به گزارش می متالز، منصور یزدیزاده مدیرعامل شرکت ذوبآهن اصفهان در بازدیدی که از خبرگزاری تسنیم داشت، ضمن آشنایی با بخش های مختلف خبرگزاری، در گفتوگو با مدیرعامل تسنیم از دغدغههای تولید و برنامههای این کارخانه در سال جهش تولید گفت.
وی در ادامه بازدید با خبرنگاران تسنیم به گفتگو نشست و ضمن پاسخ به سؤالات، به بیان مشکلات این واحد تولیدی و دلایل نوسانات قیمت بازار آهن و فولاد پرداخت.
مدیرعامل ذوبآهن معتقد است: "اگر دولت حساسیت خود را از بازار فولاد بردارد مطمئناً قیمتها عادی خواهند شد. البته ما هیچ مخالفتی با کنترل قیمت نداریم ولی کنترل قیمت باید در زنجیره از ابتدا تا انتها باشد. در حال حاضر قیمت سنگآهن باید 8 درصد، کُنسانتره 13 درصد وگُندله 22 درصد شمش فولاد خوزستان باشد اما ببینید چه نسبتی دارد!"
یزدیزاده میگوید: "علاوه بر این باید دقت شود که ذوبآهن 10 درصد فولاد کشور را تولید میکند و حق دارد که 10 درصد مواد اولیه را داشته باشد اما متأسفانه تأمین مواد بهسختی انجام میشود و همین امر مشکلاتی را برای ما به وجود آورده است."
در ادامه مشروح گفتوگوی خبرگزاری تسنیم را با مدیرعامل ذوبآهن بخوانید.
تسنیم: قیمتگذاری محصولات فولادی چه در بورس و چه در بازار آزاد همیشه محل بحث بوده و این روزها هم اعتراضاتی به آن مطرح است، نظر شما در این رابطه چیست؟
دغدغۀ دولت برای همگان روشن است یعنی کسی قصد اذیت ندارد اما چیزی که برای ما مسجّل است بحث نگرانی از بابت قیمتهاست. کلاً بهصورت طبیعی ما در ابتدای هر سال یک تورم انتظاری را پیشبینی میکنیم و افزایش برخی از هزینهها غیر قابل اجتناب است. دولت هم این را میداند و رصد لازم را بر مؤلفههای تأثیرگذار بر قیمتها از جمله نرخ ارز، محدودیت ارزی و درآمد ارزی انجام میدهد.
بهاعتقاد بنده کنترل قیمتها حق مسلم دولتها است آن هم در شرایطی که کشور تحت فشار تحریمهای استکبار قرار دارد، اما نکته مهم اینجاست اگر قرار است کنترل قیمت صورت گیرد باید این موضوع در کل زنجیره دیده شود. ما میگوییم اشکال ندارد دولت کنترل قیمتها را انجام دهد اما به ما نگویید قیمت محصول شما نباید افزایش پیدا کند ولی از آن طرف نهادههای تولید رشد قیمت داشته باشند، این بزرگترین بحث ماست.
بنده چند روز پیش داشتم با یکی از تأمینکنندههای گُندله صحبت میکردم و به او گفتم "ضریب 23درصدی که دولت برای شما تعیین کرده است، برای گندله با عیار 65درصدی است اما شما درصد عیار را 64 کردهاید و در نهایت چیزی که تولید میکنید ضریب 58درصدی دارد". او معتقد بود غیر از این قیمت برایشان تولید صرفه ندارد، پس در این شرایط چرا محصولات ما باید تابعی از قیمت شِمش باشد اما نهادۀ تولید مانند سنگآهن نباید تحت کنترل قیمتی قرار گیرند؟! این ایراد است، ما میگوییم برخورد یک بام و دو هوا نداشته باشید.
نکتۀ دوم این است که فرمولی در ستاد تنظیم بازار به تصویب رسیده است که براساس آن 83 درصد قیمت صادراتی، کف قیمت محصولی است که تولیدکنندگان آن را در بورس عرضه میکنند، این در حالی است که قیمتها باید معقول باشند. ما اگر بخواهیم مطابق این فرمول عمل کنیم متأسفانه با دو اتفاق روبهرو میشویم؛ نخست اینکه قیمت صادراتی فوبمان ایراد دارد بهعنوان نمونه ما یک شمش را 370 دلار صادر میکنیم اما آقایان میگویند "آن چیزی که ما قیمت گذاشتیم 340 دلار است"، این اولین اشتباه است.
