حیات شرکت‌های دانش‌بنیان‌ با تجاری‌سازی ممکن می‌شود

به گزارش می متالز، ناگفته نماند که برخی شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند در صنعت فولاد گام‌های بلندی بردارند و واحدهای فولادی را بی‌نیاز از برخی واردات کالاهای استراتژیک کنند و بدیهی است که فعالیت این شرکت‌ها و ارائه تسهیلات به آنها، باید بیش از پیش مورد توجه مسوولان و دست‌اندرکاران قرار گیرد.

حمایت‌های مالی و معنوی

محمدحسین بهشتی، رئیس مرکز طرح‌های کلان فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری درباره شرکت‌های دانش‌بنیان اظهارکرد: اصولا کار بومی‌سازی ازسوی شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان انجام می‌شود و امروز دیگر شرکت‌های دولتی نمی‌توانند در تولید دانش نقش داشته باشند.
بهشتی در ادامه خاطرنشان کرد: درحال‌حاضر سیاست‌های کلان دولت به این سمت و سو است که دانش و تولیدات برخی محصولات ویژه که تا پیش از این وارد می‌شدند، ازسوی شرکت‌های خصوصی انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که مرکز معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری چه تسهیلاتی برای شرکت‌هایی که به تازگی وارد حیطه شرکت‌های دانش‌بنیان شده‌اند در نظر گرفته، عنوان کرد: اگر شرکت‌هایی محصولاتی با سطح دانش بالا در دست تولید داشته باشند، این شرکت‌ها می‌توانند محصولات خود را به معاونت ریاست‌جمهوری ارسال کنند تا این محصولات ازسوی این مرکز مورد ارزیابی قرار ‌گیرد. اگر این شرکت‌ها به لحاظ پژوهشی و دانش فنی از سطح بالایی برخوردار باشند، تاییدیه دانش‌بنیان به آنها داده می‌شود، چراکه محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان باید از سطح علمی بالایی برخوردار باشند.
بهشتی ادامه داد: تاکید اصلی ما در معاونت علمی و فناوری بحث تجاری‌سازی است و این بدان معناست که فعالیت در حوزه دانش‌بنیان با تجاری‌سازی ادامه می‌یابد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در معاونت فناوری ریاست‌جمهوری طرح‌ها سه‌جانبه اجرا پیگیری می‌شود؛ مجری به‌عنوان بخش خصوصی، بهره‌بردار به‌عنوان کسی که می‌خواهد از یک محصول استفاده کند و معاونت علمی به‌عنوان حامی است. معاونت طرح‌ها را بررسی می‌کند و تسهیلاتی را برای این طرح‌ها در نظر می‌گیرد.
رئیس مرکز طرح‌های کلان فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در ادامه عنوان کرد: البته دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در زمینه کارهای علمی اقدام‌های به نسبت خوبی انجام داده‌اند، اما با ورود شرکت‌های خصوصی است که باید تجاری‌سازی شکل بگیرد.
بهشتی اظهار کرد: دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند برای مصرف‌کنندگان آن بسیار قابل توجه باشد و اگر قادر به تجاری‌سازی شوند، می‌توانند سبب کاهش ارزبری برای کشور شوند، از این‌رو معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری وظیفه خود می‌داند که از این شرکت‌ها حمایت به عمل آورد.
وی در پایان تاکید کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان هم نیازمند حمایت‌های مالی و هم حمایت‌‌های معنوی هستند که در حوزه معنوی می‌تواند در راستای قوانین تعریف شود. اگر بخواهیم اقتصاد را شکوفا کنیم، چاره‌ای جز تاکید بر تولید ساخت داخل نداریم.

