چشم‌انداز صادرات مفتول مسی ایران؛ صعود یا رکود؟

به گزارش می متالز، در این صورت، ایران نیز می‌تواند در عرصه بازارهای بین‌المللی مفتول، به ویژه خاورمیانه، نقش پررنگی ایفا کند. ایران اگرچه حجم تولید مفتول مسی قابل توجهی دارد، اما این حجم تولید به تبع میزان مصرف تعیین می‌شود. به‌طوری که ظرفیت تولید مفتول مسی ایران بر اساس آخرین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود 700 هزار تن در سال است، ولی سالانه به طور متوسط،  120 هزار تن مفتول مسی در این کشور تولید می‌شود که این رقم برابر با میزان تقاضای داخلی این محصول است. با این وجود، صادرات کمی نیز از ایران طی 8 سال اخیر صورت گرفته است. نمودار 1، آمار صادرات مفتول مسی ایران را برای سال‌های 2012 تا 2016، به تصویر می‌کشد.

همانطور که در این نمودار مشاهده می‌شود، روند صادرات مفتول مسی ایران در سال‌های 2009 تا 2011، افزایشی بود و انتظار می‌رفت که با چنین صعودی به یکی از صادرکنندگان مفتول مسی در منطقه تبدیل شود؛ ولیکن، تشدید تحریم‌های بین‌المللی از سوی سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، سبب شد تا موانع بزرگی نظیر عدم امکان نقل و انتقالات بانکی، سایه سیاه خود را بر سر تجارت ایران بیافکند. در نتیجه این روند طی سال‌های 2012 تا 2016، به استثنای افزایش در سال 2014، به شدت کاهش یافت به‌طوری که رشد سالانه صادرات مفتول ایران طی دوره 8 ساله گذشته، برابر با 12.6- درصد برآورد می‌شود.

 بررسی ترکیب مشتریان صادرات مفتول مسی ایران طی این 8 سال مشخص کرد که در مجموع 13 کشور خریدار این نیمه‌ساخته مسی از ایران بودند. در این میان، مهمترین مشتریان مفتول مسی ایران در این مدت، کشورهای ترکیه و سوریه، بودند؛ در حالی که امارات متحده عربی، هند، عربستان سعودی و عراق نیز هر یک در 2 سال، خریدار این محصول از ایران بودند. طی 2 سال اخیر، ترکیه و هند با متوسط سهم به ترتیب 62.4 و 28.9 درصد، مهمترین خریداران مفتول مسی ایران بودند. بیشترین میزان مفتول مسی در سال‌های 2009 تا 2011 و طی دوره تشدید تحریم‌های بین‌المللی (در سال 2014) از ایران خارج شدند.

در سال‌های نخست دوره 8 ساله مورد بررسی، امارات متحده عربی، سوریه و عربستان، ساختار مشتریان مفتول مسی ایران را تشکیل می‌دادند که در سال‌های 2010 و 2011، سوریه مهمترین مشتری ایران بود. متوسط سهم خرید سوریه در این سال‌ها برابر با 75.1 درصد بود. در سال 2014 نیز، حجم صادرات مفتول مسی ایران، به‌رغم شرایط نامساعد سیاسی و اقتصادی حاصل از تشدید تحریم‌های بین‌المللی، حدودا برابر با 3 هزار و 400 تن بود که مهمترین خریدار ایران در این سال، ترکیه بود. گفتنی است که حجم صادرات مفتول مسی ایران، میزان قابل توجهی را تشکیل نمی‌دهد؛ از این رو، حجم خرید مشتریان خارجی کشور در مقایسه با مشتریان داخلی که عمدتا تولیدکنندگان سیم و کابل هستند، رقم قابل توجهی نیست.

با اینکه ایران در رسته صادرکنندگان مطرح مفتول مسی در جهان و حتی در منطقه خاورمیانه محسوب نمی‌شود، اما برنامه‌های آتی صنعت مس کشور به گونه‌ای طرح‌ریزی شدند که تولید مس تصفیه شده به سوی هدف 450 هزار تن در سال قدم بردارد. این در حالی است که صنعت پایین‌دست مس کشور، دارای ظرفیت حدودا 732 هزار تنی مفتول مسی است. با توجه به سرمایه‌گذاری‌های موجود در بخش مفتول و افزایش تولید کاتد مسی در کشور، احتمال رشد تولید این نیمه‌ساخته وجود دارد. در صورتی که تقاضای مفتول مسی ایران، همگام با تولید آن رشد پیدا نکند، طبعا ایران یکی از مهمترین صادرکنندگان مفتول مسی در منطقه خواهد شد.