به گزارش میمتالز، در دنیای امروزی نقش پررنگ معادن و فلزات در اقتصاد داخلی و خارجی کشورها، توسعه صنایع پاییندستی و… بر هیچ کس پوشیده نیست. در حال حاضر رهبران کشورهای مختلف بر این موضوع واقف هستند که بخش معدن و صنایع معدنی، سهم بزرگی در پیشبرد مسائل کلان کشوری دارند؛ به همین دلیل از این موضوع به بهترین نحو استفاده کرده و از آن برای تثبیت جایگاه خود در جوامع بینالمللی بهره میبرند. ایران هم به عنوان یکی از کشورهای ثروتمند از نظر ذخایر معدنی میتواند در این زمینه حرفی برای گفتن داشته باشد، اما باید توجه داشت که در این رقابت تنگاتگ، تنها کشورها و سازمانهایی میتوانند پیروز میدان شده و رقیبان را کنار بزنند که از روشهای نوین در فرآیندهای تولید بهره ببرند. هوشمندسازی معادن موضوعی که اکنون بسیاری از کشورهای توسعهیافته آن را در معادن و فرآیندهای معدنی پیادهسازی کرده و کشورهای در حال توسعه به دنبال اجرای آن هستند.
هوشمندسازی معادن به طور کلی یعنی هوشمند کردن تمام فرآیندها و میتوان آن را به اجرای فرآیندهای تولیدی تحت یک سیستم مدیریت واحد با بهرهگیری از تکنولوژیهای بهروز نسبت داد. با مدیریت و یکپارچهسازی اطلاعات، سازمانها میتوانند از موازی کاری و جزیرهای عمل کردن بخشهای مختلف مجموعه جلوگیری کرده و با داشتن اطلاعات دقیق و منظم و بهرهگیری از نظرات کارشناسان، تصمیمات درستی را در زمانهای مختلف اتخاذ کنند. جلوگیری از اتلاف زمان، انرژی، سرمایه، افزایش بهرهوری، کاهش خطرات، کاهش خطاهای انسانی، تولید پایدار، کاهش آلایندههای زیستمحیطی و… همگی مسائل مهمی برای سازمانها هستند که با هوشمندسازی معادن میتوان آنها را با موفقیت عملی کرد. برای یکپارچهسازی فرآیندها و دستیابی به نتیجه مطلوب میتوان از اینترنت اشیا و پلتفرمهای اختصاصی طراحی شده استفاده کرد.
با توجه به سرعت سرسامآور رشد تکنولوژی، بهروزرسانی فرآیندها و گذار به انرژیهای تجدیدپذیر، باید گفت که در آینده بیشک برخی از فلزات اهمیت بیشتری خواهند یافت و میانبری سریع برای رسیدن به اهداف کشورها خواهند بود؛ در این مورد میتوان به فلز مس اشاره کرد که شاهد انتشار اخبار فراوانی در گوشه و کنار دنیا در رابطه با تکاپوی اکثر کشورها برای اکتشاف، استخراج و افزایش میزان تولید آن هستیم؛ همان طور که ذکر شد ایران با توجه به ذخایر غنی معدنی، قرارگیری رو کمربند جهانی مس و وجود معادن بزرگ میتواند با اتخاذ راهبردهایی مانند هوشمندسازی معادن مس به یکی از مهرههای حیاتی صنعت مس در جهان تبدیل شود. شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان بزرگترین متولی صنعت مس در کشور، گامهای موثری در زمینه هوشمندسازی معادن برداشته است. این شرکت طی سالهای فعالیت خود همواره ثابت کرده که برای تحقق اهداف، ارزشآفرینی برای سهامداران و ذینفعان خود و ارتقای صنعت مس کشور از هیچ تلاشی فروگذار نیست؛ به همین دلیل بهرغم وجود مشکلات فراوان و تحریمهای ظالمانه علیه کشور، از آرمانهای خود دست نکشیده و با همت و تلاش متخصصان داخلی، شرکتهای دانشبنیان، مراکز علمی و دانشگاهی با سرعت در مسیر هوشمندسازی معادن گام برمیدارد؛ به طوری که این شرکت ورود به انقلاب صنعتی و هوشمندسازی معادن خود به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد را هدفگذاری کرده است.
