۴۱ نکته کلیدی و محوری در باب رعایت ایمنی در معادن

به گزارش می‌متالز، بر اساس گزارش‌ها حوادث معدنی در کنار حوادث ساختمانی بیشترین آمار تلفات نیروی کار را به خود اختصاص داده و عمده حوادث کار پس از فعالیت ساختمان مربوط به کارگاه‌های معدنی بوده است.

حوادث کار به هر صورت و درجه‌ای که باشد برای کارگر، کارفرما و جامعه زیان‌های اقتصادی بسیاری در بردارد که هزینه‌های درمانی، خسارت ناشی از توقف کار به دلیل حادثه و خسارات پرداختی در صورت از کارافتادگی از جمله آنها به شمار می‌رود.

طبق آمار‌ها نزدیک به ۶۰۰۰ معدن فعال در حال بهره‌برداری در کشور وجود دارد و سالانه بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ فقره بازرسی ایمنی از معادن کشور صورت می‌پذیرد.

در سه سال گذشته وزارت کار تلاش کرد با مجموعه اقدامات صورت گرفته، کمیته‌های حفاظت فنی در واحد‌ها افزایش یابد به نحوی که تعداد این کمیته‌ها رشد ۱۳۳ درصدی داشته است.

طبق ماده ۸۵ قانون کار، به منظور صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین می‌شود، برای کلیه کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.

در این راستا «احمدرضا پرنده» مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به تصویب آیین‌نامه ایمنی معادن می‌گوید: آیین‌نامه ایمنی در معادن که با ۴۵۶ ماده در شورای عالی حفاظت فنی تهیه، تدوین و به تصویب وزارت کار رسیده امروز به عنوان یکی از جامع‌ترین آیین‌نامه‌های حفاظت فنی و ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی از کارفرمایان، پیمانکاران، مهندسان ناظر معدن، مسوولان فنی و ایمنی معادن و سرپرستان خواست تا با رعایت دقیق نکات کاربردی و مهم ایمنی و مقررات حفاظتی در معادن از هیچ کوششی در جهت حفظ سلامت نیروی کار دریغ نکنند.

مدیرکل بازرسی کار وزارت کار درعین حال به تشریح ۴۱ نکته مهم و کاربردی در بحث ایمنی و سایر مقررات حفاظتی در معادن پرداخت و ابراز امیدواری کرد: کارگران با رعایت مسایل ایمنی در تامین سلامت نقش خود را ایفا کنند.

نکات کاربردی و مهم در بحث رعایت اصول ایمنی معادن به این شرح است:

۱- تاکید بر حضور مسوول ایمنی و فنی دارای صلاحیت در معدن و حین معدن‌کاری

۲- انجام ارزیابی ریسک معدن (موضوع ماده ۵ آیین‌نامه ایمنی در معادن) و تهیه مستندات

۳- دارا بودن گواهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران فعال در معدن

۴- حفاظ‌گذاری قسمت‌های انتقال‌دهنده نیرو در تجهیزات و ماشین‌آلات نظیر: تسمه، فلکه، زنجیر، چرخ دنده، هرزگرد، قرقره‌های تأمین کشش نوار نقاله و امثال آنها

۵- تهیه و تامین وسایل حفاظت فردی مناسب برای کارگران از جمله کپسول خود نجات در معادن زغال سنگ زیرزمینی و نظارت بر استفاده

۶- اقدام به حفاظ‌گذاری پرتگاه‌ها و دهانه‌های باز در کارگاه و محوطه آن

۷- تامین حداقل دو راه دسترسی به سطح زمین با مکان‌یابی ایمن (سیل یا بهمن‌گیر نباشد)

۸- تامین جان پناه در تونل‌های شیب‌دار و یا چاه‌های مایل در فواصل حداکثر ۵۰ متر

۹- تاکید بر رعایت حداقل ۷۰ سانتی متر عرض راه عبوری افراد در تونل‌های با باربری ریلی

۱۰- تامین و سالم بودن چراغ جلوی لوکوموتیو یا چراغ خطر پشت آخرین واگن هر قطار یا سایر ملزومات ایمنی آن

۱۱- تاکید بر رعایت اصول ایمنی در نگهداری مواد منفجره یا عملیات آتشباری

۱۲- استفاده از ماشین‌های با موتور احتراقی و الکتریکی غیرحفاظت شده در محیط‌های با گاز‌های قابل انفجار ممنوع است.

