«طرح کیمیا» در راستای تولید یک میلیون کاند مس است/ نخستین کارخانه تمام ایرانی تغلیظ کنسانتره مس در راه است

به گزارش می‌متالز، «حسین مدرس‌خیابانی» مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در حاشیه سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معدن و صنایع معدنی ایران (ماینکس ۲۰۲۴)، در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه، ضمن عرض تسلیت حادثه زغال‌ سنگ طبس عنوان کرد: نمایشگاه ماینکس فرصت مناسبی است و برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی سبب تقویت ارتباطات بین شرکت‌ها خواهد شد و نتیجه این ارتباطات سبب هماهنگی و هم‌افزایی بیشتر می‌شود.

دو رکن طرح کیمیا

مدرس‌خیابانی درباره طرح کیمیا در شرکت ملی صنایع مس ایران تصریح کرد: طرح کیمیا که مخفف طرح تولید یک میلیون تن مس کاتد ایران است، براساس دو رکن اجرایی تعریف شده است؛ یکی بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری در شعار معدن، جایگزین نفت است که در فرمایشات متعددی از سوی ایشان، بار‌ها معدن به‌ عنوان جایگزین نفت عنوان شده‌ است که نشان‌دهنده تاکید بر این مساله است.

وی در ادامه افزود: ما در زمینه مس ممکن است تاکنون حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد اکتشافات انجام داده باشیم؛ در حالی‌ که باید بتوانیم بهره‌برداری از معادن را بیشتر کرده تا زمینه ثروت‌آفرینی را برای کشور ایجاد کنیم تا در عمل بتوانیم معدن را جایگزین اقتصاد نفتی کنیم. من زمانی در وزارت‌خانه صمت عنوان می‌کردم، اگر قرار است به اقتصاد ایران برچسب اقتصاد تک‌محصولی بزنیم، بهتر است آن برچسب اقتصادی معدنی باشد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در ادامه تصریح کرد: دومین موضوع در زمینه طرح یک میلیون تنی کاتد مس، به نوع ذخایر و استراتژیک بودن فلز مس برمی‌گردد، همان‌گونه که قرن آینده را قرن فلز مس می‌دانند که یک فلز استراتژیک غیرقابل جایگزین است.

مدرس‌خیابانی در ادامه یادآور شد: خوشبختانه به همت مدیران پیش از من و همکاران کنونی، مجموعه ذخایر استخراج‌شده و تخمین‌زده‌شده افزون بر ۲۰.۵ میلیارد تن است. اکتشافات گلوگاه بخش معادن محسوب می‌شود، همان‌گونه که هم‌اکنون مشکل صنعت فولاد، کمبود سنگ‌ آهن است، بنابراین باید در زمینه مس به‌ دنبال اکتشافات و استخراج بیشتری باشیم. با توجه به مشورتی که با کارشناسان انجام داده‌ایم، بر اساس برنامه‌های توسعه‌ای برآورد شده که در بخش اکتشافات اقدامات بیشتری انجام بگیرد تا بتوانیم خود را به ذخیره ۴۰ میلیارد تن برسانیم، در این صورت با تولید یک میلیون تن کاتد تا ۳۰ سال آینده، با کمبود ذخیره معدنی روبه‌رو نخواهیم شد.

وی با تاکید بر این موضوع که نکته قابل توجه این است که طرح کیمیا هم ذیل تاکید مقام معظم رهبری و هم ذیل برنامه هفتم توسعه قرار دارد که آقای رئیس‌جمهور از آن به عنوان میثاق نام برده‌اند، گفت: در این برنامه تاکید شده تولید کاتد مس به ۸۰۰ هزار تن افزایش یابد. هم‌ اکنون تولید کاتد ۳۰۰ هزار تن است که باید این میزان تولید به سه برابر افزایش یابد که طرح ما ناظر بر اجرای همین موضوع است، چراکه در کشور ذخایر معدنی خوبی در زمینه مس وجود دارد که بر ضرورت این امر تاکید دارد.

مدرس‌خیابانی در ادامه افزود: طرح کیمیا بر اساس اسناد علمی و کارشناسی تهیه شده، مشاور مادر این طرح را تایید کرده و در هیات‌ مدیره ملی مس نیز به تصویب رسیده است. ما این طرح را به مراجع تصیم‌گیر مانند شورای عالی امنیت ملی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ایمیدرو و مراجع کارشناسی ارائه داده‌ایم. این طرح دربرگیرنده طرح عمودی کاتد مس شامل ذخایر، اکتشاف، استخراج، بهره‌برداری، تولید کنسانتره مس با ظرفیت ۴۰۰ میلیون تن و تولید کاتد مس با ظرفیت یک میلیون تنی است.

تکمیل زیرساخت‌ها برای طرح کیمیا

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران همچنین با اشاره به ایجاد زیرساخت‌ها برای طرح کیمیا عنوان کرد: در زمینه زیرساخت‌های تولید کاتد مس هم‌ اکنون با کمبود برق و آب روبه‌رو هستیم. از سویی وزارت نیرو الزام کرده که کارخانه‌ها به سمت ایجاد نیروگاه‌های اختصاصی پیش بروند. در چنین شرایطی بدون شک برای تولید کاتد یک میلیون تنی، حتما باید بتوانیم برق و آب مورد نیاز را خودمان تامین کنیم که تمام این زیرساخت‌ها شامل ۱۵۰۰ مگاوات برق و ۲۰۰ مترمکعب آب است که آب آن از خط مستقیم خلیج‌ فارس تامین می‌شود، همچنین تصفیه پساب‌های شهری و بازچرخانی آب‌های غیرمتعارف جزو برنامه‌های ماست. در بحث برق نیز از نیروگاه‌های حرارتی کوچک مقیاس ۴۲ مگاواتی بهره خواهیم گرفت. هم‌ اکنون یک نیروگاه ۱۸۳ مگاواتی با مپنا عقد قرارداد شده است که حتما به سیکل ترکیبی از خورشیدی و تجدیدپذیر تبدیل خواهد شد تا هم از انرژی خورشید و هم از انرژی باد بهره بگیریم.

