محرک‌های تورم مرداد

به گزارش می‌متالز، مرکز آمار ایران با پنج روز تاخیر، گزارش تورم مردادماه را منتشر کرد. این گزارش در حالی منتشر می‌شود که پیش از این، بخشی از آن از سوی خبرگزاری‌ها منتشر شده بود. «دنیای اقتصاد» پیش‌تر در گزارشی با عنوان «خروج تورم از مرز مجاز»، به بررسی آمار تورم مردادماه پرداخت و اعلام کرد که تورم در میانه تابستان با افزایش مواجه شده و از محدوده لازم برای رساندن تورم به زیر ۳۰ درصد خارج شده است. با‌این حال گزارش تازه‌منتشر‌شده جزئیات بیشتری را در خود گنجانده و اطلاعاتی درباره جزئیات تورمی گروه‌های مختلف کالا و خدمات، تورم استان‌ها و دهک‌های درآمدی در بر دارد. آمار‌ها حاکی از آن است که بخش اصلی بار تورم ماهانه مردادماه به تورم بخش «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» مربوط می‌شود. از سوی دیگر وزن بالای تورم کالا‌های غیرخوراکی موجب شده دهک دهم بالاترین تورم را در میانه تابستان تجربه کند. در‌حالی‌که تورم استان یزد از ۵۰ درصد عبور کرد، نرخ تورم خوزستان ۷/ ۳۳ درصد ثبت شد.

انتشار دیرهنگام آمار

مرکز آمار ایران با پنج روز تاخیر، در گزارشی داده‌های مربوط به تورم مردادماه را منتشر کرد. پیش از این، بخش‌هایی از این گزارش از سوی خبرگزاری‌ها منتشر شد و دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «خروج تورم از مرز مجاز» به بررسی آن‌ها پرداخت. در آن گزارش تشریح شد که در ماه‌های اخیر کلکسیونی از کم‌کاری‌ها در کارنامه مرکز آمار به ثبت رسیده است و با وجود انتشار نامنظم گزارش‌ها و ارائه آمار از تریبون‌های غیررسمی، نهاد‌های رسمی ارائه‌دهنده آمار در کشور در حال از دست دادن کارکرد خود هستند. نکته قابل‌توجه در گزارش تورم مردادماه، عبور تورم ماهانه از سطح مجاز ۲ درصدی و رسیدن به سطح ۴/ ۲ درصدی و بازگشت تورم نقطه‌به‌نقطه به مدار صعودی بود. نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مردادماه با ۴/ ۰ واحد درصد افزایش، به ۸/ ۳۹ درصد رسید. این در حالی است که تورم کشور پس از ۱۴ ماه در تیرماه سال جاری به زیر ۴۰ درصد رسید.

جزئیات گروه‌های تورمی

جزئیات گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از سبد خانوار به ۲۹ درصد می‌رسد و سهم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات بیش از ۷۱ درصد است. آمار‌ها نشان می‌دهد در بخش کالا‌های خوراکی و آشامیدنی، گوشت قرمز و پرندگان رکورددار افزایش تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه مردادماه است. بر این اساس گوشت قرمز و ماکیان در مردادماه با تورم ۸/ ۷ درصدی مواجه شده و در مقایسه با مردادماه سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۹۵ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است.

در آن سو، در میان کالا‌های غیرخوراکی و خدمات بالاترین تورم ماهانه به گروه «آب، برق و سوخت» تعلق دارد که در مردادماه ۴/ ۴ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. مسکن و به طور خاص اجاره نزدیک به ۳۴ درصد از کل سبد خانوار‌های کشور را به خود اختصاص داده و این بدان معناست که یک‌سوم درآمد خانوار صرف پرداخت اجاره‌بها می‌شود. این گروه مهم در مردادماه ۳/ ۳ درصد افزایش قیمت داشته است و تورم نقطه‌به‌نقطه آن به ۴/ ۳۸ درصد رسیده است. در میان گروه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات، گروه هتل و رستوران با تورم ۶۰ درصدی، بالاترین افزایش قیمت را طی یک سال اخیر تجربه کرده است و حمل‌ونقل عمومی نیز با ثبت تورم نقطه‌به‌نقطه ۶/ ۵۸ درصدی در مردادماه، در جایگاه بعدی ایستاده است.

