چین به افت بیشتر تجارت قراضه دامن خواهد زد

به گزارش می متالز، به‌طوری که طی دوره مورد بررسی، حدود یک میلیون و 700 هزار تن از تجارت این کالا کاسته شده که افت تقاضای وارداتی چین، بیشترین سهم از این کاهش جهانی را داشته است.

در بین فلزات صنعتی، مس به‌عنوان سومین فلز پرمصرف جهان، قابلیت استفاده مجدد دارد و بازیافت این فلز سرخ از دیرباز در جهان رایج بوده است. علاوه بر قابلیت بازیافت کامل این فلز صنعتی، آنچه موجب ضرورت استفاده از قراضه و ضایعات مسی جهت بازیابی مجدد این فلز می‌شود؛ عواملی چون هزینه کمتر بازیابی مس از قراضه در مقابل فرآیندهای معدن‌کاری و استخراج، منابع محدود مس و کاهش عیار کانسنگ‌ها، صرفه‌جویی در مصرف انرژی، صرفه‌جویی در حفر گودال‌های نگهداری باطله و از همه مهمتر، مسایل زیست‌محیطی است که کاهش انتشار گازها و گرد و غبارهای مضر را به همراه دارد.

به طور کلی، قراضه و ضایعات مسی به 2 صورت مورد مصرف قرار می‌گیرند؛ در روش نخست طی فرآیند ذوب و پالایش به مس تصفیه شده تبدیل می‌شوند و در روش دوم، به طور مستقیم برای تولید محصولات نیمه‌ساخته استفاده می‌شوند. گفتنی است که حدود 80 درصد از حجم قراضه‌های مسی در جهان را ضایعات آلیاژی تشکیل می‌دهند که غالبا طی فرآیند ذوب و ریخته‌گری و بدون نیاز به پالایش (به طور مستقیم)، مجدد به مرحله تولید نیمه‌ساخته‌های آلیاژی وارد می‌شوند.

بررسی تجارت جهانی، قراضه و ضایعات مسی، بازتابی از روند عرضه و تقاضای این محصول را ارایه می‌دهد. عوامل متعدد و پارامترهای متفاوتی در بازار قراضه مسی مؤثر است که مهمترین آن ارتباط تنگاتنگ میان این طلای کثیف با بازار مس تصفیه شده است. تغییرات قیمتی، عوامل بنیادی و همچنین تغییر تکنولوژیکی تولید محصولات بالادستی و پایین‌دستی صنعت مس نیز تأثیر مستقیمی بر بازار تجارت مسی دارد.  نمودار 1، تجارت جهانی قراضه و ضایعات مسی را برای سال‌های 2012 تا 2016 به تصویر می‌کشد.

با توجه به نمودار 1، حجم تجارت جهانی قراضه مسی طی 5 سال گذشته با نرخ رشد 5.6 درصد در سال به طور متوالی کاهش یافته است. مجموع کاهش تجارت قراضه و ضایعات مسی طی این دوره، حدود یک میلیون و 700 هزار تن (معادل 21 درصد) بود. بنابراین می‌توان چنین ادعا کرد که روند نزولی تجارت جهانی قراضه، بازتابی از افت میزان بازیابی آن در بازارهای مصرف است. همانطور که پیشتر بیان شد، از جمله دلایل استفاده از قراضه و ضایعات مسی، مقرون به صرفه بودن آن است.

از آن رو که مس، یکی از فلزات پایه گران قیمت به شمار می‌رود، تمامی واحدهای صنعتی برای کاهش هزینه‌های عملیاتی و تولیدی خود، همواره سعی در استفاده از قراضه و ضایعات مسی به عنوان ماده اولیه دارند. در نتیجه می‌توان چنین بیان کرد که افزایش قیمت مس، همواره سبب افزایش گرایش مصرف‌کنندگان مس تصفیه شده به قراضه شده است و البته در مقابل، افت ارزش این فلز صنعتی نیز، از جذابیت مصرف قراضه کاسته است.

مهمترین عامل افت تجارت این طلای کثیف (قراضه مس) طی سال‌های 2012 تا 2016 را می‌توان به سقوط متوالی قیمت مس مرتبط دانست، چرا که این امر (تغییر قیمت مس) بر تغییر روند مصرف و تجارت قراضه و ضایعات مسی در بازار جهانی بسیار تاثیر گذار است؛ به‌طوری که کاهش ارزش مس تصفیه شده در بورس فلزات لندن از حدود 10 هزار دلار بر تن در سال 2011 به کمتر از 4 هزار و 500 دلار بر تن در نیمه نخست سال 2016، نه‌تنها از جذابیت استفاده از قراضه و بازیابی مس محتوی آن کاست؛ بلکه حتی باعث کاهش میزان جمع‌آوری آن در برخی کشورها نظیر چین نیز شد. به طور کلی، افت قیمت مس، تمایل مصرف‌کنندگان به استفاده از مس تصفیه شده و کاهش ریسک ناشی از بازیابی قراضه را افزایش می‌دهد.

از ماه جولای سال 2017، اخباری مبنی بر اعمال قانون ممنوعیت واردات قراضه‌های کم‌عیار مسی به چین توسط انجمن فلزات غیرآهنی این کشور مطرح شد. این قانون که از ابتدای سال 2019، به اجرا در خواهد آمد، از ورود قراضه‌های مسی با عیار پایین و آلایندگی بالا جلوگیری خواهد کرد؛ این گروه قراضه شامل ضایعات سیم و کابل، قراضه وسایل الکتریکی و الکترونیکی و موتور وسایل نقلیه می‌شود که برای فرآوری فلزات محتوی آن‌ها، آلودگی‌های بسیاری نشر پیدا می‌کند. با توجه به تأثیر قابل توجه واردات سالانه قراضه و ضایعات مسی به چین بر تجارت جهانی این طلای کثیف، انتظار می‌رود که از سال 2019، باز هم از میزان تجارت جهانی قراضه مسی کاسته شود.

ناگفته نماند که واحدهای فرآوری قراضه‌های کم‌عیار در چین، درصدد انتقال واحدهای فرآوری به کشورهای آسیایی نزدیک به چین هستند، تا فعالیت فرآوری و پرعیارسازی قراضه خارج از چین انجام شود و این محصول تحت کد قراضه مسی پرعیار و تمیز وارد چین شود.  انتقال برخی واحدهای بزرگ در این کشور که سهم اندکی از بازار تأمین قراضه در چین را در دست دارند، به دلیل توان مالی اجرای این ایده، امکان‌پذیر است؛ اما سایر واحدهای تأمین قراضه که عمدتا بنگاه‌های کوچک اقتصادی و بعضا بدون شناسه حقوقی به شمار می‌روند، امکان انتقال برایشان چندان مقدور نیست.