گامی نو در توسعه فناوری ذوب مس ایران

به گزارش می متالز شرکت ملی صنایع مس ایران این فناوری را اقدامی در راستای تداوم پویایی و شکوفایی خود معرفی کرده و با همکاری شرکت فنلاندی اتوتک آن را در دو پروژه ذوب مس اجرا کرده است. اتوتک در ۳۵ سال گذشته همکاری‌ چشمگیری با بخش معدن و صنایع معدنی ایرانی داشته و شرکت ملی مس ایران از مشتریان اصلی او در طول این سال‌ها به شمار می‌آمده است. شرکت ملی مس، این فناوری را پیش‌تر در مس سرچشمه و پس از آن در پروژه مس خاتون‌آباد به کار برده است.
 

از ریورب به فلش

بنا به گفته‌ روابط عمومی شرکت ملی صنایع مس ایران، طرح تغییر فناوری کوره ریورب ذوب سرچشمه به فلش، از مهم‌ترین طرح‌های توسعه این شرکت در۴ سال گذشته است که علاوه بر بهینه‌سازی فرآیند تولید و کاهش مصرف انرژی، در بهبود شرایط زیست‌محیطی منطقه نیز نقش مهمی دارد.
عملیات ذوب مس در این کارخانه با فناوری یادشده در روز ۴ شهریور و با شارژ کنسانتره در کوره فلش کارخانه ذوب مس سرچشمه، آغاز و نخستین آندهای تولیدی این کارخانه با فناوری ذوب نیز ۱۰ روز پس از این تاریخ ریخته‌گری شد.
به گفته محمد حسنی، مدیر مس منطقه کرمان اجرای این طرح ۲۰۸ میلیارد تومان (۱۲۵ میلیون یورو) هزینه دربرداشت و حالا با راه‌اندازی کوره فلش، ظرفیت تولید مس آندی حاصل از کنسانتره از ۱۲۰هزار تن به ۲۸۰هزار تن در سال افزایش می‌یابد.
روابط عمومی شرکت ملی صنایع مس در تشریح بیشتر این طرح نوشت: طرح تغییر فناوری ذوب مس سرچشمه، جزو ۱۰ طرح آماده بهره‌برداری شرکت ملی صنایع مس ایران در مس منطقه کرمان است که با هزینه‌ای بیش از ۳هزار میلیارد تومان اجرا شده و قرار است در آینده‌ای نزدیک با حضور رییس‌جمهوری بهره‌برداری شود.
مزایای فلش در مقایسه با ریورب
براساس داده‌های منتشر شده از سوی شرکت ملی صنایع مس ایران مهم‌ترین دستاوردهای تغییر فناوری کارخانه ذوب مس سرچشمه از ریورب به فلش عبارت است از کاهش گازهای گلخانه‌ای و حفاظت از محیط‌زیست به علاوه افزایش ظرفیت به ۲۸۰ هزار تن مس آندی و البته کاهش قیمت تمام شده محصول نهایی. این فناوری همچنین به کاهش مصرف انرژی در کارخانه می‌انجامد.
مصرف آب در هر تن‌اند از ۱۸.۸۹ مترمربع در ریورب به ۴.۴۵مترمربع در فلش کاهش می‌یابد. مصرف گاز نیز کمتر می‌شود و از ۱۷۳.۴۳ به ۱۱۴.۳۸ مترمکعب می‌رسد. مصرف برق نیز از ۹۷۰.۶۵ کیلووات به ۷۰۳.۷۷ کیلووات نزول می‌کند و مصرف گازوئیل و مازوت که در ریورب به ترتیب ۱۲۲.۳۱ و ۵۳۵.۴ لیتر است، در فلش به صفر می‌رسد.
هزینه‌های عملیاتی تولید هر تن‌‌اند در‌ زمینه مواد اولیه در ریوب ۷۲۱۵۲.۱ هزار ریال است که در فلش این هزینه افزایش می‌یابد و به ۷۳۵۶۷.۶ هزار ریال می‌رسد. میزان حقوق و دستمزد در ریورب ۲۸۶۰.۸ هزار ریال است در حالی که در فلش این رقم به ۱۲۴۸.۸هزار ریال کاهش می‌یابد. هزینه انرژی در ریورب ۱۶۵۳.۲ هزار ریال است و در فلش این هزینه ۱.۱۹۳ ریال کاهش می‌یابد و به ۴۵۹.۴هزار ریال می‌رسد. هزینه نگهداری و تعمیرات در ریورب بیش از فلش است. در ریورب این هزینه ۳۸۰۹.۳ هزار ریال برآورد می‌شود و در فلش ۱۴۷۲.۷ هزار ریال. هزینه استهلاک در ریورب پایین‌تر از فلش است. در ریورب این هزینه ۱۱۲۲.۸ هزار ریال برآورد شده و در فلش ۱۴۷۹.۶ هزار ریال و در نهایت هزینه‌های پیش‌بینی نشده ریورب ۱۶۰۹.۵ هزار ریال و هزینه‌های پیش‌بینی نشده فلش ۱۵۳۵ هزار ریال است.
 

