به گزارش می متالز، یکی از مهمترین وظایف بورسهای کالایی در دنیا، ایجاد یک محیط سالم و رقابتی برای عرضه و تقاضای محصولات است. در صورتی که عملکرد بورسهای کالایی همانند لندن، نیویورک و شانگهای مورد بررسی قرار گیرند، مشخص میشود که این نهادها با بهوجود آوردن زمینه برای عرضه و تقاضای محصولات مختلف، راه را برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در جهت انجام معاملات شفاف فراهم کردهاند؛ بهطوری که در حال حاضر بورس فلزات لندن در دنیا مرجع قیمتگذاری فلزات پایه، بورس نیویورک مرجع قیمتگذاری فلزات گرانبها و بورس شانگهای نیز مرجع قیمتگذاری محصولات فولادی محسوب میشوند.
اما در حقیقت این بورسهای کالایی در دنیا نیستند که وظیفه قیمتگذاری را بر عهده دارند؛ بلکه این خود عرضهکنندگان و خریداران هستند که باید در مورد قیمت معامله به توافق برسند و بورس کالا هیچ نقشی را در فرآیند قیمتگذاری ایفا نمیکند. در فرآیند انجام معاملات کالایی در دنیا اینگونه مرسوم است که اگر عرضهکننده کالای خود را با یک قیمت مشخص که به آن قیمت پایه اطلاق میشود، عرضه کند، در صورتی که تقاضا برای خرید آن زیاد باشد، خریداران برای انجام معامله قیمتهای بالاتری را پیشنهاد میکنند. در نهایت نیز بهترین پیشنهاد خرید مورد موافقت عرضهکننده قرار میگیرد و معامله انجام میشود. همچنین در صورتی که تقاضای خرید یک کالا برابر با میزان عرضه آن در بورس کالا باشد، خریدار و فروشنده بر سر همان قیمت پایه پیشنهادی توافق خواهند کرد و کالا به فروش خواهد رفت. اما در صورتی که میزان تقاضا کمتر از میزان عرضه باشد، در این صورت قیمت پیشنهادی از سوی خریداران پایینتر از قیمت عرضه خواهد رفت و در این میان حتی ممکن است معاملهای انجام نشود. البته همواره در بورسهای کالایی مبنای قیمتگذاری کالاها بهصورت پایه، قیمت معامله شده روز قبل است.
بورس کالای ایران نیز در راستای جهانی شدن و تبدیل شدن به یک مرجع قیمتگذاری گام برمیدارد. اما در حال حاضر این نهاد در ابتدای راه طولانی و پرپیچ وخم خود قرار دارد. فلسفه ایجاد چنین نهادی نیز به این موضوع بازمیگردد که همواره هم تولیدکنندگان و هم مصرفکنندگان از وجود واسطهها و دلالان در بازار شکایت داشتند و فاصله قیمتی میان تولیدکننده و خریدار نیز مبین این امر بود. بنابراین بورس کالا با اهدافی همچون از بین بردن واسطهها و نیز واقعی شدن قیمت کالاها در کشور شکل گرفت. البته در این میان برخی افراد و نیز شرکتهایی وجود دارند که از این فرآیند و روند موجود در بورس کالا گلایه دارند و این موضوع بهویژه در مورد بازار فولاد صدق میکند. اگر این مصرفکنندگان گلایهای در مورد گران بودن کالایی در بورس دارند، همانند دیگر بورسهای کالایی نباید آن را خریداری کنند تا عرضهکننده قیمت محصول خود را کاهش دهد.