صادرات شیمیایی‏‏‌ها در مسیر رشد باقی ماند

به گزارش می‌متالز، در چنین شرایطی بررسی شاخص قیمت دلاری صادرات و واردات محصولات شیمیایی نشان می‌دهد که قیمت شاخص وارداتی این محصولات طی ۱۰سال گذشته با نرخ تقریبا ثابتی افزایش یافته است. در حالی که از نرخ صادرات محصولات فلزی کشور در سال ۱۴۰۱ کاسته شده، بر نرخ صادرات در بخش محصولات حیوانی رشد به شکل قابل ملاحظه‌ای افزوده شده است.

کاهش ارزش محصولات فلزی ایران در بازار بین‌المللی

بررسی آمار‌های منتشرشده از آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در یک‌بازه زمانی ۱۰ ساله نرخ تورم کالا‌های صادراتی در زمستان ۱۴۰۰ با ثبت رقم ۲۳‌درصد به اوج خود رسیده است، در حالی که روند کاهشی آن با سرعتی شدید از بهار ۱۴۰۱ شروع شده و تا انتهای سال ادامه یافته است. افت نرخ تورم تا حدی ادامه یافته که رقم آن در پاییز ۱۴۰۱ منفی شده است. به بیان دقیق تر، تورم سالانه دلاری صادرات فلزات در دو فصل آخر سال ۱۴۰۱ به‌ترتیب به ارقام منفی ۴/ ۴‌درصد در پاییز و منفی ۷/ ۸‌درصد در زمستان، رسیده است. این مساله نشان می‌دهد که کالا‌های فلزی مانند آهن و مس و ابزارآلات آهنی تولید داخل در بازار‌های بین‌المللی در پاییز سال گذشته ۴/ ۴‌درصد و در زمستان آن سال ۷/ ۸‌درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ ارزان‌تر شده اند. به عبارت دیگر، ایران این کالا‌ها را به صورت ارزان تری به کشور‌های دیگر می‌فروشد.

کرونا و رونق بازار مواد شیمیایی

بررسی شاخص قیمت دلاری صادرات و واردات محصولات شیمیایی نشان می‌دهد که قیمت شاخص وارداتی این محصولات طی ۱۰ سال گذشته با نرخ تقریبا ثابتی افزایش یافته است. از طرفی، قیمت دلاری محصولات شیمیایی وارداتی طی پنج‌سال گذشته هر سال به میزان تقریبا ۱۵‌درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر نرخ تورم این محصولات در پنج‌سال گذشته برابر با ۱۵‌درصد بوده است. شاخص قیمت دلاری صادرات محصولات شیمیایی از سال ۹۰ تا ۹۵ تقریبا ثابت بود، اما از سال ۹۶ روند افزایشی به خود گرفت. افزایش قیمت دلاری در سال ۹۹ و همزمان با اوج شیوع کرونا و افزایش تقاضای جهانی برای مواد شوینده و دارویی سرعت گرفت. همچنین، تورم دلاری صادرات محصولات شیمیایی طی ۱۰ سال گذشته در بهار ۱۴۰۱ به اوج خود رسید، به طوری که نرخ تورم دلاری صادرات این محصولات از ۹/ ۲‌درصد در پاییز سال ۱۳۹۹ به ۳/ ۵۱‌درصد در بهار سال گذشته رسید.

سایه جنگ روسیه و اوکراین بر تورم صادراتی و وارداتی نباتات

طبق بررسی ها، در ۱۰ سال گذشته ارزش دلاری محصولات نباتی وارداتی و صادراتی افزایش داشته است. به عبارت دیگر محصولات نباتی صادراتی و وارداتی در ۱۰ سال گذشته به‌جز دوره لغو تحریم‌ها با افزایش قیمت مواجه بوده‌اند. این افزایش قیمت از ابتدای اسفند سال ۱۴۰۰ به دلیل آغاز جنگ اوکراین و روسیه، شتاب بیشتری گرفته؛ زیرا اوکراین تولیدکننده عمده محصولات نباتی در بازار بین‌المللی بوده و جنگ این کشور با روسیه باعث شده است عرضه محصولات نباتی در بازار بین‌المللی با چالش جدی مواجه شود.