تسنیم: بهعبارتی شما معتقدید قیمت معیار باید قیمت صادراتی باشد؟
باید معیار صادراتی و منطبق با خوداظهاری باشد، بهاعتقاد من باید اعتماد بکنیم.
تسنیم: اما باید بازار را هم در نظر گرفت.
تقاضای بازار که بیش از اینهاست. ما میگوییم اشکال ندارد 83 درصد کف، سقف باید صد باشد، یعنی همان قیمت فوب، چرا آن را نمیپذیرید؟ میآیند حتی 200 تومان هم از آن کم میکنند.
نکتۀ دیگر این است که ما در حال حاضر از یک کشور واردکننده به یک کشور صادرکننده تبدیل شدهایم، بهعبارتی اگر خدای نکرده بخواهد اتفاقی برای صادرات فولاد ایران بیفتد، فولاد ایران دچار بحران میشود، ما 28 میلیون تن تولید فولاد سالانه را کجا میخواهیم مصرف کنیم؟ مگر چقدر میشود فولاد را نگهداشت؟ بعد هم اگر بخواهید آن را نگه دارید مگر سرمایه در گردش داریم؟ بانکها با نرخهای آنچنانی تأمین سرمایه میکنند.
پس کشوری که از واردکننده به صادرکننده تبدیل شده است بهراحتی میتواند 10 تا 12 میلیون تن صادرات انجام دهد، در این شرایط تولیدکننده دیگر نباید دغدغۀ ارز داخلی داشته باشد. سال 97 همین کنترلها بهروی قیمت باعث شد رانت در بازار ایجاد شود.
معاونت معدنی وزارت صمت در آن مقطع ابلاغ کرد هر کسی که میخواهد کالایی را تحویل بگیرد باید مابهالتفاوتش را پرداخت کند، این یک تصمیم عقبگرد بود زیرا معاملات بورس انجام و قطعیت پیدا کرده بود. مگر میشد تمام مشتریها بیایند در خرید قطعی نرخ تفاوتش را برگردانند.
بهاعتقاد بنده اگر سازوکار بورس کارکرد خودش را داشته باشد و دخالتی در آن انجام نشود مطمئن باشید بهاندازۀ کافی محصول برای عرضه وجود خواهد داشت.
شما هر کجا محدودیت ایجاد کنید عکسالعمل منفی میبینید. در حال حاضر اگر دولت حساسیت خود را از بازار فولاد بردارد مطمئناً قیمتها عادی خواهند شد. باز هم تأکید میکنم ما هیچ مخالفتی با کنترل قیمت نداریم ولی کنترل قیمت باید در زنجیره از ابتدا تا انتها باشد. در حال حاضر قیمت سنگآهن باید 8 درصد، کُنسانتره 13 درصد و گُندله 22 درصد شمش فولاد خوزستان باشد اما ببینید چه نسبتی دارد!
در کُدال همۀ اطلاعات منتشر میشود، سود عملیاتی مجموعهها را بهنسبت فروششان مقایسه کنید، مشاهده میکنید که سود معدنیها بسیار زیاد و حتی تا دوبرابر فولادیها است، ما میگوییم زنجیره داخلی هم باید سقف قیمت داشته باشند.
تسنیم: اما معدنیها این سودها را قبول ندارند و همیشه گلهمند هستند "فولادیها مواد را از ما ارزان خریداری میکنند."
کافی است نسبت سود به فروش معدنیها بررسی شود که در نهایت مشاهده میشود ارقام بسیار بالایی است. اما باید این نکته را هم بگویم که متأسفانه معادن سرمایهگذاری نمیکنند اکثر فعالیتها در سطح است و فقط از دورهای که پروانه بهرهبرداری گرفتهاند تا زمانی که دورهشان به اتمام برسد تمام هم و غمَشان این است که بیشترین سود را کسب کنند.
تسنیم: با توجه به اینکه کارخانه ذوبآهن در فرایند تولید با دیگر فولادسازها تفاوت دارد، آیا در دولت مطرح نکردهاید که برای مشکلات قیمتگذاری و افزایش نهادههای تولید و تخصیص مواد با قیمت مناسب برای این کارخانه تصمیمات جداگانه بگیرند؟
بله، مذاکره شده ولی حتماً اشکال از ما بوده که این را زیاد نگفتیم شاید این مسئله باید بیشتر تکرار شود. سال گذشته توانستیم در کمیسیون زیربنایی دولت مصوبۀ طرح تشریفات 1 میلیون و 750 هزار تُن سنگآهن دانهبندی را دریافت کنیم. در آن جلسه مفصل مشکلات را عنوان کردیم تا در نهایت مصوبه را دریافت کردیم. در آن جلسه نماینده بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت مسکن، وزارت صنعت، وزارت کار و وزارت کشور حضور داشتند، گفتیم قصۀ ذوبآهن متفاوت است که مجوز طرح تشریفات سنگآهن دانهبندی را صادر کردند.