ورود به ایران پس از ۶ دهه

حمیدرضا نژادغلامعلی رییس پژوهش مجتمع مس شهر بابک و امور تحقیق و توسعه منطقه مس کرمان در معرفی بیشتر فناوری ذوب فلش توضیح داد: کوره‌های فلش برای نخستین بار در سال ۱۳۲۸ خورشیدی(۱۹۴۹ میلادی) و پس از جنگ جهانی دوم استفاده شدند. در واقع به دلیل مشکلات مربوط به کمبود سوخت، کشور فنلاند در سال یادشده با هدف کاهش مصرف انرژی، این روش را ابداع می‌کند. شرکت فنلاندی اتوکومپو برای نخستین بار فناوری کوره فلش را طراحی می‌کند و برای ذوب نیکل و مس آن را به کار می‌گیرد.
وی افزود: اساس کار سوخت‌های فلش بر استفاده از سوخت‌های فسیلی در ذوب فلز به جای استفاده از انرژی حاصل از اکسیداسیون کانه‌های سولفیدی در عملیات ذوب است. نیاز این فرآیند این است که کنسانتره از نوع ریز و در ابتدا خشک باشد.
نژادغلامعلی در تشریح کاربرد کوره فلش گفت: طیف گسترده‌ای از کشورهای جهان از این فناوری استفاده می‌کند و بیشترین مس دنیا از این راه به‌دست می‌آید. ژاپن، چین، کره، فیلیپین، برزیل، کانادا و سوئد مواردی از این دست هستند و حالا این فناوری به ایران نیز ورود پیدا کرده است.
او در زمینه تفاوت کارکرد کوره‌های ریورب و فلش توضیح داد: اساس کار کوره‌های ریورب بر انعکاس است که از مشعل‌هایی با سوخت سنگین یا مازوت استفاده می‌کند و تمام انرژی ذوب از این سوخت‌های سنگین تامین می‌شود، اما در کوره‌های فلش به همراه هوای غنی از اکسیژن، مقداری سوخت فسیلی از طریق مشعل مرکزی داخل محفظه واکنش پاشیده می‌شود و در نتیجه انجام واکنش سریع بین این عوامل انرژی زیادی آزاد می‌شود. واکنش‌ها به شدت گرمازا هستند از این‌رو مقدار زیادی انرژی تولید می‌کنند که به ذوب کنسانتره می‌انجامد و در نتیجه در کمتر از دو دهم ثانیه می‌توانیم کنسانتره را ذوب کنیم.
وی در‌باره مزایای کوره‌های فلش گفت: شارژ این کوره‌ها به طور پیوسته انجام می‌شود. این کوره‌ها با هر نوع کنسانتره و هر میزان عیاری سازگاری دارند و فرآیند تبدیل در آن آسان‌تر انجام می‌شود بنا بر این گاز دی اکسید کربن به محیط وارد نمی‌کنند. اتوماسیون موجود در این سیستم بالاست و غبار تولیدشده در این فرآیند دوباره به چرخه تولید برمی‌گردد.