نماگر نادقیق بازار؟

به گزارش می‌متالز، نماگر اصلی بازار سهام با رشد ۱۲/ ۰ درصدی در روز دوشنبه در سطح یک میلیون و ۹۵۶ هزار واحدی قرارگرفت. به این ترتیب بازدهی این شاخص از ابتدای سال به ۱۲/ ۰ درصد رسید. همچنین نماگر هموزحن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نماد‌های معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد با رشد اندک ۱۰/ ۰ درصدی همراه شد تا در محدوده ۶۷۴ هزار و ۲۱۹ واحدی بایستد. شاخص کل فرابورس نیز به‌عنوان نماینده سهام فرابورسی بازار با رشد ۱۶/ ۰ درصدی همراه شد و به محدوده ۲۵ هزار و ۵۲ واحدی رسید.

شاخص هموزن و شاخص فرابورس نیز به ترتیب بازدهی ۲/ ۱۵ و ۷/ ۲ درصدی را در سال‌جاری به ثبت رسانده‌اند. در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، نماد‌های شپنا، شستا، وغدیر، خودرو، فولاد، وتجارت و البرز نماد‌هایی بودند که در صدرجدول بیشترین تاثیرگذاران بر روی شاخص کل بورس قرار داشتند. اگر تاثیر مثبت این هفت نماد را بر روی شاخص کل بورس تهران درنظر بگیریم، به عدد ۲ هزار و ۱۴۳واحد خواهیم رسید که اندکی کمتر از رشد ۲ هزار و ۴۱۳ واحدی شاخص کل در روز گذشته است. این موضوع این نکته را به مخاطب یادآور می‌شود که شاخص کل، یک نماگر دقیق برای بیان اوضاع و احوال بازار سهام نیست و مثبت بودن هفت نماد، این شاخص را مثبت جلوه داده است، در صورتی‌که در کلیت بازار اکثر سهم‌ها در محدوده منفی مورد معامله قرار می‌گرفتند، به همین دلیل در سالیان اخیر همواره انتقاداتی نسبت به شاخص کل مطرح شده و از ابداع و به کارگیری یک شاخص جدید سخن به میان آورده شده است.

همان طور که بار‌ها در گزارش‌های قبلی «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شد، برآیند کلی پارامتر‌های اثرگذار بر بازار سهام در مقطع فعلی در یک وضعیت خنثی به سر می‌برد؛ بدین معنا که نه محرک‌های مثبتی که در این مدت در بطن و متن بازار سهام ظهور کرد، توانست بازار سرمایه را از باتلاق کنونی برهاند و نه اخبار منفی دیگر از آب و تاب آنچنانی برخوردار هستند که بتوانند قطار قیمت‌ها را به ایستگاه‌های پیشین بازگردانند. ماحصل چنین شرایطی منجر به اکران سریال تکراری رفت و برگشت شاخص در کانال ۲ میلیون و یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی شده است و اهالی بورس تهران همچنان در این وضعیت فرسایشی، نظاره گر نوسانات قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای هستند تا در صورت صدور سیگنال‌های مناسب از سمت و سوی پارامتر‌های آماری، مجددا در مقام خریدار در سمت تقاضای سهام مختلف قرار بگیرند. دلار در معاملات بازار آزاد ارز بعد از اینکه در هفته گذشته توانسته بود مجددا کانال ۴۹ هزار تومان را فتح کند، دوباره با فشار فروشندگان در بازار همراه شد و فشار عرضه و ضعف تقاضا، بهای اسکناس آمریکایی را به کانال ۴۸ هزار تومان بازگرداند.

