رقابت جهانی برای کُبالت از شرق آسیا تا قلب آفریقا

به گزارش می‌متالز، کبالت یک جزء ضروری در باتری‌های قابل شارژ مورد نیاز برای وسایل نقلیه برقی است. در بسیاری از دستگاه‌های قابل حمل از جمله تلفن، تبلت و لپ‌تاپ که بخشی از زندگی روزمره ما هستند، کبالت وجود دارد. نرخ فعلی تولید جهانی کبالت چند برابر کمتر از ذخایر جهانی آن است، بنابراین کبالت کافی برای سال‌های آینده در دسترس خواهد بود و در صورت افزایش تقاضا، می‌توان منابع جدید را وارد بازار کرد. سنگ معدن کبالت معمولا برای محتوای کبالت آن استخراج نمی‌شود. در عوض، اغلب به عنوان یک محصول جانبی از استخراج سنگ معدن آهن، نیکل، مس، نقره، منگنز، روی و آرسنیک که حاوی ردپایی از کبالت است، حاصل می‌شود. برای تغلیظ و استخراج کبالت از این سنگ‌ها به فرآوری پیچیده نیاز است. جمهوری دموکراتیک کنگو، اندونزی، استرالیا، فیلیپین و کوبا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کبالت استخراج شده در جهان هستند. با این حال، بزرگ‌ترین تولیدکننده کبالت تصفیه شده، چین است که مقادیر زیادی منابع معدنی کبالت را از جمهوری دموکراتیک کنگو وارد می‌کنند. کبالت قابلیت بازیافت خوبی دارد. کبالت بازیافتی در حال حاضر حدود ۱۰ درصد از نیاز‌های جهانی را پوشش می‌دهد.

تولید جهانی

کبالت، یک جزء ضروری از ترکیبات شیمیایی باتری‌های لیتیوم یون قابل شارژ مورد استفاده در خودرو‌های الکتریکی، تغییر قابل توجهی در چشم‌انداز تولید جهانی خود داشته است. جمهوری دموکراتیک کنگو مدت‌هاست که بزرگ‌ترین تولیدکننده کبالت در جهان بوده و ۷۳درصد از تولید جهانی را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده است. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که سلطه جمهوری دموکراتیک کنگو تا سال ۲۰۳۰ به ۵۷ درصد کاهش یابد، زیرا اندونزی تولید کبالت خود را به عنوان محصول جانبی صنعت نیکل به سرعت افزایش داده است. اندونزی تقریبا ۵ درصد از تولید جهانی کبالت را به خود اختصاص داده است و از تولیدکنندگان معتبری مانند استرالیا و فیلیپین پیشی‌گرفته است. در سال ۲۰۲۲، تولید کبالت این کشور از ۲۷۰۰ تن در سال ۲۰۲۱ به تقریباً ۹۵۰۰ تن افزایش داشته است و پتانسیل افزایش ۱۰برابری تولید تا سال ۲۰۳۰ برای آن درنظر گرفته می‌شود. اگرچه تغییر در تولید کبالت قابل توجه است، اما بدون چالش نیست. کاهش شدید تقریبا ۳۰درصدی قیمت کبالت در سال جاری به شدت بر تولید جمهوری دموکراتیک کنگو تاثیر گذاشته است. علاوه بر این، چشم‌انداز بلندمدت بازار کبالت می‌تواند به دلیل تلاش‌ها برای کاهش استفاده از این عنصر در باتری‌ها که تا حدی ناشی از نگرانی‌های حقوق بشری مرتبط با معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو، کار کودکان و نقض حقوق بشر مرتبط است، با موانعی روبه رو شود. تولید جهانی معدنی بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ با کاهش محدودیت‌های زنجیره تامین مرتبط با کووید-۱۹، افزایش فعالیت‌های موجود و راه‌اندازی چند معدن جدید، ۴۲درصد رشد کرد. کمپانی گلنکور سال گذشته با اختلاف زیادی بزرگ‌ترین معدن کبالت در جهان بود که عمدتا به دنبال فعالیت قوی در کنگو بود. گروه اوراسیا و گروه CMOC چین که فعالیت‌های بزرگی در کنگو نیز دارند، پس از این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قرار گرفتند. در مجموع در سال ۲۰۲۲، تولید جهانی کبالت به ۱۹۷۷۹۱ تن رسیده است که جمهوری دموکراتیک کنگو کمتر از ۱۴۵۰۰۰ تن از این ترکیب را به خود اختصاص داده است. انتظار می‌رود عرضه جهانی به حدود ۲۱۰هزار تن در سال جاری افزایش یابد.

