حال ناخوش اتیلن در کف سه ماهه / افت قیمت خوراک پتروشیمی جم و مارون

به گزارش می متالز، پلتس گزارش هفتگی خود از بازار محصولات پتروشیمی آسیا را منتشر کرده است. با توجه به سهم بالای پتروشیمی‌ها در اقتصاد کشور و همچنین بورس تهران رصد نوسانات قیمتی و ریشه‌یابی آن اهمیت بالایی دارد. 

استایرن مونومر: بهای هر تن استایرن مونومر طی هفته گذشته 10 دلار افزایش یافت و به قیمت 1078 دلار در سی‌اف‌آر چین به فروش رفت. استایرن مونومر که دو هفته قبل نیز به میزان 7 دلار به ازای هر تن افزایش قیمت یافته بود، در معاملات هفته گذشته بر شدت رشد خود افزود. لازم به ذکر است که تعطیلات روز کارگر بر معاملات انجام شده خصوصا در بازار آسیا تاثیرگذار بود، با این حال استایرن مونومر توانست با قدرت بیشتری به افزایش قیمت بپردازد. صنایع بالادستی استایرن مونومر حال و روز خوبی ندارند و بهای نفت خام و بنزن در هفته قبل بازار جهانی کاهش یافت. اوضاع صنایع پایین‌دستی نیز چندان مناسب نیست و معامله‌گران چندان انتظارات خوش‌بینانه از بازار ندارند. افت سطح ذخایر این محصول هم نگرانی از تداوم رالی صعودی را بالا برده است. هفته گذشته میزان تقاضا و عرضه به انبارهای شرق چین به ترتیب به مقدار  20 هزار و 200 تن و 10 هزار تن بود و در نتیجه به میزان 10 هزار و 200 تن از سطح ذخایر استایرن مونومر کاسته شد.  صادرات استایرن مونومر ژاپن در ماه مارس نیز 12.6 درصد افزایش یافت و به سطح 51 هزار و 24 تن رسید.

اتیلن: از شدت روند نزولی اتیلن طی هفته گذشته شد و هر تن از این محصول با افت 10 دلاری به بهای 880 دلار در سی‌اف‌آر جنوب‌شرق آسیا به فروش رفت. به این ترتیب بهای این محصول پرمصرف پتروشیمی به کف سه ماهه رسید. در حالی که تعطیلات هفته قبل به تعدیل تقاضا انجامیده بود، فشار عرضه‌ها بازار اتیلن را در محدوده خرسی حفظ کرد. به نظر می‌رسد افت رونق بازار صنایع بالادستی از جمله قیمت نفت خام در بازار جهانی به معاملات اتیلن نیز سرایت کرده باشد. در حالی که خیلی از محصولات پایین‌دستی اتیلن با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، استایرن مونومر دارای حاشیه سود 100 دلاری است. در همین راستا هفته گذشته سفارش محموله اتیلن برای تحویل ژوئن به قیمت 930 دلار از طرف چین به ثبت رسید. همزمان با افت قیمت اتیلن، فعالیت برخی از تولیدکنندگان پلی‌اتیلن در جنوب شرق آسیا افزایش یافته است. در ماه مارس صادرات اتیلن ژاپن نسبه به ماه قبل 6.7 درصد افزایش یافته و به سطح 59 هزار و 164 تن رسیده است. این میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز 25.6 درصد رشد داشته است. بر اساس اطلاعات صنایع پتروشیمی ژاپن، استیم‌کراکرهای این کشور در ماه گذشته میلادی با 95.1 درصد ظرفیت تولید خود مشغول کار بوده‌اند. بر اطلاعات موجود از پتروشیمی‌های داخلی اتیلن به عنوان خوراک بین‌ مجتمعی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر این اساس قیمت اتیلن برای برخی پتروشیمی‌های داخلی مانند جم و مارون که اتیلن مازاد خود را به شرکت‌های پایین‌دست به فروش می‌رسانند از اهمیت برخوردار است. در این میان نحوه قیمت‌گذاری اتیلن داخلی تا حدودی مبهم است با این حال به نظر می‌رسد قیمت اتیلن در مناطق مختلف به خصوص شرق آسیا در نحوه قیمت‌گذاری این محصول اهمیت دارد. از سوی دیگر اتیلن به عنوان خوراک واحدهای پایین‌دستی مانند پتروشیمی غدیر (تولید پی‌وی‌سی) استفاده می‌شود.

