دغدغه‌های یک دهه صنعت فولاد ایران

به گزارش می متالز، مروری بر محورهای این همایش در دوره‌های گذشته، می‌تواند اهمیت این گردهمایی سالانه را نشان دهد. در اولین دوره همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار موضوعاتی چون ظرفیت واقعی تولید و مصرف فولاد ایران، صنعت فولاد کشور بعد از طرح تحول اقتصادی، قیمت تمام شده فولاد در ایران، انرژی و مواد اولیه، مکان‌یابی مناسب و بهره‌وری در توسعه صنعت فولاد کشور، مورد بررسی قرار گرفت. در دومین دوره این همایش، رقابت‌پذیری در توسعه پایدار صنعت فولاد، استراتژی و موازنه در صنعت فولاد، چشم‌انداز بازار سنگ آهن ایران و جهان مورد بحث قرار گرفت. در سومین دوره این همایش بار دیگر با تاکید بر رقابت‌پذیری در توسعه پایدار صنعت فولاد، تولید صادرات‌محور مورد توجه بود. چهارمین دوره این همایش نیز بیش از همه بر سه موضوع «ظرفیت سنجی صنعت فولاد در ایران»، «بررسی نقش سنگ آهن در توسعه صنعت فولاد» و «نقش زغال سنگ در تولید فولاد ارزان» تمرکز داشت.

در پنجمین دوره همایش چشم‌انداز صنعت فولاد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت و چشم‌انداز بازار سنگ آهن و فولاد بررسی شد. همچنین توسعه پایدار و متوازن صنعت فولاد ایران نیز یکی دیگر از محورهای این همایش بود. نتایج بررسی‌های کارشناسان نشان داد که زنجیره فولاد کماکان در حلقه کنسانتره و سنگ‌آهن با کمبود مواجه است؛ بنابراین به اعتقاد آنها اگر سیاست‌گذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت برقراری توازن در زنجیره فولاد است، باید دو راهکار اساسی را مدنظر قرار دهد که شامل توسعه فعالیت‌های اکتشاف و استخراج مواد معدنی، همچنین سرمایه‌گذاری مشترک با سایر کشورها به‌منظور تجهیز معادن و احداث واحدهای معدنی است. در ششمین دوره این همایش نیز رقابت‌پذیری راهکار توسعه پایدار، فروش و راهکارهای خروج از رکود بازار و چشم‌انداز بازار ایران و جهان بررسی شد. بررسی وضعیت طرح‌های در دست اجرا، بررسی چرایی رکود بازار فولاد، پاسخ به پرسش کلیدی زمان خروج از رکود در بازار فولاد، همچنین برقراری ارتباط با شرکای جدید تجاری از دیگر موضوعات کلیدی بود که در دوره ششم همایش بررسی شد. در هفتمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران نیز به سه موضوع اصلی شامل رقابت‌پذیری بر اساس قیمت تمام شده، الزامات صادرات و بازارهای منطقه برای محصولات داخلی، پیش‌بینی قیمت محصولات فولادی و مواد اولیه در سال ۹۶ پرداخته شد. در هشتمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار، محورهای توسعه متوازن فولاد و سنگ آهن در افق ۱۴۰۴، تولید فولاد باکیفیت صادرات محور (تکنولوژی نوین، کیفیت و...)، تامین مالی در صنعت فولاد، عوامل موثر بر قیمت تمام شده و بهینه‌سازی آن، فرصت‌ها و تهدیدهای خصوصی‌سازی صنعت فولاد مورد بررسی قرار گرفت. در نهمین دوره همایش که سال گذشته برگزار شد، محورهای «فرصت‌ها و چالش‌های صادرات و فروش داخلی سنگ‌آهن و محصولات نهایی فولادی»، «چالش‌های نرخ ارز و اثر آن بر روند تولید، عرضه و تقاضا»، «لزوم توسعه اکتشاف و استخراج به‌منظور تکمیل چرخه تولید فولاد»، «تکنولوژی‌های نوین، بازیافت، آلیاژها و بهینه‌سازی هزینه‌های تولید»، «منابع انسانی، آموزش و توانمندسازی، افزایش بهره‌وری» و «آب، انرژی، محیط‌زیست» بررسی شد. کارشناسان در همایش سال گذشته، عمده مشکلات و دست‌اندازهای صنعت فولاد را در چهار بخش «چالش‌های تولید»، «چالش‌های ساختاری»، «چالش بازار» و «چالش صادرات» دسته‌بندی کردند. به اعتقاد آنها، این خطرات چهره خود را در قالب «واحدهای کوچک با مقیاس غیراقتصادی»، «پراکندگی واحدهای دور از امکانات زیربنایی مناسب»، «جایابی نامناسب و افزایش هزینه‌های زیربنایی لازم»، «بهره‌وری پایین نیروی انسانی» و «ضعف در تحقیق و توسعه و تولیدات کیفی» نمایان می‌کند. اما سوال این است که برای عبور از این چالش‌ها چه راهکاری باید در دستور کار قرار گیرد؟ کارشناسان برای برون‌رفت و عبور از دالان‌های خطرناک صنعت فولاد، پیشنهاد «ادغام واحدهای در دست ساخت»، «کمک به سرمایه‌گذاری در احداث زیرساخت‌ها به‌خصوص ریلی»، «افزایش راندمان و کاهش هزینه‌ها برای رقابت در بازار جهانی»، «سرمایه‌گذاری در مجتمع‌های بزرگ در سواحل خلیج فارس»، «تسهیل و روان‌سازی صادرات فولاد» و «حذف مجوزهای با مقیاس کم و در نقاط نامناسب از نظر دسترسی به مواد اولیه، انرژی، آب و حمل‌ونقل» را مطرح کردند. البته خطرات و چالش‌هایی که در کمین صنعت فولاد ایران نشسته ابعاد دیگری نیز دارد. به اعتقاد صاحب‌نظران، در بعد بین‌المللی ظرفیت‌های مازاد تولید فولاد در کشور در آینده‌ای نه چندان دور، فولادسازان ایرانی را با دغدغه‌ها و معضلات دیگری روبه‌رو خواهد کرد. این دغدغه‌ها از آنجا قوت بیشتری می‌گیرد که سیاست‌گذاران در نظر دارند تا افق ۱۴۰۴ ظرفیت تولید فولاد در کشور را به ۵۵ میلیون‌تن برسانند. اما خلأ بازارهای صادراتی این چشم‌انداز را با ابهامات و اما و اگرهایی همراه کرده است.

