مهندس مجلسی، لوکوموتیو توسعه صنعت سیمان کشور است

نصرت‌الله مجلسی که بود؟

به گزارش می‌متالز، «نصرت‌الله مجلسی» متولد آبان‌ماه سال ۱۳۱۱ در تهران است که بیش از ۶ دهه از عمر خویش را در خدمت صنعت سیمان ایران گذرانده است. او پس از گرفتن دیپلم در رشته مکانیک در دانشگاه تهران به تحصیل می‌پردازد و در سال ۱۳۳۶ با مدرک فوق‌لیسانس فارغ‌التحصیل می‌شود. پس از پایان تحصیل در سال ۱۳۳۷ در یک شرکت در قسمت برق شروع به همکاری می‌کند و در همان سال به‌عنوان مهندس فنی کارخانه سیمان مشغول به کار می‌شود. او در سمت‌ها مختلف در کارخانه سیمان شامل مهندسی دفتر فنی، مسوول دفتر فنی، مسوول تعمیر و نگهداری، معاونت فنی، مسوول پروژه واحد سوم کارخانه، مدیر پروژه ۲۱۰۰ تنی سیمان تهران، مدیر پروژه ۴ هزار تنی، رئیس کارخانه سیمان، عضویت در هیات‌ مدیره سیمان شرکت سیمان تهران و سیمان شمال به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

مهندس مجلسی طی فعالیت خود خدمات شایانی در توسعه و پیشبرد شرکت سیمان تهران، سیمان دماوند و گچ تهران داشته که از جمله می‌توان به راه‌اندازی واحد ۴ هزار تنی، تبدیل واحد یکصد تنی واحد سیمان دماوند به سیمان سفید و اجرای طرح توسعه آن تا ۳۰۰ تن در روز، بهره‌برداری، راه‌اندازی و رفع اشکالات کارخانه گچ تهران، ارائه طرح، ایجاد و راه‌اندازی کارخانه پاکت‌سازی سیمان تهران، اشاره کرد.

پس از انقلاب مهندس مجلسی تا زمان بازنشستگی به فعالیت خود در شرکت سیمان تهران و شرکت‌های وابسته و پس از آن نیز به صورت عضویت در هیات‌ مدیره ادامه می‌دهد. مهندس مجلسی پس از وقوع جنگ تحمیلی در سال ۱۳۵۹ به عضویت هیات‌ مدیره گروه صنایع غیرفلزی در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منصوب می‌شود و در جلسات ستاد تجهیزات و امکانات جنگ در سازمان یادشده به‌طور منظم شرکت داشته‌اند که در این دوران با توجه به مشکلاتی که در حرکت کامیون‌های حمل‌کننده تانک‌های جنگی به مناطق جنگی پیش آمده بود، با یک دستورالعمل خاص این مشکل را برطرف می‌کند.

ببینید: گزارش تصویری از مراسم بزرگداشت مهندس «نصرت‌الله مجلسی» پیشکسوت صنعت سیمان کشور

وی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۲ علاوه بر مسوولیت در هیات‌ مدیره سیمان تهران، عضو هیات مدیره شرکت‌های چوکا، چوب و کاغذ مازندران، سیمان ری، نسوز امین‌آباد، تامین و ماسه ریخته‌گری، فرآورده‌های نسوز سیمان فعالیت داشته‌اند. مجلسی پس از بازنشستگی در سال ۱۳۶۰ باز به تلاش خود در صنعت سیمان ادامه می‌دهد و در سال ۱۳۶۲ «مرکز فعالیت‌های مهندسی صنایع سیمان» را با مشارکت سازمان صنایع ملی ایران و کارخانجات سیمان در حال کار تاسیس می‌کند.

نصرت‌الله مجلسی با تلاش‌های مدوام خود همچون لوکوموتیوی، توسعه صنعت سیمان را به‌دنبال خود کشانده است.

