مس، پیشران بخش معدن می‌شود؟

به گزارش می متالز، افزایش نرخ مس و رد شدن از مرز ۷ هزار و ۲۰۰ دلار برای هر تن، فرصتی است که تولیدکنندگان محصولات مسی را به سمت افزایش تولید محصولات‌شان ترغیب می‌کند. در کنار این موضوع می‌توان به پیش‌بینی‌های انجام شده درباره افزایش بیش از پیش این میزان برای فلز سرخ اشاره کرد که برای سال جدید میلادی رقمی بیش از ۸هزار دلار را مطرح کرده‌اند. حال اینکه این موضوع تا چه اندازه می‌تواند بر بازار تولید مس در ایران اثرگذار باشد بحثی است که از سوی کارشناسان و تولیدکنندگان محصولات مسی، نظرهای مختلفی برایش وجود دارد. برخی می‌گویند استفاده از این شرایط و رسیدن به سود بیشتر برای سال آینده امکان‌پذیر است، زیرا برنامه تولید و صادرات برای امسال از پیش تعریف شده و قابل تغییر نیست اما می‌توان برای سال آینده با افزایش میزان صادرات و اضافه شدن تعداد تولیدکنندگان محصولات مسی، برنامه‌ریزی گسترده انجام داد و به سود رسید.

برنامه‌ریزی برای افزایش تولید

افزایش بهای مس در بازار جهانی و در کنارش تحت تاثیر قرار گرفتن بازار مس ایران از این تغییرات نرخ، شاید فرصتی برای تولیدکنندگان محصولات مسی در ایران باشد تا با برنامه‌ریزی و بالا بردن میزان تولیدشان بتوانند به سود برسند. از طرفی این موضوع می‌تواند انگیزه‌ای برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری در حوزه اکتشاف ذخایر مسی باشد. البته این تغییرات قیمتی برای آن دسته از تولیدکنندگان که برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده برای تولید و صادرات سالانه خود دارند تنها در میزان درآمدشان موثر خواهد بود و در میزان کمی تولید یا صادرات‌شان اثری نخواهد داشت اما آنها می‌توانند با توجه به روند رو به رشدی که نرخ مس در پیش گرفته، برنامه‌ریزی‌های خود را برای تولید در سال آینده با نگاهی به قیمت‌های جدید انجام دهند. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران درباره افزایش نرخ جهانی فلز مس و تاثیر آن بر بازار داخلی این محصول در کشور گفت: به حتم بازار مس ایران تحت تاثیر قیمت‌های جهانی قرار می‌گیرد. البته ما نیز بازار خود را بر اساس نرخ متوسط ال‌ام‌ای در هفته پیش از عرضه تنظیم می‌کنیم و تعیین نرخ از افزایش یا کاهش نرخ آن پیروی می‌کند. احمد مرادعلیزاده با اشاره به اینکه محصولات مسی تولید شده در بورس عرضه می‌شود در ادامه افزود: حال اینکه آیا این افزایش نرخ می‌تواند تاثیری بر افزایش صادرات محصولات داشته باشد باید بگویم روند تولید و صادرات ما از پیش برنامه‌ریزی شده و نمی‌توان آن را تغییر داد. ممکن است درآمد ما نسبت به میزان صادرات‌مان افزایش یابد اما تاثیری بر میزان کمی صادرات نخواهد داشت. وی درباره میزان صادرات شرکت ملی مس نیز گفت: از آنجایی که ذوب سرچشمه راه‌اندازی شده، ممکن است در سال آینده میزان صادرات کنسانتره، کمتر و کاتد بیشتر شود. البته این موارد برای برنامه‌های لاینتر بوده و برنامه‌ریزی ما برای صادرات کنسانتره و کاتد در امسال مشخص است اما همانگونه که گفته شد به دلیل راه‌اندازی واحد ذوب سرچشمه، امسال کاتد کمتری صادر شد و به جای آن کنسانتره صادر کردیم. در سال آینده نیز با راه‌اندازی ذوب سرچشمه این میزان تغییر خواهد یافت. البته فعالیت ذوب خاتون‌آباد نیز از ماه ۵ امسال تا آخر سال متوقف می‌شود تا بازسازی و نوسازی در آن انجام شود. اکنون میزان تولید این کارخانه در شرایط فعلی ۸۰ هزار تن است و بعد از بازسازی به ۱۲۰هزار تن افزایش می‌یابد و با این اصلاحات آلودگی هم کامل برطرف می‌شود.

