«آلومینا»؛ بازیگر اصلی صنعت آلومینیوم در ایران/ تامین برق پایدار در دستور کار است

به گزارش می‌متالز، هدف‌گذاری تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آلومینیوم در افق ۱۴۰۴ و همچنین احداث کارخانه‌های تولید شمش آلومینیوم در مناطق کمتر توسعه‌یافته، بیانگر اهمیت بالای این فلز در توسعه تولید و پیشرفت اقتصادی کشور است. در این بین، شرکت آلومینای ایران به عنوان تنها تولیدکننده پودر آلومینا در کشور، نقش به سزایی در راستای تحقق توسعه صنعت آلومینیوم ایفا کرده و در تلاش است ضمن مقابله با چالش‌های کنونی این صنعت به ویژه در حوزه انرژی و مواد اولیه، پرقدرت به مسیر روبه‌رشد خود ادامه دهد.

در همین راستا گفت‌وگویی با دکترحمیدرضا بادکوبه، مدیرعامل با تجربه و موفق شرکت آلومینای ایران تدارک دیده‌ایم که متن کامل آن را در ادامه خواهیم خواند:

در خصوص عملکرد و دستاورد‌های شرکت آلومینای ایران در سال گذشته توضیحاتی ارائه بفرمایید.

شرکت آلومینای ایران به عنوان تنها تولیدکننده آلومینیوم در کشور شناخته می‌شود که زنجیره کامل تولید این فلز استراتژیک (از معدن تا شمش) را در اختیار دارد و ضمن برخورداری از نگاه توسعه‌محور و تحول‌آفرین، همواره تاثیر به سزایی بر رشد صنعت آلومینیوم و عملکرد سایر واحد‌های فعال در این صنعت داشته است. در سال گذشته ما توانستیم ۲۲۲ هزار و ۱۳۸ تن پودر آلومینا، ۳۷۴ هزار و ۱۰۶ تن پودر هیدرات آلومینیوم، ۱۲۹ هزار و ۳۱۳ تن آهک صنعتی و ۳۶ هزار و ۲۰۱ تن شمش آلومینیوم تولید کنیم. در این سال، جمع فروش داخلی و صادراتی شرکت به ۲۰۸ هزار و ۱۷۲ تن محصول رسید که این میزان با رشد ۸٫۴ درصدی نسبت به سال قبل از آن (۱۹۱ هزار و ۹۹۰ تن) برخوردار بود. همچنین موفق به کسب درآمد ۷۴ هزار و ۲۹۰ میلیارد و ۳۶۵ میلیون ریال حاصل از فروش محصولات خود در بازار‌های داخلی و صادراتی شدیم که این میزان با افزایش ۳۵٫۲ درصدی نسبت به سال پیش از آن (۵۴ هزار و ۹۳۵ میلیارد و ۷۴۲ میلیون ریال) همراه بود. در سالی که گذشت، همچنین رکورد استخراج ۷۲۰ هزار تن بوکسیت را همگام با فعال‌سازی معادن خود در سراسر کشور به ثبت رساندیم که این میزان از رشد ۱۹٫۴ درصدی نسبت به سال قبل از آن (۶۰۳ هزار تن) برخوردار بود و همین مسئله باعث شد میزان خرید و واردات بوکسیت شرکت از ۲۲۵ هزار تن در سال ۱۴۰۱، به ۱۹۰ هزار تن در سال قبل کاهش پیدا کند. یکی از دستاورد‌های بزرگ شرکت آلومینای ایران، بهره‌برداری از کارخانه تولید هیدرات ویژه با دانش فنی بومی متخصصان داخلی بود که به دنبال آن، ما به جمع معدود تولیدکنندگان این محصول استراتژیک در جهان پیوستیم. به علاوه، موفق به بهره‌برداری از طرح‌های مهمی همچون واسطه سنگین و فیلتر پرس‌های گل قرمز شدیم و به دنبال آن در فروردین‌ماه سال جاری، مصرف کنسانتره واسطه سنگین را آغاز کردیم.

