سهم سیمان و فولاد در بهای تمام شده مسکن چقدر است؟/ مغالطه مقایسه نرخ‌های داخلی با جهانی

به گزارش می‌متالز، اخیرا شاهد اظهار نظر‌ها و موضع گیری‌های زیادی در خصوص خروج سیمان و فولاد از بورس کالا هستیم. چندی پیش بود که وزیر مسکن یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت مسکن را گرانی مصالح ساختمانی عنوان کرد و این نوید را داد که راهکار‌هایی برای کنترل قیمت مصالح ساختمانی در نظر دارد. اگرچه ایده‌ی اصلی بذرپاش خروج فولاد و سیمان از بورس کالا برای کنترل قیمت مصالح ساختمانی بود، اما به محض مطرح شدن این ایده در فضای رسانه ای، موجی از انتقادات و تحلیل‌ها به راه افتاد، که از اساس به نقد و مخالف با خروج سیمان و فولاد از بورس کالا می‌پرداخت.

بر همین اساس در چند روز گذشته، گروه‌های مختلفی سعی کردند تا با آنالیز بهای تمام شده‌ی مسکن، سهم هزینه‌ی فولاد و سیمان را در بهام تمام شده استخراج کنند تا به نوعی نقش این دو نهاده‌ی تولید مسکن برای سیاست گذار بیشتر از پیش شفاف شود. اما در این گزارش قصد داریم تا به سه نکته‌ی کمتر توجه شده در خصوص تحلیل و تاثیر نرخ فولاد و سیمان در بهای تمام شده مسکن با توجه به دغدغه‌ی وزیر مسکن برای پیشبرد بهتر پروژه‌ی نهضت ملی مسکن بپردازیم.

۱- نقش فولاد و سیمان در بهای تمام شده مسکن، از سهم ۱۵ درصدی تا سهم ۳۰ درصدی

اگرچه در چند روز گذشته شاهد اعلام اعداد و ارقام متفاوتی در خصوص سهم سیمان وفولاد در بهای تمام شده‌ی مسکن بودیم، اما به طور کلی اغلب کارشناسان این حوزه سهم این دو نهاده را در بهای تمام شده مسکن حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد اعلام کرده اند. به بیانی دیگر به طور تقریبی بیش از ۸۵ درصد از کل هزینه ساخت در هر متر مربع مربوط به هزینه زمین و اخذ مجوز‌های لازم، دستمزد، نازک‌کاری و سایر هزینه‌های مرتبط به تاسیسات برقی و مکانیکی است. گفتنی است، طبق برآورد‌ها حدود ۵۵ درصد از بهای تمام شده مسکن مربوط به بهای زمین و مجوز‌های لازم برای ساخت است.

اما نکته‌ای که در اینجا لازم است به آن اشاره شود که کمتر مورد توجه کارشناسان آنالیز قیمتی مسکن قرار گرفته است، حذف هزینه‌ی زمین و مجوز‌ها از طرح نهضت ملی مسکن است. در واقع هزینه‌ی زمین و مجوز‌ها در طرح نهضت ملی مسکن صفر است و در این شرایط قاعدتا نقش سیمان و فولاد در بهای تمام شده مسکن، درصد بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. به بیانی دیگر در طرح نهضت ملی مسکن بهای زمین و مجوز‌ها در قیمت تمام شده‌ی واحد ساخته شده صفر خواهد بود و اساسا برای محاسبه‌ی نقش سیمان و فولاد در بهای تمام شده واحد مسکونی، باید بهای تمام شده زمین و مجوز‌ها که حدود ۵۵ درصد بهای تمام شده‌ی را به خود اختصاص می‌داد، از محاسابات خارج شود؛ بنابراین با این تفاسیر نقش فولاد و مسکن در بهای تمام شده واحد‌های مسکونی طرح نهضت ملی مسکن قطعا اعداد بالاتری خواهد بود که در برخی محاسابات به حدود ۳۰ درصد خواهد رسید.

۲- مقایسه دلاری قیمت ها، مغالطه‌ای کاملا اشتباه

اما دیگر نکته‌ای که در تحلیل نرخ سیمان و فولاد (میلگرد) در برخی از گزارش‌ها مشاهده می‌شود، مقایسه نرخ سیمان و فولاد با نرخ‌های جهانی آن‌ها است. مغالطه‌ای که امروز تقریبا اکثر مردم می‌توانند غلط بودن آن را درک کنند. لازم به ذکر است اگر برخی ادعا می‌کنند که قیمت این محصولات باید با نرخ‌های جهانی مطابق شود پس این انتظار می‌رود که حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان کشور نیز با نرخ‌های جهانی مورد مطابقت قرار گیرد.

بر همین اساس ادعای ارزان‌تر بودن نرخ‌های فعلی سیمان و فولاد در داخل کشور نسبت به قیمت این محصولات در سایر کشور‌ها خصوصا کشور‌های همسایه به نظر می‌رسد چندان منطقی نباشد و نمی‌توان با این استدلال رها سازی قیمت را توجیه کرد.

۳- سیگنال دهی سیمان و فولاد به بازار مسکن

اما آخرین نکته‌ای که در خصوص کنترل قیمت سیمان و فولاد باید مطرح شود، سیگنال دهی این محصولات به بازار مسکن است. در واقع این طور می‌توان گفت جدا از نقش این دو نهاده‌ی تولید مسکن در بهای تمام شده آن، اساسا نقش آن‌ها در سیگنال دهی به بازار مسکن و عدم اجازه‌ی کاهش انتظارات تورمی در بازار مسکن است.

در واقع وقتی قیمت نهاده‌ی های تولیدی مسکن با مکانیزم بورس کالا، همواره فراتر از قیمت‌های پایه رقابت می‌شوند و از طرفی قیمت‌های پایه آن‌ها نیز با نرخ ارز منطبق شده است، طبیعی است که انتظارات تورمی انبوه سازان و بازیگران اصلی این بازار همواره در سطوح بالایی قرار گیرد و به دنبال آن قیمت مسکن در مقابل ریزش ها، مقاومت بالایی از خود نشان دهد.

منبع: خبرگزاری تسنیم