گفتنی است که تشکیل و راهاندازی کمیتههای تخصصی برای اجراییسازی هوشمندسازی در محورهای هشتگانه، اتخاذ راهبردهایی در جهت افزایش امنیت سایبری، ایجاد مرکز نوآوری و شتابدهی شهید ستاری با همکاری دانشگاه امیرکبیر، همکاری با دانشگاه صنعتی اصفهان و مرکز پژوهشی معدنکاری ۴ جهت هوشمندسازی معدن مس سرچشمه (طراحی ماشینهای بدون سرنشین و تجهیز تراکها توسط متخصصان داخلی، شبیهسازی معدن در مقیاس یک به چهار برای انجام آزمایشات در مرکز پژوهشی، بهرهبرداری از اتاق کنترل از راه دور در مدل شبیهسازی شده، تهیه سختافزارهای این پروژه از جمله لایدار، رادار، دوربین و پردازندههای قدرتمند)، انعقاد تفاهمنامه همکاری دو جانبه با شورای پژوهشی سازمان ایمیدرو در خصوص احصای نیازهای فناورانه و ایدههای ارزشآفرین در بخشهای مرتبط با معادن مس و همچنین تبادل اطلاعات در خصوص آخرین دستاوردهای پژوهشی حوزه مس، برگزاری گردهمایی نوآوری و فناوری مسینو، طراحی و ساخت دستگاه شبیهساز عیوب ارتعاشی ماشینهای دوار صنعتی برای تجهیز کارگاه پایش وضعیت، پیادهسازی واقعیت مجازی تام «Full VR»، امکانسنجی نظام «RCA» برای تعیین نیازهای هوشمندسازی و… از اقدامات شرکت ملی صنایع مس ایران در جهت هوشمندسازی معادن است.
در سیستمهای هوشمند، تمام بخشها باید با یکدیگر در ارتباط بوده و تمامی کارکنان نیز باید همکاری کنند تا اطلاعات به طور روزانه و منظم هر لحظه در دسترس باشند. باید به این نکته توجه داشت که هوشمندسازی معادن در زمان اجرا، میتواند برای سازمانها دشوار و پیچیده باشد و حتی با مشکلاتی نیز روبهرو شود. از مسائلی که میتواند باعث حرکت کند و یا توقف فرایند هوشمندسازی شود، میتوان به عدم انعطافپذیری مدیران در پذیرش موارد جدید، عدم آگاهی افراد و نکات مبهم در جریانها و اصرار بر ادامه فرآیندهای سنتی به دلیل عدم آموزش نیروی انسانی اشاره کرد. موضعگیری برخی افراد تنها نشات گرفته از عدم آگاهی آنها است؛ به همین دلیل سازمان میتوانند با برگزاری جلسات و شفافسازی تمام ابعاد و مزایای هوشمندسازی، کارکنان را با خود همراه کرده و از مهارت و دانش آنها بهره ببرند. با توجه به اینکه معدنکاری یک از مشاغل سخت به شمار میرود، هوشمندسازی معادن میتواند کمک شایانی به کارکنان معادن کند، زیرا با استفاده از تجهیزات و تکنولوژیهای بهروز، شاهد کاهش خطرات و افزایش سطح ایمنی معادن، افزایش بهرهوری و کاهش سختی کار خواهیم بود. گفتنی است که برخی افراد، هوشمندسازی معادن را این طور تلقی میکنند که نیروی انسانی جایگاهی در فرآیندها نداشته و ممکن است کار خود را از دست داده بدهند؛ در صورتی که این موضوع صحت نداشته و کارکنان پس از آموزش میتوانند در جایگاههای شغلی بالاتر قرار بگیرند. به همین دلیل باید گفت که آموزش قبل از جاریسازی فرایندها، بسیار اهمیت داشته و باعث رفع مشکلات احتمالی میشود.
به همین منظور شرکت ملی صنایع مس ایران در زمینه آموزش اقدامات موثری انجام داده تا ضمن جلوگیری از ایجاد وقفه در مسیر تحقق اهداف، سطح علمی کارکنان خود را بیش از پیش ارتقا دهد؛ لازم به ذکر است که این شرکت در زمینه آموزش در سال گذشته، ۷۹۴ هزار و ۷۹۹ نفر ساعت هزینه کرده است. از اقدامات شرکت ملی صنایع مس ایران در زمینه آموزش میتوان به تدوین محتوای آموزشی زبان انگلیسی، توسعه آموزشهای مبتنی بر فناور «VR»، استانداردسازی فضا و تجهیزات آموزشی، بهبود و رفع مشکلات سیستم گزارشدهی آماری امور آموزش، راهاندازی کارگاه «IOT» در راستای آموزشهای مرتبط با هوشمندسازی، برگزاری استارتآپ فناوریهای نوین آموزشی، طراحی و اجرای برنامه آموزشی مدیر حرفهای تولید و عملیات، جاریسازی نظام کوچینگ برای مدیران عملیاتی، طراحی و برگزاری دورههای آموزشی «BCM» برای مدیران ارشد و عالی، تولید محتوای دوره منتخب مبتنی بر واقعیت افزوده «AR»، تربیت مدیر پروژه حرفهای بر اساس مدلهای «PMI» و «IPMA» و… اشاره کرد.
منبع: فلزات آنلاین