اخذ گواهینامه «ISO/IEC۱۷۰۲۵:۲۰۱۷»، کسب جایزه ویژه اولین اجلاس ملی مدیریت روابط رسانه‌ای ایران، دریافت تندیس زرین ششمین اجلاس سراسری مسوولیت‌پذیری اجتماعی و فرهنگ سازمانی، کسب نشان مدیریت کنترل کیفیت نمونه خراسان شمالی، تقدیر از مدیریت ارشد به عنوان مدیر ارزش‌آفرین کشور در خلاقیت و نوآوری کسب‌و‌کار در سومین اجلاس مدیران ارزش‌آفرین کشور، واحد نمونه ملی در حوزه‌های صنعتی و معدنی در بیست و هفتمین همایش بزرگ روز ملی صنعت و معدن، کسب رتبه نخست در چهارمین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین) با ارائه ایده استفاده از کوره دوار جهت کلسیناسیون ریزدانه‌های سنگ آهک با هدف رشد اقتصادی و توسعه پایدار، دریافت لوح تقدیر و تندیس آیین تجلیل از ۱۰۰ برند برتر سال در شاخص مسوولیت‌پذیری اجتماعی و کسب تندیس کارفرمای سلامت‌محور، از دیگر دستاورد‌هایی به شمار می‌آیند که سال گذشته موفق به کسب آنها در شرکت آلومینای ایران شدیم.

