توضیحاتی درباره اعتبار اسنادی اتکایی

به گزارش می‌متالز، اعتباراسنادی انواع متفاوتی دارد که یکی از آن‌ها اعتباراسنادی اتکایی (Back to Back Letter of Credit) است. جهت اطلاع بازرگانان و فعالان تجارت بین‌الملل و همچنین کارشناسان بخش ارزی سیستم بانکی، ترجمه متنی از سایت Amazon در این خصوص ارائه می‌شود.

تعریف اعتباراسنادی اتکایی

اعتباراسنادی اتکایی ابزاری مالی است که جهت تسهیل معاملات تجاری میان خریدار و فروشنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اعتبار جهت اطمینان از پرداخت وجه به فروشنده و تحویل کالا یا ارائه خدمات به خریدار، از دو اعتباراسنادی مجزا استفاده می‌شود. به بیان دیگر، در ابتدا فروشنده یک اعتباراسنادی را از خریدار دریافت می‌کند تا از پرداخت به‌موقع وجه کالا اطمینان حاصل کند. پس از آن فروشنده اعتباراسنادی دریافتی از خریدار را به شخصی که کالا یا مواد اولیه را از وی خریداری کرده، ارائه می‌کند. برای روشن شدن مفهوم اعتباراسنادی اتکایی به مثال زیر توجه کنید.

شرکت الکترونیکی Intel در کشور آمریکا تصمیم دارد نیاز‌های خود را از شرکت Havels که تولیدکننده تجهیزات الکترونیکی در کشور هندوستان است، تهیه کند. شرکت تولید‌کننده هندی برای شروع به تولید کالای درخواستی شرکت آمریکایی نیاز به دریافت پیش‌پرداخت دارد. برای تسهیل در روند انجام این معامله، شرکت Intel به بانک خود مراجعه و درخواست گشایش اعتبار می‌کند. بانک خریدار اولین اعتباراسنادی را به نفع شرکت Havels گشایش می‌کند تا در صورت انجام تعهدات و تهیه تجهیزات الکترونیکی، نسبت به پرداخت وجه اعتبار به آن شرکت اقدام کند. شرکت تولید‌کننده هندی، به عنوان فروشنده کالا، نیز باید به طور هم‌زمان مواد اولیه مورد نیاز خود را از شرکت دیگری در کشور هندوستان (Voltas) خریداری کند.

درنتیجه شرکت Havels به بانک خود مراجعه کرده و با ارائه اعتباراسنادی دریافتی از بانک آمریکایی به عنوان وثیقه، برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود درخواست گشایش اعتباراسنادی نزد بانک هندی را می‌کند. اکنون شرکت Havels، با در دست داشتن اعتباراسنادی اول، به شرکت Voltas مراجعه کرده و اعتبار گشایش‌شده از بانک آمریکایی را به عنوان ضمانت پرداخت وجه در مقابل دریافت مواد اولیه به آن‌ها ارائه می‌کند. پس از اینکه شرکت Voltas با عمل به تعهداتش مواد اولیه مورد نیاز را به شرکت Havels تحویل داد، آن شرکت نیز می‌تواند با تولید و تحویل تجهیزات الکترونیکی، به تعهداتش در قبال شرکت Intel عمل کند. پس از اتمام موفقیت‌آمیز این معامله بانک آمریکایی مطابق شرایط ذکرشده در اعتباراسنادی اول وجه اعتبار را به شرکت Havels پرداخت می‌کند.

سپس شرکت Havels نیز پس از دریافت وجه اعتبار به تعهدات خود عمل کرده و پول شرکت Voltas را پرداخت می‌کند. در مثال بالا مشخص شد که استفاده از اعتباراسنادی اتکایی، تضمینی است تا شرکت Intel تجهیزات الکترونیکی را از شرکت Havels دریافت کند. همچنین این نوع اعتبار به شرکت Havels این اطمینان را می‌دهد تا در صورت عمل به تعهدات خود، وجه مواد اولیه دریافتی از شرکت Voltas را از خریدار دریافت و به شرکت مذکور پرداخت کند. طرف‌های درگیر در اعتباراسنادی اتکایی: ۱- بانک گشاینده/ ۲- بانک تاییدکننده/ ۳- ذی‌نفع اعتبار/ ۴- بانک انتقال‌دهنده (گشایش‌کننده اعتباراسنادی دوم) / ۵- متقاضی اعتبار/ ۶- بانک ابلاغ‌کننده/ ۷- بانک قبولی‌دهنده.