جزئیات تورم در کالا‌ها

یکی از دسته‌بندی‌های جدید مرکز آمار در اعلام گزارش تورم خود مربوط به کالا‌های بادوام، کم‌دوام و بی‌دوام است. بر اساس گزارش منتشرشده از سوی مرکز آمار، بیش از ۴۰ درصد کالا‌های مصرفی موجود در سبد خانوار را کالا‌های بی‌دوام تشکیل می‌دهند. کالا‌های بی‌دوام در مردادماه با افزایش ۶/ ۲ درصدی قیمت مواجه شدند و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش قیمت ۹/ ۳۷ درصدی را به ثبت رساندند. در جایگاه بعدی کا‌های بادوام قرار دارند که سهم ۵/ ۶ درصدی از سبد خانوار دارند و در مردادماه با افت ۴/ ۰ درصدی قیمت مواجه شدند. با‌این‌حال این گروه از کالا‌ها نسبت به مرداد سال گذشته ۸/ ۴۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد.

در بخش کالا‌های کم‌دوام نیز تورم ماهانه به ۳/ ۲ درصد رسید و این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/ ۵۲ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. در بخش دیگری از دسته‌بندی جدید مرکز آمار، بخش خوراکی‌ها به دو گروه خوراکی‌های تازه و سایر خوراکی‌ها تقسیم شده است. در این بخش کالا‌های خوراکی تازه نسبت به تیرماه ۶/ ۳ درصد گران‌تر شدند و نسبت به مردادماه سال گذشته با افزایش قیمت ۱/ ۵۶ درصدی مواجه شد. در عوض، سایر خوراکی‌ها در مردادماه تورم ماهانه ۴/ ۱ درصدی را تجربه کردند و تورم نقطه‌به‌نقطه ۲۰ درصدی را به ثبت رساندند.

جزئیات تورم دهکی

مرکز آمار به سیاق قبل اطلاعات مربوط به تورم دهک‌های درآمدی را منتشر کرد. بر این اساس دهک دهم درآمدی با ثبت تورم نقطه‌به‌نقطه ۲/ ۴۲ درصدی در صدر قرار گرفته است. دهک نهم نیز تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرد و تورم ۳/ ۴۰ درصدی را به ثبت رساند. از آن سو دهک اول درآمدی با ثبت تورم ۴/ ۳۴ درصدی نقطه‌به‌نقطه، کمترین سطح تورم را به خود اختصاص داد. علت بالاتر بودن سطح تورم طبقه داراتر به ترکیب سبد دهک‌ها بازمی‌گردد؛ به طور مشخص دهک دهم مخارج بیشتری را صرف کالا‌های غیرخوراکی و خدمات می‌کند و افزایش قیمت این‌گروه‌ها بیش‌تر دهک‌های برخوردار را متاثر خواهد کرد. در بخش تورم ماهانه نیز بالاترین تورم کالا‌های خوراکی و آشامیدنی مربوط به دهک دهم درآمدی و کمترین سطح تورم ماهانه خوراکی‌ها با ۸/ ۱ درصد مختص به دهک اول درآمدی است.

در آن سو و در بخش تورم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات وضعیت بالعکس است و دهک دهم با تورم ماهانه ۲ درصدی پایین‌ترین رشد را به نام خود ثبت کرده است و در عوض دهک اول درآمدی با تورم ۹/ ۲ درصد در این بخش صدرنشین است. بخش دیگری از گزارش تورم مردادماه به وضعیت تورمی استان‌های مختلف کشور اختصاص یافته است. در بخش تورم نقطه‌به‌نقطه، بالاترین تورم ثبت‌شده متعلق به یزد است. این استان در مردادماه تورم ۹/ ۵۰ درصدی را تجربه کرد. استان اصفهان نیز با ثبت تورم ۲/ ۴۸ درصدی در جایگاه بعدی قرار گرفت و استان چهارمحال‌و‌بختیاری با تورم ۸/ ۴۵ درصدی در رتبه بعدی قرار دارد. در بخش تورم ماهانه نیز کرمان و کرمانشاه با تورم ۵/ ۳ درصدی در صدر ایستاده‌اند و اردبیل و کهگیلویه‌و‌بویراحمد با ۴/ ۳ درصد در جایگاه بعدی قرار دارند.

منبع: دنیای اقتصاد