ارزیابی جنابعالی از عملکرد شرکت آلومینای ایران در هشت ماهه سال ۱۴۰۳ چیست؟

خوشبختانه روند موفقیت‌آمیز و ثبت دستاورد‌های مختلف شرکت آلومینای ایران در سال ۱۴۰۳ که به «جهش تولید با مشارکت مردم» نام‌گذاری شده نیز ادامه پیدا کرده است؛ به نحوی که در اردیبهشت‌ماه، ما به عنوان شرکت برتر در حوزه (HSE) در استان خراسان شمالی برگزیده شدیم و توانستیم صرفه‌جویی ۱۰۰ میلیارد ریالی را با انجام تعمیرات اساسی کوره پخت آهک در مجموعه رقم بزنیم. تکمیل و راه‌اندازی کامل کرین ۳ (روبات صنعتی) جهت پایداری تولید واحد شمش آلومینیوم و بومی‌سازی برد آنالوگ به دیجیتال بخش دیگ احیا بر پایه دانش و تجربه متخصصان و کارشناسان شرکت آلومینای ایران، از دیگر دستاورد‌های «آلومینا» به شمار می‌آید که در خرداد و تیر ماه توسط پرسنل سخت‌کوش شرکت حاصل شد. در حالی که ناترازی انرژی و محدودیت برق صنایع در تابستان سال جاری، تشدید و زودتر از زمان انتظار آغاز شد، با این وجود ما در تیر ماه توانستیم بالاترین تناژ خردایش آسیاب‌های واحد۰۸ را با راه‌اندازی برنامه مدیریت ریسک کاهش تولید به ثبت برسانیم. در ادامه و در مرداد ماه، برای اولین بار در کارخانه تولید شمش، روش جدید تعمیر جوشکاری در شرایط میدان مغناطیسی بر روی قطعات دیگ احیا به صورت علمی و تجربی با بهره‌گیری از توان بالا و مهارت جوشکاران این واحد انجام شد که خود دستاورد بزرگی در مجموعه محسوب می‌شود. لازم به ذکر است که در این ماه بهینه‌سازی عملیات آتش‌باری با هدف کاهش هزینه‌های تولید نیز با موفقیت توسط کارشناسان امور فنی و فرآوری شرکت انجام شد. تغییر سایز سنگدانه بوکسیت با هدف کاهش مصرف انرژی و افزایش راندمان آسیاب‌ها، یکی دیگر از مهم‌ترین دستاورد‌های ما در سال جاری به حساب می‌آید که برای اولین بار در شهریورماه به ثبت رسید. همچنین در این ماه، توانستیم فاز دوم توسعه واحد گل قرمز را با هدف ایجاد افزایش ظرفیت شست‌وشو و فیلتراسیون هشت تن بر ساعت گل خشک در واحد گل قرمز و ایجاد افزایش ظرفیت تولید ۲۲ هزار و ۵۰۰ تن آلومینا در سال، با اعتبار ۲۷۰ میلیارد تومان راه‌اندازی کنیم. در مهرماه امسال ما با مشارکت شرکت برق منطقه‌ای خراسان، موفق به اجرای پروژه ملی توسعه پست ۴۰۰ کیلوولت جاجرم با چشم‌انداز ارتقای سطح زیرساخت‌های شبکه برق که یکی از مولفه‌های اصلی پیشرفت صنعتی و رفاه اجتماعی در سطح منطقه محسوب می‌شود، شدیم. همچنین در این ماه توانستیم رکورد ماهیانه تولید ۳۵ هزار و ۶۵۵ تن پودر هیدرات آلومینیوم را به ثبت برسانیم که این رقم با توجه به دبی انحلال ۴۰۶ مترمکعب بر ساعت، در ماه‌های ۳۰ روزه طی پنج سال گذشته در شرکت آلومینای ایران بی‌سابقه بوده است. در واقع آخرین رکورد تولید ماهیانه این محصول در دی‌ماه ۱۳۹۸، به میزان ۳۶ هزار و ۲۰ تن و با دبی انحلال ۴۲۵ مترمکعب بر ساعت به ثبت رسیده بود که از مقایسه این ارقام، می‌توان به کیفیت بالای تولید پودر هیدرات در مهرماه سال جاری پی برد. به علاوه، رکورد روزانه تولید این محصول نیز در پانزدهمین روز از همین ماه در حالی به میزان یک هزار و ۴۶۲ تن به ثبت رسید که پیش‌تر، رکورد تولید آن در شهریورماه ۱۴۰۰ و به میزان یک هزار و ۴۲۲ تن ثبت شده بود.