هیچگاه به‌دنبال ریاست یا حقوق نبوده‌ام

در این مراسم بزرگداشت، «نصرت‌الله مجلسی» با یادآوری خاطراتی از گذشته عنوان کرد: ما در صنعت سیمان کار‌های بزرگی انجام دادیم، به یاد دارم که در یک کارخانه سیمان دچار مشکلی شدیم و آن کارخانه دچار ضرردهی شده بود. به این کارخانه ورود پیدا کرده و مشکلات فنی این کارخانه را برطرف کردیم و برای سوددهی کردن این کارخانه، آن را به کارخانه سیمان سفید تبدیل کردیم که پس از مدتی کارخانه سودده شد.

مجلسی در ادامه همچنین یادآور شد: ما برای بازدید از یک کارخانه سیمان به ژاپن رفته بودیم که ژاپنی‌ها به ما اجازه نمی‌دادند تا از خط تولید آنها بازدید به عمل آوریم که ما با درخواست مکرر این اجازه را خواستار شدیم، در نهایت به ما اجازه دادند که به سرعت از داخل کارخانه عبور کنیم و بخش خاصی را مورد بررسی و واکاوی قرار ندهیم. من در همان بازدیدی که با سرعت اجرا شد، تمام اجزای خط تولید را به خاطر سپردم که قادر به طراحی آن شدم.

وی همچنین افزود: آنچه من در صنعت سیمان انجام داده‌ام، تنها برای مملکت و رشد این صنعت بوده و هیچ‌گاه به‌دنبال ریاست یا حقوق بالا نبوده‌ام.

مجلسی؛ هم مدیری توانمند و هم فردی فنی

در این آیین بزرگداشت «علی‌اصغر گرشاسبی» مدیرعامل شرکت سیمان تهران عنوان کرد: در آستانه ۹۱ سالگی صنعت سیمان ایران قرار داریم، این در حالی است که ۷۰ سال از تاسیس هلدینگ سیمان تهران می‌گذرد و این موضوع نشان‌دهنده ریشه‌دار بودن این صنعت در کشور دارد؛ البته رشد این صنعت در گرو افراد پیشکسوتی، چون مهندس مجلسی است که پس از ابتهاج خدمات شایان توجهی به صنعت سیمان کشور داشته‌اند.

گرشاسبی با تاکید بر این موضوع که آقای مجلسی حق بزرگی بر گردن شرکت سیمان تهران دارد، افزود: پیشکسوتان به این موضوع اذعان دارند و جوان‌تر‌ها نیز این مساله را حس می‌کنند که آقای مجلسی هم فردی مدیر و توانمند و هم فردی علمی و فنی بوده است. وی با راه‌اندازی یک واحد ۴ هزار تنی در صنعت سیمان، خدمات بزرگی به این صنعت ارائه کرد؛ در این واحد که آسیاب مونوپل آن دچار مشکل شده بود را دوباره راه‌اندازی کرد که در آن زمان این آسیاب، سنگین‌ترین آسیاب به‌شمار می‌رفت؛ این آسیاب ۵۰ سال است کار می‌کند و مهندس مهندسی طی ۵۰ سال گذشته همراه این آسیاب بوده است.

وی در ادامه یادآور شد: سال گذشته مراسم بزرگداشت آقای «امیرحسین جلالی» را داشتیم و امسال نیز در خدمت مهندس مجلسی هستیم که سال‌ها در خدمت صنعت سیمان بوده و با نصب و راه‌اندازی واحد‌های مختلف به این صنعت کمک کرده و هم‌اکنون نیز در کسوت مشاور در خدمت این صنعت است.

مدیرعامل شرکت سیمان تهران در ادامه یادآور شد: یکی از کمبود‌های کنونی ما در صنعت سیمان حضور مشاوره‌های باتجربه است، از این‌رو خواهش دارم کسانی که صاحب تجربه هستند و در این صنعت بازنشسته شده‌اند، به کار خود پایان ندهند و تجربه‌های خود را برای این صنعت به کار بگیرند، چراکه نباید از به‌روزرسانی فناوری‌های جدید در صنعت سیمان غافل باشیم.