روند اجرایی اعتباراسنادی اتکایی

اعتباراسنادی اتکایی از دو اعتباراسنادی متفاوت تشکیل شده است که اعتباراسنادی اول پشتوانه صدور اعتباراسنادی دوم است. در اعتباراسنادی اتکایی بانک خریدار یک اعتباراسنادی به نفع شخص واسطه گشایش کرده و پس از آن بانک شخص واسطه (به پشتوانه اعتباراسنادی اولیه) یک اعتباراسنادی دیگر به نفع فروشنده اصلی گشایش می‌کند. با در اختیار داشتن اعتباراسنادی اصلی که توسط بانک خریدار صادر شده است، شخص واسطه به بانک خود مراجعه کرده و درخواست صدور اعتباراسنادی به نفع فروشنده را می‌کند. درنتیجه فروشنده کالا نیز اطمینان پیدا می‌کند که با عمل به مفاد قرارداد و ارائه اسناد مطابق با شرایط اعتبار به بانک واسطه، وجه کالای خود را دریافت می‌کند.

در برخی موارد فروشنده و خریدار از هویت یکدیگر نیز بی‌اطلاع هستند، اما با توجه به نوع معامله انجام‌شده، استفاده از این روش برای تمامی طرف‌های درگیر در این موضوع مفید و ارزشمند است. اعتباراسنادی اتکایی به طور معمول اعتبار دو بانک صادرکننده را جایگزین اعتبار خریدار و اعتبار واسطه می‌کند. دو اعتباراسنادی که براساس یک معامله اتکایی گشایش می‌شوند معمولا مشخصات زیر را دارند: ۱- مبالغ آن‌ها متفاوت است/ ۲- تاریخ انقضا، تاریخ حمل و تاریخ ارائه اسناد در آن‌ها متفاوت است/ ۳- جایگزینی سیاهه در آن‌ها مجاز است /۴- دیگر شرایطشان مشابه است. اسناد ضروری و مورد نیاز در اعتباراسنادی اتکایی: ۱- سیاهه تجاری/ ۲- بارنامه/ ۳- گواهی مبدا/ ۴- لیست بسته‌بندی کالا.

جزئیات متن اعتباراسنادی اتکایی

۱- اطلاعات ذی‌نفع: در متن اعتباراسنادی اتکایی نام، نشانی و اطلاعات تماس ذی‌نفع (فروشنده) که وجه اعتبار را دریافت می‌کند باید به طور مشخص ذکر شود.

۲- مبلغ اعتبار: در متن اعتباراسنادی اتکایی میزان مبلغی که در این معامله به ذی‌نفع اعتبار پرداخت می‌شود باید به طور مشخص قید شود.

۳- اعتبار زمانی: اعتباراسنادی اتکایی باید دوره اعتباری را که طی آن وجه اعتبار به بانک پرداخت می‌شود کاملا مشخص کند تا از این طریق آخرین تاریخ ارائه اسناد درخواست‌شده نیز مشخص شود.

۴- اطلاعات بانک فروشنده: اعتباراسنادی اتکایی باید شامل جزئیات کامل بانک فروشنده همچون نام، نشانی و اطلاعات تماس آن باشد.

۵- نحوه پرداخت وجه: در متن اعتباراسنادی اتکایی باید نحوه تسویه وجه اعتبار، برای مثال دیداری یا مدت‌دار ذکرشده باشد.

۶- لیست اسناد: در متن اعتبار اسنادی اتکایی باید اسنادی را که نیاز است تا ذی‌نفع برای دریافت وجه اعتبار ارائه کند، مشخص شود. این اسناد معمولا شامل سیاهه تجاری (Commercial Invoice)، اسناد حمل (Transport Documents) مانند بارنامه، گواهی بیمه‌نامه، لیست بسته‌بندی و دیگر اسناد مربوطه است.

۷- نشانی بانک ابلاغ‌کننده: در متن اعتباراسنادی اتکایی باید نشانی بانکی که اعتبار را به ذی‌نفع ابلاغ می‌کند، ذکر شود.

۸- شرح کالا: متن اعتباراسنادی اتکایی باید شامل شرح کامل کالا و خدماتی که معامله می‌شود، باشد و کمیت و کیفیت کالا و اطلاعات خاص را به طور کامل مشخص کند.

۹- درخواست تایید اعتبار از یک بانک داخلی: در صورتی که اعتباراسنادی اتکایی تایید‌شده (Confirmed) باشد، به این معنی است که یک بانک داخلی پرداخت وجه اعتبار را ضمانت کرده است که این موضوع ذی‌نفع را از دریافت وجه اعتبار مطمئن می‌سازد.

