شرایط سخت صنعت سیمان با ضمانت‌نامه‌های «یک‌طرفه»

به گزارش می متالز، وضعیت سیمان از ابتدای فعالیت به همین منوال بوده و قیمت‌گذاری دستوری که صرفا به نفع دلالان بوده، راه را بر سودآوری و نوآوری بسته است، اما در سه سال اخیر وضعیت بسیار وخیم‌تر شده چراکه جهش نرخ ارز در برابر ریال هزینه‌ها را به‌شدت افزایش داده است که ازجمله این هزینه‌ها می‌توان به پنج برابر شدن قیمت آجرنسوز اشاره کرد. البته در صورتی ‌که یکی از قطعات کارخانه دچار مشکل شود، می‌توان گفت ضربه آخر به تولید زده می‌شود چون درآمدهای ریالی شرکت‌ها به‌اندازه‌ای نیست که بتوان برای استهلاک قطعات، بودجه کلان چند میلیون دلاری تعریف کرد.

دولت با توجه به یارانه انرژی که به این صنعت پرداخت می‌کند، انتظار دارد که قیمت‌ها در نازل‌ترین سطح خود در اختیار تولیدکنندگان بتن و سازندگان قرار گیرد. اتفاقی که با هدف گران نشدن هزینه‌های ساخت‌وساز رقم خورده و البته کوچک‌ترین گره‌ای از گرانی مسکن باز نکرده است. این در حالی است که کارشناسان معتقدند هزینه سیمان در هر مترمربع ساختمان کمتر از ۲ درصد است و در احداث ساختمان پارامترهای تاثیرگذارتری برگرانی وجود دارد که هیچ‌گاه دولت با ابزار کنترلی به آنها ورود نکرده است. متاسفانه سازمان حمایت از حقوق تولیدکننده و مصرف‌کننده نیز به‌عنوان متولی امر در طول سالیان متمادی به‌گونه‌ای عمل کرده که نه کسب‌وکار سیمانی‌ها را رونق داده و نه با این سرکوب قیمتی باعث ارزان شدن مسکن شده است. این وسط فقط عده‌ای از بازرگانان سیمان را با یک‌پنجم قیمت جهانی از ایرانی‌ها خریده و در کشور مقصد باقیمت‌های قابل‌توجه عرضه می‌کنند. اخیرا هم که ماجرای قطع گاز کارخانه‌های سیمان و فروش مازوت با چند برابر قیمت به آنها تبدیل به استخوان ‌لای‌زخم شده است.

اخذ ضمانت‌نامه‌های یک‌طرفه از سیمانی‌ها

حمیدرضا متقاعدی، مدیرعامل سیمان داراب می‌گوید: متاسفانه مشکل قطع گاز کارخانه‌ها و خرید مازوت این روزها تبدیل به مهم‌ترین چالش صنعت سیمان شده است. از یک‌ طرف مازوت را برخلاف سال‌های گذشته با سه برابر قیمت در اختیار صنعت سیمان قرار می‌دهند که با توجه به هزینه‌های بالای حمل‌ونقل تا کارخانه، قیمت تمام‌شده نسبت به گاز تا ۵ برابر افزایش می‌یابد و از سوی دیگر در ازای خرید مازوت باید ضمانت‌نامه‌های سنگین که در برخی مواقع مبلغش به‌اندازه فروش شش ماه شرکت‌ها است، ارائه کنیم. البته با اعتراضات سیمانی‌ها نهایتا  تعهدنامه محضری جایگزین آن شده است که البته معضلات و مشکلات همین تعهدنامه هم برای صنعت سیمان غیرقابل ‌تحمل است؛ به این معنا که بعد از خرید مازوت و انتقال آن به مخازن کارخانه‌ها و آغاز تولید با مازوت هر زمانی که شرکت گاز اعلام کرد که گاز شما وصل شده، باید استفاده از مازوت را بلافاصله قطع کنیم. نکته جالب و البته غیرمنطقی اینجاست که بر اساس تعهدنامه مذکور به ازای هر لیتر مازاد بر مصرف که در مخازن نگهداری می‌شود، باید ۷۲۰۰ تومان دیگر به‌عنوان مابه‌التفاوت پرداخت کنیم.حال ممکن است بپرسید که چرا اضافه بر نیازتان خرید کرده‌اید؟ پاسخ این است که شرکت گاز، زمان قطع و وصل شدن گاز کارخانه را اعلام نمی‌کند و طبیعی است که ما اطلاعی از مدت‌زمان قطع گاز نداریم و نمی‌توانیم تخمین بزنیم که تا چه زمانی مازوت نیاز داریم. ازآنجا‌که پرداخت این رقم (۷۵۰۰ تومان برای هر لیتر استفاده ‌نشده مازوت) برای کارخانه‌های سیمان امکان‌پذیر نیست، مدیران سیمانی به‌رغم میل باطنی‌شان مجبور به تعطیلی کارخانه‌ها شده‌اند.