۱۳- تهیه و تامین وسایل اعلام و اطفای حریق مناسب منطبق بر آیین‌نامه پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاه‌ها

۱۴- تاکید بر ایمنی تابلوی توزیع برق، عایق‌بندی حفاظتی، وجود سیستم اتصال به زمین موثر در کارگاه یا حسب مورد حفاظت مضاعف با کلید محافظ جان جهت تجهیزات و ماشین‌آلات برقی

۱۵- تاکید بر مطابقت طرح نگهداری معدن با نقشه‌های مصوب وتاکید بر سیستم پایداری تونل‌ها یا پرکردن فضای حفریات سقف و دیواره‌ها با وسایل نگهداری

۱۶- تاکید بر رعایت تناوب گام استخراج و تخریب در کارگاه استخراج استعمال ستون‌های چوبی با سطح مقطع مناسب و غیرمعیوب به عنوان ستون یا اجزای سیستم نگهداری

۱۷- عدم استفاده از سیستم نگهداری موقت به عنوان سیستم نگهداری دائم در حفریات زیرزمینی

۱۸- عدم استفاده از موانع پارچه‌ای و برزنتی به جای در‌های تهویه

۱۹- خود داری از به کارگیری لوکوموتیو غیرمجاز در تونل‌های معادن گازدار با گاز خیزی طبقه ۳ یا بالاتر و یا نقص در وسایل ضد انفجار

۲۰- تاکید بر مسدودسازی حفاری‌های متروکه و کارگاه‌هایی که استخراج آنها تمام شده است برای جلوگیری از ورود افراد و اختلال در تهویه معدن

۲۱- تامین و نصب سیستم مانیتورینگ سنجش خودکار گاز زغال در لایه‌های معادن زغال سنگ طبقه سه به بالا

۲۲- تامین و استفاده صحیح از سیستم تهویه مکانیزه در معادن گازدار و گرد زغال‌دار

۲۳- عدم توقف بادبزن‌های تهویه در فاصله بین نوبت‌های کاری یا زمان تعطیلات غیر از زمان تعمیرات (صرفاً با دستور کتبی مسوول فنی معدن)

۲۴- عدم وجود نقص در تهویه هوای درون چاه و فضای محدود از نظر وجود گازهای سمی، قابل اشتعال و اکسیژن‌

۲۵- تاکید برعدم گذشت بیش از ۶ ماه از به‌روزرسانی نقشه‌های تهویه مورد تایید در معادن زیرزمینی

۲۶- ممنوعیت استفاده از تیغه بولدوزر یا جام لودر برای واژگونی بلوک سنگ بریده شده از جبهه کار

۲۷- پیش‌بینی مسیر‌های خروج اضطراری خودرو‌های سنگین در راه‌های معدنی با شیب بیش از ۵ درصد

۲۸- وجود ارتباط مخابراتی در مسیر ابتدا و انتهای نوار نقاله یا چاه‌های ترابری

۲۹- ممنوعیت استفاده کارگران از بالابر و وینچ‌های حمل بار و مصالح جهت جابه‌جایی

۳۰- تاکید بر اجرای آیین‌نامه‌های حفاظتی «تأسیسات الکتریکی در کارگاه‌ها» و «سیستم اتصال به زمین (ارتینگ)»

۳۱- نظارت دقیق بر دارا بودن گواهینامه ویژه جهت کار با ماشین‌آلات معدنی مانند: بیل مکانیکی، لودر و بـولدوزر، لوکوموتیو و نـظایر آنها

۳۲- نصب آتش‌بند تونلی برای پیشگیری از گسترش انفجاردر معادن زغال سنگ

۳۳- پیش‌بینی وجود و حضور تیم‌های امدادونجات در کلیه نوبت‌های کاری

۳۴- تامین ایستگاه‌های کمک‌های اولیه مناسب و تجهیزات امدادونجات در معادن زیرزمینی

۳۵- تامین و ایجاد حفاظ مناسب برای جلوگیری از شلاق‌زنی دستگاه سیم برش در معادن سنگ ساختمانی

۳۶- تامین پله‌های اطمینان با عرض مناسب در مجاورت دیواره‌های پرشیب یا ریزشی معادن سطحی

۳۷- اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از شکست یا ریزش در شیب یا دیواره‌های ناپایدار معادن سطحی

۳۸- نوجه به تناسب ماشین‌آلات مورد بهره‌برداری در معدن با فرآیند عملیاتی

۳۹- اجرای دقیق آموزش‌های ایمنی کارگران متناسب با ماهیت شغلی

۴۰- ممنوعیت ورود هر گونه منبع حرارتی یا شعله باز در حفریات زیرزمینی دارای پتانسیل انفجار یا اشتعال

۴۱- تامین امکانات بهداشتی برای کارگران

بخش معدن از مهم‌ترین و عمده‌ترین بخش‌های تأمین‌کننده مواد اولیه صنایع به شمار می‌رود که با داشتن ذخایر غنی مواد معدنی به عنوان یک امکان بالقوه، می‌تواند نقش موثری در توسعه صنعتی کشور داشته و راه‌گشای بسیاری از معضلات خودکفایی صنعتی کشور باشد.

امروز فعالیت اقتصادی استخراج معادن در حال بهره‌برداری، به عنوان یکی از زیربخش‌های عمده اقتصادی در کشور محسوب می‌شود که با توجه به ماهیت آن در زمره فعالیت­‌های اقتصادی پرخطر قرار دارد.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)