حراج جان کارگران در معادن کوچک

به گزارش می متالز، در اخبار بین‌الملل، این افراد را معدنچیان غیرقانونی یا معدنچیان دستی (artisanal miners) می‌نامند که البته دامنه حضور آنها به قاره افریقا محدود نمی‌شود. این شکل از معدنکاری در امریکای جنوبی، جنوب شرق آسیا و آسیای میانه هم وجود دارد و منبع درآمد گروهی از مردم است. در افریقا همانند برخی نقاط دیگر زمین، این معادن کوچک‌مقیاس در حوالی پروژه‌های تجاری بزرگی شکل می‌گیرند که مالک آنها غول‌های معدنی هستند؛ شرکت‌هایی که گستره فعالیت آنها نقاط گوناگونی از جهان را دربر می‌گیرد و حوادث برآمده از این معادن که در حوالی پروژه‌های آنها برپا می‌شود، گاه دامن آنها را نیز آلوده می‌کند؛ همانند حادثه مرگباری که ۲۷ ژوئن (۶ تیر) در جمهوری دموکراتیک کنگو و در تجهیزات شرکت گلنکور روی داد و به یک تراژدی با مرگ ۴۳ معدنچی غیرقانونی منتهی شد. این در حالی است که شرکت انگلیسی-سوئیسی گلنکور یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های استخراج معادن جهان به شمار می‌آید. به گزارش روزگار معدن به نقل از رویترز، تراژدی گلنکور در کنگو معمای پیچیده ایمنی را برای معدنکاران بغرنج‌تر کرده و مرگ معدنچیان در اثر حادثه رانش زمین در تجهیزات این غول معدنی به یک چالش رو به رشد برای شرکت‌های معدنی تبدیل شده است. این در حالی است که این دسته از شرکت‌ها می‌گویند در تلاشند ایمنی سایت‌های معدنی کوچک‌مقیاسی را که در آنها معدنچیان به دنبال کبالت، مس و دیگر مواد معدنی هستند، تامین کنند. بسیاری از این شرکت‌ها تا صدها کیلومترمربع در اطراف نواحی روستایی را محصور می‌کنند تا معدنچیان غیرقانونی نتوانند به منظور دستیابی به ذخایری که این معادن آنها را استخراج می‌کنند، خود را به نواحی اطراف سایت‌های معدنی برسانند اما حادثه تلخی که چندی پیش اتفاق افتاد فشارها را در این زمینه بر شرکت‌ها افزایش داد و از آنها خواسته شد برای ارتقای ایمنی جامعه بومی میزبان پروژه‌های خود فکری کنند. اگر بتوانند باید حوالی سایت معدنی را حصار بکشند و اگر نمی‌توانند باید سعی کنند امنیت این معدنچیان را تامین کنند، هر چند کار سختی است.
کارشناسان و تحلیلگران بخش معدن می‌گویند: ۴۰ میلیون معدنچی غیرقانونی در جهان مشغول به کار هستند که محدودیت‌های جغرافیایی و چالش‌های اقتصادی، شرایط را برای آنها سخت کرده است. پاتریک هیکی، نام یک کارشناس معدن است که در معادن سراسر افریقا کار کرده است. او می‌گوید: وقتی مردم یک کشور شغل ندارند و صنایع نیز پویا نیستند، مردم مجبورند برای امرار معاش به استخراج غیرقانونی روی بیاورند.
حادثه اخیر که در جمهوری دموکراتیک کنگو اتفاق افتاد، در پروژه شرکت مس کاموتو بود. این پروژه چندین کیلومتر از منطقه مسطحی را دربرگرفته که در حومه شهر کولوِزی در جنوب کشور قرار دارد. مس کاموتو حاصل سرمایه‌گذاری مشترک شرکت «کاتانگا ماینینگ» از شرکت‌های در کنترل گلنکور و شرکت دولتی «گِکامینز» است. شرکت مس کاموتو بخشی از محیط را که در مجاورت مناطق مسکونی دارای جمعیت است، با حصار محافظت کرده و جمعیت محلی به آسانی به منطقه دارای ذخایر معدنی دسترسی دارند.