مرادعلیزاده ادامه داد: تا به امروز ۳۸۰ هزار تن صادرات کنسانتره داشته‌ایم که تا پایان سال به ۴۴۰ تا ۴۵۰ هزار تن می‌رسد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران درباره کشورهای هدف برای صادرات محصولات مسی ایران گفت: کشورهای مبدأ صادراتی محصولات برای ما چندان مهم نیستند چراکه ما مناقصه بین‌المللی(تندر) برگزار می‌کنیم و از این راه، کسانی که برنده می‌شوند محصولات را خود به کشورهای مقصد صادراتی انتقال می‌دهند. با این وجود می‌توان گفت چین به طور عمده از بازارهای بزرگ مصرف‌کننده و همچنین واردکننده محصولات ما است و حدود ۴۵ درصد از کل تجارت مس که در جهان انجام می‌شود به مقصد این کشور است.

افزایش اکتشافات مسی

همانگونه که گفته شد، با توجه به افزایش قیمتی که در این دوره زمانی با آن روبه‌رو هستیم می‌توان برنامه‌ریزی بلندمدت برای افزایش تولید در کشور داشت. در این میان شرکت‌های کوچک و متوسطی هم که دستی در تولید دارند می‌توانند به این موضوع توجه ویژه کنند. همچنین افزایش اکتشافات معدنی در کشور به منظور بالابردن میزان استخراج مس می‌تواند ما را برای رسیدن به یک جایگاه مناسب در میان تولیدکنندگان این محصول قرار دهد. مرادعلیزاده درباره اینکه آیا برنامه‌ای برای توسعه اکتشافات در این شرکت وجود دارد یا خیر نیز اینگونه پاسخ داد: اکتشافات در مس سازمان‌یافته‌ترین اکتشافات در کشور است و ۶ پهنه را در اختیار دارد که ۴ پهنه در جنوب شرقی در کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی است و ۲پهنه هم در آذربایجان شرقی است که با همکاری با شرکت‌های خارجی، از فناوری‌ها و دانش نوین برای کشف کانسارهای پنهان و اسکارِن استفاده می‌کنیم.