خیلی وقتها هیاهوی فولادیهای دیگر آنقدر زیاد میشود که اصلاً صدای ذوبآهن در آن گم میشود.
تسنیم: اگر برای شما یک قیمت جدا در نظر بگیرند بهدلیل رقابتی که در بورس شکل گرفته است، مطمئناً سهم شما از بقیه کمتر خواهد بود و احتمالاً شما نمیتوانید محصولتان را با قیمت بالاتر به فروش برسانید.
ما تنها شرکتی هستیم که عیار محصولاتمان بالاست. یکی از اشکالات که در قیمتگذاری دستوری وجود دارد همین نکته است که میگویند "میلگرد، میلگرد است"! و تفاوتی قائل نیستند.
در فرآیند تولید ما سنگآهن مستقیم به فولاد تبدیل میشود و ناخالصی محصولات سایر شرکتها را ندارد، این یکی از ویژگیهای فولاد ذوبآهن است، علاوه بر این ما از آلیاژها استفاده میکنیم که مغز فولاد تا سطح از نظر مقاومت یکی است اما دیگران از آب برای افزایش مقاومت میلگرد استفاده میکنند، یا مثلاً تیرآهن در همه جای دنیا قیمتش 50 دلار تا 100 دلار همیشه گرانتر از میلگرد است چون فرآیند تولید آن سختتر است و کنترلها و دقت بیشتری میخواهد و تولید آن هزینهبر است، اما اینجا اگر بخواهیم اینطوری حساب بکنیم من باید تیرآهن را در بورس 6200 تومان بفروشم اما میگویند "5500 تومان نباید بیشتر شود."، روی چه حساب و معیاری؟ معیار کنونی قیمت شِمش است که بر این اساس قیمت میلگرد شِمش بهاضافه 12 درصد و قیمت تیرآهن شمش بهاضافه 14 درصد است. این 12 درصد و 14 درصد از کجا آمده است؟
تسنیم: این ابهام وجود دارد که وقتی قیمتها برای شما قابل قبول نیست، میزان عرضه محصول به بورس کالا را کاهش میدهید و در بازار عرضه میکنید و همین موضوع عاملی میشود تا اختلاف در بازار ایجاد شود.
خیر، دیگران این کار را میکنند اما ذوبآهن تنها شرکتی است که تمام محصولات ساختمانیاش را در بورس به فروش میرساند. فقط بنا به خواسته وزارت صمت یک مجوز به ما داده شد تا بتوانیم بخشی از تقاضا را در بازار بورس کم کنیم تا پروژههای عمرانی که به تأیید معاونت عمرانی استانداری رسیده است ساماندهی پیدا کند.
ما بههیچوجه خارج از ضوابط محصول وارد بازار نکردهایم. ما 50 درصد تولیدمان را صادر میکنیم زیرا باید ذغال وارد کنیم به همین دلیل است که سهم انرژی در قیمت تمامشدۀ ما حدود 50 درصد است.
تسنیم: چرا ذغال مورد نیاز خود را از داخل تأمین نمیکنید؟
زغال داخلی جوابگوی نیاز ما نیست علاوه بر این از نظر کیفی هم نیاز داریم که ذغالها را با هم ترکیب کنیم تا در نهایت کُکی به دست آوریم که بتوانیم فولاد تولید کنیم.
تسنیم: در زمان حاضر هم فروشنده و هم خریدار در بازار ناراضی هستند و قیمتها هم نوسان دارد، راهکار چیست؟
نوسان قیمتها بهخاطر این کنترل دولت است. من به شما قول میدهم کنترل برداشته شود نوسانات برطرف خواهد شد. من اگر بدانم در بازار داخل تقاضا است، آنقدر در بازار عرضه میکنم تا قیمت بهصورت اتوماتیک تنظیم شود و بعد از ساماندهی قیمتها، سرریز آن را صادر میکنم؛ یعنی بهترین تنظیمکنندۀ بازار تولیدکنندهها هستند، تولیدکنندهها دنبال این نیستند که شرایطی را ایجاد کنند که التهاب در بازار ایجاد شود، اصلاً کسی از التهاب سود نمیبرد. قیمتها براساس عرضه و تقاضا است.
