کام تلخ سهام داران از روش‌های دریافت سود

به گزارش می‌متالز، پونه درخشان- شرکت‌های بورسی، سالانه مجمعی را برای اتخاذ تصمیماتی در رابطه با میزان تقسیم سود برگزار می‌کنند که به نتیجه حاصل از آن سود مجمع گفته می‌شود. سودی که شامل حال سرمایه گذارانی می‌شود که تا روز مجمع مالک سهام آن شرکت باشند.

اما طبق قانون تجارت، شرکت‌های بورسی علاوه بر اینکه برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه و تعیین تکلیف سود و زیان شرکت، ۴ ماه فرصت دارند، قانون به آن‌ها هشت ماه بعد از برگزاری مجمع برای پرداخت سود فرصت داده که همین موضوع به یکی از چالش‌های سهام داران تبدیل شده است. زیرا بسیاری از افراد بر این باورند که با توجه به اینکه ارزش پول در کشور همواره درحال کاهش است، سودی که بعد از هشت ماه پرداخت می‌شود، ارزش روز تعیین شده را ندارد.

از سوی دیگر اغلب شرکت‌ها برای پرداخت سود از مدل سنتی سال‌های گذشته استفاده می‌کنند در حالیکه از راه اندازی سامانه سجام حدود سه سال می‌گذرد و شرکت‌ها می‌توانند از طریق این سامانه سود را به حساب سهام داران واریز کنند، اما همچنان بر روش سنتی معرفی یک بانک برای دریافت سود و تاکید بر مراجعه حضوری سهام داران به بانک تأکید و اصرار دارند! آن هم زمانی که نه تنها کرونا بساط خود را از کشور جمع نکرده است، بلکه در مکان‌های پر ازدحام و سربسته ریشه دوانده و در کمین سلامتی مردم نشسته است.

بر این اساس، سنا به سراغ سهام داران حقیقی رفته تا بار دیگر سناریو پرداخت سود مجامع را از زبان این افراد بررسی کند.

چرا شرکت‌ها تن به سجامی شدن نمی‌دهند؟

احمد یکی از سرمایه گذاران بازار سرمایه با انتقاد از فرصت هشت ماهه شرکت‌ها برای پرداخت سود مجامع به سنا گفت: حدود سه سال است که سامانه جامع احراز هویت مشتریان راه اندازی شده است و سهامدار شدن و سهامدار بودن مترادف سجامی شدن است، اما هنوز شرکت‌ها به شیوه سنتی سال‌های قبل از سهام داران شماره حساب می‌گیرند تا مردم مجبور باشند برای دریافت سودی که بعضاً بسیار ناچیز است، حضوری به بانک مراجعه کنند و پول را نقدی دریافت کنند.

این فعال بازار سرمایه به این سوال که چرا شرکت‌ها حاضر به پرداخت سود از طریق سجام نیستند، پاسخ داد و گفت: به نظر من شرکت‌ها به دو دلیل مایل نیستند از سجام استفاده کنند. نخست آنکه زمانی که قصد دارند سود را از طریق سجام پرداخت کنند، باید به سجام کارمزد پرداخت کنند و بسیاری از شرکت‌ها مایل به انجام این کار نیستند. نکته دوم و درواقع دلیل اصلی این است که زمانی که شرکت ها، بانکی را برای پرداخت سود به سهام داران معرفی می‌کنند، بسیاری از مردم یا فراموش می‌کنند یا میزان سود به قدری ناچیز است که زمانی به این کار اختصاص نمی‌دهند. در نتیجه هرچه تعداد سهامدار کمتری برای دریافت سود مراجعه کند و یا سهامداران برای دریافت سود دیرتر اقدام کنند، پول زمان بیشتری در حساب شرکت باقی می‌ماند و به نفع شرکت است، زیرا منابع دیرتر از شرکت خارج می‌شود.

به گفته احمد بسیاری از شرکت‌ها سود را در آخر هشت ماه پرداخت می‌کنند یا در جدول زمان بندی پرداخت سود، سود سهام دارانی که سهم بیشتری دارند و عملاً عدد قابل توجه تری به نسبت سهامداران خرد محسوب می‌شود را دیرتر پرداخت می‌کنند. استفاده از سامانه سجام برای پرداخت سود قطعاً به نفع سهام داران است تا شرکت ها. زیرا حتی اگر سهام دار برای دریافت سود مراجعه نکند، پول از طریق سجام به حساب فرد واریز می‌شود.