در آبان ماه امسال، رکورد جدید تولید پودر هیدرات آلومینیوم به میزان ۳۶ هزار و ۶۳۱ تن و نیز رکورد بیشترین مصرف بوکسیت به میزان ۷۹ هزار و ۹۲۶ تن را به ثبت رساندیم؛ ضمن اینکه با توجه به مصرف بالای بوکسیت، گل خروجی خشک در این ماه بیشترین رکورد را نسبت به قبل به میزان ۹۳.۵ تن در ساعت به همراه داشت. علاوه‌‍براین، در مهر و آبان ماه امسال توانستیم با تغییر جنس بوکسیت، شارژ محلول نمک و شیرآهک بیشتر به تانک‌های سودیابی واحد ۱۴ و ۰۷ و همچنین تنظیمات دقیق‌تر مرکز کنترل عملیات تولید، کاهش چشمگیری را در مصرف ویژه سود رقم بزنیم. در واحد انحلال نیز با رفع محدودیت‌های عملیاتی، زمینه کار با حداکثر دبی انحلال فراهم شد و موفق به ثبت میانگین دبی واحد انحلال در آبان ماه، بالاتر از میانگین دبی آن از ابتدای سال جاری شدیم. حضور موفقیت‌آمیز و درخشش در سومین سمینار ملی پایش وضعیت و عیب‌یابی تجهیزات با ارائه مقالاتی همچون پیشگیری از توقف ناخواسته آسیاب گلوله‌ای به کمک پایش وضعیت، دوقلو‌های دیجیتال؛ دروازه ورود به صنعت ۵:۰ و بررسی علل ریشه‌ای توقفات و پایش وضعیت پمپ‌های ۱۴-p-۱۱ شرکت آلومینای ایران با استفاده از روش RCA، از جمله دیگر دستاورد‌های شرکت به شمار می‌آید که در آبان ماه سال جاری به ثبت رساندیم. لازم به ذکر است که ما در پایان هشت ماهه امسال، موفق به تولید ۱۵۰ هزار و ۶۲۷ تن پودر آلومینا، ۲۶۷ هزار و ۵۷۵ تن پودر هیدرات آلومینیوم، ۱۲۵ هزار و ۱۶۹ تن آهک صنعتی و ۲۲ هزار و ۳۹۲ تن شمش آلومینوم شدیم که این میزان تولید، درآمد ۶۷ هزار و ۶۲۴ میلیارد و ۶۵۹ میلیون ریالی را برای ما به همراه داشت و رشد ۳۵٫۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل (۵۱ هزار و ۹۶۷ میلیارد و ۳۳۷ میلیون ریال) منجر شد. در آذر ماه امسال نیز موفق به کسب تندیس زرین صنعت سلامت‌محور در گروه معادن و صنایع آهن و فولاد و همچنین کسب جایزه شرکت برتر در شاخص مدیریت سلامت نیروی انسانی در گروه معادن و صنایع آهن و فولاد در ششمین جشنواره ملی صنعت سلامت‌محور شدیم و معتقدیم با توجه به هم‌دلی و تلاش مثال‌زدنی که این روز‌ها در شرکت آلومینای ایران شاهد آن هستیم، ثبت موفقیت‌ها و دستاورد‌ها در بخش‌های مختاف تا پایان سال جاری ادامه پیدا خواهد کرد.

در حال حاضر تولیدکنندگان آلومینیوم در کشور با چه چالش‌های اساسی مواجه هستند و شرکت آلومینای ایران چه اقداماتی را جهت رفع آنها انجام داده است؟

تامین پایدار مواد اولیه و محدودیت برق، دو چالش مهم و اساسی در صنعت آلومینیوم کشور به شمار می‌آید که مسیر جهش تولید و دسترسی به هدف‌گذاری انجام شده برای صنعت آلومینیوم کشور در برنامه هفتم توسعه را ناهموار ساخته است. با توجه به اینکه ما تنها تولیدکننده پودر آلومینا در کشور محسوب می‌شویم، بنابراین نیازمند تامین پایدار بوکسیت به عنوان ماده اولیه تولید آلومینا هستیم؛ این در حالی است که به دلیل عدم توسعه اکتشافات و سرمایه‌گذاری کافی در این حوزه، امروز کمبود بوکسیت به یکی از مهم‌ترین معضلات ما بدل شده است. با این وجود، اقدامات لازم در این زمینه را با توجه به پتانسیل موجود در مجموعه انجام داده‌ایم و هم‌اکنون معادن بوکسیت جاجرم، کوه‌بابا، تاش، گانو، چک‌چک، دشت ده‌شرقی، دشت ده‌غربی، بلبلوئیه، دارسینوئیه، مندون، بوکان و معدن آهک جاجرم را در تملک خود داریم. به علاوه، اخیرا نیز اقدام به خرید دو معدن بوکسیت شیرین‌چشمه و جهان‌آباد با ذخیره قطعی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن و ارزش افزوده بیش از یک هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان کرده‌ایم. لازم به ذکر است که این حجم ذخیره بوکسیت شناسایی شده با نسبت مصرف ۱۰ درصد در خوراک کارخانه، تا مدت ۲۰ سال آینده بخشی از نیاز «آلومینا» به این ماده معدنی را رفع خواهد کرد و در تلاش هستیم معادن بیشتری را با هدف تامین پایدار بوکسیت به تملک خود درآوریم.

