آسیب‌پذیری معادن کوچک در مقابل نوسانات بازار

می متالز - معدنکاران باور دارند با وجود همه مشکلاتی که از داخل و خارج با آن روبه‌رو هستند، از جمله موانع اقتصادی، تحریم‌های خارجی و بدعهدی‌های رئیس‌جمهوری امریکا در زمینه اجرای برجام، دولت ایران هم هوای آنها را نداشته است. به این صورت که دولت نه‌تنها موانع را برای رونق فعالیت معدن بر طرف نکرده است، بلکه با افزایش عوارض صادراتی، در اختیار نگذاشتن تسهیلات برای آنها مشکل‌تراشی هم کرده است.

به گزارش می متالز، معدنکاران در شرایط فعلی اقتصادی از دولت انتظار دارند با توجه به اینکه درآمدهای نفتی کاهش یافته و باید به سمت معدن و معدنکاری حرکت کرد، شرایط رشد این حوزه را فراهم کند. با رونق بخش معدن می‌توان شاهد رشد اقتصاد و اشتغال هم بود.
صمت درباره مشکلات اقتصادی، بی‌توجهی دولت نسبت به معدنکاران با کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کرده که در زیر می‌خوانید.

ناپایداری اقتصادی

سجاد غرقی، عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران درباره نقش معادن کوچک و متوسط در رشد اشتغال کشور گفت: طبق اطلاعات مرکز آمار که مرتبط با سال ۱۳۹۳ است و به‌عنوان سال رونق معدن در نظر گرفته‌شده است؛ ۸۵ درصد کسانی که در بخش معدن شاغل هستند، در معادن کوچک و متوسط مشغول به فعالیت هستند. غرقی با بیان اینکه هرجایی که ذخیره معدنی باشد امکان اشتغالزایی وجود دارد، اظهار کرد: ویژگی عمومی بخش معدن به‌خصوص معادن کوچک و متوسط رشد اشتغالزایی به‌ویژه در مناطق دورافتاده است. هرجایی که معدن است اشتغال هم صورت گرفته و این مهم کمک کرده که در مناطق پراکنده کشور مهاجرت معکوس اتفاق بیفتد. یعنی اگر روستایی بوده که به‌واسطه نبود صنعت و معدن و در کل شرایط اشتغال دچار ضعف بوده و افراد به دیگر مناطق برخوردار کشور مهاجرت می‌کرده‌اند؛ ولی با حضور یک معدن اشتغال بهینه‌شده و نیروی انسانی بیشتری جذب می‌شود.

غرقی به آسیب‌پذیری معادن کوچک در مقابل نوسانات بازار و بروز مشکلات اقتصادی اشاره کرد و گفت: این میزان از اشتغال با توجه به آسیب‌پذیری معادن کوچک و متوسط در دوران رکود و رونق همیشه نوسان داشته است. در شرایط رکود، ناپایداری و بروز مشکلات اقتصادی می‌توان گفت که تا حدود ۵۰ درصد هم افت داشته و سیر نزولی را در اشتغال تجربه کرده است. این عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اظهار کرد: به دلیل کوچک‌مقیاس بودن، ظرفیت پایین بدهی و اخذ تسهیلات و تامین مالی باوجود اینکه این معادن درصد بالایی از اشتغال را دربر می‌گیرند، اما آسیب‌پذیرتر بوده و همواره در ایران با تعطیلی و کاهش ظرفیت روبه‌رو هستند. او تاکید کرد: در چرخه‌های تجاری به ویژه در وضعیت رکود داخلی این معادن آسیب‌پذیرتر هستند. این عضو کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی با بیان اینکه معادن می‌توانند در مناطق مختلف کشور آبادانی به همراه بیاورند، اظهار کرد: بسیاری از معادن ما در مناطقی هستند که به این خاطر که دورافتاده‌اند، ظرفیت‌های تولید کشاورزی یا تاسیس واحدهای صنعتی را ندارند، هزینه زیرساخت و تاسیس صنعت هم در آنجا بالا است؛ در نتیجه معدن به سراغ آبادانی در این مناطق می‌رود. به گفته این کارشناس معدنی، از ویژگی‌های عمومی بخش معدن این است که اشتغال را در این مناطق ایجاد کند که پیش‌ازاین امکان سرمایه‌گذاری اشتغالزا در آن مناطق بالا و بسیار هزینه‌بر بوده است. به‌این‌ترتیب این معادن از نظر پراکندگی جغرافیایی و زیرساختی معادن امکان رشد را در کشور ایجاد می‌کنند.