سهام دار باید دنبال حق خود بدود!

فاطمه از دیگر سهام داران بازار سرمایه با انتقاد از خلاء قانونی پرداخت سود از طریق سجام به سنا گفت: متاسفانه قانون، الزامی برای شرکت‌ها ندارد که حتماً سود را از طریق سجام واریز کنند.‌ای کاش یا الزامی برای این ماجرا بود یا اگر الزامی نیست مزیت و مشوقی برای شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شد تا شرکت‌ها به سجامی شدن تشویق شوند.

او ادامه داد: برای دریافت سود باید به بانک مراجعه کرد! فرم پر کرد، شماره حساب داد و خلاصه برای دریافت حق ات باید دوندگی کنی که این موضوع حس بدی به سهام دار می‌دهد. کاری می‌کنند که سهام دار دنبال حق خودش بدود. درحالی که سهام دار، سهام شرکت را خریده و در مالکیت شرکت سهیم است و قاعدتاً نباید با این فرد چنین برخوردی شود. بهتر است از دولت الکترونیک استفاده شود و یا بررسی شود که در سایر نقاط دنیا، سود به چه شیوه‌ای پرداخت می‌شود.

سود سهام دار، در جیب شرکت‌ها

مریم دیگر فعال بازار سرمایه از زمان پرداخت سود توسط شرکت‌ها گلایه کرد و به سنا گفت: بسیاری از شرکت‌ها از حداکثر ظرفیت قانونی هشت ماه خود استفاده می‌کنند. حتی برخی شرکت‌ها سود را نمی‌دهند و پاسخگو هم نیستند.

او ادامه داد: من تعداد زیادی سهم در سبدم دارم و ممکن است سود برخی از آن‌ها حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان هم نشود. برای من منطقی نیست که برای ۲۰ هزار تومان به بانک مراجعه کنم و در صف بانک بمانم. به نظر من سجام کمک می‌کند که سود‌های خرد کنار یکدیگر قرار بگیرد تا به مبلغ قابل توجهی تبدیل شود. این موضوع حتی می‌تواند سهام دار را ترغیب کند تا این مبلغ را دوباره وارد بازار کند.

این سهام دار به شیوع کرونا اشاره کرد و گفت: متاسفانه کرونا دوباره در کشور اوج گرفته و به دلیل بحران برق ساعت کاری بانک‌ها محدود شده است. اگر از سه هفته آینده نیز پرداخت سود آغاز شود، مردم مجبور هستند در این شرایط به بانک‌ها مراجعه کنند و این بسیار خطرناک است. بهتر است از این موقعیت استفاده شود و پرداخت سود را سجامی کنند.

روش‌های پرداخت مردم را پشیمان می‌کند

علی دیگر فعال بازار سرمایه با بیان اینکه همه فرایند پرداخت سود شرکت‌ها غیر منطقی است، توضیح داد: برخی مجامع در تیرماه برگزار می‌شوند، اما شرکت‌ها سود را در اسفند ماه پرداخت می‌کنند. در این بازه زمانی، اکثرا مردم فراموش می‌کنند که سودی دارند، اطلاع رسانی هم به خوبی انجام نمی‌شود. گاهی اوقات میزان سود به قدری ناچیز است که شخصاً بی خیال دریافت آن می‌شوم. این درحالی است که سامانه سجام راه اندازی شده است و شرکت‌ها می‌توانند از طریق این سامانه سود را پرداخت کنند. هرچند برخی شرکت‌ها این کار را انجام می‌دهند، اما تعداد آن‌ها بسیار کم است.

او ادامه داد: روش‌های پرداخت مردم را پشیمان می‌کند. برای مثال مگر سود عرضه اولیه چقدر است؟ هیچکس حاضر نیست برای مثلا ۵۰۰۰ تومان به بانک مراجعه کند؛ بنابراین پول دست شرکت می‌ماند و در ساده‌ترین حالت ممکن از پول‌های بلوکه شده سود بانکی می‌گیرند.

سود‌های خرد به دست فراموشی سپرده می‌شوند

فرهاد از دیگر سرمایه گذاران بازار سرمایه با تأکید بر اینکه در حال حاضر همه افرادی که در بورس فعالیت دارند عضو سامانه سجام هستند که اطلاعات تکمیلی هر شخص در این سامانه ثبت شده است، گفت: یکی از هدف‌های سجام واریز سود‌های نقدی شرکت‌ها از طریق این سامانه بود، اما بعد از گذشت تقریباً سه سال از اجباری بودن ثبت نام در سجام بسیاری از شرکت‌ها سود خود را از طریق سجام به حساب سرمایه‌گذاران واریز نمی‌کنند.