فولادیها میدانند محصولاتشان ویژگی و کیفیت صادراتی دارد دلیلی ندارد شرایطی ایجاد کنند که التهاب در بازار ایجاد شود.
تسنیم: پس مقصر اصلی این شرایط قیمتگذاریهای دستوری است.
قیمتگذاری در هیچ دورهای جواب نداده است. شما به بورس کالا در سال 97 مراجعه کنید مشاهده میشود که بعد از کنترل قیمتی، بخشنامه کردند که خریداران باید تفاوت قیمت را بپردازند، یک نفر هم پرداخت نکرد.
تسنیم: برای اصلاح این موضوع با وزارتخانه نامهنگاری نکردید؟
مرتب نامهنگاری میکنیم اما هنوز به نتیجه قابل قبولی دست پیدا نکردهایم.
تسنیم: چرا بحث ماده اولیه ذوبآهن با گذشت چندین سال همچنان مطرح است؟ چرا دولت از ظرفیت عظیم ذوبآهن استقبال نمیکند و شما مدام از نبود مواد اولیه گلهمند هستید؟ آیا مجموعههایی که بهلحاظ مالکیتی و مدیریتی بالادست شما هستند از وزارت تعاون و کار گرفته تا شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی و هلدینگ در این زمینه کاری نکردهاند؟
ما 10 درصد فولاد کشور را تولید میکنیم و حق ماست که 10 درصد مواد اولیه را داشته باشیم، 10 درصد مواد اولیه 10 میلیون تُن است، در حالی که ذوبآهن با 7 میلیون تن سنگآهن 20 درصد افزایش تولید خواهد داشت اما متأسفانه این سنگآهن در اختیار ما قرار ما نمیگیرد.
معادن، از زمانی که واگذاریها انجام شد، گفتند "چرا فقط فولادیها سود ببرند، ما خودمان هم فولادساز میشویم."، نمونۀ آن چادرمَلو، گلگهر که با افتخار هم میگویند که "ما تولیدکنندۀ فولاد هستیم."، در حالی که وظیفه معادن چیز دیگری هست.
اگر امروز بخواهید کارخانهای مثل ذوبآهن را بنا کنید حدود 3.5 میلیارد دلار هزینه میخواهد تازه منهای زمینها و موارد دیگر. ما امروز با ظرفیت 60 درصد کار میکنیم اگر این ظرفیت افزایش پیدا کند ارزشافزوده ایجاد میشود و برای کشور درآمد ارزی به وجود میآید. اما بخشی از ظرفیت ما بهخاطر مواد اولیه راکد است بعد واحد معدنی خود واحد تولید فولاد ایجاد میکند این ایراد دارد.
شما میدانید ذوبآهن سهمیه ندارد؟ امروز هم که سهمیه میگذارند نمیگویند این مقدار سهم سنگآهن است، چون من سنگآهن دانهبندی استفاده میکنم، آن را نمیبینند. برای من اهمیت دارد که سنگآهن دانهبندی داشته باشم.
تسنیم: بحث حاکمیت وزارت صمت زیر سؤال نمیرود؟ ممنوعیتی در این رابطه با ورود معادن به بخش فولادسازی نیست؟
وزارت صمت هم بهنوعی میراثدارِ اتفاقات و تصمیمات گذشته است، من نمیخواهم حمایت کنم ولی در هر صورت اداره صمت متولی است، باید پرسید؛ چرا این اتفاق افتاده است؟ بهخاطر اینکه بالادستیها خودشان را درگیر پاییندستیها کردهاند بهعبارتی معدن آمده فولاد تولید میکند که این اشتباه است و این اتفاق نباید میافتاد. البته فولادیها هم در این شرایط سهام معدنیها را خریداری میکنند که این اشکال ندارد.
من وقتی سراغ معدنی میروم من را رقیب خودش میداند و اگر هم سنگ داشته باشد به من نمیدهد، ما به وزارت صمت دو پیشنهاد دادهایم؛ "مگر نه اینکه معادن انفال است، شما هم معادن را واگذار نمیکنید و فقط برای یک دورهای پرونده بهرهبرداری ارائه میکنید؟ مگر آنها نباید حقوق دولتی به شما بدهند؟ شما بیایید آن حقوق دولتی را به ما بدهید یعنی شما بگویید سنگتان را به ذوبآهن بدهید و بعد شما از من طلبکار باشید، من پول را به شما میدهم"، گفتند "اگر شما ندهید چطور؟"، گفتم "آنها که اصلاً نمیدهند، اگر شما به من ندهید دست من به جایی بند نیست در صورت عدم پرداخت بلافاصله میگویید «دیگر به آنها سنگ ندهید»، پس من انگیزۀ بیشتری دارم ولی معدنکار هزار کار میکند تا دیرتر بدهد یا اصلاً ندهد، شما هم نمیتوانید معدن را تعطیل کنید ولی میتوانید یقۀ من را بگیرید.