دانش‌بنیان‌ها در اولویت نیستند

سیدامیرحسین تقوی، مدیرعامل شرکت نانو فناوران اظهار کرد: در دورانی که در تحریم‌ها به‌سر می‌بریم به شرکت‌های دانش‌بنیان باید بهای بیشتری داده شود، این درحالی است که شرکت‌های مصرف‌کننده شرکت‌های دانش‌بنیان را در اولویت تامین کالا قرار نداده‌اند.
تقوی در ادامه با اشاره به این موضوع که موضوع نرخ برای شرکت‌های مصرف‌کننده مهم به‌شمار می‌رود، عنوان کرد: یکی از عوامل مهم در روند شرکت‌های دانش‌بنیان در امر تولید توجه به موضوع کیفیت است و بدیهی است که توجه به کیفیت، سبب افزایش نرخ می‌شود؛ بنابراین از واحدهای مصرف‌کننده توقع داریم مصرف‌کنندگان به موضوع‌هایی چون علم و کیفیت در گام نخست توجه داشته باشند.  تقوی در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان چیست، عنوان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان بیشتر از تولیدکنندگان معمولی با مشکلاتی روبه‌رو هستند، چراکه تولیدکنندگان با مشکلات کارگری، تهیه مواد اولیه و فروش محصول روبه‌رو هستند، اما مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان ممکن است علاوه بر مشکلات یادشده با خود مصرف‌کنندگان نیز باشد، زیرا زمانی که شرکت دانش‌بنیان بخواهد که محصول باکیفیت‌تری را به شرکت‌های مصرف‌کنند بدهد، بیشتر شرکت‌ها ترجیح می‌دهند محصولاتی با نرخ پایین‌تر تهیه می‌کنند. به‌عنوان نمونه، شرکت‌های فولاد مبارکه و ذوب آهن اصفهان از فیلترهای شرکت ما استفاده می‌کنند، این در حالی است که شرکت ما به لحاظ نرخ برنده مناقصه آنها شد نه به لحاظ کیفیت. وی با اشاره به این موضوع که اولویت قرار دادن موضوع کیفیت نیازمند تغییر نگاه از سوی مصرف‌کننده است، عنوان کرد: بدون شک اولویت قراردادن کیفیت، نباید بهانه‌ای برای افزایش قیمت‌ها باشد، بلکه باید قیمت‌ها برابر با کیفیت‌گرایی افزایش یابد؛ از این‌رو شرکت‌های دانش‌بنیان مجبور هستند با شرکت‌های معمولی رقابت داشته باشند و در اولویت شرکت‌های تولیدکننده قرار نگیرند.

دانش‌بنیان‌ها سرمایه ندارند

درباره مسائل شرکت‌های دانش‌بنیان حسام ادیب، عضو هیات‌مدیره گروه دانش‌بنیان پاترون نیز چندی پیش اظهار کرد: در صنعت فولاد شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند به‌خوبی رشد کنند، برای نمونه می‌توان شرکت صنایع نفت و گاز سرو را مثال زد که صنعت نفت نیز از محصولات آنها بهره می‌گیرند. ادیب ادامه داد: اما هنوز اعتماد کافی به شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان در صنعت فولاد به‌دست نیامده، بلکه تعداد این شرکت‌ها نیز در مقایسه با ابعاد صنعت فولاد قابل توجه نیست.  وی ادامه داد: حتی با وجود تاکید دولت بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، باید گفت شرکت‌های دولتی یا نیمه‌دولتی تولیدکننده فولاد در کشور نیز اهمیت خاصی برای شرکت‌های دانش‌بنیان قائل نیستند، چراکه بیش از هر امری کیفیت محصول شرکت‌های دانش‌بنیان برای آنها اهمیت دارد، در حالی‌که اگر حمایت‌های مشخصی از این شرکت‌ها به عمل آید، طبیعی است که شرکت‌های دانش‌بنیان با سرعت بیشتری می‌توانند رشد کنند.  عضو هیات‌مدیره گروه دانش‌بنیان پاترون در پاسخ به این پرسش که شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت فولاد تا چه اندازه مورد حمایت سازمان‌های دولتی قرار می‌گیرند، گفت: برخی مواقع شرکت‌های دانش‌بنیان، دانش را در اختیار دارند، اما سرمایه لازم را ندارند. یکی از تسهیلاتی که می‌توان به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کرد، تسهیلات است اما گرفتن هرگونه وام هم مستلزم ارائه وثیقه است. این در حالی است که اگر این شرکت‌ها قادر به ارائه چنان وثایق سنگینی بودند، شاید هیچ وقت دانش‌بنیان نمی‌شدند. در حقیقت ماجرای بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان، ماجرای «علم بهتر است یا ثروت» است.  ادیب در ادامه خاطرنشان کرد: به نظر من نخستین گام حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، ارائه فراخوان برای شرکت‌های دارای ظرفیت و دانش‌محور برای رفع نیازمندی‌های صنعت فولاد است و این موضوع نیز تا زمانی که نیازها اعلام نشود، پاسخی به آن داده نمی‌شود.  وی ادامه داد: پرسش من این است که برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، چه اندازه نیاز به نسوزهای پیشرفته داریم؟ یا چه اندازه نیازمند فروآلیاژهای الکترود، تیوب مسی، پودر قالب ریخته‌گری، صفحه اسلاید گیت، نازل تاندیش، قطعات ویژه نسوز، وایر یا مفتول‌های تزریقی در مذاب و... هستیم؛ بنابراین در گام نخست باید نیازمندها را مشخص کرد و سپس برای رفع آن گام برداشت.

کلام پایانی

هر کشوری اگر بخواهد در راستای توسعه‌یافتگی گام بردارد، باید بیش از هر عامل دیگری به تولید دانش و تجاری‌سازی آن توجه کند، زیرا دوران استفاده از سرمایه‌های خدادادی چون نفت، طلا و سنگ آهن به سر آمده و زمان آن رسیده که دست‌اندرکاران و مسئولان براساس شایستگی‌ها و مزیت‌های رقابتی و با تاکید بر ایجاد دانش و ارزش‌افزوده هدف‌گذاری کرده تا در مسیر توسعه گام بردارند.