علاوه بر روند افزایشی شاخص قیمت محصولات نباتی وارداتی، نرخ تورم آن نیز در دوران جنگ اوکراین و روسیه روند صعودی داشته است؛ به طوری که تورم سالانه دلاری محصولات نباتی وارداتی از ۷/ ۸‌درصد در زمستان ۱۴۰۰ به ۱/ ۱۱‌درصد در بهار ۱۴۰۱ رسیده و تا اسفند ۱۴۰۱ ادامه پیدا کرده و به ۳/ ۱۶‌درصد رسیده است. به عبارت دیگر، قیمت دلاری آن دسته از محصولات نباتی که به کشور وارد می‌شوند، از زمستان سال ۱۴۰۰ تا سال بعد از آن به طور پیوسته افزایش یافته است. جنگ اوکراین و روسیه علاوه بر قیمت دلاری کالا‌های وارداتی گروه نباتات بر قیمت دلاری کالا‌های صادراتی این گروه نیز تاثیر گذاشته است؛ به صورتی که تورم سالانه دلاری صادراتی این محصولات در یک‌سال اخیر به ۶/ ۵‌درصد در زمستان ۱۴۰۰ و ۶/ ۶‌درصد در زمستان سال گذشته افزایش یافته است.

براساس آمار‌های منتشرشده، در زیربخش حیوانات زنده و محصولات آن مانند گوشت و لبنیات، ارزش دلاری صادراتی این محصولات در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش داشته؛ در حالی که ارزش دلاری واردات این گروه به صورت جزئی کاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از زمستان ۱۴۰۰ تا زمستان ۱۴۰۱، نرخ تورم صادراتی حیوانات زنده و محصولات آن به شکل قابل‌توجهی تا ۱۵‌درصد افزایش داشته است. این مساله، نشان می‌دهد که ارزش این محصولات در سال ۱۴۰۱ در بازار‌های بین‌المللی نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است. همچنین، نرخ تورم صادراتی حیوانات و محصولات آن در زمستان ۱۴۰۱ رکورد ۶/ ۱۶‌درصدی را به خود اختصاص داده که در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه است.

به بیان دقیق‌تر، نرخ تورم صادراتی این کالا از پاییز سال ۱۴۰۰ روند افزایشی به خود گرفته و در زمستان سال بعد به اوج خود رسیده، در حالی که تورم وارداتی این کالا از پاییز سال ۱۴۰۰ روند کاهشی به خود گرفته؛ به طوری که در تابستان ۱۴۰۱ منفی شده و به منفی ۲/ ۱‌درصد رسیده است. این روند منفی تا پایان سال گذشته ادامه داشته است. به عبارت دیگر، از تابستان سال ۱۴۰۱ تا پایان همان سال قیمت دلاری حیوانات و محصولات آن به طور مداوم کاهش یافته است.

در واقع در سال ۱۴۰۱ هم صرفه واردات و هم صرفه صادرات حیوانات و محصولات آن برای بازرگانان داخلی نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. در بحث صادرات، چون قیمت دلاری این کالا در بازار بین‌المللی افزایش داشته، صادرکنندگان از فروش این کالا در بازار‌های خارجی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل آن سود بیشتری کسب می‌کنند. از طرف دیگر به دلیل کاهش قیمت دلاری وارداتی این محصولات، وارد‌کنندگان در سال گذشته با قیمت کمتری نسبت به سال ۱۴۰۰ این محصولات را خریداری کرده اند؛ بنابراین صرفه وارداتی و صادراتی حیوانات و محصولات آن برای بازرگانان داخلی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است.

منبع: دنیای اقتصاد