ممنوعیت واردات سیمان به عراق؛ متهم ردیف اول

می متالز - صنعت سیمان، جزو صنایعی در کشور به‌شمار می‌رود که سهم ۲درصدی در تولید ناخالص داخلی دارد و ایجاد ظرفیت ۸۶ میلیون تنی آن سبب شده است که این صنعت تا سال ۲۰۱۸ میلادی (۱۳۹۷خورشیدی) رتبه دهم تولید سیمان در جهان و رتبه نخست تولید در خاورمیانه را به خود اختصاص دهد اما از مجموع حدود ۸۶میلیون تن ظرفیت سیمان کشور، افزون بر ۱۴.۵درصد آن به صادرات اختصاص یافته است.

به گزارش می متالز، این درحالی است که میزان صادرات سیمان در سال‌های ۹۱ تا ۹۳ بسیار چشمگیر بوده است و از سال ۹۴ شاهد افت آن بوده‌ایم. برخی گزارش‌ها نیز مدعی رقیب شدن کشوری مانند تاجیکستان در حوزه صادرات سیمان هستند.

تاجیکستان با ظرفیت محدود در تولید سیمان

درباره وضعیت صادرات سیمان کشور و همچنین صادرات کشوری مانند تاجیکستان، محمد فاطمیان، مشاور مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری مس و عضو هیات‌مدیره هلدینگ توسعه معادن و فلزات اظهار کرد: صادرات سیمان در سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است.
فاطمیان با اشاره به این موضوع که کشوری مانند تاجیکستان نمی‌تواند رقیب صادرات برای ایران به‌شمار رود، عنوان کرد: نخست اینکه کشوری مانند تاجیکستان ظرفیت بسیار محدودی در زمینه تولید سیمان دارد که حدود ۳ تا ۴ میلیون تن است، بنابراین با این ظرفیت محدود، این کشور چگونه می‌تواند رقیب ایران با ظرفیت ۸۴ میلیون تن سیمان شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر ایران ۳ هزار و ۸۰۰ کیلومترمربع مرز آبی دارد و این موضوع می‌تواند زمینه صادرات را فراهم کند، درحالی که تاجیکستان مرز آبی ندارد. سوم اینکه ایران با ۱۲ کشور همسایه است و مرز خشکی دارد؛ درحقیقت به لحاظ استراتژیکی در منطقه یک کریدور به‌شمار می‌رود و این موضوع می‌تواند زمینه‌های صادرات را برای کشور فراهم کند.
این کارشناس خبره صنایع معدنی در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع قابل‌توجه اینکه میزان صادرات ما در چند سال گذشته به‌شدت کاهش یافته است، درحالی‌که صادرات سیمان کشور زمانی ۲۲.۵ میلیون تن بود اما ‌اکنون به ۱.۵ میلیون تن رسیده است.
فاطمیان ادامه داد: در چند سال گذشته با کاهش صادرات سیمان روبه‌رو بوده‌ایم. این درحالی است که زمانی که مدیر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت بودم، سند توسعه صادرات را با هماهنگی انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان در کشور برنامه‌ریزی کرده و به تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت رسانده و به شورای اقتصادی ارسال کردم.
وی در ادامه افزود: در آن زمان با همکاری انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان در کشور، کل ۷۲ کارخانه سیمان را سهامدار یک کنسرسیوم کرده و شرکت توسعه صادرات سیمان ایران را راه‌اندازی کردیم.
فاطمیان یادآور شد: صادرات سیمان در آن سال‌ها، از ۴۰۰ هزار تن به ۲۲.۵ میلیون تن رسید و بیشتر صادرات سیمان به عراق و افغانستان، کشورهای خلیج‌فارس، کشورهای سی‌آی‌اف و حتی تاجیکستان بود.

کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی صادرات سیمان

درباره میزان صادرات سیمان در سال‌های گذشته و در سال‌های اخیر، حسن صباغیان‌بیدگل کارشناس سیمان اظهار کرد: بیشترین میزان صادرات سیمان در کشور از سال ۹۱ تا پایان ۹۳ اتفاق افتاد اما میزان صادرات از سال ۹۴ رو به کاهش رفت و سال‌های ۹۵ تا ۹۶ صادرات سیمان بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد متوقف شد.
صباغیان‌بیدگل با اشاره به این موضوع که بیشترین صادرات ما در این سال‌ها به کشور عراق اختصاص داشت، عنوان کرد: کشور عراق به کمک کشورهای اروپایی دست به ساخت کارخانه سیمان زد، از این‌رو از آن زمان به بعد این کشور واردات سیمان را محدود و قوانین سختگیرانه‌ای برای واردات آن وضع کرد تا آنجایی که براساس مصوبه دولت عراق واردات سیمان ممنوع اعلام شد.
وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد صادرات سیمان کشور به بازار عراق اختصاص داشت، گفت: البته برخی شرکت‌ها با درصدهای متفاوت به عراق صادرات داشتند، برای نمونه شرکت سیمان ایران ۸۰ درصد سیمان خود را به عراق صادر می‌کرد. در کل استان‌های غرب تا جنوب کشور بین ۷۵ تا ۸۰ درصد از سیمان خود را صادر می‌کردند. پس از توقف صادرات به عراق، شرکت‌های جنوب و غرب کشور دچار رکود شده و مجبور به صادرات کلینکر به این کشور حتی پایین‌تر از نرخ مصوب شدند.
این کارشناس حوزه سیمان با اشاره به وضعیت صادرات کنونی سیمان عنوان کرد: درحال‌حاضر صادرات سیمان به عراق انجام نمی‌‌شود و تا حدی کشورهای قطر و عمان جایگزین ایران شده‌اند. اما درکل وضعیت صادرات سیمان چندان خوب نیست و شرکت‌های سیمانی در وضعیت خوبی قرار ندارند. تا حدودی صادرات به قطر در راستای برگزاری جام جهانی و ساخت‌وسازها انجام می‌شود. عمان هم قراردادهایی با ایران برای صادرات سیمان بسته است. برای نمونه سیمان اصفهان غرب به عمان صادرات دارد. البته به شکل محدود به امارات متحده عربی نیز صادر می‌کنیم. اما وضعیت صادرات سیمان در کشور خوب نیست و شرکت‌هایی که سهمی از تولید را برای صادرات برنامه‌ریزی کرده بودند، همچنان دچار مشکل هستند.
صباغیان‌بیدگل در پاسخ به این پرسش که راهکارهای صادراتی برای بازار سیمان در شرایط کنونی چیست، عنوان کرد: اما سهم بازاری که پس از جنگ عراق پیش‌بینی شده بود، از دست رفته است. در زمینه عراق نمی‌توان به راهکار جدید رسید. این کشور صاحب کارخانه‌های سیمان شده است و نیازی به واردات سیمان ندارد.
وی ادامه داد: البته در زمینه صادرات می‌توان به کشورهایی که با داعش در جنگ بودند ورود کرد؛ در این زمینه سوریه بازار مناسبی برای صادرات سیمان ایران به‌شمار می‌رود. شرکت‌های ایرانی در بازسازی سوریه امید مشارکت دارند و ایران قصد دارد که پروژه‌های عمرانی این کشور را در دست بگیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در زمینه صادرات سیمان مشکل حمل‌ونقلی وجود دارد که باید برطرف شود. در این راستا راه‌آهن ایران تا سوریه در حال راه‌اندازی است. ایران با توجه به اینکه روابط دوستانه‌ای با سوریه دارد، مترصد گرفتن پروژه‌هایی در سوریه است و این موضوع می‌تواند سهم صادرات سیمان به این کشور را افزایش دهد.

منبع: روزگار معدن