لزوم رفع نقص‌های بازار برای حفظ نقدینگی / نخستین گام برای ایجاد ابزارهای جدید، بسترسازی است

به گزارش می متالز، لیلی شهیر - روند رو به رشد بورس کالا از یازده سال پیش تاکنون کاملا مشهود است؛ محسن ایزدی کارشناس بورس‌کالا، ضمن اشاره به این موضوع گفت: با نگاهی به وضعیت این بورس از ابتدا تاکنون می‌توان به وضوح روند رو به رشد پیوسته این نهاد را مشاهده کرد. از شروع معاملات کالاهای کشاورزی و ادغام با بورس فلزات تا افزوده شدن سایر محصولات به این بورس، همواره تلاش در جهت توسعه معاملات کالایی، شفافیت بیشتر و کشف نرخ عادلانه محصولات در دستور کار بورس‌کالای ایران قرار داشته است. 

او اضافه کرد: در این میان استفاده از شیوه‌های مختلف معاملاتی همچون معاملات اعتباری و سلف کمک شایانی به رونق معاملات کرده است؛ اما با بیشتر شدن حجم معاملات، تنوع محصولات و همچنین ورود معامله‌گران و سفته‌بازان به این بازارها، بیش از پیش استفاده از ابزارهای نوین مالی احساس می‌شود. ابزارهایی مانند معاملات آتی، آپشن ها و سلف موازی که در معاملات سکه طلا و برخی مواد اولیه کالایی توانسته کارایی خود را به خوبی نشان دهد؛ البته توجه به این نکته ضروریست که برای استفاده از ابزارهای مالی، نخستین گام، ایجاد بستر مناسب معاملاتی است.

این فعال بازار کالایی در ادامه به برخی اقدامات جهت توسعه بازار اشاره کرد و افزود: ارتقای سیستم‌های معاملاتی، گسترده کردن اقدامات نظارتی بدون دخالت مستقیم در بازار و فراهم آوردن امکانات آموزشی برای فعالان بازار برای آشنایی با این ابزارها می‌تواند کمک شایانی به توسعه بازار کند.

ایزدی، اقداماتی مانند وقفه چند روزه در معاملات یا توقف کامل معاملات یک بازار را مثبت ارزیابی نکرد و گفت: این رفتارها، نه تنها تاثیر منفی بر فعالان بازارها دارد، بلکه سایر بازارهای مالی را نیز گرفتار پیامدهای بی‌اعتمادی خواهد کرد که در این شرایط، به تدریج نقدینگی جذب شده از آن خارج خواهد شد. نمونه این اتفاق را در معاملات آتی سکه طلا شاهد بودیم که پس از چندین سال فعالیت این بازار، هم اکنون شاهد توقف چند ماهه این معاملات هستیم.

او تصریح کرد: با توجه به وضعیت کنونی سیاسی و اقتصادی کشور، همواره شاهد نوسانات غیر‌قابل پیش‌بینی در قیمت‌ها و همچنین حجم عرضه محصولات در بازار هستیم؛ همچنین ورود دلالان به بازار با هدف کسب سود از این فرصت‌ها، کار را برای بسیاری از تولید‌کنندگان واقعی سخت کرده است. 

این کارشناس بورس کالا استفاده از قراردادهایی مانند آپشن‌ها و قراردادهای آتی را در هدایت سفته‌بازی به سمت این بازارها موثر دانست و تاکید کرد: از طرفی مصرف‌کنندگان واقعی مواد اولیه نیز می‌توانند با استفاده از این ابزارها ریسک نوسانات قیمتی در آینده را کاهش داده و با برنامه‌ریزی بهتری به تولید محصولات اقدام کنند.

ایزدی عنوان کرد: در حال حاضر ترس از کمبود مواد اولیه و یا رشد قیمتی آن باعث شده است، بسیاری از تولیدکنندگان اقدام به خرید و انبار کردن محصولات، بیشتر از نیاز واقعی خود، کنند که خود نوسانات بازار را تشدید کرده و در نهایت به ضرر آنها تمام خواهد شد. در کنار این موضوع، هزینه‌های انبارداری و ریسک‌های ناشی از نگهداری کالا همچون خط آتش سوزی انبار، خود مشکل بزرگتری برای این دسته از فعالان بازار به وجود آورده است.

او در پایان گفت: امید است بورس کالای ایران با الگو قراردادن بورس‌های کالایی برتر دنیا همچون بورس شیکاگو و بورس لندن، راه ورود کالاها و ابزارهای جدید به بازار را تسهیل کند و با افزایش کارایی بازار به شفافیت بیشتر معاملات و نزدیکتر شدن قیمت محصولات به نرخ‌های واقعی کمک کند.