در دهمین دوره این همایش که یکم و دوم بهمن ماه در مرکز همایش‌های صدا و سیما با ابتکار گروه رسانه‌ای «دنیای‌‌اقتصاد» و همکاری مجتمع فولاد مبارکه اصفهان و شرکت معدنی و صنعتی چادرملو برگزار می‌شود، هفت محور «پایش طرح جامع فولاد بر اساس شرایط کنونی»، «صادرات در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و داخلی؛ استفاده از ظرفیت تهاتر»، «فروش داخلی؛ بورس کالا؛ مشکلات و راهکارها»، «برنامه عملیاتی احیا و فعال‌سازی معادن کوچک مقیاس؛ مسوولیت‌ها و اختیارات»، «بومی‌سازی و رونق تولید در صنعت فولاد»، «انرژی، آب، محیط‌زیست و اقتصاد چرخه‌ای در بهره‌وری صنایع فولاد و سنگ‌آهن»، «بهره‌وری، نوآوری و تکنولوژی؛ ارتباط موثر و کارآمد صنعت و دانشگاه و اثرات اقتصادی آن» بررسی خواهد شد. در این همایش، برگزاری سه نشست تخصصی با موضوع «سنگ‌آهن و فولاد، فرصت‌ها و تهدیدها»، «صادرات، چالش‌های داخلی و تحریم‌های بین‌المللی» و «بررسی مهم‌ترین مسائل روز صنعت فولاد و صنایع وابسته» پیش‌بینی شده است. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این همایش می‌توانند با شماره تلفن‌های ۴۲۷۱۰۱۸۰ و ۴۲۷۱۰۱۸۶ تماس بگیرند یا به وب‌سایت http://events.den.ir مراجعه کنند.