مونو‌اتیلن‌گلایکول (MEG): مونواتیلن گلایکول طی هفته قبل بلاخره از مدار نزولی جدا شد و به افزایش قیمت پرداخت. هر تن مونواتیلن گلایکول با رشد 12 دلاری به قیمت 582 دلار در سی‌اف‌آر چین به فروش رفت. در ماه آوریل سطح ذخایر این محصول پتروشیمی در بنادر شرقی چین به رکورد جدید 1.42 میلیون تن رسید و انتظار می‌رود این ذخایر در ماه‌های می و ژوئن نیز افزایش یابند. واحدهای تولیدکننده مونواتیلن گلایکول چین در دو ماه می و ژوئن به ترتیب با ظرفیت 72 و 78 درصد مشغول به فعالیت خواهند بود، به این ترتیب ظرفیت تولید این کشور در ماه‌های ذکر شده به ترتیب 650 هزار و 700 هزار تن خواهد بود. واحد تولید مونواتیلن گلایکول از اتیلن اکساید مجموعه ایندوراما نیز پس از 6 هفته تعطیلی به مدار تولید بازگشت و با ظرفیت 70 درصد مشغول به فعالیت است. مشکل کمپرسور دومین تعطیلی بلندمدت تعمیراتی را به این شرکت تحمیل کرد.

پروپیلن: بهای هر تن پروپیلن در معاملات هفته گذشته سی‌اف‌آر چین بدون تغییر خاصی نسبت به هفته پیش‌تر 890 دلار بود. به اعتقاد برخی از فعالان بازار به دلیل تعطیلی برخی از تولیدکنندگان چینی پایین‌دستی مشتقات پروپیلن، بهای این محصول وارد روند کاهشی خواهد شد. دو واحد تولید پلی‌پروپیلن در چین به ظرفیت تولید 500 هزار تن در سال قرار است به زودی برای تعمیرات اساسی تعطیل شود.  صادرات پروپیلن ژاپن در ماه مارس نیز شاهد جهش 29.8 درصدی نسبت به ماه قبل و رسیدن به سطح 94 هزار و 592 تن بود. در همین حال واردات پروپیلن این کشور در مدت مشابه 82.1 درصد افت کرد به 1503 تن رسید. برخی از منابع آگاه از تعطیلی بسیاری از واحدهای پایین‌دستی پروپیلن ژاپن در ماه مارس به عنوان دلیل اصلی جهش میزان صادرات این محصول پتروشیمی نام برده‌اند.

 بوتادین: هفته قبل بهای بوتادین بدون تغییر باقی ماند و هر تن از این محصول با در سی‌اف‌آر چین به قیمت 955 دلار به فروش رفت. تعطیلی بازارهای چین و ژاپن طی برخی روزهای هفته گذشته کم‌نوسانی بازار بوتادین را تشدید کرد. وضعیت واحدهای تولید بوتادین نیز تغییر خاصی نکرده است. به عنوان مثال هنوز مشخص نیست واحد تولید اتیلن و بوتادین شرکت «PrefChem» مالزی چه زمانی به مدار تولید بازخواهد گشت. انفجار ماه گذشته در این سایت پتروشیمی چند واحد تولیدی را تا اطلاع ثانوی تعطیل کرده است.

پی‌وی‌سی: PVC هفته گذشته در نوسان پرتلاطم خود باز هم تغییر مسیر داد و رشد دو هفته قبل خود را به فراموشی سپرد. هر تن PVC در سی‌اف‌آر چین بدون تغییر محسوسی نسبت به هفته پیش‌تر به بهای 840 دلار به فروش رفت. تعطیلات اول ماه می کشورهای شمال‌شرق آسیا بر بی‌رمقی بازار PVC اثر گذاشت. حتی رشد این محصول در بازارهای بروس کالا دالیان هم نتوانست محرک قیمت این محصول در بازار واقعی شود. امید می‌رود سطح تقاضای این محصول پتروشیمی در ماه ژوئن افزایش یابد.

