عملیاتی شدن ۹ پروژه مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی

به گفته سرپرست مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران با اجرایی شدن تولید عناصر نادرخاکی در کشور و اضافه شدنش به سبد محصولات معدنی کشور می‌توان تغییرات قیمتی که در بازار دیگر مواد معدنی به وجود می‌آید را با این عناصر پوشش داد زیرا امروزه عناصر نادر خاکی جزو مواد معدنی استراتژیک در جهان است و از ارزش اقتصادی بالایی برخوردارند. در کنار این موارد می‌توان به ۹پروژه فعال در این مرکز اشاره کرد که تا سال آینده به مرحله اجرایی می‌رسند. در میان این پروژه‌ها، حضور فعالان بخش خصوصی برای انجام مطالعات اولیه و تحقیق و بررسی پروژه‌های‌شان از سوی این مرکز تحقیقات نیز نشان از میزان اطمینان آنها برای رسیدن به نتیجه مثبت دارد. سرپرست مرکز تحقیقات و فرآوری موادمعدنی ایران درباره برنامه‌های مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران تا پایان سال به صمت گفت: امسال برای این مرکز بسیار پربار بود زیرا درخواست‌های فراوانی به منظور آنالیز و فرآوری پروژه‌های متعدد داشتیم. اکنون ۹ پروژه فعال در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران در دست اجراست که تا پایان سال عملیاتی خواهد شد و در پایان سال آینده به شکل کلی و ۱۰۰درصد عملیاتی می‌شود و به پیشرفت ۱۰۰ درصدی خواهد رسید. غلامرضا ملاطاهری درباره این پروژه‌ها اظهار کرد: پروژه‌های یادشده برای مواد معدنی همچون سنگ‌آهن، مس، عناصر نادر خاکی، نیکل و کادنیوم است. پروژه ساخت برخی از تجهیزات نیز در برنامه‌های این مرکز تعریف شده که قرار است برخی از آنها به طور مشترک و با استفاده از مشاوره کشورهایی همچون چین، افریقای جنوبی، هند و آلمان انجام شود. همچنین تعدادی از این پروژه‌ها را خود مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران انجام خواهد داد. وی در ادامه درباره میزان ارزش افزوده حاصل از تولید عناصر نادر خاکی نیز اینگونه پاسخ داد: درباره میزان ارزش افزوده عناصر نادر خاکی آنچنان نمی‌توان اظهار نظر کرد زیرا به این موضوع برمی‌گردد که بحث فنی پروژه به پایان برسد و بخش اقتصادی آن نیز تکمیل شود و بتوان «اف‌اس» را کامل کرد اما به طور مسلم، اضافه شدن این محصول به سبد محصولات معدنی کشور می‌تواند انعطاف‌پذیری ما را در بازار جهانی بیشتر کند. یعنی با افزایش یا کاهش قیمت مواد معدنی در بازار مواد معدنی، این محصول می‌تواند برخی از چالش‌ها را کاهش دهد. سرپرست مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران درباره پروژه‌های یادشده اظهار کرد: برخی از این پروژه‌ها از سوی فعالان بخش خصوصی ارائه شده است. در واقع کارفرمایان ما در این پروژه‌ها، هم فعالان بخش خصوصی هستند و هم سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی که برای پروژه‌های خود با این مرکز وارد مذاکره می‌شوند. به گفته ملاطاهری، درحال‌حاضر توانمندی این مرکز از لحاظ تجهیزات و فناوری‌هایی که مورد استفاده قرار داده در بهترین شرایط است. در واقع آخرین مرکز تحقیقاتی در دنیا که در این اشل ساخته شده مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران است.