دغدغه افزایش قیمت

محمد یاوری، مدیرعامل یک شرکت معدنی که در حوزه ساخت دستگاه برش الماس فعالیت می‌کند از دغدغه فعالان سنگی سخن گفت و بیان کرد: دغدغه فعالان حوزه سنگ افزایش مداوم قیمت‌ها است. متاسفانه به فاصله یک روز ما افزایش نرخ داریم که این برای آینده صنعت سنگ کشور به هیچ‌وجه مساعد نیست. او تاکید کرد: از آنجایی که ساختمان‌سازی وابسته به مواد اولیه است؛ درنتیجه با افزایش نرخ سنگ، حوزه‌های دیگر هم تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. یاوری با گله از اوضاع اقتصادی کشور گفت: به دلیل مشکلات اقتصادی مشتری توان خرید وسایل موردنیاز خود را ندارد. این مساله به‌تدریج بر کارگاه‌ها و کارخانه‌های سنگ هم تاثیر گذاشته و منجر به کاهش نیروی کار و در آینده هم تعطیلی کارگاه‌ها می‌شود. این فعال حوزه ساخت دستگاه برش الماس اظهار کرد: وسیله‌ای که ما تا چندی پیش ۲۰ میلیون تومان می‌فروختیم، امروز به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است؛ در نتیجه این مساله روی کاهش تقاضا به‌شدت تاثیر گذاشته است. دستگاه‌هایی که مربوط به مس و آلومینیوم هستند نیز همه با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند. یاوری ادامه داد: ما فقط سعی می‌کنیم در بازار بمانیم اما سال‌به‌سال شرایط برای ادامه حیاتمان سخت‌تر می‌شود.

امروز در شرایط ضرر دهی هستیم، برای همین از مسوولان تقاضا داریم که به این مساله رسیدگی کنند. او درباره اهمیت صادرات در این حوزه و کمک به رشد اقتصادی گفت: مشکلات حوزه سنگ باعث شده مجموعه‌های مختلف به دنبال صادرات سنگ باشند. تنها این مسئاه است که می‌تواند به سرپا ماندن فعالان سنگ و رونق کشور کمک کند. این فعال سنگی سپس به موانع صادرات سنگ اشاره کرد و گفت: متاسفانه امریکا ترسی را بین بیشتر کشورها ایجاد کرده که با ایران معامله نکنند و روزبه‌روز شدت تحریم‌ها را بیشتر می‌کند. هرچند این اقدام هم تا حدودی موجب بروز مشکلاتی شده اما اگر مجموعه‌های ما با توجه به ظرفیت‌های نهفته کشور، خود را به‌روز و در تولید و خدمات موفق عمل کنند به طور حتم می‌توانیم جایگاه خود را ارتقا دهیم. یاوری تاکید کرد: ایران از نظر تنوع سنگ در دنیا اول است و همچنین ازنظر ذخایر معدنی رتبه چهارم را دارد، این نشان می‌دهد اگر موانع را رفع کنیم و دولت در این رابطه همتی بلند داشته باشد، می‌توانیم رشد کرده و به اقتصاد کشور کمک کنیم.

مسوولان قدر نمی‌دانند

نادعلی اسماعیلی‌دهج، رئیس هیات‌مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران اظهار کرد: معدن نقش بسیار اساسی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند و پیشران اقتصاد کشور است و نیاز تمام صنعت حتی بخش کشاورزی را تامین می‌کند. در ایران صنعتی وجود ندارد که به معدن وابسته نباشد؛ چرا که معدن تامین‌کننده مواد اولیه در همه صنایع است. به گزارش اقتصاد کرمان، اسماعیلی اظهار کرد: با توجه به تنوع ماده‌های معدنی، بخش معدن قابلیت جایگزین شدن نفت را دارد؛ اما متاسفانه مسوولان این موقعیت استراتژیک را قدر نمی‌دانند و با ضعف مدیریت از ظرفیت این بخش نه در دوران جنگ تحمیلی، نه در ۸ سال دولت نهم و دهم و نه امروز که فشارها زیاد شده، استفاده نکرده‌اند.

منبع: روزنامه گسترش صمت