عبور شرکت های فولادی ایران از بحران تحریم و کرونا

به گزارش می متالز، طبق آمار ارائه‌شده از سوی انجمن جهانی فولاد، تولید جهانی فولاد، در ماه ژوئن ۲۰۲۰  برابر با 3/148میلیون تن بوده است. آماری که نشانگر کاهش ۷ درصدی میزان تولید نسبت به ژوئن سال گذشته است. با توجه به اینکه همواره یکی از بالاترین آمار تولید فولاد در طول سال مربوط به ماه ژوئن بوده است.

همچنین بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تولید شمش فولادی طی چهارماهه نخست امسال با رشد ۹ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته به رقم ۹ میلیون و ۴۸۳ هزار تن رسید.و افزایش تولید ۱۲ درصد آهن اسفنجی در دوره چهارماهه نخستین امسال هم با رقم ۱۰ میلیون و ۵۸۱ هزار تن محقق شد؛ درحالی‌که طی دوره مشابه در سال ۹۸ تولید آن بالغ‌بر ۹ میلیون و ۴۶۸ هزار تن ثبت‌شده بود.

گفتنی است که ایران در میان کشورهای تولیدکننده عمده جهان در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ بیشترین میزان افزایش تولید را نسبت به شش ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ ثبت کرده است. این امر در حالی رخ‌داده است که در میان تولیدکنندگان بزرگ جهان تنها ایران، ویتنام و چین عملکردی مثبت داشته‌اند و سایر تولیدکنندگان اصلی همگی با کاهش تولید مواجه شده‌اند. که این موضوع، نمایان کننده  بلوغ بیشتر صنعت تولید فولاد کشور و از نتایج افزایش تولید فولاد خام شرکت‌های ایرانی است.

رشد تولیدات فولادی ایران

واقعیتی که در این دوران رکود و شیوع کرونا وجود دارد آنکه وقایع و رخدادهای این چند ماه اخیر، شرایطی را برای صنایع همه کشورهای جهان به وجود آورد که شاید برای بازگشت به حالت قبلی مدت‌زمانی طولانی نیاز باشد و البته صنایع فولادی هم مستثنا از این جریانات نیستند.  آن‌هم در شرایطی که جایگاه ویژه صنعت فولاد در ایران به دلایلی چون اشتغال‌زایی و سودآوری غیرقابل‌انکار است. به‌طوری‌که در این چند سال گذشته فولاد نه‌تنها توانسته جایگاه ایران در میان رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی در حوزه صنایع معدنی را ارتقا دهد بلکه دربخش  صادرات و ارزآوری تأمین‌کننده بخش عمده‌ای از نیازهای کشور بوده است. به ویژه در روزگاری که کاهش درآمدهای نفتی کشور را درگیر مشکلاتی کرده و این صنعت توانست نقش قابل‌توجهی را در جایگزینی درآمدهای نفتی نیز ایفا کند.

حال موضوع قابل‌توجهی که در این میان وجود دارد آنکه در شرایط دشواری که ویروس کرونا مزید بر دیگر مشکلات شده است خبرهایی از رشد تولید و درنتیجه روند روبه رشد صادرات از سوی شرکت‌های فولادی شنیده می‌شود. درحالی‌که بنا به گفته کارشناسان و مسوولان این حوزه بسیاری از کشورهای جهان به دلیل شیوع کرونا، از وضعیت تولید مناسبی برخوردار نیستند و تولید خود را کاهش داده است. تا جایی که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مطرح فولاد جهان با ظرفیت ۵۰ تا ۷۰ درصد مشغول به کار هستند.

ایرج یزدانی کارشناس اقتصادی در رابطه با تولیدات فولادی و راهکارهای رشد صادرات این تولیدات بیان می‌کند: امروز بسیاری از کشورهای جهان به دلیل شیوع کرونا، از وضعیت تولید مناسبی برخوردار نیستند و تولید فولاد خود را کاهش داده‌اند. از طرفی هم اغلب کشورهای نیازمند به واردات فولاد به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از شیوع کرونا فعالیت‌های عمرانی خود را در برهه‌ای از زمان تحت تأثیر این ویروس کاهش دادند. بنابراین واضح است که از مصارف فولادی آن‌ها هم کاسته شد.

