بازار صادراتی سنگ آهن به‌تدریج بهبود می‌یابد

می متالز - طی 4 ماه گذشته روند معاملات سنگ آهن نشان می‌دهد که این ماده معدنی به‌تدریج بازار صادراتی خود را به‌دست آورده است؛ یعنی در ابتدای سال و به‌ویژه 2 ماه اول، هیچ گونه معامله‌ای در بورس کالا رخ نداد و رینگ صادراتی بورس کالا خالی از معاملات سنگ آهن بود. اما از خرداد ماه به‌تدریج عرضه این ماده معدنی در رینگ صادراتی آغاز شد و پس از آن شاهد افزایش میزان معاملات بودیم.

بازار صادراتی سنگ آهن در سال گذشته رونق فراوانی داشت؛ زیرا از یک سو بهای این ماده معدنی که در یکی 2 سال اخیر دچار افت شده بود، افزایش یافت و از سوی دیگر، با فعال‌تر شدن بورس کالا در زمینه معاملات صادراتی، بازار معاملات سنگ آهن از رونق نسبتاً خوبی برخوردار شد و تولیدکنندگان سنگ آهن توانستند معاملات نسبتاً مناسبی را در بورس کالا صورت دهند. این معاملات اغلب از سوی شرکت‌های دولتی در بورس کالا انجام شد؛ یعنی شرکت‌های زیرمجموعه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، از اصلی‌ترین معاملات سنگ آهن در بورس کالا را تشکیل دادند. در حقیقت شرکت‌های دولتی الزام قانونی دارند که محصولات خود را در بورس کالا برای متقاضیان عرضه کنند. این در حالی است که این الزام برای شرکت‌های نیمه‌دولتی و خصوصی لحاظ نشده است.

بنابراین مشاهده می‌شود که تنها شرکت‌های دولتی در بورس به عرضه سنگ آهن می‌پردازند و خبری از شرکت‌های خصوصی و حتی شبه دولتی بزرگ نیست. البته خود شرکت‌های بزرگ تمایل دارند که در بورس کالا در یک فضای شفاف، رقابتی و مطمئن حضور یابند، اما اغلب عنوان می‌کنند که مشوق‌ها و جذابیت‌های بورس باید افزایش یابند تا حضور این شرکت‌ها نیز پررنگ‌تر شود. البته باید این نکته را اضافه کرد که بسیاری از مسئولان مخالف صادرات سنگ آهن هستند و عنوان می‌کنند که این موضوع به‌نوعی خام‌فروشی محسوب می‌شود.

این موضوع مزید بر علت شده است تا شرکت‌های خصوصی و شبه دولتی در بازار صادراتی سنگ آهن حضور نداشته باشند. اما نکته قابل توجه در مورد سنگ آهن صادراتی در بورس کالا این است که تنها سنگ آهن دانه‌بندی در این بازار عرضه می‌شود و این ماده معدنی نیز مشتریان چندانی در کشور ندارد و تنها شرکت ذوب آهن اصفهان خریدار این محصول است که این شرکت نیز سنگ آهن دانه‌بندی با عیار بالا را خریداری می‌کند. سایر تولیدات سنگ آهن دانه‌بندی معمولاً صادر می‌شود و بخش اعظم آن نیز در رینگ صادراتی بورس معامله می‌شود.

نمودار 1 نیز حاکی از آن است که تا پایان تیر ماه سال 1396 حدود 400 هزار تن سنگ آهن در رینگ صادراتی بورس عرضه شد که در مقابل آن بیش از یک میلیون و 264 هزار تن تقاضا وجود داشت. در عین حال 344 هزار تن سنگ آهن دانه‌بندی مورد معامله قرار گرفت و به فروش رفت.

نمودار 2 نیز نشان می‌دهد که طی 4 ماه ابتدای سال 1396، بخش عمده‌ای از معاملات سنگ آهن توسط مجتمع فلات مرکزی ایران صورت گرفت و این شرکت با عرضه 270 هزار تن بزرگ‌ترین عرضه‌کننده سنگ آهن در رینگ صادراتی بود که توانست 220 هزار تن معامله را به ثبت برساند. مجتمع سنگان نیز بخشی از صادرات را انجام داد و 124 هزار تن معامله صادراتی را صورت دهد.