پلی‌اتیلن‌: انواع پلی‌اتیلن در معاملات هفته گذشته مسیرهای متفاوتی را طی کردند. پلی‌اتیلن سبک خطی بازهم همچون دو هفته پیش بدون تغییر به مسیر خود ادامه داد و به بهای 1007 دلار به ازای هر تن معامله شد. پلی‌اتیلن سبک 5 دلار افزایش یافت و هر تن از آن به بهای 1032 دلار به فروش رفت. پلی‌اتیلن سنگین هم از سرعت افت خود کم کرد و هر تن از آن با کاهش 4 دلاری به بهای 1052 دلار معامله شد. واردات پلی‌اتیلن سبک چین از ابتدای ژانویه تا مارس به میزان 51 درصد افزایش یافته است و شاید هم رشد تقاضای قابل ملاحظه منجر به صعودی شدن بهای این محصول پتروشیمی است.ممنوع شدن استفاده از پلاستیک باطله دلیل عمده افزایش شدید مصرف توسط چین اعلام شده است. در سال جاری و با اوج‌گیری بهای نفتا هزینه تولید پلی‌اتیلن سبک به میزان 40 درصد افزایش یافته است و این میزان رشد هزینه برای تولید‌کنندگان خاورمیانه به 50 درصد نیز رسیده است. بازار پلی‌اتیلن سبک خطی نیز در بازار چین چندان جالب نیست و حجم معاملات این محصول در سه ماه نخست 2019 در بازار بورس کالا دالیان به میزان 21 درصد افت داشته است. البته سیاست تامین امنیت مراکز تولیدی چین منجر به تعطیلی بسیاری از واحدهای کوچک پتروشیمی شده و سطح تولید این محصول را کاهش داده است.

پلی‌پروپیلن: پلی‌پروپیلن طی معاملات هفته گذشته از مدار صعودی جدا شد و هر تن از این محصول پتروشیمی ضمن اصلاح 2 دلاری به بهای 1110 دلار به فروش رفت. به نظر می‌رسد با رسیدن ماه رمضان سطح پایین تقاضا برای این محصول حفظ شود و شاهد نوسان قابل ملاحظه‌ای در این ماه نباشیم. بر اساس تحقیقات سطح تقاضا برای پلی‌پروپیلن در بازار آسیا خصوصا در چین و هند به میزان 7-8 درصد در طول سال جاری میلادی افزایش خواهد یافت و همین امر می‌تواند محرک رشد قیمت این محصول پتروشیمی باشد. کمبود 300 تا 400 هزار تن پلی‌پروپیلن در بازار آمریکای لاتین می‌تواند منجر به شیفت برخی از محموله‌های منتظر در ماه رمضان به سوی کشورهای این قاره شود. سطح تقاضا در هند، پاکستان و بنگلادش نیز می‌تواند تا 10 درصد افزایش یافته و در مجموع به 1.4 میلیون تن در سال برسد. در حال حاضر عمده تامین‌کننده این بخش از بازار تولیدکنندگان خاورمیانه هستند که سالانه حدود 4 میلیون تن پلی‌پروپیلن صادر می‌کنند.

 ای‌بی‌اس: قیمت اکریلونیترایل بوتادین استایرن (ABS) طی معاملات هفته گذشته 10 دلار افت کرد و هر تن از این محصول در سی‌اف‌آر چین به قیمت 1570 دلار به فروش رفت. به عقیده برخی از فعالان بازار این افت قیمت موقتی است و قیمت‌های پیشین معامله در مرز 1600 دلاری مانع از شکل‌گیری برخی از سفارش‌ها شده است. همچنین مشخص نبودن استایرن مونومر بالادستی بر بازار ای‌بی‌اس و پلی‌استایرن تاثیر گذاشته و چشم‌انداز این بازار را مبهم کرده است. به نظر می‌رسد این روند نامشخص با صلح تجاری احتمای آمریکا و چین متوقف شده و رونق بار دیگر در بازار این محصول پتروشیمی جریان یابد.