به گزارش میمتالز، نشست رونمایی از کتاب «فساد در نظام سرمایه سالار» در موسسه مطالعاتی دین و اقتصاد برگزار شد.
در این نشست فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه و اقتصاددان با بیان اینکه کتاب مذکور میتواند برای نشان دادن فریبهای نیروی محرکه سیاست گذاریهای نابخردانه و فسادزا به علاقهمندان کمک کند، گفت: از منظر قاعده گذاریهای اقتصادی این کتاب میتواند به عنوان یک دانشنامه در نظر گرفت که حدیث سالهای ۱۳۶۹ تا امروز ایران را به شکلی مستند شرح داده است.
مومنی در ادامه افزود: امروز که نمایندگان مجلس گوشههایی از دردهای مردم را بازگو میکنند باید به آنها بگوییم که این سرنوشت محتوم مردم ما نبود. ما هم در دوره احمدی نژاد و هم در دوره روحانی و هم در دوره دولت فعلی دائما تذکر داده ایم که مالی سازی اقتصاد بازی در زمین آمریکا است. گزارشهای رسمی میگوید سهم دستمزد نیروی کار مولد در هزینه تمام شده فعالیتهای تولیدی در ایران از حدود ۱۷ درصد در سال ۸۴ به حدود ۵ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. برای اینکه این فریب کاریها را درک کنید کافی است بدانید از تابستان ۱۳۹۹ اندازه سپردههای مدت دار از مرز ۲۰۰۰ هزار میلیارد تومان عبور کرده است یعنی اگر کسی در تولید سرمایه گذاری کند کارگر به آن شکل استثمار میشود و برای صاحب سرمایه گذار هم هزار جور بحران پیش میآید، ولی به آنهایی که بدون زحمت پول شان را در بانک میگذارند ماهیانه حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان در این اقتصاد به شدت مالی شده سود سپرده پرداخت میشود.
یعنی روزی هزار میلیارد تومان معادل پرداخت ماهیانه یک میلیون تومان به سی میلیون نفر به یک عده پرداخت میشود. در شرایطی که فقط در سالهای ۹۷ و ۹۸ اقتصاد ایران حدود ۱۵ درصد کوچکتر شده است از نیروی کار خود دریغ میکنیم و میگوییم اگرچه با تورم ۴۵ درصدی از جیب کارکنان زده ایم، اما اگر بخواهیم ده درصد افزایش حقوق داشته باشیم تورم ایجاد خواهد شد. جالب است که گزارشهای رسمی میگوید حداقل دستمزد یک کارگر دوسوم خط فقر را پوشش میدهد، اما از آن کارگر مالیات اخذ میشود و کسانی که در بانک سپرده گذاری میکنند معاف از مالیات هستند.
مومنی با بیان اینکه «مالی سازی» موثرترین نقش در تشدید نابرابریهای منطقهای در ایران ایفا میکند، گفت: مالی سازی مانند موتوری منابع را از مناطق مختلف به سمت کانونهای اصلی بازتولید ثروتهای رانتی پمپاژ میکند. طبق اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه ما در سرزمینی زندگی میکنیم که ۶۰ درصد نیازمندان دهک اول جامعه تحت پوشش دریافت مستمری از نهادهای حمایتی نیستند و طنز تلخ این است که ۲۲ درصد مستمری بگیران که در ۶ دهک بالای درآمدی قرار دارند از این مستمریها استفاده میکنند.
سهم سود سپرده گذاران از جی دی پی بیش از سهم تولید و کشاوزی است
مومنی افزود: در دورهای که سهم حقوق و دستمزد نیروی کار تولیدی سقوطی ۷۰ درصدی را تجربه کرده است، سهم سود پرداختی به سپردههای مدت دار از جی دی پی، به بیش از ۱۶ رصد رسیده است یعنی این سود اندازه اش از کل بخش صنعت در ایران بیشتر است. این سود بی زحمت و معاف از مالیات از کل ارزش افزوده بخش کشاورزی هم بیشتر است و در اثر توجیه آن سیاستهایی که کارگران تولیدی را به فلاکت میاندازد و سپرده داران را برخوردار میکند، به شکل فریب کارانهای نام آن را نقدینگی در اختیار مردم گذاشته اند در حالیکه طبق گزارشات رسمی ۷۴ درصد این نقدینگی متعلق به یک درصد از سپرده گذاران است یعنی مردمی در کار نیست! از طرف دیگر صاحبان سپردههای بزرگ، بزرگترین فعال در سوداگریهای مربوط به مسکن، طلا و دلار هستند و در بورس نیز فعال هستند.
