پای دلالان به بازار آهن باز شد/ اعمال فشار برای فروش تولیدات ذوب آهن اصفهان به قیمت نامعقول

به گزارش می متالز، نشست مطالبه‌گری و گفتمان‌سازی و بررسی مباحث پژوهشی و دانشگاهی بسیج دانشجویی استان و ذوب آهن اصفهان با حضور فعالان دانشجویی و مدیران صنعتی برگزار شد‌. در این نشست مدیر روابط عمومی شرکت ذوب آهن اظهار داشت: پیش از انقلاب اسلامی 600 هزار تن فولاد تولید می‌کردیم اما اکنون این مقدار به بیش از 28 میلیون تن رسیده‌ ‌و این جهش تولید در دنیا کم نظیر است. در طول این سال‌هایی که ذوب آهن تولیدات فولاد را انجام می‌داده همواره قیمت تولیداتش از نمونه‌های خارجی گران‌تر است و یکی از صنایع موفق در زمینه صادرات است. در سال گذشته ذوب آهن به رکورد 50 درصد صادرات تولیدات خود رسیده است که با توجه به وجود تحریم‌های ظالمانه، آمار قابل توجهی است.

وی افزود: مدتی است که اهالی استان معتقدند که مصرف آب ذوب آهن به ظرفیت آب استان لطمه زیادی زده است در حالیکه براساس آمار وزارت کشاورزی بیش از 70 درصد مصرف آب استان به دلیل کشت و زراعت سنتی و مصرف بیش از حد آب در کشاورزی است. با این حال ذوب آهن اصفهان در حال احداث سه تصفیه خانه است که با بازیافت آب شهرهای اطراف مانند ایمان شهر و فولاد شهر می‌تواند به آب مورد نیاز خود برسد و در سال‌های آینده، نیاز خود به زاینده رود را به صفر برساند.

محمد جعفر صالحی، معاون خرید ذوب آهن اصفهان اظهار داشت: ذوب آهن آخرین شرکتی بود که در واگذاری‌های اصل 44 به بخش خصوصی واگذار شد و معادن و منابعی که به دست ذوب آهن آمد متاسفانه از کیفیت و ظرفیت خوبی برخوردار نیست. با این حال این شرکت همواره در تلاش است که تولیدات خود را به سطح جهانی برساند، به همین دلیل در تولیدات خود از روش کوره بلند استفاده می‌کند، بیش از 70 درصد صنایع فولادی جهانی از این روش استفاده می‌کنند که از نظر مصرف انرژی و زیست محیطی روش مناسب‌تری است که متاسفانه در ایران به دلیل وجود یارانه‌های دولتی و سیاست‌های غلط وزارت صمت، این آمار برعکس است. ذوب آهن اصفهان موفقیت‌های خوبی در صادرات داشته اما دلال‌هایی وجود دارند که با اعمال فشار می‌خواهند تولیدات ذوب آهن را با قیمتی نامعقول به فروش برسانند که این حق شرکت نیست بنابراین در صادرات نسبت به دیگر صنایع فولادی محق واقع شده‌ایم.

وی با بیان اینکه معادن ایران ظرفیت لازم برای تولیدات کک ذوب آهن را ندارند، گفت: ذوب آهن اصفهان با استفاده از تمامی ظرفیت خود می‌تواند 2.5 میلیون تن کک تولید کند که برای رسیدن به این عدد به بیش از 4 میلیون تن کنسانتره ذغال سنگ نیاز است. این در حالی است که ظرفیت تولید معادن ایران برای شرکت ذوب آهن تنها 1.8 میلیون تن است. بنابراین ناچاریم که کنسانتره را از خارج از کشور وارد کنیم. این هزینه‌ها و یارانه‌هایی که ذوب آهن برای واردات پرداخت می‌کند در هیچ جا محاسبه نمی‌شود و متاسفانه ذوب آهن روز به روز به زیان نزدیک می‌شود. سنگ بنای ذوب آهن به درستی بنا شده اما واگذاری‌ها و سیاست‌های غلط است که ذوب آهن را به مرز نابودی می‌کشاند.

صالحی تصریح کرد: وزارت صمت دستورالعمل‌های زیادی را صادر می‌کند اما هیچ‌گونه ترتیب و نظمی در این دستورالعمل‌ها دیده نمی‌شود. مقام معظم رهبری بر جهش تولید و رونق تولید تاکید دارند اما بسیاری از افراد به دلیل منافع خود نمی‌خواهند این جهش در اقتصاد ایران رخ دهد. با این حال سال 98 با تمامی مشکلات و گرفتاری‌های اقتصادی و اجتماعی، خوشبختانه به 5 درصد رشد تولید رسیدیم و سال نسبتا مناسبی برای ذوب آهن بود.