صنعت سیمان چگونه در کشور پا گرفت؟

همچنین در این مراسم بزرگداشت «محمدرضا نعمت‌زاده» وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم که لقب صنعت سیمان را دارد و بیشترین میزان رشد صنعت سیمان در دوره تصدی وی در ابتدای انقلاب و در دوران دولت هاشمی رفسنجانی رخ داده است، عنوان کرد: من در سال ۱۳۵۹ در اولین دوره‌ای که وزیر صنایع شهید رجایی بودم، یک کارگروه صنایع تشکیل دادیم که یکی از اولین کارگروه‌ها، تشکیل کارگروه سیمان بود. در آن دوران سازمان زمین‌شناسی معادن آهک را شناسایی کرده بود و ما نیز یک گروه فناوری را مامور کردیم تا مسائل راه‌اندازی کارخانه‌ها را بررسی کند که در آن زمان یک واحد سیمان با ظرفیت ۲ هزار تن راه‌اندازی کردیم، البته هم‌اکنون ظرفیت خط تولید سیمان به ۶ تا ۸ هزار تن نیز رسیده است.

نعمت‌زاده در ادامه یادآور شد: در دوران دولت آقای رفسنجانی نیز مصادف با پایان جنگ تحمیلی و آغاز بازسازی بود، اقدامات توسعه‌ای با نگاه توسعه‌ای این دولت آغاز شد و دولت وی پیگیر امور توسعه‌ای شدند و به همه وزرا بر امر توسعه تاکید داشتند که وزرا اعلام می‌کردند که ما سیمان نداریم. ما در وزارت صنایع آن زمان سعی کردیم که این موضوع را در سطح ملی برطرف کنیم؛ بنابراین از پیشکسوتان دعوت به عمل آوردیم و دوستان هر یک نظر می‌دادند و ما نیز به جمع‌بندی رسیدیم. در آن زمان آقای مجلسی را به ما معرفی کردند. در آن زمان ۱۰ پروژه برای صنعت سیمان را کلید زدیم که رئیس سازمان برنامه و بودجه به ما گفتند که چرا این همه واحد سیمان راه‌اندازی می‌کنید، بودجه آن باید از کجا تامین شود؟ بالاخره ۱۰ واحد را پیش بردیم و به همت مجلس شورای اسلامی فاینانس گرفتیم. اوایل سال ۱۳۶۷ بود و بودجه این کار را نداشتیم. در تبصره بودجه سال ۱۳۶۸ دولت را مجاز شمردند که می‌تواند بودجه خارجی نیز بگیرد. در آن دوران دومین طرح‌های پروژه طرح‌های سیمان را راه‌اندازی کردیم و آقای رفسنجانی دستور آن را به وزیر اقتصاد دادند و وزیر اقتصاد نیز آن را امضا کردند. در دوران وزارت صنایع آقای رفسنجانی ۳۰ طرح سیمان را تعریف کردیم. هر یک از این طرح‌ها قرار بود که طی ۳۶ ماه به اتمام برسند که در آن زمان در ترکیه طرح‌های این‌چنینی را طی ۱۸ ماه به پایان می‌رسانند که ما در سفری به ترکیه متوجه شدیم که اقدامات یک طرح را هم‌زمان به پیش می‌برند. ما نیز با الگوبرداری از آنها و با خواهش از دوستان تقاضا کردیم که این طرح‌ها زودتر به پایان برسند. البته در آن زمان ما طرح‌های نظامی و غذایی را نیز به پیش بردیم و ۶ هزار واحد کارخانه پنیر راه‌اندازی کردیم که هم‌اکنون در صنعت سیمان و پنیر صادرکننده شده‌ایم. ما حتی در کشور‌های سوریه و ونزوئلا کارخانه سیمان احداث کردیم و در دوران وزارت خود یک قرارداد برای احداث سیمان در لیبی بستیم که پس از بازنشستگی ما گویا این قرارداد را لغو کرده بودند.