چین در حال افزایش کنترل خود بر عرضه جهانی کبالت تصفیه شده است و انتظار می‌رود ظرف دو سال آینده سهم چین از تولید کبالت به نیمی از تولید جهانی برسد که در حال حاضر ۴۴درصد است. فعالیت تصفیه کبالت چین در سال ۲۰۲۲ به ۱۴۰هزار تن رسید که به این کشور ۷۷ درصد سهم جهانی از ظرفیت تصفیه را می‌دهد.

تقاضای جهانی

صنعت خودرو برقی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کبالت است که تقریبا ۴۰درصد از کل تقاضا را به خود اختصاص می‌دهد و انتظار می‌رود رشد تصاعدی بخش خودرو‌های برقی منجر به دو برابر شدن تقاضای جهانی کبالت تا سال ۲۰۳۰ شود. طبق تحلیل ریستاد انرژی، باتری‌های مورد استفاده در لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌ها و تبلت‌ها بسیار بیشتر از باتری‌های خودرو برقی حاوی کبالت هستند و تقاضای صنعت طی سال گذشته حدود ۳۰ تا ۴۰درصد کاهش یافته است. در عین حال، رشد تقاضا برای مصرف در خودرو‌های الکتریکی نیز تعدیل شده است، زیرا تولیدکنندگان بیشتر به سمت مواد شیمیایی باتری که نیازی به کبالت ندارد روی آورده‌اند. با وجود تلاش‌های مداوم برای جایگزینی کبالت در کاربرد‌های مربوط به تولید باتری، انتظار می‌رود کبالت در آینده نزدیک یک ماده‌خام حیاتی برای کل زنجیره تامین باتری باقی بماند. مایکل ویدمر، رئیس تحقیقات فلزات در بانک آمریکا می‌گوید تمایز بین کبالت و لیتیوم در این است که خودروسازان بسیار مشتاق هستند که لیتیوم را به کار ببرند، در حالی که هر کاری که می‌توانند برای خلاص شدن از شر کبالت انجام می‌دهند. البته باید خاطرنشان کرد که پویایی بازار هر کدام از فلزات مصرفی در باتری‌ها بسیار متفاوت است، اما نقطه اشتراکی که در آن‌ها دیده می‌شود این است که افزایش قیمت‌های هنگفت می‌تواند به سرعت با کاهش شدید همراه شود. طبق گزارش جدید Benchmark Mineral Intelligence، تقاضا برای کبالت تا سال ۲۰۳۰ بیش از دو برابر خواهد شد و به ۳۸۸۰۰۰ تن خواهد رسید. صنعت خوش‌بین است که بازار کبالت در سال‌های آینده به رشد خود ادامه دهد، که ناشی از موفقیت استفاده از کبالت در سوپرآلیاژ‌ها و فلزات سخت به ویژه در خودرو‌های برقی است. باتری‌های حاوی کبالت برای ایمنی، عملکرد و پایداری باتری خودرو‌های برقی ضروری هستند، عاملی که همچنان ترجیحات مصرف‌کنندگان را در اروپا و آمریکای شمالی تعیین می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که بخش خودرو‌های برقی تا پایان دهه سهم ۸۹ درصدی در رشد تقاضا داشته باشد، پس از آن ذخیره‌سازی انرژی با ۳ درصد و سوپرآلیاژ‌ها با ۲ درصد این رشد را شکل خواهند داد.

روند قیمتی و تعادل

قیمت کبالت از زمان اوج خود در ماه می ۲۰۲۲، بیش از ۵۰ درصد سقوط کرده است. میانگین قیمت کبالت در سال ۲۰۲۲ در اروپا ۳۱ دلار در هر پوند بود که در اوج خود به ۴۰ دلار در هر پوند رسید. در اواخر ماه مارس۲۰۲۳، کبالت در حدود ۱۸ دلار در هر پوند معامله می‌شد که این سطح قیمت باید تا پایان سال ادامه داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود که چشم‌انداز قیمت از اواسط تا اواخر دهه ۲۰۲۰ به وضع خوشبینانه‌تری تغییر می‌کند، زیرا با کاهش رشد عرضه و رشد سریع‌تر تقاضا، میزان کسری بیشتری مشاهده می‌شود. جهت تامین عرضه اضافی مورد نیاز برای پرکردن کسری پیش‌بینی شده، قیمت کبالت برای تشویق سرمایه‌گذاری بیشتر افزایش خواهد یافت. با توجه به اینکه تخمین زده می‌شود عرضه جهانی به حدود ۲۱۰هزار تن در سال جاری افزایش یابد در حالی که تقاضا با افزایش ۸درصدی به ۲۰۵۰۰۰ تن برسد، پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها در سال جاری به طور متوسط ۵۴۸۴۰ دلار در هر تن و در سال ۲۰۲۴، ۵۰۳۲۰ دلار در مقایسه با ۶۳۷۳۹ دلار در سال گذشته باشند.

منابع:

منبع: ماهنامه تحلیلی کارخانه

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین