«نه» بزرگ دولت به واسطه‌ها!

به گزارش می متالز، جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ۲۰شهریورماه در نامه‌ای به حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالا اصلاحیه شیوه‌نامه تنظیم بازار محصولات فولادی را ابلاغ کرد. بر اساس این اصلاحیه، نرخ پایه محصولات فولادی از این پس در بورس کالا معادل متوسط نرخ کشف شده کالاها در ۴ عرضه آخر بورس کالا خواهد بود. همچنین سقف رقابت در معاملات بورس کالا برای محصولات فولادی برداشته خواهد شد.

پیامد آزاد شدن سقف رقابت فولادی‌ها

سیدرضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره آزاد شدن سقف رقابت در بورس کالا، اظهار کرد: با برداشته شدن سقف رقابت در بورس کالا، طبیعی است که به صورت صد درصد قیمت‌ها روند افزایشی در پیش خواهند گرفت. البته اگر به دنبال آن، دولت بخشنامه جدیدی صادر نکند پس از مدتی قیمت‌ها در بورس کالا واقعی خواهند شد.
شهرستانی در پاسخ به این پرسش که تقاضای به‌وجود آمده در بورس کالا ناشی از چیست، گفت: تقاضای به‌وجود آمده در بازار چندان واقعی نیست چون اختلاف نرخ بین بورس کالا و بازار، زمینه‌ساز افزایش تقاضای آهن‌آلات شده بود. برای مثال اگر روزی ۳۰ هزار تن در بورس عرضه می‌شد، بالای ۲۵۰ هزار تن تقاضا داشت چون قیمت‌ها واقعی نبودند. از سوی دیگر بیشتر اجناسی که خریداری شده‌اند هم‌اکنون در انبارها دپو مانده‌اند اما زمانی که قیمت‌ها شفاف و واقعی شوند، مقداری که مورد نیاز است، خریداری می‌شود. بنابراین اگر قیمت‌ها واقعی باشد با مازاد محصولات فولادی روبه‌رو می‌شویم که سبب ایجاد رقابت سالم بین تولیدکنندگان خواهد شد و پس از آن نیز مازاد عرضه را می‌توانیم صادر کنیم.
وی در ادامه با اشاره به مهم‌ترین پیامدهای آزاد کردن سقف رقابت در بورس کالا عنوان کرد: برداشته شدن سقف رقابت در بورس کالا در وهله نخست سبب حذف رانت‌خواری می‌شود. پس از آن نیز سبب شفاف شدن قیمت‌ها در بازار خواهد شد. تقاضا نیز به سمت واقعی شدن پیش می‌رود. از سوی دیگر شرکت‌های تولیدی با مشکل مواد اولیه روبه‌رو نخواهند شد چراکه بیشتر این شرکت‌ها مواد اولیه خود را از بورس تامین می‌کنند. در نهایت بسیاری از هزینه‌های واحدهای تولیدی که با دلار محاسبه می‌شوند با بخشنامه‌های دولتی قابل جبران نیستند و با برداشتن سقف رقابت قابل ترمیم خواهند بود.

لزوم نظارت دولت بر ورق‌های قلع‌اندود

عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه تاکید کرد: موضوعی که وزارت صنعت، معدن و تجارت باید بر آن نظارت کند مربوط به ورق‌های قلع‌اندود است که در صنایع بسته‌بندی غذایی به کار برده می‌شوند.
در زمینه خوراک و دارو دولت باید نظارت کامل داشته باشد و قیمت‌ها را در کنترل خود درآورد تا فشاری به مردم تحمیل نشود، اما در سایر زمینه‌ها نباید ورود کند.
شهرستانی در پاسخ به این پرسش که «با برداشته شدن سقف رقابت در بورس کالا سهام شرکت‌های فولاد در همان روز افزایش یافت. این افزایش سهام تا چه اندازه می‌تواند پایدار باقی بماند» گفت: البته افزایش سهام در یک روز واکنش آنی بوده اما در بلندمدت، بستگی به عملکرد خود شرکت‌ها خواهد داشت. البته برای قضاوت این موضوع باید ۲ هفته دیگر منتظر بمانیم که کل کالاها قیمت‌های واقعی خود را پیدا کنند، بعد درباره آنها به قضاوت بنشینیم.

عرضه و تقاضا به تعادل می‌رسند

محمدمهدی رفیعی، کارشناس بورس کالا نیز درباره برداشته شدن سقف رقابت در بورس کالا اظهار کرد: برداشته شدن سقف نرخ در بورس کالا سبب متعادل شدن قیمت‌ها می‌شود و قیمت‌ها به سمت واقعی شدن پیش می‌روند. در حقیقت با قیمت‌هایی روبه‌رو می‌شویم که مبتنی بر عرضه و تقاضاست.
رفیعی در پاسخ به این پرسش که قیمت‌ها تا چه اندازه روند افزایشی به خود خواهند گرفت، عنوان کرد: قیمت‌ها در جهت واقعی شدن افزایش می‌یابند. وی در ادامه توضیح داد: البته تقاضا از نرخ دلار اثر می‌گیرد و در حقیقت در بورس شاهد قیمت‌هایی هستیم که مبتنی بر تقاضا نیست و تنها ناشی از ارزش نرخ دلار و تفاوت نرخ آن در بازار آزاد است که از سوی دلال‌ها ایجاد شده است.
وی ادامه داد: درحال‌حاضر مقدار تولید، متناسب با نیاز بازار نیست. درباره برخی محصولات پلیمر، این‌گونه است اما درباره برخی محصولات مانند فلزات و آهن‌آلات، تیرآهن و میلگرد، تقاضا بیش از عرضه است در حالی که این تقاضا واقعی نیست چراکه افزایش ساخت‌وساز روی نداده است. پس با برداشته شدن رقابت در بورس کالا، عرضه و تقاضا به تعادل خواهند رسید. درحال‌حاضر نیز تقاضا متاثر از ارزش دلار است.
این کارشناس بورس ادامه داد: از سوی دیگر رانت ایجاد شده در بورس کالا به واسطه اختلاف نرخ بورس با بازار از بین رفته و سود حاصل از آن به جیب تولیدکننده می‌رود. البته این اتفاق‌ها کوتاه‌مدت خواهند بود و باید این موضوع را در نظر گرفت که بخشی از جامعه، قدرت جذب کالاهای تولیدی با قیمت‌های گران در بازار مصرف را نخواهد داشت. البته این افزایش قیمت‌ها به سمت کارخانه‌ها بازمی‌گردد.
رفیعی در ادامه یادآور شد: با توجه به شرایط پیش آمده از آبان و آذر امسال باید منتظر رکود باشیم زیرا تقاضاهایی که هم‌اکنون در بازار وجود دارد، تقاضای مصرفی نیست بلکه برای پوشش نوسان نرخ ارز است.
وی در پاسخ به این پرسش که با برداشته شدن سقف رقابت، وضعیت سهام شرکت‌های فولاد به چه سمتی پیش می‌رود، عنوان کرد: در روز اجرای این بخشنامه، شاهد افزایش سهام شرکت‌های فولادی در بازار بودیم. تمام فولادی‌ها در صف خرید قرار داشتند و شاخص، بیش از ۶ هزار واحد افزایش پیدا کرد. سهامدار بر این تصور است که افزایش نرخ فروش، سبب افزایش نرخ سودآوری می‌شود. البته معلوم نیست که این تصور درست باشد و این افزایش سودآوری باید در اقتصاد محقق شود.