اردشیر سعدمحمدی در این اجلاس صنعت سرب و روی را برای سرمایهگذاری بسیار مستعد عنوان کرد و معتقد بود در این صنعت تا ۴۰درصد بازگشت سود خواهد داشت.
اردشیر سعدمحمدی در پنل تخصصی دومین اجلاس بینالمللی معدن و صنایع معدنی «IMIS۲» اظهار کرد: شرکتهای توسعه سرب و روی در ایران در مناطق مختلفی وجود دارد که البته مرکزیت آن در زنجان است. مهمترین شرکت سرب و روی کشور کالسیمین است که قادر به تولید شمش است. البته شرکتهای فرآوری مختلفی در بافق، قشم و بندرعباس تولید روی دارند. سعدمحمدی در ادامه با اشاره به میزان ذخایر جهانی عنوان کرد: حدود ۱۳میلیون فلز روی در سال تولید میشود. در بیشتر فلزات چه روی، چه مس و چه فولاد میزان تولید ما حدود یک درصد جهانی است.
اما براساس مدلهای جهانی میزان تولیدات ما نسبت به ذخایری که درحالحاضر وجود دارد، باید افزایش پیدا کند. وی در ادامه با اشاره به شرایط تولید امسال در سرب و روی عنوان کرد: امسال میزان تولید نسبت به سال گذشته ۱۸/۴درصد افزایش داشته و امیدواریم در سال آینده در صنعت روی افزایش بیشتری داشته باشیم. سعدمحمدی با اشاره به طرحهای جدید در صنعت سرب و روی عنوان کرد: حدود ۱۲۰۰میلیارد تومان طرح جدید تعریف کردهایم. بنابراین لازم میدانم از تمامی کسانی که تمایل به سرمایهگذاری در صنعت روی دارند، دعوت بهعمل آورم. چراکه این طرحها، طرحهای بسیار سودده و خوبی هستند که نرخ بازگشت پایینترین پروژههای آن بالای ۲۵درصد است. البته برخی از این پروژهها نیاز به دانش جدید دارند که ممکن است در ایران نباشد،
اما میتوانیم این کار را بهصورت مشترک انجام دهیم. وی همچنین با اشاره به میزان ذخایر سرب و روی در جهان عنوان کرد: در حقیقت استرالیا با ۲۲درصد ذخایر، کشور نخست در این زمینه است، تولید فلز روی این کشور نیز ۵۰۰هزار تن است. پس از آن کشور چین با ۱۷درصد ذخایر قرار دارد. ایران باتوجه به اکتشافات مهدیآباد ذخایر آن به ۱۱درصد ارتقا یافته است. سعدمحمدی همچنین ادامه داد: ایران در تولیدات معدنی سرب در جایگاه پنجم در آسیا و یازدهم در دنیا قرار دارد. البته ما قادر هستیم رتبه خود را تغییر دهیم و این ارتقای رتبه براساس احساسات نیست و براساس ارزیابی کارشناسی است. در زمینه مصرف سرب نیز ایران در رتبه پانزدهم آسیا و در دنیا در رتبه بیستوهشتم قرار دارد. اما در تولید فلز سرب، ایران در آسیا در رتبه هفتم و در دنیا در رتبه نوزدهم قرار دارد.
مدیرعامل هلدینگ توسعه معادن روی ایران اظهار کرد: ۱۳میلیون و ۹۹۰هزار تن تولید فلز روی در کشور داریم، در حالیکه میزان مصرف دنیا حدود ۱۳میلیون و ۹۸۰هزار تن است. همچنین ایران در تولید فلز روی ششم و رتبه پنجم را در تولیدات معدنی و دوازدهم را در مصرف دارد. زمانیکه تولید ما بیشتر از مصرف است باید به فکر صادرات بیشتر باشیم. میزان سرانه مصرف سرب و روی ما نسبت به دنیا حدود ۴۰درصد پایینتر است. اما میزان بازگشت سرمایه در صنعت روی در ایران بالای ۴۰درصد است.
سعدمحمدی با اشاره به مصارف سرب و روی عنوان کرد: سرب بیشتر در صنایع باتریسازی و کابلسازی مورد استفاده قرار میگیرد که در ارتش بیشتر مورد نیاز است. همچنین روی هم در صنعت گالوازیسون، فولاد، برای صنایع الکتریکی، در آلیاژها، در برونز و هم در صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در صنعت نانو روی نیز جایگاه بسیاری خوبی پیدا کرده است. سعدمحمدی تاکید کرد: ما میتوانیم تولید صنعتی اقتصادی در این بخش را ایجاد کنیم، چراکه جلب انگیزه برای سرمایهگذار در صنعت سرب و روی در ایران بینظیر است.
