نقش تحقیق و توسعه در توسعه تکنولوژی

به گزارش می‌متالز، تکنولوژی و نوآوری به عنوان مهم‌ترین منابعی هستند که به علت ماهیت در حال تغییر محیط سازمان‌ها و از بین رفتن شرایط پایدار گذشته و همچنین با توجه به تحولات عرصه اقتصاد، تجارت و رقابت از اهمیت دو چندان برخوردار شده‌اند. در محیط بازار رقابتی امروز، سازمان‌ها به طور فزاینده‌ای با چالش‌های بهبود محصولات و خدمات خود مواجه شده‌اند تا بتوانند محصولات و خدمات جدید خود را سریع‌تر از رقبا به بازار معرفی کنند. با روند جهانی شدن اقتصاد، شرکت‌ها باید با عصر جدید رقابت شدید و پیچیده مواجه شوند.

در یک محیط پویا، بنگاه‌ها باید به‏ طور مداوم انطباق، توسعه و نوآوری داشته باشند و ناتوانی در ایجاد نوآوری، در نهایت می‏‌تواند باعث رکود کسب‏‌و‏کار شود و یا شرکت‌ها از کسب‌‏و‏کار خارج شوند. با توجه به کوتاه شدن چرخه عمر محصولات سازمان‌های تکنولوژی‌محور، نوآوری و توسعه محصولات جدید و نوآورانه نقش خون را برای ادامه موفق حیات در این نوع سازمان‌ها ایفا می‌کند و برای تحقق این مهم، واحد‌های تحقیق و توسعه نقش بسزایی دارند و باید در راستای هدفمندسازی سبد پروژه‌ها و نیز قابلیت‌سازی این واحدها، اقدامات اساسی به عمل آورد.

واژه تحقیق از نظر لغوی به معنای بررسی، مطالعه و به حقیقت امری رسیدگی کردن است. تحقیق در اصطلاح به علم و فن یا حرفه‌ای اطلاق می‌شود که در اثر کاربرد آن مجهولاتی از مسائل علمی، اقتصادی و یا اجتماعی روشن و نمایان شود؛ تا حدی که بسیاری از نتایج حاصل در رفاه و آسایش و بالا بردن سطح زندگی مردم موثر افتاده و جامعه بشری از چنین کوششی به نفع خود بهره ببرد. تحقیق علمی مشکل‌گشایی و پیگیری یک روش گام به گام، منطقی، منظم و دقیق برای شناسایی مشکلات، گردآوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل داده‌ها و استنتاج‌های معتبر از آن‌هاست.

توسعه به مفهوم تحول کیفی، گذار از دوره‌ای به دوره دیگر است که لازمه آن ایجاد تغییر همه‌جانبه در ابعاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. توسعه، فرآیندی در هم تنیده و دارای ابعاد گوناگون است و به معنای فراهم شدن زمینه‌های لازم برای پیدایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های عناصر مختلف در اجتماع و میدان یافتن آن‌ها برای دستیابی به پیشرفت و افزایش توانائی‌های کمی و کیفی در بطن جامعه است.

تحقیق و توسعه، اصطلاح عامی است که فعالیت‌های گسترده‌ای را از تکوین تکنولوژی جدید، ابداع، اختراع، بهبود کمی و کیفی محصولات و خدمات تا کاربرد‌های صنعتی، اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را به منظور تامین نیاز‌های روزافزون جوامع بشری در بر می‌گیرد.

به طور کلی منظور از تحقیق و توسعه، کلیه فعالیت‌هایی است که بر نوآوری، توسعه محصول، بهبود عملیات، فرمول‌بندی نظریه‌های جدید و فراهم آوردن درک بهتری از علوم پایه و مکانیزم بنیادی فرآیند‌های انسانی و طبیعی که مبتنی بر علم و تکنولوژی هستند، تمرکز یافته‌اند.

توسعه تکنولوژی، فرآیند کلی تقویت، ایجاد تکنولوژی و نیز ارتقای سطح تکنولوژی است. در مقام مقایسه با انتقال تکنولوژی که عمدتا به دنبال افزایش کمی ظرفیت‌های تولید است، مقوله توسعه تکنولوژی، افزایش کیفیت و توان خلق، بهبود و ارتقای تکنولوژی را به دنبال می‌کند. توسعه تکنولوژی را ایجاد سیستم‌های جدید و بهبود عملکرد سیستم‌های تکنولوژی موجود در بنگاه‌ها تلقی می‌کنند که به بسط قابلیت‌های تکنولوژیکی در سطوح بخشی یا ملی می‌انجامد. به عبارتی دیگر، توسعه تکنولوژی ملی، برایند توسعه تکنولوژی در سطح بنگاه‌های یک کشور است.

