افزایش تعرفه ورود کاتالیست، تنها راه نجات صنعت نوپای کاتالیست کشور

به گزارش می متالز، وی در پاسخ به این سوال که سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت در حمایت از شرکت های فعال در حوزه کاتالیست که بعضاً تعداد آنها محدود است چیست؟ با اشاره به اینکه یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی اشتغال و حمایت از تولیدات داخلی است گفت: سیاست وزارت خانه در عملیاتی کردن این موضوع حمایت از واحدهای تولیدکننده داخلی به ویژه واحدهای دانش بنیان است.

وی افزود: هر چه حمایت از واحدهای دانش بنیان بیشتر شود این امر سبب ایجاد ارزش افزوده های فراوانی برای صنایع مصرف کننده می گردد به عنوان نمونه شاهد نیز شکل گیری صنعت کاتالیست داخلی نیز به کاهش مصرف انرژی و تامین مواد اولیه ارزانتر، سهولت خرید مواد اولیه، کاهش قیمت تمام شده تولیدات واحدها رسیده است.

عظیمی با بیان اینکه مصرف کنندگان کاتالیست ها نیز از کیفیت و کمیت تولیدات شرکت های دانش بنیان داخل کشور ابراز رضایت کرده اند و تولیدات آنها را تایید نموده اند گفت: باید واحدهای داخلی را به خرید از تولیدکنندگان داخلی هدایت کرد.

وی در تاکید این نکته که اگر صحبت هایی پیرامون دامپینگ در صنعت کاتالیست می شود باید مستندات آن نیز ارائه شود گفت: براساس همین مستندات، سازمان توسعه تجارت و معاونت صادرات وزارت صمت مدارک را بررسی و پیگیری های لازم را انجام می دهد و تصمیم گیری می نماید.
مدیرکل دفتر معاونت صنایع فلزی وزارت صمت درباره اینکه بهترین راهکار در صورت محرز شدن دامپینگ در صنعت کاتالیست چیست؟ گفت: وزارتخانه ابزارهای مختلفی در این خصوص می تواند ارائه دهد برای مثال می تواند بحث تعرفه یا ممنوعیت و محدودیت ثبت سفارش را دنبال نماید.
وی به مصوبه اخیر هیئت وزیران برای کالاهای مشابه تولید داخل اشاره و عنوان کرد: دفاتر تخصصی بر روی کالاهایی که تولیدات داخلی آنها کافی بوده و از لحاظ کیفی و کمی خوب است بررسی هایی انجام داده و ثبت سفارش آنها انجام نمی گیرد. این مصوبه هیئت وزیران از زمان ابلاغ قابل اجرا و عملیاتی است.

عظیمی درمورد تعیین تعرفه واردات نیز گفت: چنانچه در بررسی های وزارت خانه مشخص شود که کالای تولید داخل از لحاظ کمی و کیفی نیاز داخلی را پاسخگوست می توان از طریق تعرفه، ارز متقاضی به جای ارز مبادله ای و افزایش حقوق ورودی از تولیدکننده داخلی درمقابل واردات حمایت کرد.

محمود رضایی مدیر فروش شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو نیز در این نشست و میزگرد تخصصی ضمن بیان این مطلب که ظرف یک سال اخیر شاهد روند کاهش قیمت ها در بازار کاتالیست بودیم گفت: تا قبل از ورود شرکت سرو به عرصه ی تولید، تمامی کاتالیست های مصرفی صنایع کشور از طریق واردات تأمین می گردید، که منجر به خروج مقدار قابل توجهی ارز از کشور و وابستگی شدید به خارج از کشور شده بود. با توجه به اهداف تاسیس این شرکت توسط وزارت صنایع، یعنی خودکفایی در تولید کالای استراتژیک کاتالیست، و تلاش دانشمندان این مرز و بوم، این شرکت دانش بنیان از آن تاریخ تا کنون در حوزه ی تحقق اقتصاد مقاومتی به موفقیت های چشمگیری دست پیدا نموده است. بگونه ای که امروز بیش از ۷۰ درصد از بازار کاتالیستهای واحدهای تولید اوره- آمونیاک، متانول و هیدروژن را در ایران، این شرکت تامین می نماید، و در عین حال بیش از ۳۰ درصد از آهن اسفنجی کشور با کاتالیست های فرآیند احیاء مستقیم آهن شرکت نفت و گاز سرو تولید می گردد.
علی رغم تمام موفقیت های فوق، این صنعت در طی این چند سال از سوی شرکت های بزرگ خارجی با رویکرد هایی شکننده مواجه گردیده است. متاسفانه در طی این مدت علی الخصوص در طول یک سال اخیر، این رقابت از حالت عادلانه خارج شد و شرکت های خارجی برای از دست ندادن بازار ایران، شروع به کاهش قیمت خود بصورت غیر متعارف (Damping) نمودند.
رضایی گفت: طبق گزارش های تهیه شده و ارائه شده به وزارت صمت، شرکت های خارجی به منظور حفظ بازار سنتی خود و نیز برای حذف رقیب ایرانی به کاهش قیمت غیر متعارف و ناگهانی روی آورده اند. تنها تحلیلی که می توان از رفتارهای اخیر شرکت های خارجی نظیر شرکت های هندی در مناقصات اخیر برگزار شده در ایران داشت،‌ ایجاد دمپینگ شدید قیمت به عنوان آخرین تلاش، برای حذف رقیب داخلی و بازیابی بازار از دست رفته آنان می باشد.

