ایجاد۴ میلیون تن ظرفیت فولاد تا پایان سال

به گزارش می متالز، این رقم به آن معنی است که سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایران حدود ۱۴.۵میلیارد دلار طرح معدنی را اجرایی کرده و قرار است ظرفیت‌های جدید سرمایه‌گذاری را نیز ایجاد کند. درباره ظرفیت‌های اقتصادی بخش معدن و تاثیر آن در ارزآوری و مبارزه با خام‌فروشی از سوی ایمیدرو با سمیه خلوصی، مدیر برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایران در حاشیه مجمع عمومی سالانه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفت‌وگو کرده ایم  که می‌خوانید.

بخش معدن و صنایع معدنی چه ظرفیتی برای رشد اقتصادی کشور دارد؟

پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصادی ایران در سال آینده بهبود یابد و ظرفیت خوبی برای نیز توسعه صادرات مواد و محصولات معدنی داریم. بخش معدن و صنایع معدنی در کنار هم هستند و هیچ وقت نمی‌توان این دو را از هم جدا کرد زیرا ارزش افزوده معدنی را صنایع معدنی و صنایع پایین‌دستی در کشور ایجاد می‌کنند. از آنجایی که این بخش در تولید ناخالص ملی کشور حدود ۵درصد سهم دارد، ایران هم باید به سمت توسعه صنایع با ارزش افزوده بالاتر پیش برود.

قابلیت ارزآوری بخش معدن چقدر است؟

حدود ۱۷درصد اقتصاد کشورهای جهان به مواد معدنی و صادرات مواد معدنی وابسته هستند و اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته بیشتر به صادرات خدمات و محصولات صنعتی وابسته است؛ از این رو ایران هم برای صنعتی شدن باید به سمت توسعه صنایع با ارزش افزوده بالا به‌ویژه صنایعی که می‌توانند مثل صنایع معدنی و صنایع پایین‌دستی آنها ارزش افزوده ایجاد کنند، پیش برود. از نظر صادرات در چند سال گذشته بیش از ۲۰درصد ارزش صادرات غیرنفتی به بخش معدن و صنایع معدنی تعلق داشته است؛ بنابراین نشان می‌دهد با وجود اینکه معدن و صنایع معدنی ۵درصد در تولید ناخالص داخلی نقش دارند اما می‌توانیم ۲۰درصد ارزآوری داشته باشیم. این بخش ظرفیت خوبی برای تامین ارز دارد و می‌تواند سهم بیشتری از صادرات کل کشور را به خود اختصاص دهد.

با توجه به اینکه اکتشاف مرحله‌ای کلیدی و مهم برای رشد معادن است، ایمیدرو چه اقداماتی را در این زمینه انجام داده است؟

ایران در کمربند معدنی جهان قرار دارد و ما ظرفیت بسیار خوبی در مس، سنگ آهن، سرب و روی و طلا در کشور داریم. فاز اولی که بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم مرحله اکتشاف است. ما با اکتشاف معادن جدید می‌توانیم به توسعه معادن و استفاده از این ظرفیت برسیم. اتفاقی که در ایمیدرو افتاده است توسعه وسیع اکتشافات برای شناسایی ظرفیت‌ها در سطح کشور است. پس از شناسایی ظرفیت‌ها باید به معدن، صنایع معدنی و صنایع پایین‌دست توجه شود سپس می‌توانیم بگوییم در آنچه در کشور وجود دارد ارزش اقتصادی ایجاد کرده‌ایم و سهم آن را رشد داده‌ایم.

ایمیدرو چه سیاست‌ها و اهدافی برای دوری از خام‌فروشی دارد؟

ما به سمت دوری از خام‌فروشی حرکت کرده‌ایم. بر اساس آمارها وقتی به رشد ظرفیت فولاد، آهن اسفنجی و گندله نگاه می‌کنیم می‌بینیم که ظرفیت این ۳زنجیره پس از کنسانتره سنگ‌آهن در سال‌های گذشته به شدت افزایش پیدا کرده است. همان‌طور که در گزارش مجمع سالانه هم آمد، رشد تولید در این ۳گروه محصول در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال گذشته ۲رقمی بوده است.
به این معنی که سعی کرده‌ایم به ایجاد ارزش افزوده، کمک و از صادرات سنگ‌آهن خام جلوگیری کنیم. در امسال هم پیش‌بینی می‌شود فقط حدود ۴میلیون تن ظرفیت در شمش فولاد ایجاد کنیم و متناسب با آن در گندله و آهن اسفنجی هم دست به ایجاد ظرفیت بزنیم. در زمینه شمش آلومینیوم هم برای ایجاد ارزش افزوده صنعتی بیش از ۳۴۰هزار تن ظرفیت ایجاد کرده‌ایم.

بسیاری از فعالان بخش خصوصی مطرح می‌کنند که ما هنوز تعریف درستی از خام‌فروشی نداریم و خیلی از مباحث را با یکدیگر در هم می‌کنیم که در نهایت به زیان بخش خصوصی است. نظر شما چیست؟

مساله خام‌فروشی باید به این صورت جا بیفتد که آیا در معادن ظرفیت توسعه صنایع پایین‌دست را داریم؟ برخی مواد معدنی و برخی سنگ‌آهن‌های کم‌عیار وجود دارند که ما هنوز نتوانسته‌ایم صنایع پایین‌دست آنها را فعال و از آنها استفاده کنیم؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم آن بخش از مواد معدنی که قابلیت فرآوری یا تبدیل به ارزش افزوده بالاتر در کشور ندارد، قابلیت صادرات دارد. اما نگاه کلی برای مفهوم جلوگیری از خام‌فروشی این است که به سمت ارزش افزوده صنعتی پیش برویم.

درباره عوارض ۲۵درصدی مطرح می‌شود که یکی از اهداف، دوری از خام‌فروشی است اما نظر بخش خصوصی این نیست. چه توضیحی برای این موضوع دارید؟

آمار تولید نشان می‌دهد که کمبود کنسانتره در کشور، تولید گندله را مقداری کاهش داده است. واحدهای نیازمند کنسانتره فولاد هم واحدهای گندله کشور هستند و به هر حال موضوع تامین کنسانتره‌شان مسئله‌دار شده است؛ بنابراین چنین عوارضی منطق ویژه خود را دارد اما مباحثی که بخش خصوصی مطرح می‌کند به این صورت است که می‌گویند سنگ‌آهن‌هایی با عیار خاص وجود دارد یا مواد افزودنی وجود دارد که قابلیت تبدیل به کنسانتره ندارند و این سیاست ممکن است روی آنها تاثیر بگذارد.