وی در ادامه تصریح کرد: هم‌اکنون میزان ظرفیت تولید سیمان در کشور به بالای ۸۰ میلیون تن رسیده و در افق چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ برای سیمان ۱۲۰ هزار تن تعریف شده است. برخی مخالف این چشم‌انداز هستند، اما می‌توان مازاد تولید سیمان کشور را صادر کرد.

این وزیر صمت دولت یازدهم با اشاره به این موضوع که باید ناترازی انرژی را برطرف کرد، گفت: مشکل این است که طی سال‌های گذشته در زمینه انرژی سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم و به مدت ۱۰ سال است که حتی یک چاه در پارس‌جنوبی نزده‌ایم، طبیعی است که با مشکل تامین انرژی رو‌به‌رو شویم. باید مشکل انرژی را برطرف کرد و به سمت صادرات بیشتر پیش رفت، چراکه بازار‌های داخلی و بین‌المللی را داریم و مدیریت ۱۲۰ هزار تن ظرفیت سیمان نیز نیازمند مدیریت افراد توانمندی همچون مهندس مجلسی است.

نعمت‌زاده در ادامه با اشاره به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور خاطرنشان کرد: ما باید هم در داخل و هم در خارج سرمایه‌گذاری انجام بدهیم، هم‌اکنون کشور‌های اطراف ما همچون عربستان و عمان کار‌های توسعه‌ای بسیاری انجام می‌دهند که می‌توانند برای ما ایجاد فرصت کنند. همچنین در زمینه سواحل مکران نیز می‌توانیم کار‌های بسیاری انجام بدهیم، این در حالی است که این سواحل بسیار بکر باقی مانده‌اند. این سواحل نیاز به فکر دارد، می‌توان در آنجا نیروگاه و کارخانه سیمان ایجاد و آب‌شیرین‌کن نصب کرد و افرادی را ساکن این منطقه کرد. یا در استان سیستان و بلوچستان که جواهر است، می‌توان اقدامات قابل‌توجهی انجام داد. این استان معادن طلا و نقره بسیاری در خود جا داده است.

از ویژگی‌های مدیریتی تا خصایص انسانی مهندس مجلسی

در ادامه این مراسم بزرگداشت، «مجید وفاپور» رئیس هیات‌ مدیره کارآفرینان صنعت سیمان ایران اظهار کرد: آنچه مهندس مجلسی را به این مقام رسانده، تنها بعد فنی وی نبوده، بلکه ویژگی‌های مدیریتی و خلق و رفتار انسانی وی نیز در خلق چنین شخصیتی بسیار اثرگذار بوده است.

وفاپور در ادامه با تاکید بر این موضوع که اتفاقات خوبی مانند این رویداد می‌تواند سبب‌ساز اتفاقات خوب دیگر شود، تصریح کرد: انجمن باید از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کند و در چنین برنامه‌هایی حضور فعال‌تری داشته باشد. در بحث مشاوره نیز از خدمات و تجربه‌های دوستان بهره بگیرد. وی در ادامه یادآور شد: به‌زودی جشن ۹۱ سالگی صنعت سیمان را در پیش‌رو داریم که امیدواریم همگی در این جشن حضور داشته باشند.

خدماتی فراموش‌نشدنی

در ادامه این آیین بزرگداشت، «فریبرز مقیمی» فعال و کارآفرین صنعت سیمان در سخنان کوتاه خود ضمن تجلیل از مهندس مجلسی عنوان کرد: خدمات آقایان جلالی و مجلسی به صنعت سیمان ایران فراموش‌نشدنی است. از پیش از انقلاب تاکنون مهندس مجلسی خدمات ارزنده‌ای به صنعت سیمان در کشور داشته‌اند.