وی می‌افزاید: اما هم‌اکنون با توجه به آمارها تقاضای فولاد از سوی این بازارها از سر گرفته‌شده و بازار صادراتی فولاد ایران هم در حال رشد است.

این کارشناس اظهار می‌کند: به‌این‌ترتیب ایران می‌بایست کشورهای هدف را موردنظر قرار دهد تا فولاد آن‌ها را تأمین نماید. ویکی از این کشورها چین است که باوجودآنکه خود تولیدکننده فولاد است اما به دلیل نرخ مقرون‌به‌صرفه فولاد ایران، از مشتریان این محصول محسوب می‌شود. به گفته یزدانی در حال حاضر جنوب شرق آسیا و چین دو هدف صادراتی عمده برای بازار فولاد ایران بشمار می‌آیند.

بنا براین با توجه به وجود این مشتریان، تولیدکنندگان داخلی فولاد هم می‌بایست درصدد یافتن راهکارهایی جهت افزایش صادرات و از همه مهم‌تر تغییر در رویه بازاریابی هرچند در این شرایط سخت تحریم‌ها و شیوع کرونا باشند.

صادرات فولاد موردتوجه قرار گیرد

دراین‌باره رضا ابهری کارشناس صنایع نیز بیان می‌کند: ویروس کرونا پس از ورودش، اقتصاد و صنعت همه کشورهای میزبان خود را درگیر نمود. اما برخی از کشورها توانستند سریع خود را دریابند این‌گونه که پس از کرونا حتی موفق شدند تولیدات فولادی خودرا افزایش دهند وعده‌ای دیگر با کاهش شدید تولید روبرو شدند. وی می افزید:  دراین‌بین کشور ایران هم که از سرآمدهای تولید فولاد است موفق شد فولاد خود را از آسیب کرونا درامان نگه دارد به‌طوری‌که از سوی مراجع معتبر، خبر از افزایش تولیدات فولادی این کشور می‌رسد.

وی یادآور می‌شود: اما آنچه اهمیت دارد صادرات فولاد است که در این شرایط سازمان‌های مربوطه چون صمت می‌بایست در راستای این مساله مهم، شرایط را تسهیل کنند.

این کارشناس بیان می‌کند: با نگاهی به بازارهای جهانی به نظر می‌رسد تقاضا برای خرید فولاد و محصولات فولادی، دربازارهای جهانی، روند صعودی به خود گرفته وبه دلیل ایجاد شراط رقابتی بین کشورهای تولیدکننده فولاد، بسیاری از دولت‌ها به حمایت از صنعت فولاد خودروی آورده‌اند.

 ابهری تصریح می‌کند: حال در این شرایط که تولیدات فولاد در کشور ما با افزایش روبرو بوده است لازم است برای افزایش صادرات فولاد ایران هم موانع محدودکننده دولتی در حوزه صادرات کنار گذاشته شود و برای تولیدکنندگان فولاد، شرایط تسهیل شود. همان‌گونه که کشور چین با ایجاد  مشوق‌های صادراتی بیشتر برای صادرکنندگان فولاد، حمل‌ونقل رایگان، تسهیلات مالیاتی و... موفق به صادرات بیشتر شده است.

وی بیان می‌کند: ضروری است که برای دست‌یابی به اهداف فولادی در این شرایط دشوار، مسوولان مربوطه اقدام به کاهش مقرارت محدودکننده صادرات فولاد و ارائه آزادی عمل بیشتر به صادرکنندگان داشته باشند. همچنین مشوق‌هایی برای صادرات فولاد مانند معافیت‌های مالیاتی موردنظر قرار گیرد تا در این دوران کرونا موقعیت خود را در بازارهای جهانی از دست ندهیم.