دلار در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ روز دوشنبه) در پله هفتم کانال ۴۸ هزار تومان معامله می‌شود. دلار در سال‌های اخیر همواره با بازار سهام همبستگی قابل توجهی داشته و با یک تاخیر زمانی کوتاه، همیشه صعود دلار، روند قیمت‌ها در بازار سهام را با افزایش همراه کرده‌است. طبیعتا وقتی آرامش بر بازار ارز حاکم است، نمی‌توان از بازار سهام انتظار حرکت رو به جلوی شگرف و دور از انتظاری را داشت. آنچه که روند معاملات این روز‌های تالار شیشه‌ای برای مخاطبان و سهامداران در اذهان تداعی می‌کند، این است که بازار در بسیاری از سهام کوچک و بزرگ گرفتار اصلاح‌های سهمگین از سقف‌های ثبت شده در اردیبهشت سال‌جاری شده و دیگر فروشندگان دست به ماشه و پرقدرتی که با حجم عظیمی از سهام در سمت عرضه، صف آرایی کنند، وجود ندارند، اما نکته قابل توجه دیگری که از رصد تحرکات شاخص‌ها و همچنین خریداران و فروشندگان استنباط می‌شود، نبود محرک‌های مثبت و چشم انداز روشن فرارروی بازار در مقطع فعلی است. به بیانی ساده تر، با توجه به اینکه سهم‌ها از سقف‌های خود کاهش معناداری را تجربه کرده اند، سهامداران دیگر حاضر نیستند در قیمت‌های فعلی که هر لحظه امکان برگشت قیمت‌ها با شوک‌های لحظه‌ای وجود دارد، سهام تحت مالکیت خود را به دیگران واگذار کنند.

از سوی دیگر، هدف خریداران از خرید سهام شرکت‌های مختلف، دستیابی به سود است. با وجود اینکه می‌توان گفت در محدوده‌های کنونی سهام کوچک و بزرگ بازار ارزنده هستند، اما نمی‌توان درباره همین سهم‌ها واژه جذابیت را به کار برد. ممکن است سهام شرکتی ارزنده باشد، اما برای خرید جذابیت نداشته باشد و در صورتی‌که سهام مختلف از قابلیت رشد قابل توجه در بازه‌های زمانی مختلف برخوردار باشد، می‌توان خاصیت جذابیت را به سهام آن شرکت نسبت داد. مشکل فعلی بورس تهران در برهه کنونی دقیقا در تفاوت همین دو نکته خلاصه می‌شود، بازار سهام در مقطع فعلی ارزنده است و قیمت‌های فعلی توجیه خرید دارد، اما بسیاری از سهام از شرایط کافی برای اقناع مخاطب برای نسبت دادن صفت جذابیت عاجز هستند.

سنجه‌های آماری بازار نیز همین موضوع را به تصویر می‌کشند و بازنمای ارزندگی و عدم جذابیت بازار برای بازیگران بورس تهران هستند. پارامتر‌های ارزش معاملات خرد بازار سهام و تراز نقدینگی حقیقی - ورود و خروج پول حقیقی‌ها به بورس- از جمله مواردی هستند که در روند‌های صعودی و نزولی به‌عنوان یک چراغ راهنما برای سهامداران عمل می‌کنند و سرمایه گذاران با بررسی وضعیت این متغیر‌ها می‌توانند موعد تغییر روند یا تداوم روند شکل گرفته را پیش بینی کنند. ارزش معاملات خرد بازار سهام در روز گذشته در محدوده هزار و ۷۵۱ میلیارد تومانی قرارگرفته که رقم نازلی برای این پارامتر آماری است. ثبت چنین ارقام نازلی در ارزش معاملات خرد؛ در واقع در حکم تصدیقی برای قضیه ارزندگی قیمت‌ها و جذاب نبودن آن‌ها است؛ در واقع سهامدارانی که در مقطع فعلی، سهام مختلفی را در پورتفوی خود دارند، با توجه به ریزش قیمت‌ها حاضر به عرضه سهام خود نیستند و جریان معاملات با عرضه‌های کم حجم پیگیری می‌شود.

در سمت دیگر، با توجه به وضعیت حاکم بر سایر بازار‌ها و وضعیت کنونی بازار سهام، بازیگران حاضر در پشت صحنه معاملات از بودن عواملی که قیمت‌ها را در مقطع فعلی برای آن‌ها جذاب کنند، محروم هستند و این موضوع موجب شده که آن‌ها به خرید‌های محدود خود در سهم‌های مختلف قانع باشند و با رصد اخبار، چشم انتظار تغییر بنیادین در متغیر‌های اثرگذار بر بازار باشند و در هفته‌ها یا ماه‌های آتی در مقام خریدار در صحنه معاملات حاضر شوند.

منبع: دنیای اقتصاد