دوم اینکه شما بیایید سهمیه تعیین کنید، این 10 میلیون تُن را بین تمام معادن تقسیم کنید، بهعنوان نمونه بگویید چادرملو، گلگهر ولو 200 هزار تن بدهند من ذوبآهن که دیگر مشکلی برای تأمین سنگآهن خود نخواهم داشت.
تسنیم: شما امکان واردات سنگآهن ندارید؟
نیروی کار من سه برابر جهانی است، تأمین مالیام هم 10 برابر جهانی است، دیگر چیزی باقی نمیماند. ما چه ویژگیای برای تولید فولاد در کشور داریم؟ مگر من میتوانم نیروهایم را تعدیل کنم؟ من همیشه گفتم ما میزبان 14 هزار نفر هستیم. من باید تولید را افزایش بدهم، چهکسی باید در تولید کمک کند؟
سنگ در کشور وجود دارد، بزرگترین مزیتی که کشور بهسمت تولید فولاد رفته است همین وجود سنگ بود اگر مدیریت تأمین سنگآهن فولادیها انجام شود تولید در این بخش خوب خواهد شد.
در حال حاضر عمدتاً وزارت صمت در فولادیها دخالت و سهام دارد، ذوبآهن در این میان در وزارت صمت سهمی ندارد و بهنوعی ما در مجموعه تک افتادیم.
البته در این شرایط وزارت کار انصافاً تلاش زیادی کرد و از طریق مجموعه سنگآهن مرکزی که سهام عمدهاش برای وزارت کار یا صندوق بازنشستگی یا صندوق فولاد بود حمایتهایی را انجام داد.
تسنیم: یعنی برای شستا است؟
نه برای خود وزارتخانه است. بخشی از آن برای تأمین اجتماعی و یک بخشی دیگر برای صندوق بازنشستگی و صندوق فولاد است. آقای وزیر در سال جهش تولید یک ابلاغیهای به معاونت اقتصادی خود ارسال کرد براساس آن گفته شد در سال جهش تولید از تمام ظرفیت و توان استفاده شود، در همین زمینه معاونت اقتصادی یک کارگروه تشکیل داد در حال حاضر ذوبآهن تنها شرکتی است که از زغالسنگ استفاده میکند البته میدکو هم اخیراً به این فرآیند ورود پیدا کرده است اما هنوز تولیدش راه نیفتاده و در آینده مصرفکننده خواهد شد.
البته این گونه اقدامات وزارت کار مستلزم حمایت وزارت صمت است بهعبارتی اگر یک حلقۀ ارتباط و اتصال مناسب با وزارت کار برقرار شود به نتایج خوبی دست پیدا خواهیم کرد.
ذوبآهن بزرگترین مصرفکنندۀ زغالسنگ کشور است و میخواهد زنجیره را کامل کند که این دغدغهها کمتر شود.
ما در صددیم در سال جهش تولید این موضوع را به مرحله اجرای واقعی برسانیم. در سال گذشته ذوبآهن نسبت به سال 97 شاهد رشد 5درصدی تولید بود. البته این دستاورد با وجود تمام مشکلات در تأمین مواد اولیه محقق شد که این موضوع برای ما بسیار حائز اهمیت است.
البته بهاعتقاد من این میزان رشد کافی نیست توان ذوبآهن بالاست و باید امسال 3 میلیون تن تولید کند. در این زمینه من نیازمند 6 میلیون تن سنگآهن هستم که فعلاً 1 میلیون و 750 هزار تن سهمیه داریم که رقم بسیار کمی است.
کوره یک ما از سال 94 متوقف بود که با ایجاد بسترهایی در مدار تولید قرار خواهد گرفت. از نظر کیفیت هم میخواهیم محصولات صنعتی در سبد اصلی ما باشد به همین منظور درصددیم بین 90 تا 100 هزار تن ریل تولید کنیم. البته ریل معدن را تولید کردهایم و دیگر نیازی به واردات نیست. پیش از این کیلویی 24 تا 25 هزار تومان ریل معدنی خریداری میکردند، علاوه بر این همچنان تلاش میکنیم ــ با وجود تحریمها و متأسفانه مشکلات داخلی همچون دستورالعملهای غیرکارشناسی ــ 50 درصد از تولید خود را صادر کنیم.