه در اروپا قادر به تولید این محصول باکیفیت هستند و آن‌ها را به علت مشکل و ظریف‌بودن تولید مخمل، از این کار بازداشت. او به آن‌ها گفت حتی امکان بازدید از دو کارخانه تولیدکننده مخمل در اروپا فراهم نیست. لاجوردیان از این کار منصرف شد؛ اما تفضلی گفت، این صنعت مال کاشان است و ۴۰۰ سال‌پیش، از کاشان به چین و سایر نقاط رفته‌است؛ چگونه ما نمی‌توانیم این محصول را تولید کنیم؟ هنوز هم استعداد‌های قدیمی و باقی‌مانده آن در کاشان هستند. با اصرار تفضلی، قرارداد خرید ۵۰ دستگاه به امضا رسید. آن‌ها دو مهندس تولیدکننده مخمل را با دو‌برابر حقوق دریافتی در آلمان و پرداخت هزینه مسکن به کاشان آوردند تا به تولید مخمل بپردازند.

منبع: دنیای اقتصاد