بازدهی فعالیتهای سوداگرانه در بازارهای مذکور از بهمن ۱۳۹۶ تا نیمه دوم بهمن ۱۳۹۸ در بخش مسکن، ۱۶۵ درصد افزایش سود به همراه داشته، شاخص بورس ۲۶۰ درصد، قیمت دلار ۱۹۰ درصد و قیمت طلا ۲۵۰ درصد رشد کرده است. اگر کسانی همچنان در این سرزمین قادر هستند در سطح سیاست گذاریها فکر کنند به این نکته دقت کنند که سخت گیریها برای گزینش معلم در آموزش و پرورش از سخت گیریها برای گزینش وزرا سنگینتر است، اما وقتی میخواهند مقداری دستمزد معلمان را افزایش دهند میگویند منابع نداریم، اما طبق گزارشات دیوان محاسبات در واگذاریها تخفیفهای چند هزار میلیارد تومانی به افراد نااهل میدهند.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه در ادامه خاطرنشان کرد: تعریف مدرن فساد این است که فساد بازتاب پشت کردن سیاست گذاران به قاعده گذاریهای مشوق تولید و ناکامی آنها در جلب اعتماد سرمایه گذاران مولد است. همین نکته را اگر مسئولین ما بفهمند و بگویند مرکز پژوهشها و سازمان برنامه فقط بگویند لایجه بودجه ۱۴۰۱ چه بار مالی را به تولید کنندگان تحمیل میکند، کافی است. وقتی شما ضربههای مهلک به تولید وارد میکنید و به نام حمایت از تولید، رانتی معدنیهای ضدتوسعهای را مورد تشویق قرار میدهید کشور صدمه میبیند. تحت عنوان دروغی به نام اینکه نیرومحرکه تورم، کسری مالی دولت است، طرز عمل بانکهای خصوصی در بحران آفرینیهایی مانند شوک درمانی و افزایش نرخ ارز را لاپوشانی میکنند. تمام گزارشات داخلی و بین المللی که منتشر شده است میگویند در دوران کرونا دولت ایران غیرمسئولانهترین برخوردها را با شهروندان خود کرده است.
در چنین شرایطی طیف بازارگرایان افراطی نقش شوک درمانی، نقش بانکهای خصوصی، نقش ۱۰ برابری نرخ بهره برای تولیدگنندگان نسبت به میانگین جهانی و ... در ایجاد تورم را کتمان میکنند و مرتبا میگویند کسری مالی دولت مسئله اصلی است. اینکه اینها به حقوق و دستمزدها حمله میکنند و به مسئولیت شناسی دولت در قبال شهروندانش حمله میکنند به این دلیل است میخواهند اقتصاد ایران را به جایی تبدیل کنند که در آن قانون جنگل حکمفرما باشد.
من امیدوارم در جریان بررسی لایجه بودجه لااقل نمایندگان شرافتمندی که جسته و گریخته اظهاراتی میکنند فریب رانتیها را نخورند وبه حکومتگران گوشزد کنند که در شرایط خطیر منطقهای کسی که از کشور پاسداری میکنند محرومان و مستضعفین هستند و رانتیها در موقع خطر به کمک شما نخواهند آمد.
تجربه حکومت پهلوی را نگاه کنید و ببینید کسانی که با اولین تلنگر اعتراضات مردمی سرمایههای خود را خارج کردند چه کسانی بودند.
مومنی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چرا در سند لایحه بودجه ۱۴۰۱ بیشترین گشاده دستیها روی مالیات بر ثروت است و وحشتناکترین فشارها روی مالیات بر مصرف گذاشته اند؟ دولت محترم که این بار مالیاتی را روی مصرف گذاشته است میخواهد چه چیز دیگری بر سر فقرا بیاورد؟ آیا نظر دولت این است فرودستان کسری خدمت به کشور داشته اند؟ در جنگ کم کمک کرده اند که باید تحت چنین فشارهای غیرعادی باشند؟
روند سقوط بنیه تولیدی و توان مالی دولت و کیفیت زندگی مردم را ببینید. فقط در فاصله بهار ۹۷ تا بهار ۹۸ که بی سابقهترین شوکهای تضعیف ارزش پول ملی را داشتیم، رابطه مبادله در ایران ۲۲ درصد سقوط کرده ات یعنی شوک نرخ ارز مهلکترین ضربه را به اقتصاد ملی وارد کرده است. در ۹ ماهه اول سال ۱۳۹۷ مسئولین کمیته امداد و بهزیستی گفته اند میزان مراجعه به ما ۶۰ تا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
مومنی درپایان گفت: از مسئولان و دلسوزان کشور در رسانهها خواهش میکنم گزارشهای سالانه موسسه اقتصاد و صلح که به عنوان شاخص جهانی صلح منتشر میشود را در معرض دید حکومتگران قرار بدهند. وقتی شما به سمت آزادسازیهای افراطی، شوک درمانی، خصوصی سازیهای فاسد، حذف سوبسیدهای حیاتی مورد نیاز مردم میروید و فقر را افزایش میدهید، آثار آن بر ناهنجاری اجتماع ظاهر میشود. گزارش شاخص جهانی صلح میگوید در سال ۲۰۱۸ که این افتضاحات پیش نیامده بود ایران در حوزه نزاعهای خیابانی جزو بدترین کشورها است. چه میشود که مردم انقدر در آستانه تحریک قرار دارند که با کوچکترین چیزی با همدیگر درگیر میشوند. بالغ بر شش میلیون نزاع خیابانی در آن سال گزارش شده است. این یعنی این بازی سرمایه سالارانهی فسادزا فقط در اقتصاد ظاهر نمیشود و در تمام حیطههای زندگی ما ظاهر میشود.