تجهیزات متحرک

مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران که بخش عمده‌ای از تجهیزات آن به شکل متحرک است و قابلیت جابه‌جایی تجهیزات با جرثقیل وجود دارد، امروزه توانسته به یکی از بهترین‌ها در حوزه انجام مطالعات و تحقیقات معدنی تبدیل شود. مسئول بخش پایلوت مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران در بازدیدی که چندی پیش خبرنگاران از این مجموعه داشتند درباره اقدامات انجام شده اظهار کرد: بخش پایلوت فرآوری ۲ ساختمان اصلی دارد که یکی از آنها ساختمان سنگ‌شکنی و بلندینگ است و در آن مخلوط کردن مواد اولیه انجام می‌شود. در این ساختمان سنگ‌شکن فکی، مخروطی و ضربه‌ای با سیستم طبقه‌بندی وجود دارد که بعد از شکسته شدن سنگ‌ها به ساختمان اصلی پایلوت، منتقل و بعد از انبار کردن مواد، مراحل آزمایشگاهی انجام می‌شود.  علی غفاری در ادامه گفت: بسته به نوع دستگاه‌های موجود در آزمایشگاه و نوع دستگاه‌های مجموعه و همچنین بنا به محدودیت آنها، مدار چیده می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم برای دستگاه‌های این مجموعه این است که بیشتر آنها به شکل موبایل هستند و می‌توان آنها را به راحتی جابه‌جا کرد و مدار مورد نظر را چید. همین ویژگی سبب شده امکان فرآوری بسیاری از مواد معدنی در این مرکز فراهم شود.
به گفته وی از اقدامات انجام شده در این مرکز، فرآوری زغال‌سنگ و زغالشویی با روش ثقلی و فولتاسیون بوده است. فرآوری فلورین یکی دیگر از اقدامات این مرکز است که از سوی شرکت فلوراسپار انجام شد. به این ترتیب آنها مواد معدنی کمتر از یک سانتی‌متر را که بدون استفاده باقی مانده بود در این مرکز پرعیارسازی کرده و از آن محصول نهایی به‌دست آوردند. غفاری افزود: همچنین مطالعات آزمایشگاهی و پایلوت برای احداث کارخانه ۲ میلیون تنی فرآوری سنگ‌آهن در سنگان از سوی شرکت احیای سپاهان در این مرکز انجام شده است. در کنار این موضوع، تمام مطالعات اولیه و آزمایشگاهی کارخانه ۵ میلیون تنی کنسانتره فولاد مبارکه نیز در این مرکز انجام شده است. مسئول بخش پایلوت مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران به فعالیت‌های این مجموعه در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته فرآوری منگنز« ورناچ»، فرآوری پتاس و ترکیبات پتاسیم از فلدسپار و مطالعات پایه زغالشویی معدن زیرآب نیز در این مرکز انجام شده است. کاری که سال گذشته قسمت بزرگی از آن در این مرکز انجام شد فرآوری عناصر نادر خاکی اجرای طرح استحصال فلزات یا عناصر نادر خاکی از منابع معدنی و رونمایی از ۶ عنصر کمیاب بود که سبب برتر شناخته شدن سازمان ایمیدرو در بخش پژوهش شد. به گفته غفاری، تمام تجهیزات این مرکز به شکل سیار است که با جرثقیل جابه جا می‌شود. وی افزود: پروژه تیتانیوم قره آغاج یکی دیگر از مواردی بود که در این مجموعه مورد بررسی قرار گفت. به این ترتیب که حدود ۱۲۰ تن کانسنگ از این معدن آورده شد و ۳ محصول اصلی تیتانیوم مگنتیت، آپاتیت و ایلیمینیت به‌دست آمد.
وی درباره میزان ارتباطات مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران با واحدهای معدنی نیز گفت: درحال‌حاضر بخش عمده‌ای از استادان، رشته فرآوری مرکز را می‌شناسند و زمینه ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران بخش معدن و مرکز تحقیقات را فراهم کرده‌اند. غفاری افزود: تاکنون پروژه‌های بسیاری در این مرکز انجام شده و محصولاتی به تولید رسیده که از سطح آزمایشگاهی بسیار بالاتر بوده‌اند. به گفته وی، درحال‌حاضر نمونه‌ای همچون این مرکز آزمایشی که تمامی تجهیزات را داشته باشد در جهان کم و انگشت شمار است زیرا بیشتر مراکز آزمایشی برای یک ماده معدنی مانند مس، آهن و.... به شکل جداگانه ایجاد شده‌اند و در خاورمیانه نمونه‌ای همچون این مرکز وجود ندارد. وی ادامه داد: آخرین پروژه اجرایی در این مرکز پایلوت، مربوط به عناصر نادر خاکی است که بخشی از تجهیزات آن ساخت ایران بوده و بخشی از دیگر کشورها تامین شده است.