مزیت‌های اعتباراسنادی اتکایی

۱- انعطاف‌پذیری در تامین منابع: استفاده از اعتباراسنادی اتکایی به فروشنده (ذی‌نفع اولیه) اجازه می‌دهد تا با تهیه کالا یا خدمات از ذی‌نفع دوم، انعطاف‌پذیری زیادی در تامین نیاز‌های خریدار داشته باشد. این امر فروشنده را قادر می‌سازد تا به تعداد بیشتری از تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان حتی در کشور‌های دیگر نیز دسترسی داشته باشد.

۲- کاهش ریسک: استفاده از اعتباراسنادی اتکایی باعث کاهش ریسک برای کلیه طرف‌های درگیر در اعتبار است. خریدار (متقاضی) اطمینان دارد که فروشنده با پایبندی به تعهدات خود تحویل به‌موقع کالا یا خدمات را تضمین می‌کند. فروشنده نیز به نوبه خود در جایگاه مطمئنی قرار دارد، زیرا بلافاصله پس از عمل به تعهدات خود در قبال خریدار وجه اعتبار را دریافت می‌کند و به این ترتیب ریسک عدم اجرا یا عدم‌پرداخت کاهش می‌یابد.

۳- امنیت برای تمام طرف‌های درگیر در اعتبار: استفاده از اعتباراسنادی اتکایی باعث ایجاد امنیت برای کلیه طرف‌های درگیر در یک معامله است. خریدار مطمئن است که فروشنده به تعهدات خود عمل می‌کند و ذی‌نفع دوم نیز اطمینان دارد که بلافاصله پس از تکمیل وظایف و انجام تعهدات خود در بخشی از این معامله، وجه خود را دریافت خواهد کرد. در نهایت بانک گشاینده اعتبار نیز به‌عنوان یک میانجی (بانک واسطه) روند صحیح انجام معامله را تضمین می‌کند.

ریسک‌های استفاده از اعتباراسنادی اتکایی

۱- ریسک فروشنده: خریدار به دلایل مختلف همچون مشکلات مالی، ورشکستگی یا اختلاف‌نظر بین طرف‌های درگیر در اعتبار، موفق به پرداخت وجه به فروشنده (ذی‌نفع اول) نشود.

۲- ریسک خریدار: فروشنده (ذی‌نفع اول) به دلایل مختلف به تعهداتش بر طبق قرارداد دوم که شامل تحویل کالا یا ارائه خدمات مطابق با شرایط و ضوابط موافقت‌شده است، عمل نکند.

۳- ریسک پیمانکار فرعی یا تامین‌کننده: تامین‌کننده یا پیمانکار فرعی (ذی‌نفع دوم) به تعهدات خود درخصوص تحویل کالا یا خدمات در چارچوب زمانی مشخص‌شده عمل نکند که این امر باعث ایجاد تاخیر یا اختلال در خط تولید یا زمان انجام پروژه توسط فروشنده (ذی‌نفع اولیه) بشود. با توجه به شباهت بسیار زیاد اعتباراسنادی اتکایی (Back to Back L/C) و اعتباراسنادی قابل‌انتقال (Transferable L/C) در اجرا و جزئیات، برای شفاف‌سازی بیشتر، موارد اختلاف و اشتراک آن‌ها به شرح زیر ارائه می‌شود:

تفاوت‌ها

۱- در اعتباراسنادی اتکایی دو سیاهه متفاوت ارائه می‌شود؛ اما در اعتباراسنادی قابل‌انتقال فقط یک سیاهه ارائه می‌شود.

۲- در متن اعتباراسنادی اتکایی نیازی به ذکر عبارت «قابل‌انتقال» نیست در صورتی که ذکر این عبارت در اعتباراسنادی قابل‌انتقال ضروری است.

۳- در اعتباراسنادی اتکایی گشایش اعتبار دوم با مسوولیت کامل بانک گشاینده انجام می‌شود؛ اما در اعتباراسنادی قابل‌انتقال بانک انتقال‌دهنده هیچ‌گونه مسوولیتی درخصوص اعتباراسنادی انتقال‌داده‌شده ندارد.

شباهت‌ها

۱- در هر دو اعتبار شخص واسطه نقش اصلی را در این معامله ایفا می‌کند.

۲- شرایط اعتبار، همچون ارزش کالا، تاریخ انقضا، تاریخ حمل و مبلغ بیمه‌نامه در اعتباراسنادی دوم یا اعتباراسنادی قابل‌انتقال متفاوت است.

این متن ترجمه‌ای از سایت آمازون است.

مترجم: ایمان شرف‌الدین

منبع: دنیای اقتصاد