فاجعه صادرات سنگ ساختمانی

به گزارش می‌متالز به نقل از جهان صنعت نیوز، هرچند بار‌ها مسوولان بر طبل وجود ۲ هزار معدن سنگ کوبیده‌اند، اما به باور کارشناسان بیش از آنکه به دارایی‌ها توجه کنیم باید بررسی کنیم که برای آن‌ها چه کرده‌ایم؟! سوال مهم این است که برای این دسته از معادن سنگ کشور چه اقداماتی را انجام داده‌ایم و چه شرایطی را جهت توسعه فراهم کرده‌ایم؟!

سیامک حاج سیدجوادی، تحلیلگر ارشد بازار‌های جهانی سنگ در گفتگو با «جهان‌ صنعت» به تحلیل شرایط صادرات سنگ پرداخت.

دومین تولیدکننده سنگ فقط یک درصد از صادرات را دارد

با اینکه صنعت سنگ ایران در زمینه سنگ ساختمانی مزیت نسبی دارد و ما جزو دومین تولید‌کننده سنگ‌های گروه آهکی دنیا هستیم، اما صادرات ایران در این عرصه به شدت پایین است و می‌توان گفت که با سهم نزدیک به یک درصد نقش ناچیزی را ایفا می‌کند. موضوع بغرنج این است که این مساله روز‌به‌روز سیر نزولی به خود گرفته و رو به افول است.

متاسفانه تنها یاد گرفته‌ایم که مدام بر تعداد معادن سنگ تاکید کنیم و بگوییم که ۲ هزار معدن سنگ در کشور داریم و جزو بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های سنگ دنیا هستیم و چنین و چنان! مساله مهم آن است که با اینکه ۵ هزار کارخانه سنگ‌بری در ایران وجود دارد، اما سوال اینجاست که نتیجه صادرات به چه صورت است؟!

بر اساس آمار‌ها در سال گذشته حدود ۴۰ درصد افت صادرات سنگ با تعرفه ۲۵- ۱۵ داشته‌ایم که دلیل عمده آن تمرکز انحصاری به بازار چین و مقدار ناچیزی هم بازار هندوستان بوده است. در حالی که با مابقی دنیا کاری نداشته‌ایم و به هیچ جای دیگر صادر نکرده‌ایم. از طرف دیگر با بررسی تعرفه ۶۸- ۰۲ سنگ‌های بریده ملاحظه می‌کنیم که ۸۴۰ هزار تن سنگ بریده صادر کرده‌ایم که حدود ۷۰ درصد آن به عراق با میانگین قیمت کمتر از ۸ دلار صادر شده است! این در حالی است که برای هر مترمربع سنگی که تولید می‌شود در چرخه زنجیره فرآوری ۵ دلار سوبسید شامل بخش انرژی است و تنها ۳ دلار بابت ماده اولیه، نیروی انسانی، هزینه‌های تولید و … دریافت می‌شود که خود به معنای هدیه سنگ‌های ایرانی است.

میانگین درآمد صادراتی سنگ‌های بریده: ایران ۹ دلار، ترکیه ۲۴ دلار

میانگین درآمد صادراتی سنگ‌های بریده در ایران ۹ دلار بوده در حالی که میانگین قیمت صادرات ترکیه که پایین‌ترین قیمت سنگ بریده دنیاست، ۲۴ دلار است. جالب اینکه میانگین قیمت همین نوع سنگ در چین ۳۶ دلار است، بنابراین طبق آمار‌ها کمتر از نصف قیمت ترکیه و چندین برابر ارزان‌تر از چین سنگ‌مان را می‌فروشیم؛ موضوعی که نشان می‌دهد ضعیف هستیم و این ضعف ناشی از مشکلاتی است که از بخش معدن شروع می‌شود.

در ادامه در صادرات سنگ کشور مشکل داریم و به هیچ‌وجه تمرکزمان به بازار‌های اصلی صادراتی نبوده است. متاسفانه صادرات ما در بخش‌های فرآوری‌شده به کشور‌های همسایه محدود شده است؛ بنابراین ۷۰ درصد به عراق، ترکمنستان، دوبی، ترکیه، قزاقستان صادر می‌شود که عملا باعث شده به بازار‌های اصلی شامل ۲۰ کشور اروپایی مثل فرانسه، آلمان، کشور‌های اسکاندیناوی، اسپانیا و هلند صادراتی نداشته باشیم.

ضعف ماشین‌آلات معدنی، تولید مشکل‌دار ماشین‌آلات بخش فرآوری، عدم امکان ورود ماشین‌آلات معدنی به ایران، اقلام مصرفی بالا، هزینه و قیمت تمام‌شده قابل‌توجه، مشکلات خود‌تحریمی، اختلاف ارز نیمایی و آزاد (که صادرکننده را با مشکل روبه‌رو می‌کند که ارز حاصل از صادرات را چطور باید برگرداند)، بروکراسی اداری همه باعث شده صادر‌کننده به این مساله فکر کند که واقعا در این شرایط چطور می‌شود صادر کرد؟ سوال مهم دیگر این است که مگر صادرات آن هم با اختلاف ۲۵ درصدی ارز نیمایی، چقدر سود دارد که فعال این عرصه پی همه چیز را به تن خود بمالد؟! حداقل باید اجازه بدهند در حوزه‌هایی اقدام به واردات کنند تا بتوانند مزیت داشته باشند.

منبع: جهان صنعت نیوز