قیمت مس شتاب گرفته است

سیداحمد مشکانی، عضو هیات مدیره انجمن مس درباره افزایش نرخ جهانی مس اظهار کرد: از چند ماه گذشته، نرخ مس به‌صورت صعودی و با شتاب تندی در حال افزایش است. افزایش نرخ جهانی فلز مس همیشه بر بازار ایران از جمله بازار سنتی و بورس تاثیرگذار بوده اما این تاثیر در بعضی از موارد همچون بازار سنتی به سرعت و در بعضی از موارد همچون بورس به کندی رخ می‌دهد. افزایش نرخ مس در بازار داخلی وابسته به نرخ جهانی، نرخ دلار و تقاضای بازار داخلی از جمله کارخانه‌های مفتول‌سازی، کارخانه‌های سیم و کابل و بازار محلی است که بیشترین تاثیر را می‌گذارد. درحال‌حاضر به‌دلیل تقاضای بالای مس در کشور، نرخ مس در بازار داخلی از نرخ جهانی بیشتر است. از طرفی افزایش نرخ جهانی مس همیشه باعث تحرک اقتصادی و تولیدی در ایران شده است. وی در ادامه درباره نقش کشورهای نخست تولیدکننده مس در جهان بر افزایش نرخ گفت: کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده همیشه نقش بسزایی در افزایش یا کاهش نرخ داشته‌اند و هر کدام می‌توانند در کنترل نرخ بازار نقش مهمی ایفا کنند. کشور شیلی که یکی از تولیدکنندگان مهم مس بوده و اقتصاد این کشور متکی به بازار جهانی فلزات از جمله مس است، به عنوان نخستین تولیدکننده مس در جهان، بر این بازار اثرگذار است. وی افزود: در چند سال گذشته، به چند دلیل از جمله نرخ پایین فلز مس، به اتمام رسیدن بعضی از ذخایر، گران شدن هزینه‌های فرآوری و استخراج مواد معدنی و همچنین کشف نشدن ذخایر جدید در کشورهایی مانند شیلی بعضی از معادن رو به تعطیلی یا کاهش تولید رفته‌اند و همین امر باعث شده میزان این فلز در انبارهای جهانی رو به کاهش برود. از طرفی به دلیل افزایش مصرف مس در فناوری‌های نوین همچون ماشین‌های هیبریدی و تسلا، در آینده نزدیک دچار کمبود مس خواهیم شد. هر ۲ مولفه باعث افزایش نرخ مس خواهد شد، پس کاهش تولید کشورهایی همچون شیلی و درخواست بیشتر این فلز می‌تواند نقش مهمی در نرخ چنین فلزی داشته باشد. به عقیده این فعال معدنی، افزایش نرخ مس می‌تواند در افزایش صادرات نقش داشته باشد اما نکته مهم، میزان مصرف داخلی و فرآیند تولید است. بیشتر تولید کنسانتره و شمش مس از سوی شرکت‌های دولتی یا خصوصی بزرگ است و شرکت‌های نیمه دولتی و خصوصی نقش چندانی در تولید ندارند. همچنین برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی را برای افزایش تولید این فلز در دستور کار نداریم و به طور معمول تابع بازار جهانی هستیم، شرکت‌های خصوصی نیز به دلیل نبود نقدینگی و کشف ذخایر با ارزش نتوانسته‌اند نقش بسزایی در تولید این فلز داشته باشند.