همچنین درباره ظرفیتهای صنعت سرب و روی در ایران و فناوریهای واحدهای تولیدی آن، رضا اعتدال کارشناس صنعت سرب و روی اظهار کرد: صنعت سرب و روی در ایران صنعتی تازهتاسیس بهشمار نمیرود، چراکه شرکتهایی با سابقه و چندین ساله همچنان در این صنعت مشغول به کار و فعالیت هستند. اما در دهه قبل تحولی خاص برای ایجاد ارزشافزوده برای فلز سرب و روی در کشور ایجاد شده است. فناوریهای تلخیص و شمش در صنعت سرب و روی قابل ملاحظه است و سبکهای قدیمی آن در حال تغییر است.
اعتدال در ادامه با اشاره به مهمترین تهدیدی که صنعت سرب و روی را در کشور تهدید میکند، گفت: اکنون مهمترین مسئله این صنعت در کشور ما، کاهش ذخایر مواد معدنی است، بهویژه ذخایر انگوران در حال کاهش است. درحالحاضر حدود ۹ میلیون تن مواد معدنی قابل استحصال مانند کربنات اکسیده و سولفورت در انگوران وجود دارد، بنابراین دغهغه اصلی شرکتهای سرب و روی کمبود مواد اولیه است. وی ادامه داد: هرچند شرکت تهیه و تولید حدود ۳۰درصد مواد اولیه را به شرکتهای تولیدکننده سرب و روی میدهد، اما حدود ۷۰درصد ظرفیت کشور درحالحاضر خالی باقیمانده است. بنابراین باید از منابع دیگر و مهمترین آن، واردات این مواد اولیه تامین شود. البته در این راستا باید معادن جدید دیگر مانند مهدیآباد راهاندازی شود تا قسمتی از این نیاز تامین شود. این کارشناس صنعت سرب و روی در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه فناوری واحدهای تولید در صنعت سرب و روی کشور بروز شده، عنوان کرد: پایه و قالب بیشتر واحدهای تولیدی در صنعت سرب و روی یکی است، بیشتر فناوری در این صنعت بومیسازی شده و در دست خود ایرانیهاست و البته در حال ارتقای آن نیز هستند.
اعتدال ادامه داد: بیشتر شرکتهای خارجی از همین فناوری با کمی تفاوت بهتر استفاده میکنند. حالا ممکن است تفاوتی در کیفیت یا بهرهوری آن وجود داشته باشد، اما در عمل با همین روش استفاده میکنند. وی با توضیح روش مطالعه ایرانیها در صنعت سرب و روی عنوان کرد: روش مطالعه ما در صنعت سرب و روی هیدرومتالوژی است. یعنی پایه مطالعاتی ما بر مبنای آب است و البته تمام دنیا نیز براساس این پایه مطالعاتی این صنعت را پیش میبرند. اما ممکن است دقت بالاتر، فناوری پیشرفتهتر و ماشینآلات بروزتر داشته باشند. بنابراین فناوری و روش مطالعاتی در این صنعت همتراز با دنیا است. وی در پاسخ به این پرسش که مصارف صنعت سرب و روی در چه صنایعی است و آیا امکان بازیافت آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: صنایع پاییندستی در صنعت سرب و روی صنعت ساختمان، دارویی و صنایع غذایی بهشمار میروند. در کل مصارف بسیاری را برای این صنعت میتوان متصور بود. اعتدلال در ادامه تاکید کرد: اما موضوع درخور توجه این است که فلز روی قابلیت بازیافت ندارد که البته این موضوع برای تولیدکننده تهدید و برای مصرفکننده یک مزیت بهشمار میرود.
برای مثال زمانی که آهن مورد استفاده قرار میگیرد دوباره بهعنوان آهن قراضه به چرخه تولید برمیگردد و بازیافت میشود، اما روی اینگونه نیست، زمانی که مصرف شود دیگر بهطور کامل تغییر ماهیت میدهد. برای مثال در صنعت آبکاری روی که بهعنوان گالوازیساسیون به کار برده میشود یا با آلیاژ دیگری ترکیب میشود، دیگر همان خاصیت اولیه خود را نخواهد داشت و تبدیل به یک فلز دیگر میشود. ازاینرو استحصال و بازیافت فلز روی بهطور قطع سختتر از استخراج آن خواهد بود.