افزایش رقابت و انگیزه بقا، بسیاری از سازمان‌ها را بر آن داشته است که فعالیت‌های خود را بر تولیدات اساسی و شایستگی‌های محوری متمرکز کنند که این امر مستلزم سرمایه‌گذاری در تحقیقات و ایجاد نوآوری‌های تکنولوژیک است. انجام تحقیقات در سازمان‌ها با هدف حمایت از نوآوری صورت می‌گیرد و فعالیت‌های تحقیق و توسعه باید فرصت‌های کسب‌وکار جدیدی خلق کرده و یا کسب وکار فعلی سازمان را متحول کند؛ همچنین شدت یافتن رقابت موجب افزایش حمایت کشور‌ها و سازمان‌ها از فعالیت‌های تحقیق و توسعه شده است. پیچیدگی‌های تحقیقات مبتنی بر دانش، تکنولوژی و نوآوری و نیز پویایی کسب‌وکار و بازار، سازمان‌ها را مجبور کرده است تا در حجم، مقیاس، موقعیت مکانی و جهت‌گیری فعالیت‌های خود تجدیدنظر کنند.

پیشرفت سریع تکنولوژی و تحولات بی‌سابقه در توسعه ارتباطات بین‌المللی در جریان جهانی شدن، موجب شده است که رویارویی جوامع بشری به طریقی، از شکل برخورد‌های نظامی به رقابت‌های تکنولوژیک تبدیل شود. در قرن حاضر، یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی، دارا بودن واحد‌های تحقیق و توسعه بوده و این عامل باعث جداسازی کشور‌های غنی از کشور‌های فقیر شده است. رشد تحقیقات توسعه‌ای در هر کشور با ایجاد فضای ملی تحقیق و توسعه و افزایش شاخص‌های سرمایه‌گذاری، نیروی انسانی، اطلاعات و اطلاع‌رسانی در تحقیق و توسعه امکان‌پذیر خواهد بود. امروزه تحقیق و توسعه، تاثیر مستقیمی بر نوآوری، بهره‌وری، کیفیت، سطح استاندارد زندگی، سهم بازار و نیز دیگر عواملی که در افزایش توان رقابتی سازمان‌ها موثر هستند، دارد. با ظهور پدیده جهانی شدن، روش‌های کسب تکنولوژی نیز تغییر کرده و روش‌های جدیدی خلق شده که به کشور‌ها و سازمان‌ها امکان دستیابی به تحقیقات در سطوح مختلف را می‌دهد.

چشم‌انداز استراتژیک تکنولوژی شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر

شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر در راستای چشم‌انداز استراتژیک تکنولوژی، علاوه بر اینکه نظام مدیریت استراتژیک را مستقر کرده، در حال استقرار نظام مدیریت دانش است. این شرکت همچنین در راستای تحقق هوشمندی تکنولوژی، استقرار نظام مدیریت تحقیق و توسعه را در دستور کار خود قرار داده است.

مولفه‌های مدیریتی مهم در ارتباط با مدیریت هوشمندی تکنولوژی، در شکل زیر آمده است:

ترسیم درخت تکنولوژی

درخت تکنولوژی به عنوان یک ابزار بصری‌سازی، یک روش مناسب برای ایجاد ساختار منسجم و دسته‌بندی گستره­ زیادی از اطلاعات است. این درخت به تصمیم‌گیری استراتژیک مدیران کمک شایانی می­کند. برخی از مزایای به‌کارگیری درخت تکنولوژی شامل ایجاد یک ساختار مشترک برای رویارویی با تکنولوژی‌ها، کمک به مدیران ارشد با تخصص‌های متفاوت در حوزه درک راهبردی از تکنولوژی، کمک به مدیریت اثربخش تکنولوژی در سازمان‌ها، سرعت بخشیدن به فرایند آشنایی افراد غیرکارشناس با ادبیات تکنولوژی، ایجاد یک قالب استاندارد برای بررسی و تشریح حوزه‌های گوناگون تکنولوژی و امکان دستیابی آسان به کلیات تکنولوژی بدون نیاز به دقیق شدن در جزئیات آن اشاره کرد.

درخت تکنولوژی داده، اطلاعات و دانش را به صورتی قابل درک برای سامانه دیداری انسان تبدیل می‌کند و نقش موثری در تسریع ادراک و تفسیر اطلاعات در مخاطبان دارد. از جمله کاربرد‌های درخت تکنولوژی می‌توان به سازمان‌دهی و دسته‌بندی تکنولوژی‌ها، ایجاد ساختار مناسب و جامع در مطالعات تکنولوژی، استفاده در فرایند آینده‌نگاری، شناخت زیرمجموعه‌های کلیدی حوزه تکنولوژی مورد نظر با هدف تدوین راهبرد و یا تخصیص منابع در بنگاه و ترسیم نقشه راه اشاره کرد.

اهداف استراتژیک تحقیق و توسعه

با توجه به آنچه در خصوص اهمیت تحقیق و توسعه مطرح شد، اهداف استراتژیک این مهم شامل موارد زیر است:

• کاهش قیمت تمام شده
• افزایش تولید زیرسقفی
• مدیریت کارامد دارایی‌های فیزیکی
• افزایش ظرفیت تولید
• توسعه سبد محصول
• استفاده بهینه از ضایعات در راستای اقتصاد چرخشی
• آینده پژوهشی و تحلیل تکنولوژی‌های روز صنعت فولاد

یادداشت: رضا بهاالدینی – رئیس تحقیق و توسعه شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر

منبع: فلزات آنلاین