وی ادامه داد: شرکت های مطرح دنیا قیمت های کاتالیست را ظرف یک سال گذشته تا ۴۵ درصد کاهش دادند و براساس بررسی های صورت گرفته در مورد کاتالیست هایی که رقیب داخلی داشته و کالاهایی که رقیب داخلی ندارند، دامپینگ اثبات شده است.

رضایی اظهار داشت: امیدواریم وزارت خانه در رفع این موضوع کمک کند چراکه اگر شرکت های دانش بنیان داخلی، مورد حمایت قرار نگیرند قطعا شرکت های خارجی با پشتوانه محکمی که دارند جایگزین آنها در بازار داخل می شوند و سودآوری شرکت های ایرانی را زیر سوال ببرند. بنابراین اولین آسیب را تولیدکننده داخلی هم شرکت های دانش بنیان و هم شرکت های مصرف کننده محصولات آنها یعنی فولاد و پتروشیمی خواهد برد چرا که پس از خروج تولیدکننده داخلی، قیمت ها توسط تامین کنندگان خارجی در آینده افزایش خواهد یافت.

وی تاکید کرد: چنانچه سریع تر به این مسأله رسیدگی نشود باید منتظر بمانیم تا تولیدکننده داخلی از بازار خارج شود. درنتیجه انتظار ما از دولت رسیدگی سرعت تر به این موضوع است. کاتالیست صنعتی است که هر شرکت یا فردی نمی تواند وارد آن شود. درحالی که اگر همین شرکت ها مورد حمایت قرار نگیرند، متخصصین فعال در آنها باید مهاجرت نمایند یا باید شاهد بیکار شدن آنها باشیم.

همچنین همانطور که مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در گزارشات خود منتشر کرده است: کاتالیست کالایی حیاتی است، نه تنها برای فولاد مبارکه که برای صنعت فولادی در هرکجا، بخصوص ایران. از همه مهمتر اینکه این کالا دو یا سه تولید کننده بیشتر ندارد و اگر این تولیدکننده ها به هردلیلی ایران را تحریم کنند، صنعت فولاد ایران دچار مشکل خواهد شد. به همین دلیل در فرآیند تامین کاتالیست، شرکت نفت و گاز سرو با عزم ملی پیش قدم شد و توانست کاتالیست تولیدی خود را با اندکی تغییر نسبت به کاتالیست خارجی تولید کند. مسئله مهم اراده ای است که شرکت سرو در این راستا داشت و صرفا نگاه تجاری و اقتصادی به این محصول نداشت بلکه ساخت این محصول را به عنوان یک کار ملی و در راستای قطع وابستگی به خارج انجام داد. اگر شرکت سرو فقط به دنبال اهداف اقتصادی بود میتوانست محصولاتی را تولید کند که هم ریسک کمتری داشته باشند ولی وجود عزم و اراده ملی و نیت خیر در پشت این قضیه باعث شد تا این حرکت به نتیجه برسد. در طول این فرآیند -از سال ۸۸ به بعد- تستهای مختلفی انجام شد و فولاد مبارکه هم به استناد نتایجی که بدست آورده بود، اطمینان حاصل کرد که میتواند ادامه بدهد و تعداد بیشتری از ریفورمرها را با این نوع کاتالیست بارگذاری کند.

همچنین معاون بازرگانی شرکت فولاد خوزستان نیز در گزارشات خود آورده است که بومی سازی شده داخلی ریسک هایی دارد که فولاد خوزستان در این راستا همیشه سعی کرده است که این ریسک ها را بپذیرد و به بیشترین بها را به تولیدات داخلی بدهد. در بحث ستفاده از کاتالیست های شرکت نفت و گاز سرو هم سعی فولاد خوزستان بر آن بوده تا با استفاده از این محصولات بومی سازی شده هم هزینه های تولید را پایین بیاورد و هم به تولیدکنندگان داخلی بها بدهد. شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو توانسته طی این سالها و در زمان تحریم ها با کسب دانش فنی ساخت به تولید کاتالیست های داخلی پرداخته که باعث شده تا تهدیدات عدم تامین این محصول رفع شود. و همچنین کاهش هزینه تامین و تکمیل زنجیره اقلام استراتژیک در صنعت فولاد ایجاد شود. جالب اینجاست که کاتالیست نفت و گاز سرو از لحاظ قیمتی بهتر و از منظر پایداری در تولید مشابه نمونه خارجی است.

لازم به توضیح است که شرکت نفت و گاز سرو با سیاست های وزارت صمت در گذشته تاسیس گردید و تا قبل از سال ۹۳ این وزارت خانه صاحب نیمی از سهام این شرکت بود و هدف از تاسیس آن بومی سازی کاتالیست به عنوان یکی از استراتژیک ترین کالاهای صنایع فولاد، پتروشیمی و پالایش می باشد. از اینرو همانطور که اشاره شد اگر حمایت لازم از سوی مدیران وزارت صمت از این صنعت نوپا صورت نگیرد و اقدام لازم و اساسی در رابطه مساله اساسی دمپینگ قیمتی شرکت های خارجی یعنی افزایش تعرفه ورود کاتالیست صورت نگیرد، در آینده ای نه چندان دور شاید شاهد از بین رفتن یکی از معدود اقدامات به نتیجه رسیده وزارت خانه صمت باشیم.