مهندس مجلسی، مرد فن و تکنیک

«محمدحسن پور‌خلیل» پیشکسوت صنعت سیمان در ادامه این برنامه عنوان کرد: در سال ۱۳۷۰ سازمان صنایع به ما ماموریت در حوزه سیمان دادند که وقتی متوجه شدم که آقای مجلسی در آنجا حضور دارند، این کار را پذیرفتم. در آن زمان برخی پروژه‌ها، فناوری و ماشین‌آلات صنعت سیمان را وارد کردیم و این کار را با علاقه دنبال می‌کردیم. در آن زمان نگرانی‌هایی بابت واردات وجود داشت که با پیگیری‌های آقای مجلسی این نگرانی‌ها رفع شدند. موضوع انتقال فناوری مطرح شد که در آن زمان همراه با مهندس مجلسی اقدام به طراحی کارخانه سیمان کردیم. وی علاوه بر اینکه مدیر خوبی به‌شمار می‌روند، مرد فن و تکنیک نیز هستند.

خط‌کش محاسباتی مهندس مجلسی

«فریدون مجلسی» دیپلمات سابق کشور و برادر «نصرت‌الله مجلسی» در ادامه این مراسم بزرگداشت، عنوان کرد: خوشحالم که در خانه اندیشمندان علوم انسانی برای یک مقام صنعتی، مراسم بزرگداشت گرفته می‌شود، چراکه معمولا مراسم بزرگداشت را برای افراد معروف و شناخته‌شده در بین مردم می‌گیرند، البته عموم مردم اطلاع ندارند که چه کسی سدها، پل‌ها و کارخانه‌ها و ... را می‌سازند و نیاز است که این افراد به مردم معرفی شوند.

«فریدون مجلسی» در ادامه با اشاره به خاطراتی دوران نوجوانی برادرش نصرت‌الله، بیان کرد: نصرت‌الله از نوجوانی اختراعاتی داشت؛ به یاد دارم در زیرزمین خانه ما او مدتی درگیر ساخت یک دستگاه با تجهیزات مختلف بود که برای ما جالب به نظر می‌رسید که در پایان مشاهده کردیم که او دستگاه جوجه‌کشی اختراع کرده و پس از مدتی تخم‌مرغ‌هایی که در این دستگاه گذاشته بود، تبدیل به جوجه شدند.

وی در ادامه همچنین یادآور شد: مهندس مجلسی حتی در کارخانه‌های گچ که مشکلاتی وجود داشت، با وجود اینکه تخصص وی نبود، اما با دید علمی این مشکلات را برطرف می‌کرد. همیشه با دید عمقی و علمی به همه چیز نگاه می‌کرد و همیشه یک خط‌کش محاسباتی داشت و مغز او همانند کامپیوتر کار می‌کرد.

این دیپلمات سابق کشورمان در ادامه با اشاره به پیشکسوتان صنعت سیمان تصریح کرد: پیش از مهندس مجلسی افرادی، چون آقای «احمدعلی ابتهاج» و «منوچهر سالور» در این صنعت پیشکسوت هستند. مجلسی زمانی شاهد طراحی سه کارخانه سیمان در کشور بود که آسیاب کارخانه چهارم با مشکل مواجه شد، بعد‌ها او به این نتیجه رسید که این کارخانه را خودمان در داخل بسازیم تا بتوانیم مشکلات آن را برطرف کنیم.

مجلسی در ادامه یادآور شد: یک روزی صنعت فولاد آرزوی سیاسی ایران بود و ما با کمک روسیه این صنعت را وارد کشور کردیم، آن زمان غربی‌ها نمی‌توانستند در صنعت فولاد به ما کمک کنند، اما اکنون واحد‌های احیای مستقیم بسیاری در صنعت فولاد ساخته شده‌اند و صنعت فولاد در ایران بومی شده است؛ در صنعت سیمان نیز به طراحی و ساخت داخلی رسیده‌ایم.

مهندس مجلسی فردی توسعه‌گرا

همچنین «سیدمصطفی هاشمی‌طبا» وزیر صنایع در دولت‌های محمدجواد باهنر و میرحسین موسوی و معاون رئیس‌جمهور در دولت‌های دوم هاشمی رفسنجانی و دولت اول سیدمحمد خاتمی و رئیس سازمان تربیت بدنی (۱۳۷۵ تا ۱۳۸۳) در ادامه این مراسم بزرگداشت بیان کرد: فعالیت‌های من در زمینه سیمان به چند حوزه مرتبط می‌شود، یکی زمانی که وزیر صنایع بودم و معاونت غیرفلزی را در وزارت‌خانه ایجاد کردیم و مهندس ربانی را به سیمان سپاهان منصوب کردیم. همچنین رینگ ۶ متری در ذوب‌ آهن اصفهان ساختیم که از مکزیک هم سفارش آن را داده بودند که در نهایت رینگ داخلی به کار آمد. همچنین شرکت مهندسی برای کانی را تاسیس و سیمان ارومیه را ایجاد کردیم.