 در این قسمت مردان جوانی دیده می‌شوند که حوالی معدن، بیل و کیسه‌هایی را حمل می‌کنند که پر از کانی تازه استخراج شده است. این کانی‌ها برای فروش به انبارهایی برده می‌شوند که بیشتر آنها متعلق به خریداران چینی هستند. در همین حال تامین بخش زیادی از ایمنی معدن به پیمانکاران خصوصی واگذار شده اما کارشناسان فعال در زمینه ایمنی می‌گویند عملکرد آنها تاثیر مثبتی ندارد و به آسانی از سوی شرکت‌های معدنکار تطمیع می‌شوند تا تخطی آنها از وظایف‌شان را نادیده بگیرند.
گلنکور می‌گوید: حدود ۲هزار معدنچی غیرقانونی به ذخایر موجود در محوطه مس کاموتو دسترسی مستمر دارند.
البته دولت کنگو هم بیکار ننشسته و گاه برای مقابله با بهره‌برداری غیرقانونی از معادن، نیروی نظامی می‌فرستد. برای نمونه اواخر ماه گذشته میلادی، صدها سرباز را به منظور ارتقای ایمنی یک معدن مس و کبالت به نام تِنک فرستاد؛ این معدن متعلق به یک شرکت چینی به نام «چاینامولیبدنوم» است.
گاه اقدامات چشمگیری از غول‌های معدنی نیز سر می‌زند. برای نمونه، سیبانی-استیل واتر که بزرگ‌ترین تولیدکننده انحصاری طلا در افریقای جنوبی و یکی از ۱۰ تولیدکننده برتر طلا در جهان است، می‌گوید: میلیون‌ها دلار صرف ارتقای زیرساخت‌های ایمنی خود کرده و در جریان این کار در سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶ خورشیدی) حدود هزار و ۴۰۰ معدنچی غیرقانونی را در معدن طلای «کوک» پیدا کرده است. جیمز وِلستِد، سخنگوی سیبانی استیل واتِر نیز اظهار می‌کند: ما به طور مستمر در تلاشیم از فعالیت معدنچیان غیرقانونی جلوگیری کنیم و دسترسی آنها به معادن را در کنترل خود درآوریم. هر چند کار سختی است.
نیکولاس گارِت، عضو گروه «آرسی اِس گلوبال» است؛ این گروه مشاور، زنجیره تامین مواد معدنی را بررسی می‌کند و دفاتر آن در چندین کشور مستقر هستند. گارِت می‌گوید: ایجاد ایمنی کاری نیست که لازم باشد برای آن پول زیادی خرج شود اما اگر برای نادیده گرفتن نقص ایمنی رشوه پرداخت شود، نبود ایمنی است که پول‌ساز می‌شود.
بنا بر گفته موسسه «اِنکات» که در زمینه نظارت بر جرایم سازمان‌یافته چندملیتی فعالیت می‌کند، در افریقای جنوبی حدود ۳۰هزار معدنچی غیرقانونی وجود دارند و این تعداد یکی از بزرگ‌ترین منابع تامین طلای غیرقانونی این قاره به شمار می‌آید که سالانه به ارزش حدود ۱۴ میلیارد راند افریقای جنوبی (۹۴۴.۴ میلیارد دلار) طلا تولید می‌کند.
در نهایت اما همچنان پدیده استخراج غیرقانونی مواد معدنی از میان معدنچیان غیرقانونی قربانی می‌گیرد. محلی‌ها این معدنچیان را «زولو» می‌نامند، به معنای کسانی که تلاش می‌کنند چیزی را از هیچ به‌دست آورند؛ زولوهایی که بهای زندگی را در بازی با مرگ می‌پردازند.