مقایسه با تقاضای جهانی

مشکانی ادامه داد: بنابراین ما فضای خوبی برای صادرات این فلز حتی در قیمت‌های پایین‌تر داریم اما تولید ما در مقایسه با تقاضای جهانی، کمتر از سهمیه ما است و این امتیاز را به رقیبان تقدیم می‌کنیم. با این حال امیدوارم با برنامه‌ریزی دقیق، اکتشاف ذخایر مس بیشتر شود و تولید این فلز در کشور افزایش یابد. وی درباره روند افزایش نرخ این فلز سرخ نیز گفت: ۲سال پیش که نرخ مس بسیار پایین بود فرآیند رشد نرخ را پیش‌بینی کرده بودم و با مطالعاتی که انجام داده‌ام درحال‌حاضر نرخ مس را فزاینده می‌دانم. هر چند ممکن است نوساناتی در نرخ دیده شود اما در هر صورت نرخ مس روند صعودی تا سال ۲۰۲۰میلادی(۱۳۹۸ شمسی) خواهد داشت. اوایل روند افزایشی نرخ مس، چند کارگروه معتبر جهانی نرخ مس را تا سال ۲۰۲۰ میلادی( ۱۴۰۴ شمسی) پیش‌بینی کرده بودند. کمترین مقدار نرخ مس ۷۵۰۰ دلار و بیشترین نرخ ۹۷۰۰ دلار بر تن بوده است و درحال‌حاضر در گزارش‌ها می‌بینیم نرخ جهانی مس ممکن است به ۸۰۰۰ دلار بر تن برسد. پس روند صعودی نرخ مس همچنان ادامه خواهد داشت مگر در شرایط ضروری که اوضاع متفاوت است. وی درباره اینکه معادن مس ایران تا چه حد فعالند و ذخایرشان به تولید محصول نهایی می‌رسد نیز گفت: معادن ایران به ۲بخش دولتی و خصوصی تقسیم می‌شوند. اکنون بخش دولتی بسیار فعال‌تر از بخش خصوصی است که به دلیل در دست داشتن ذخایر بزرگ مس و بودجه مناسب است. به نظر می‌رسد ما هنوز راه بسیاری داریم که به ظرفیت واقعی تولید برسیم و حتی رتبه خود را در رنکینگ جهانی افزایش دهیم. به گفته وی، خام‌فروشی مس در معادن کوچک و متوسط خصوصی رخ می‌دهد و در شرکت‌های دولتی و شرکت مس چنین چیزی رواج ندارد. علت خام‌فروشی در شرکت‌های خصوصی، وابسته به دلایلی همچون نبود اکتشاف دقیق و ذخیره قابل قبول، نبود نقدینگی مناسب برای ساخت کارخانه‌های فرآوری، نبود زیرساخت‌های مناسب، نبود شهرک‌های معدنی و دیگر دلایل است که نیاز به بررسی دقیق‌تر در گزارش‌های آینده است. درحال‌حاضر کسانی که خام‌فروشی می‌کند چندان سودی عایدشان نمی‌شود و فقط برای بقای خود به خام‌فروشی دست می‌زنند؛ همه می‌دانند که در صورت تولید کنسانتره و شمش مس، سود خوبی حاصل می‌شود اما باید برای این امر فرآیندهای ویژه‌ای انجام شود. به عقیده وی، نرخ جهانی فلز مس می‌تواند باعث شکوفایی معادن ایران شود و باید با تدبیر و اندیشه درست، راهکارهای مناسبی برای احیای معادن مس فراهم کرد. راهکارها را می‌توان به ۲بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم کرد و از این بازار خوب به بهترین شکل به سود کشور و جامعه معدنی مس به ویژه جامعه مس استفاده کرد.

پیش‌بینی نرخ فلز سرخ

بر اساس آمار و اطلاعات موجود، نرخ مس از اواخر ۲۰۱۶ میلادی تاکنون رکوردشکنی‌های پی‌درپی را ثبت کرد و در هفته گذشته با نرخ ۷۲۴۰ دلاری به بالاترین سطح در ۴ سال گذشته رسید. در این شرایط، شرکت «مایک» پیش‌بینی کرده که نرخ مس در امسال میلادی بالاتر از ۸۰۰۰ دلار در هر تن خواهد بود. به نقل از متال‌بولتن، «اوجینبی» رئیس و مدیر اجرایی شرکت گروه مایک (Maike Group) در تشریح شرایط قیمتی جدید بازار مس و دلایل افزایش نرخ مس در امسال میلادی گفت: در شرایط کنونی موجودی انبارهای LME در لندن و چین زیاد نیست.
همچنین انتظار می‌رود رشد عرضه معادن در سال جدید میلادی چندان زیاد نباشد و حداکثر ۱۰۰ تا ۲۰۰هزار تن است؛ بنابراین، این میزان افزایش تولید قادر به پاسخگویی تقاضای بازار نخواهد بود.
به گفته وی، علاوه بر این، بررسی طرح‌های توسعه‌ای صنعت مس نشان می‌دهد که در امسال میلادی پروژه‌های جدید اندکی وارد صنعت خواهند شد و به طور طبیعی، افزایش تولید اندکی خواهیم داشت. این شرکت در نوامبر سال گذشته پیش‌بینی کرده بود نرخ مس در تابستان سال گذشته میلادی به ۶هزار و ۳۰۰ دلار در هر تن افزایش خواهد یافت، اما نرخ در تابستان از این رقم نیز پیشی گرفت.