محدودیت انرژی، چالش دیگری به شمار می‌آید که امروزه نه تنها تولیدکنندگان آلومینیوم کشور بلکه تمامی فعالان بخش معدن و صنایع معدنی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به نظر می‌رسد ناترازی انرژی، در سال‌های آتی تشدید پیدا کند و به گلوگاه اصلی صنایع معدنی و فلزی کشور تبدیل شود. میزان مصرف برق شرکت آلومینای ایران در حالی امروز به ۸۵ مگاوات رسیده است که در سال گذشته، ۷۱ مگاوات برق مصرفی مجتمع از شبکه ملی برق کشور تامین شد و ۱۴ مگاوات برق مورد نیاز نیز به اجبار با خارج کردن ۶ دیگ از مدار تولید (معادل۶مگاوات برق) و حدود هشت مگاوات نیز در کارخانه آلومینا با استفاده از بوکسیت ریزدانه مدیریت شد؛ نکته قابل تامل اینکه میزان محدودیت تامین برق مجتمع در سال آینده، از ۱۴ مگاوات حداقل به ۳۰ مگاوات خواهد رسید و این مسئله ادامه تولید در شرکت آلومینای ایران را با تهدید جدی مواجه خواهد کرد؛ به علاوه شرکت توزیع نیروی برق منطقه‌ای خراسان نیز طی ارسال نامه‌ای به ما اعلام کرده است که از تاریخ ۱۵ خرداد ماه سال آینده، تامین برق مجتمع از شبکه ملی برق به صورت خودکار قطع خواهد شد. با این وجود، رایزنی‌های لازم با وزارتخانه‌های ذی‌ربط جهت تامین ۸۵ مگاوات برق مورد نیاز خود را انجام داده‌ایم و به دنبال خرید برق و احداث نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس با هدف تامین ۳۰ مگاوات کسری برق پیش‌بینی شده هستیم. در همین راستا، احداث نیروگاه برق بخار با ظرفیت ۱۸۰ مگاوات و نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۶۰ مگاوات را در دستور کار قرار داده‌ایم و در شهریورماه سال جاری، کلنگ نیروگاه خورشیدی را به زمین زدیم. لازم به ذکر است که فاز اول این نیروگاه با ظرفیت ۱۰ مگاوات و اعتبار چهار هزار و ۳۵۰ میلیارد ریال در تیر ماه سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. هم‌اکنون تمامی مجوز‌های لازم برای ساخت این نیروگاه در زمینی به مساحت ۹۰ هکتار صادر شده و به زودی فاز اجرایی آن آغاز خواهد شد.

با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست و ایفای مسوولیت‌های اجتماعی در بخش معدن و صنایع معدنی، شرکت آلومینای ایران چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟

در حال حاضر کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و حفظ محیط زیست پیرامون، به یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین دغدغه‌های فعالان بخش معدن و صنایع معدنی تبدیل شده و شرکت آلومینای ایران به عنوان قلب تپنده صنعت آلومینیوم در کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا، ما اقدامات بسیاری را در سال گذشته انجام داده‌ایم که از جمله می‌توان به بازرسی زیست‌محیطی از واحد‌های عملیاتی شرکت و معادن طبق زمان‌بندی هر ماه، اجرای پایش‌های دوره‌ای (اندازه‌گیری گاز‌های خروجی دودکش‌ها، ذرات و صوت، خاک و نمونه‌برداری از خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب بهداشتی و نمونه‌برداری از آب رودخانه معدن تاش)، برگزاری جلسات ۵ S با سرپرستان واحد‌ها و بررسی عملکرد آنها (واحد‌های عملیات، تعمیرات، کارگاه‌ها، شمش، انبار، آزمایشگاه و معدن)، خرید و نصب تجهیز MG۱۲ بر روی سرور سیستم پایش آنلاین واحد تولید بخار، طرح پایلوت زیست‌محیطی اجرای پوشش گیاهی در سنگ‌شکن شماره یک و سد باطله به مساحت ۵۰۰ مترمربع، پروژه فرونشانی گرد و غبار سنگ‌شکن شماره ۲ معدن بوکسیت، پروژه فعالیت ابنیه در راستای کنترل آلایندگی آهک و بوکسیت، اجرای عملیات کپه‌کاری و باریچه‌کاری به مساحت ۷۰۰ هکتار در حوزه آبخیز گزی ۲، مشارکت در تولید نهال در راستای طرح نهضت مردمی کاشت یک میلیارد درخت، پروژه پوشش سد باطله گل قرمز به مساحت ۱۷ هکتار، همکاری و مشارکت با اداره محیط زیست شهرستان جاجرم در راستای برگزاری دومین همایش روز ملی یوزپلنگ ایرانی، برگزاری مانور‌های زیست‌محیطی، پروژه احداث جنگل‌کاری با گونه مقاوم سیاه‌داغ به مساحت ۲۲ هکتار و … اشاره کرد. از طرفی، گرمایش کره زمین در سال‌های اخیر منجر به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده که با توجه به شرایط اقلیمی ایران و بحران جدی آب، مدیریت و اصلاح الگوی منابع آبی کشور بیش از پیش اهمیت یافته است.