حیدری عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به ضعف سیاست‌های خصوصی سازی در کشور اظهار داشت: خصوصی‌سازی‌ها به طور تقریبی از سال 68 آغاز شد که متاسفانه مطابق برنامه اول توسعه پیش نرفت و مشکلات زیادی برای صنایع مختلف به وجود آورد. این خصوصی‌سازی‌ها سبب شد بیت‌المال به تاراج برود و پول زیادی در جیب مدیران وقت برود. در این سال پایه‌های ذوب آهن سست شد و دیگر توان خرید معادن را از دست داد.

وی با اشاره به لزوم ریشه‌یابی دلالی‌ها و رانت‌ها در خصوصی‌سازی صنایع گفت: همه مشکلات به طور زنجیره‌ای به یکدیگر متصل هستند. مقام معظم رهبری امسال را سال جهش تولید نامگذاری کردند اما جهش تولید با سیاست‌های خصوصی‌سازی دهه 70 و مشکلاتی که همچنان باقی است، اتفاق نمی‌افتد.

در ادامه مدیران ذوب آهن به پای صحبت‌های دانشجویان فعال بسیجی استان نشستند. قلی زاده، عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی استان بیان کرد: چند سال پیش معدنی خریداری شد که در آن زمان با انتقادات زیادی از جمله وجود هزینه‌ها و بدهی‌های بالا روبرو شد و با تمام این بدهی‌ها، یک معدن به طور کلی خریداری شد. کمبود سنگ آهن چندین سال است که مشکل اصلی ذوب آهن است اما چرا این مشکلات با صدای رسا بیان نمی‌شود؟ به طور ظاهری این اتفاق در حال رخ دادن است اما در واقعیت روند مطالبه گری رو به سردی می‌گراید.

صالحی در پاسخ به این سوال اظهار داشت: زمانی که معادن واگذار شد پیش بینی می‌شد که منابع ذوب آهن همچنان مطابق قبل تامین شود. اما مشکل دیگری که برای ذوب آهن و دیگر صنایع به وجود آمد، صرف هزینه معادن برای حرکت رو به جلو است و معادن دیگر به صنایع زیردست خود هزینه‌های لازم را پرداخت نمی‌کنند. تنها معدنی که به عمق رسیده است و استخراج با عیار پایین انجام می‌شود، معدن مرکزی ایران است. با این سیاست‌ها آن سرمایه‌گذاری که باید بر روی معادن انجام دهیم را باید با ارزش افزوده بر روی مواد اولیه گران قیمت‌تر انجام دهیم.

وی ادامه داد: وظیفه ما تولید است، نه سرمایه‌گذاری‌های آنی که به سودهای لحظه‌ای برسد اما در بلندمدت گریبانگیر صنایع شود. در سال گذشته به میزان 1 میلیون 750 هزار تن ظرفیت معادن به ذوب آهن تخصیص داده شد اما به قدری شرط و شروط برای ذوب آهن گذاشتند که تصور نمی‌شد این اتفاق رخ دهد اما با تلاش‌های زیاد این شرایط محقق شد و این میزان به ذوب آهن تخصیص داده شد و در حال پیگیری تمدید این ظرفیت هستیم.

جلال آقابابا، مدیر امور مهندسی و نظارت ذوب آهن اصفهان خاطرنشان کرد: برنامه رشد ذوب آهن، رسیدن به 56 میلیون تن تولید فولاد در سال 1404 است که با ادامه همین روند فعلی رسیدن به این آمار محتمل است. اما مشکلی که می‌تواند مانع بزرگی برای رسیدن به این عدد باشد، کمبود سنگ آهن است که پیش‌بینی می‌شود که در سال 1420 تمامی معادن سنگ آهن ایران رو به اتمام برود.

وی با بیان اینکه ایران جزو 10 کشوری است که ریل تولید می‌کند و بیشترین ظرفیت تولید این ریل به ذوب آهن اصفهان تخصص دارد تاکید کرد که باید به صنعت فولاد ایران به خصوص ظرفیت‌های تولیدی ذوب آهن توجه بیشتری داشت.

آقا بابا افزود: ذوب آهن اصفهان از لحاظ تجهیزاتی کاملا بروز است. این شرکت از روش کوره بلند که روشی مرسوم در دنیا است استفاده می‌کند اما یارانه‌هایی که به انرژی مصرفی صنایع داده می‌شود شامل حال این روش نمی‌شود و ذوب آهن از کمک‌های دولتی در خصوص تامین انرژی محروم است.

نجفیان، فعال دانشجویی ضمن اشاره به لزوم همکاری صنعت و دانشگاه گفت: لازم است تفاهم‌نامه بین بسیج دانشجویی و ذوب آهن بسته شود تا در موارد پژوهشی و اقتصادی شرکت از کمک‌های دانشجویی برخوردار شود.

شیرین پرور در پاسخ اظهار داشت: تفاهم‌نامه‌هایی بین دانشگاه‌ها و ذوب آهن بسته شده و چالش‌های شرکت سهامی ذوب آهن شناسایی شده است. با دانشگاه آزاد تهران نیز تفاهم‌نامه‌ای برقرار شده که در آن ذوب آهن خواهان کمک به این شرکت از طریق پایان‌نامه‌های دکتری فارغ التحصیلان این دانشگاه است. همچنین در نظر داریم با بسیج دانشجویی وزارت علوم نیز همکاری داشته باشیم تا بیشتر از گذشته با دانشگاه و دانشجویان همکاری کنیم.

مستاجران، فعال دانشجویی استان اظهار داشت: تخصص‌هایی که دانشجویان در زمینه‌های علمی خود دارند، نیازمند بازدید از مشکلات ذوب آهن و ارائه راه‌حل‌های علمی از سوی دانشجویان و برخورد علمی با مشکلات این شرکت است. از سویی دیگر مجتمع ذوب آهن باید ظرفیت‌های لازم را برای ورود عملی دانشجویان به مشکلات شرکت را فراهم کند.

شیرین پرور گفت: ما هیچ محدودیتی برای همکاری با دانشجویان نداریم و حتی شورایی زیر نظر مدیرعامل شرکت و با حضور اساتید دانشگاهی برای رسیدگی به ایده‌ها و راه‌حل‌های دانشجویان در نظر گرفته شده است. این شورا به مباحث کارآموزی و آموزش مسائل صنعتی و همچنین بررسی پایان‌نامه‌هایی که مرتبط با مشکلات ذوب آهن است می‌پردازد.

وی افزود: پایان‌نامه‌ها از سراسر کشور به خصوص دانشگاه‌های اصفهان جمع آوری شده و دانشجویانی که می‌توانند کمک حال شرکت باشند معرفی می‌شوند. البته واقعیت این است که رفع اساسی مشکلات خط تولید ریسک بزرگی از لحاظ اقتصادی و تولیدی شرکت دارد و در این بررسی‌ها لازم است منافع شرکت نیز حفظ شود.

فعال دانشجویی دیگری در رابطه با فناوری‌های مصرف آب ذوب آهن گفت: در گذشته 11 لیتر آب برای تولید هر کیلو فولاد استفاده می‌شد و اکنون این میزان به 5.1 لیتر رسیده و این آمار آثاری بسیار مثبت دارد. از طرفی تصفیه خانه‌هایی نیز برای به صفر رساندن نیاز ذوب آهن به زاینده رود در حال احداث است. البته لازم است مدت زمان رسیدن به این آمار مشخص شود و پیش بینی‌های لازم انجام شود.

آقا بابا اظهار داشت: در حال حاضر پیش‌بینی‌هایی برای رسیدن به 3.5 لیتر آب مصرفی به ازای هر کیلو از تولیدات خود وجود دارد اما این آمار می‌تواند به زیر یک لیتر برسد. اما ذوب آهن دارای فضای سبزی با مساحت بیش از 16 هزار هکتار است که لازم است آب زیادی برای این فضا مصرف شود بنابراین اگر بتوانیم نیاز خود را به آب کمتر کنیم این آب به ناچار در فضای سبز شرکت استفاده خواهد شد. برای رسیدن به 1 لیتر مصرف آب نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین و پروژه‌های هزینه‌بر است که متاسفانه شرکت ذوب آهن در حال حاضر قادر به انجام چنین پروژه‌ها و سرمایه گذاری‌هایی نیست.

وی افزود: هزینه‌هایی که بر روی این پروژه‌ها پرداخت شده بیش از هزار میلیارد تومان است. در هر حال ممکن است در آینده شهرداری‌های شهرهایی که پساب آنها خریداری شده در آینده به پساب خود نیاز داشته باشند بنابراین نیازمند پروژه‌های بلند مدت هستیم که یکی از مهمترین این پروژه‌ها انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران است.

قاسمی فعال دانشجویی پژوهشکده شهید اعتباری دانشگاه مالک اشتر بیان کرد: اساتید تا جایی که در توان دارند دانشجویان را درگیر پروژه‌ها و مشکلات نمی‌کنند و تنها شاگردان خاص خود که عمدتا در دوره دکتری تحصیل می‌کنند را آن هم به طور جدی وارد قضایا می‌کنند. از ذوب آهن و دیگر صنایع و شرکت‌ها درخواست می‌کنیم به طور مستقیم با دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی ارتباط برقرار کنند. متاسفانه اساتید بیشتر به مقاله اهمیت می‌دهند و به مشکلات صنعتی بهایی نمی‌دهند.

حیدری در پاسخ بیان داشت: درست است که برخی از اساتید به دانشجویان در زمینه‌های عملی بهایی نمی‌دهند اما حقیقت تلخ آن است که دانشجوی فعال و آماده برای کارهای عملی نیز در دانشگاه بسیار کمیاب است. متاسفانه هم از سوی دانشگاه و هم از سوی شرکت‌های صنعتی و همچنین ذوب آهن رغبت چندانی به همکاری‌های بزرگتر وجود ندارد.