او ادامه داد: برای مثال یک شرکت سود نقدی تقسیم می‌کند که در مجموع ۸۲۵ تومان می‌شود و اعلام می‌کند که از این تاریخ تا این تاریخ به این بانک‌ها مراجعه کنید؛ بنابراین جمعیتی حدود ۲-۳میلیون نفر باید برای سود ۸۲۵ تومانی به بانک مراجعه کنند که هزینه رفت و آمد به بانک چند برابر مبلغ سود می‌شود!

فرهاد ادامه داد: از سوی دیگر در بعضی موارد سود به قدری دیر واریز می‌شود که ارزش پول از بین می‌رود یا فرد سهم را فروخته و فراموش کرده روزگاری سهام دار همچین سهمی بوده است. من شخصاً تا کنون سود‌های خرد زیادی را دریافت نکردم و کلاً فراموش کردم و این موضوع مختص من نیست، بسیاری از سهامداران دقیقاً نسبت به سود‌های ناچیزی که باید از سیستم بانکی دریافت کنند همین واکنش دارند. حالا تصور کنید که برای دریافت مبلغ ناچیزی افراد زیادی در شرایط کرونا باید به بانک مراجعه کنند!

باید سود نقدی حداکثری به سهام دار پرداخت شود

مجید از دیگر فعالان بازار سرمایه با بیان اینکه سهام دار برای دریافت سود نباید به بانک مراجعه یا شماره حساب خود را برای شرکت فکس کند، به سنا توضیح داد: البته تا کنون شرکت‌های زیادی به سجام پیوسته اند، مخصوصا شرکت‌های بزرگ، اما هنوز بسیاری از شرکت‌ها سود را از طریق سجام پرداخت نمی‌کنند. اما به نظر من سازمان بورس باید پرداخت سود از طریق سجام را اجباری کند البته به شرکت‌ها نیز فرصتی یک ساله برای فراهم کردن زیرساخت‌ها داده شود.

او ادامه داد: از سو دیگر به نظر من تا جایی که امکان دارد باید پرداخت نقدی حداکثری صورت بگیرد. مثلا گفته می‌شود شرکت تا پایان سال به ازای هر سهم ۲۰۰ تومان سود می‌سازد که ۷۰ تومان آن تقسیم می‌شود و مابقی در شرکت برای افزایش سرمایه باقی می‌ماند. البته این موضوع ذاتاً بد نیست، البته اگر شرکت‌ها طرح توسعه داشته باشند! اما بسیاری از شرکت‌ها طرح توسعه ندارند و هیأت مدیره فقط با کمبود نقدینگی مواجه است و به جای اینکه مشکل را حل کنند از سود سهام دار می‌زنند!

مجید با اشاره به اینکه عدم پرداخت حداکثری سود رسماً فسلفه سهام داری که هدفش دریافت سود است را زیر سوال می‌برد، گفت: باید وحدت رویه نسبی ایجاد شود تا سازمان برای جلوگیری از سوءاستفاده، شرکت‌ها را موظف کند حداقل ۷۰ درصد سودی که محقق شده است را پرداخت کنند اگر DPS حداکثری به دست سهام دار برسد باعث دلگرمی سهام دار می‌شود.

پول سهامدار به جیب چه کسی می‌رود؟

مسعود، یکی دیگر از فعالان بازار سرمایه با بیان اینکه سود بعضی شرکت‌ها به حساب سهام دار واریز نمی‌شود، به سنا گفت: بعضا شرکت‌ها بانک‌هایی را برای دریافت سود معرفی می‌کنند که شعبه این بانک‌ها در شهر‌های کوچک وجود ندارد و من سهام دار برای دریافت سود ناچیز باید به شهر دیگری بروم. این درحالی است که میزان سود عرضه‌های اولیه به قدری ناچیز است که مبلغ کرایه حمل و نقل از میزان سود بیشتر می‌شود!

او ادامه داد: باید محاسبه شود که چند میلیون سهام دار سود‌های خرد پنج تا ۲۰ هزار تومانی و یا حتی بیشتر از این را دریافت نمی‌کنند و باید مشخص شود این پول‌ها به جیب چه کسی یا کسانی می‌رود؟!

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)