در همین راستا و با هدف حفظ محیط زیست، توسعه پایدار و مدیریت روان‌آب‌ها و سیلاب‌ها، ما موفق به اجرای پروژه سیل‌بند تغذیه‌ای خاکی با سرمایه‌ای در حدود ۵۰۰ میلیارد ریال در خرداد ماه امسال شدیم. انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک با اداره محیط زیست خراسان شمالی با هدف حفظ حیات وحش و احیای زیستگاه‌های منطقه، کمک به اجرای طرح‌های حفاظتی و رفع آلودگی ناشی از فعالیت‌های واحد‌های صنعتی و معدنی، از دیگر اقدامات شرکت در راستای حفظ محیط زیست به شمار می‌آید که در تیر ماه امسال موفق به انجام آن شدیم. اجرای طرح پویش بذرپاشی و بذرکاری در منطقه گل‌بینی و برگزاری سومین همایش مردمی یوزپلنگ آسیایی در آذر ماه را می‌توان از جمله مهم‌ترین اقدامات شرکت آلومینای ایران در راستای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کشور برشمرد؛ اخیرا نیز با حضور پررنگ خود در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست، ثابت کردیم که مصمم به اجرای الزامات زیست‌محیطی و حفظ منابع طبیعی در کشور هستیم. در زمینه ایفای مسوولیت‌های اجتماعی نیز شرکت آلومینای ایران همواره یکی از صنایع پیشرو در سطح منطقه و کشور بوده است؛ به نحوی که در سال جاری، ساخت درمانگاه تامین اجتماعی در جاجرم را با هدف ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم منطقه در دستور کار قرار دادیم و در ادامه، اقدام به خرید تجهیزات بیمارستان صحرایی با هدف آمادگی در برابر بحران‌ها و ارتقای تاب‌آوری کردیم. لازم به ذکر است که این بیمارستان تمامی امکانات از قبیل تجهیزات احیای بیماران قلبی، ریوی و تنفسی، اورژانس، دستگاه‌های مانیتورینگ علائم حیاتی و از همه مهم‌تر نیروی انسانی را دارد. احداث بلوار مسیر جاجرم تا آلومینا، از دیگر اقدامات ما در این حوزه به شمار می‌آید که با هدف ایمن‌سازی مسیر تردد و کاهش تصادفات انجام دادیم و معتقدیم که اگر چالش‌های پیش روی شرکت به ویژه تامین برق مرتفع شود، می‌توانیم زمینه اشتغال پایدار جوانان بومی و منطقه را بیش از پیش فراهم کنیم واز هیچ تلاشی در این راستا دریغ نخواهیم کرد.

منبع: باشگاه آلومینیوم