هاشمی‌طبا در ادامه با تاکید به این موضوع که آقای مجلسی انسان توسعه‌گرا در کشور هستند، گفت: معیشت مردم از توسعه کشور می‌آید. حال ابتدا باید تعریف درستی از توسعه داشته باشیم؛ کشوری توسعه‌یافته، کشوری است که بتواند خلق فرصت‌های جدید کند، نه اینکه آنچه بوده را از بین ببرد. ما در گذشته فکر می‌کردیم که توسعه تنها امری مکانیکی است، در حالی‌ که توسعه پایدار تنها با ساخت ۲هزار کارخانه سیمان یا ۲هزار پل به دست نمی‌آید. امروزه در دنیا توسعه پایدار یک امری همه‌جانبه است که باید زن و مرد در کنار یکدیگر یک جامعه را بسازند.

وی در ادامه با برشمردن ملاک‌های توسعه عنوان کرد: نخستین ملاک توسعه حفظ طبیعت کشور است، دومین ملاک کشاورزی پایدار و متناسب با کشور است، عوامل دیگر به موضوعاتی، چون زیربنای علمی، نوآوری و خلاقیت توجه دارد.

این سیاست‌مدار کارکشته در ادامه تاکید کرد: تمام فاکتور‌های توسعه در ایران در سرازیری قرار گرفته‌اند؛ ما باید شیب این سرازیری را کند کنیم و برای این منظور باید نقطه عطف‌های مورد نظر را پیدا کنیم، اگر به این نقطه رسیدیم، تازه می‌توانیم مدعی شویم که به سال صفر توسعه خود نزدیک شده‌ایم.

هاشمی‌طبا ادامه داد: ما در سیاست اقتصادی داخلی و خارجی دچار ناترازی هستیم، نیروگاه و کارخانه‌های ما در حال استهلاک هستند؛ نیروگاه‌های ما با ۲۵ درصد راندمان کار می‌کنند، این در حالی است که ادعا می‌کنیم برای نیروگاه خورشیدی زمین پیدا نمی‌کنیم و این امر نشان می‌دهد که ما در حال عقبگرد هستیم. این عقبگرد به این دلیل رخ داده که ما همیشه عقل را محکوم کردیم و نقل به غلط را انتخاب کردیم؛ اما باید به یاد داشته باشیم که یکی از عناصر توسعه پایدار حضور عقلایی در جامعه است.

گام برداشتن برای یک صنعت

همچنین «مهرداد افخمی» مدیرعامل سیمان اسپندار در این مراسم بزرگداشت تصریح کرد: من به شخصه با آقای مهندس مجلسی در ارتباط نبوده‌ام، اما پدرم با وی هم‌دوره بوده‌اند و این موضوع را می‌دانم که وی فردی بودند که آموزش دیدند، آموزش دادند و برای ساخت کشور در صنعت سیمان گام برداشتند؛ البته باید بدانیم که هم‌اکنون صنعت سیمان کشور با مشکلات بزرگی مواجه است که ما باید به سمت برداشتن رفع این مشکلات گام برداریم تا بتوانیم به‌ صورت بهتری آن را تحویل آیندگان بدهیم.

لازم به یادآوری است که در پایان این مراسم بزرگداشت، از سوی فعالان صنعت سیمان، پیشنهاد انتشار «تاریخ شفاهی صنعت سیمان» در قالب یک مجموعه کتاب مطرح شد.

گزارش از پایگاه خبری فلزات خاورمیانه (می متالز)