مدیریت کرونا و تحریم‌ها توسط فولاد مبارکه

اما بحث قابل‌تأمل دیگر در رابطه با تولیدات صنایع فولادی کشور مرتبط با شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت فولادی کشوراست که  با حدود سه دهه تجربه در تولید انواع محصولات تخت فولادی، نقش محوری در توسعۀ صنعتی، اقتصادی و اجتماعی کشور بر عهده داشته است.

و قطعاً نقشی بسزایی نیز در رشد تولیدات محصولات فولادی این روزهای دشوار ایفا کرده است. شرکت فولاد مبارکه، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندۀ فولاد کشور، در سال‌های اخیر همواره تلاش کرده با تولید محصولاتی متنوع و باارزش افزودۀ بالا، در مسیر سودآوری و رشد اقتصادیِ هرچه بیشتر حرکت کند. این شرکت برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای رفع موانع موجود در مسیر توسعۀ صنعت فولاد و بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های تولیدی خود انجام داده تا بتواند با رشد تولیداتش، نقشی اساسی در بازارهای بین‌المللی فولاد ایفا کند.

دراین‌باره حمیدرضا عظیمیان مدیرعامل این شرکت می‌گوید: اگر در شرکت فولاد مبارکه چالش‌هایی مانند کرونا و تحریم‌ها مدیریت صحیح شود و تاب‌آوری خود را در برابر این نوع شرایط افزایش دهیم قطعاً از بحران‌های این‌چنینی هم عبور خواهیم کرد.

به گفته این مسوول با توجه به اهدافی چون جهش تولید ملی برای سال 99 مصمم به یاری اقتصاد کشور شده‌ایم در این دورانی که درگیر تحریم‌ها، شیوع ویروس کرونا و کاهش قیمت جهانی نفت هستیم، تا جایی که موفق شدیم در 3 ماهه ابتدایی امسال یک‌میلیون و ۸۹۶ هزار و ۱۹۱ تن تختال تولید کنیم که این میزان تولید در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد ۱۶.۲ درصدی را نشان می‌دهد.

وی می‌افزاید: همچنین در بخش کلاف گرم باهمت کارکنان مجتمع فولاد سبا رشد 9 درصدی تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل را داشته‌ایم ضمن این‌که در سه‌ماهۀ نخست سال جاری ۲ میلیون و ۴۴۱ هزار و ۳۴۲ تن آهن اسفنجی در این مجتمع تولید شد و نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۴.۸ درصدی به دست آمد.

در ادامه وی اظهار می‌کند: باوجود تحقق اهداف، در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا تلاش می‌کنیم ظرفیت فولاد هرمزگان نیز از 1.5میلیون به  2میلیون تن افزایش پیدا کند، به‌علاوه در فولاد

هرمزگان احداث یک خط نورد ورق عریض و همچنین احداث یک واحد احیا مستقیم به ظرفیت 900 هزار تن در دستور کارگروه فولاد مبارکه قرارگرفته است که در اسرع وقت به بهره‌برداری خواهد رسید، چه‌بسا با بهره‌برداری از این خط تولید که ظرفیت آن  1.2میلیون تن در سال است ورق‌های خاص تولید خواهد شد و این‌چنین شرکت فولاد هرمزگان، فقط تولیدکنندۀ صِرف تختال نیست بلکه به تولیدات بیشتری می‌رسد.

به گفته این مسوول لازم است در این شرایط، برای مسائلی چون صادرات، منابع انسانی،  فنّاوری، امور اقتصادی و مالی و بودجۀ شرکت، تأمین پایدار اقلام استراتژیک و مواد اولیه تمهیداتی

اندیشیده شود که تولیدات این شرکت با مشکلی مواجه نشود. به علاوه باید در اجرای به‌موقع پروژه‌های در دست اقدام با برنامه‌ریزی‌های اصولی مانع توقف در خطوط تولید شویم