دستورالعمل اندازه‌گیری لیتیوم از شورابه در انتظار اخذ استاندارد

‌می‌متالز - سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، موفق به اندازه‌گیری لیتیوم در شورابه‌های کشور با دقت و صحت قابل اطمینان شدند و با تدوین دستور العمل اندازه‌گیری و روش اجرایی آنالیز لیتیوم، به دنبال اخذ استاندارد ملی برای این دستورالعمل هستند.

به گزارش می‌متالز، سهیلا نیلویل، مدیرکل آزمایشگاه‌ها و امورفنی سازمان زمین‌شناسی، با بیان این مطلب گفت: چندین ماه در آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی یک کار مطالعاتی با موضوع آنالیز دقیق شورابه‌های کشور برای اندازه گیری فلزات استراتژیک از جمله لیتیوم که در صنایع مختلف همچون ساخت باتری‌هایی با عمر طولانی کاربرد دارد، انجام گرفت.

وی با تاکید بر اینکه صرف دریافت نتایج از دستگاه‌های آنالیز، ملاک صحت نتایج نیست، اظهار کرد: به منظور صحت سنجی یافته‌های به دست آمده ما روی حدود ۷۰۰ نمونه از شورابه‌های سنتزی و مصنوعی (ساخته شده در محیط آزمایشگاهی) و ۱۰۰ نمونه از شورابه‌های طبیعی برگرفته از مناطق مختلف، مطالعه کردیم. این بررسی‌ها با هدف تاثیر سایر عناصر مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، سولفات و میزان اسیدیته، مواد جامد حل شده و چگالی شورابه‌ها روی اندازه‌گیری لیتیوم مورد بررسی بوده است تا بر اساس آن بتوانیم عدد لیتیوم را با دقت و صحت قابل پذیرش، گزارش کنیم.

نیلویل با بیان اینکه بر این اساس دستورالعملی برای اندازه گیری لیتیوم در شورابه‌های کشور تدوین شد، ادامه داد: این دستورالعمل در انتظار اخذ استاندارد ملی است و با تصویب آن به زودی به عنوان خط کشی برای سنجش لیتیوم، در آزمایشگاه‌های کشور مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. این دستورالعمل روشی سریع و آسان و قابل اجرا برای نمونه‌های زیاد و آنالیز در محل نمونه برداری است.

مدیرکل آزمایشگاه‌ها و امورفنی سازمان زمین‌شناسی کشور از شناسنامه‌دار شدن شورابه‌های کشور خبر داد و گفت: تاکنون لیتیوم شورابه کویر‌های خور و بیابانک، قم و مرنجاب سنجش و شناسایی شده است و در طرح شناسایی و استحصال لیتیوم، شورابه‌های کشور شناسنامه‌دار می‌شوند تا عناصر آنها شناسایی و غلظت آنها تعیین شود.

او با بیان این مطلب که خاک رسوبی و پلایه‌ها شورابه‌ها منبع ذخیره سازی لیتیوم هستند، افزود: شناسایی غلظت لیتیوم در این شورابه‌ها در کشوری مانند ایران که شورابه زیاد دارد، حائز اهمیت است و مشخص می‌کند که استخراج آنها از شورابه کدام منطقه صرفه اقتصادی دارد.

طرح بررسی شورابه‌های کشور پروژه‌ای است که از نیمه دوم سال گذشته با همکاری مشترک اداره کل دفتر کانه‌آرایی و فراوری مواد معدنی و اداره کل دفتر امور آزمایشگاه‌ها و خدمات فنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در حال انجام است.

لیتیوم سبک‌ترین فلز و دارای چگالی به اندازه نصف چگالی آب است. به دلیل واکنش‌پذیری بالای لیتیوم، هرگز نمی‌توان آن را به صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد. بلکه همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که بیشتر یونی است، پیدا می‌شود. لیتیوم در چند مورد از کانی‌های پگماتیتی یافت می‌شود، اما از آنجایی که با آب واکنش می‌دهد، به صورت یون در آب اقیانوس‌ها و به صورت نمک در آب‌ها و رس دیده می‌شود. در رویکرد تجاری، لیتیوم را از برق‌کافت آمیخته‌ای از لیتیوم کلرید و پتاسیم کلرید به دست می‌آورند.

لیتیوم و ترکیب‌های آن کاربرد‌های فراوانی دارند از آن جمله در شیشه و سرامیک پایدار در برابر گرما، آلیاژ‌های با مقاومت بالا نسبت به وزن که در فضاپیما‌ها کاربرد دارد، باتری‌های لیتیوم و لیتیوم-یون با کاربرد‌های یاد شده نیز بیش از نیمی از لیتیوم تولیدی را از آن خود کرده است.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)