بازی دو سر باخت سیمانی‌ها و پالایشگاه‌ها

وی می‌افزاید: حتی امروز درحالی‌که صنعت سیمان به خاطر قیمت بسیار نازل تولیدات در شرایط خوبی نیست، اما سازمان حمایت با تعدیل قیمت‌ها موافقت نمی‌کند درحالی‌که باوجود تغییر ندادن قیمت‌ها توسط شرکت‌های فعال و تبعیت از نرخ‌های دستوری، به خاطر تعطیلی بسیاری از واحدهای سیمانی قیمت سیمان در بازار افزایش داشته است به‌گونه‌ای که در برخی شهرها به دلیل کمبود سیمان، با فعالیت دلالان، هر کیسه سیمان تا ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. درحالی‌که اگر دولت در شرایط کنونی با افزایش قیمت‌ها تا ۴۰ هزار تومان در هر تن موافقت کند و از طرفی سنگ بزرگ ۷۵۰۰ تومانی برای هر لیتر مازوت مصرف نشده را از پیش پای تولیدکننده بردارد، کارخانه‌ها به‌رغم تمامی مشکلات تولید را تعطیل نمی‌کنند و در نتیجه کمبود سیمان و گرانی چشمگیر اتفاق نمی‌افتد.

متقاعدی خاطرنشان می‌کند: این اتفاقات در حالی می‌افتد که به دلیل پر شدن مخازن مازوت پالایشگاه‌ها و مشکلاتی که برای فروش آن وجود دارد در صورت عدم اقدام به‌موقع برای فروش مازوت، پالایشگاه‌ها نیز دچار مشکل خواهند شد.

افزایش ۲۰ درصدی مصرف سیمان

عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در ادامه به افزایش تقاضای سیمان در سال‌جاری اشاره می‌کند و می‌افزاید: علل مختلفی در افزایش تقاضا برای سیمان و افزایش ۲۰ درصدی مصرف آن موثر بوده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ارزانی بیش‌ازحد سیمان و افزایش قیمت فولاد اشاره کرد که باعث مقرون‌به‌صرفه تر بودن اسکلت‌های بتنی نسبت به اسکلت‌های فلزی شده است، همچنین بازارهای موازی (بازار سرمایه، بازار پولی، ارز و سکه و ...) در سال ۹۹ جذابیت کمتری نسبت به بازار مسکن داشته‌اند و بخشی از سرمایه‌ها به سمت بازار مسکن متمایل شده است. امروز آن‌قدر قیمت سیمان کاهش‌یافته که حتی ساخت جاده‌های بتنی ارزان‌تر از آسفالت تمام می‌شود.

مدیرعامل سیمان داراب با اشاره به سال جهش تولید خاطرنشان می‌کند: با توجه به تقاضایی که در سال جاری برای سیمان به وجود آمد و از طرفی نام‌گذاری سال ۹۹ به‌عنوان «جهش تولید» صنعت سیمان به‌رغم مشکلات مختلف با تمام توان تولید را افزایش داد و به رکوردهای قابل‌توجهی رسید، اما متاسفانه حمایت لازم از این صنعت را شاهد نیستیم و موانع بسیاری سر راه تولیدکنندگان وجود دارد.

مشکلات عدم ثبات در قیمت‌ها

متقاعدی معتقد است: تمامی هزینه‌ها به‌صورت افسارگسیخته رشد یافته، به‌عنوان‌مثال قیمت پاکت سیمان تا ۴ برابر افزایش‌ یافته، اما صنعت سیمان باوجود مشکلات این‌چنینی اجازه نداد بازار ملتهب شود. از طرفی برای تامین قطعات و مواد اولیه با مشکلات زیادی مانند تغییر و عدم ثبات قیمت‌ها مواجه هستیم به‌گونه‌ای که تمام قراردادها و خریدهای ما (اعم از خرید قطعات و خرید خدمات) با وجود پیش‌پرداخت با درخواست تعدیل قیمت مواجه می‌شود و در برخی موارد که جایگزین وجود ندارد مجبور به تعدیل و افزایش آنها می‌شویم، این موضوع مهم علاوه بر هزینه‌های مالی که برای تولیدکننده ایجاد می‌کند، باعث دوباره‌کاری و صرف زمان بیش‌ازحد می‌شود، البته تمامی صنایع با این مشکلات مواجه هستند، اما صنعت سیمان به دلیل قیمت‌های دستوری نمی‌تواند خودش را با شرایط تطبیق دهد و ازاین‌رو مشکلات بیشتری دارد.

حتی برخلاف بسیاری از صنایع، سیمانی‌ها در صادرات هم با مشکل جدی مواجه هستند چون قیمت‌های صادراتی از قیمت‌های داخلی تبعیت می‌کند و شرکت‌ها برای فروش سیمان تولیدی مجبور به صادرات با قیمت‌های پایین هستند.

متقاعدی ادامه می‌دهد: صنعت سیمان یک صنعت ارزنده است و قیمت‌های کنونی این محصول در بورس، واقعی نیست. همین‌که در شرایط کنونی صنعت سیمان تولید می‌کند و سرپاست، نشان از قدرت بنیادین این صنعت دارد و قطعا سهامداران باید با دید بلندمدت این سهام را نگهداری کنند.