تجهیزات بومی را به‌ کار می‌گیریم

مدرس‌خیابانی در پاسخ به این پرسش که تا چه حد به سمت بومی‌سازی تجهیزات معدنی پیش خواهید رفت، گفت: ذخایر معدنی در کشور ما که خدادادی است، اگر ماشین‌آلات معدنی را هم از خارج وارد کنیم، پس هنر ما کجاست؟ بنابراین تمام تلاش ما این است که طرح کیمیا و تولید یک میلیون تن را از محل اجرای ساخت داخل، تجهیزات و ماشین‌آلات بسازیم.

وی در ادامه افزود: نخستین کارخانه تمام ایرانی تغلیظ کنسانتره مس به ظرفیت ۷ میلیون تن در دست اقدام است. موقعیت مکانی آن مشخص شده و امیدواریم به سمت بومی شدن تولید کنسانتره پیش برویم. این اتفاق در سایر تجهیزات و ماشین‌آلات در تولید کاتد انجام گرفته و حتما به سمت استفاده دستگاه‌های حفاری داخلی پیش خواهیم رفت. در دامپ‌تراک‌ها نیز قراردادی با شرکت مپنا و جهاد دانشگاهی برای تولید نخستین دامپ‌تراک الکتریکی ۱۳۶ تنی به امضا رسانده‌ایم. همچنین در زمینه فیلترپرس، تیکنر، سنگ‌شکن‌ها، بالمیل و سگ‌میل، موتور‌ها و پمپ‌ها و سیستم‌های انتقال مواد بومی‌سازی انجام داده‌ایم. طرح جدید ما نیز تولید نوار نقاله‌هایی است که هم عریض‌تر و هم با مواد با کیفیت بالاتر است که تا ماه آینده شاهد ساخت نوار نقاله داخلی نیز خواهیم بود.

برنامه‌ریزی در بالادست و پایین‌دست تولید یک میلیون کاتد

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران همچنین در پاسخ به این پرسش که برای تولید یک میلیون کاتد، چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌اید، گفت: ما برای رسیدن به این هدف باید یک تقسیم کار ملی داشته باشیم، در بالادست حجم سرمایه‌گذاری‌ها بالاتر و بازگشت سرمایه طولانی‌تر است، بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش بیشتر است، چراکه نیازمند چند سال حفاری است تا به مواد معدنی رسید و این موضوع نیازمند حمایت نگاه حاکمیتی است، از همین‌رو شرکت ملی مس به‌عنوان یک شرکت ملی، نقش بالادست را اجرا می‌کند، اما در پایین‌دست باید انجمن مس، بخش خصوصی و تعاونی‌ها حضور داشته باشند و اصرار ما بر ورود بخش خصوصی در این حوزه است.

تاکید بر ورود بخش خصوصی در پایین‌دست

مدرس‌خیابانی افزود: اگر بخواهیم مس را تبدیل به محصولی با ارزش‌افزوده بیشتر کنیم، باید به تولیدی فراتر از کاتد برسیم. باید بتوانیم کاتد ۱۰ هزار دلاری را به محصولاتی با ارزش بالاتر ۲۰ تا ۳۰ هزار دلاری تبدیل کنیم. در این راستا شرکت ملی مس در چند حوزه قادر به پشتیبانی است، یکی اطمینان تامین مواد اولیه و خوراک را می‌دهد که می‌تواند پایین‌دست مس را فعال کرد؛ البته پایین‌دست مس، تنها مفتول، لوله و ورق نیست و صد رسته محصولات مسی شامل برد‌های الکتریکی، باطری‌های الکتریکی، لوازم مورد نیاز صنعت هوافضا و وسایل و تجهیزات پزشکی و الکترونیکی وجود دارد.

سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه

وی همچنین با اشاره به این موضوع که شرکت ملی مس یک صندوق cvc یا صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه را با سرمایه ۲۰۰ میلیارد تومان ایجاد کرده است، گفت: هدف ما در این صندوق رسیدن به سرمایه هزار میلیارد تومان است که حتما به آن خواهیم رسید. اگر بخش خصوصی طرح‌های دانش‌بنیان داشته باشند، شرکت ملی مس، می‌تواند برای تولیدات محصولاتی با ارزش‌افزوده بیشتر از محل این صندوق، از این طرح‌ها حمایت به عمل آورد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در پاسخ به پرسشی درباره تحریم نیز عنوان کرد: تحریم، مشکل کلان کشور به‌ شمار می‌رود که البته برای ما هم تهدید و هم فرصت بوده است. ما در تحریم‌ها توانسته‌ایم بخشی از تجهیزات وارداتی خود را بومی کنیم. هر چند در مراودات بین‌المللی، تحریم‌ها به ما آسیب زده است، تمام تلاش ما این است که این تحریم‌ها را بلااثر کنیم تا اجازه ندهیم روی حرکت رو به رشد شرکت ملی مس اثرگذار باشد.

گزارش از پایگاه خبری فلزات خاورمیانه (می متالز)