ضرورت اصلاح قیمت سنگ آهن در کشور چیست؟ / خطری بزرگ بیخ گوش صنایع معدنی/ واردات سنگ آهن، آری یا خیر؟

از کاربرد سنگ آهن تا نقش آن در تحقق اسناد بالادستی

به گزارش می‌متالز، سنگ آهن به عنوان یکی از فراوان‌ترین عنصر‌ها در کره زمین از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در صنایع خودروسازی و ساخت و ساز است.

بر اساس اطلاعات حاصل از آمارها، حدود ۹۸ درصد از سنگ آهنی که در کل جهان استخراج می‌شود، به منظور تولید فولاد و ساخت سازه‌های فولادی بهره برداری می‌شود.

البته کاربرد‌های متفرقه و پراکنده زیادی از سنگ آهن گزارش شده است مثل بکارگیری از آن در تولید بتن و سیمان، گل حفاری، شست و شوی ذغال سنگ و برخی رنگدانه‌ها.

اما این عنصر با ارزش این روز‌ها در کشور ما با مسائل و مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می‌کند.

بر اساس اسناد بالادستی مقرر شده است در افق سال ۱۴۰۴ ظرفیت تولید فولاد کشور به ۵۵ میلیون تن برسد که طبق برآورد‌ها به احتمال زیاد ۸۰ درصد این عدد یعنی ۴۴ میلیون تن محقق می‌شود.

برای تحقق هدفگذاری انجام شده، تولید سنگ آهن باید در کشور به ۱۳۰ میلیون تن برسد، این در حالی است که در حال حاضر ظرفیت تولید سنگ آهن در کشور، ۸۰ میلیون تن است؛ لذا برای دستیابی به هدف مذکور، تولید سنگ آهن در کشور باید حدود ۸۰ درصد افزایش پیدا کند.

اما طبق اظهارات کارشناسان و فعالان این حوزه، بخش سنگ آهن از مشکلات عدیده‌ای همچون قیمت‌گذاری نامناسب و عدم سرمایه‌گذاری رنج می‌برد که تحقق این مهم را در هاله از ابهام قرار داده است.

خبرنگار صنایع برای بررسی هرچه بیشتر ابعاد این موضوع گفتگویی را با دبیر انجمن سنگ آهن ایران انجام داده است که در ادامه، خلاصه آن را ملاحظه خواهید نمود.

زنجیره تولید از سنگ آهن تا فولاد

سعید عسگرزاده در ابتدای این گفتگو پیرامون مشکلات سنگ آهن کشور، اظهار داشت: در زنجیره تولید آهن و فولاد حلقه‌های متمادی پشت سر هم وجود دارد که محصول حلقه قبلی، ماده اولیه محصول بعدی می‌شود؛ یعنی سنگ آهن کلوخه را به سنگ آهن دانه بندی تبدیل می‌کنیم، سنگ آهن دانه‌بندی را کنسانتره می‌کنیم، کنسانتره را گندله می‌کنیم، گندله آهن اسفنجی می‌شود، آهن اسفنجی شمش می‌شود و شمش می‌تواند به محصولات فولادی تبدیل شود و این زنجیره ادامه پیدا می‌کند.

در مراحل بعدی ورق به لوله یا شمش به لوله بدون درز تبدیل می‌شود و این زنجیره همچنان ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین آنچه که به عنوان زنجیره آهن و فولاد می‌شناسیم از سنگ آهن تا نورد است.

واقعیت این است که برای سال ۱۴۰۴ تمام برنامه‌ریزی‌های لازم جهت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد انجام شده، ولی ظرفیت‌سازی‌ها بیشتر به سمتی رفته که سود بیشتری داشته باشد که این سود در بخش فولاد خصوصا در آهن‌سازی و فولادسازی یعنی تولید آهن اسفنجی و تولید شمش فولادی است.

مانند معدن که الزاما باید در شرایط آب و هوایی سخت به منطقه‌ای که معدن در آن واقع شده بروید در صنعت فولاد خصوصا تولید آهن اسفنجی و فولاد این الزام وجود ندارد.

در صنعت فولاد می‌توانید در هر نقطه‌ای که خودتان بر اساس مولفه‌های مکان یابی صلاح می‌بینید، کارخانه را بنا کنید؛ بنابراین در بخش فولاد رشد بیشتری داشتیم و حتی به جرأت می‌توانم بگویم از ۷۰ میلیون تن ظرفیتی که در کشور داریم حدود ۴۰ میلیون تن آن ایجاد شده و بقیه نیز مجوز‌های آن‌ها صادر و ممکن است به بهره برداری برسند.

مشکلی اصلی این است که مترادف با مواردی که ذکر شد تقریبا برای ۵۵ میلیون تن تولید فولاد، پیش‌بینی توسعه تمامی بخش‌های مختلف به جز بخش معدن انجام شده است.

ضرورت اصلاح قیمت سنگ آهن

وی در ادامه، با تاکید بر اینکه در بخش معدن ظرفیت کافی ایجاد نشده است، افزود: در بخش معدن کشور بسیار غنی هستیم، ولی در بخش سنگ آهن خیلی غنی نیستیم و سنگ آهن ما در دنیا حرف چندانی برای گفتن ندارد و به همین خاطر باید با حداقل شرایط کنار بیایم و بتوانیم از ذخایر کشور به نحو احسن استفاده کنیم.

واقعیتی که وجود دارد این است که حتی اگر در سال ۱۴۰۴ بتوانیم به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد برسیم، بازهم خیلی تداوم نخواهد داشت؛ لذا هنر ما نباید دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن باشد و باید بتوانیم شرایطی را ایجاد کنیم که بتوانیم ۵۵ میلیون تن را برای سال‌های متمادی تولید کنیم.

این اتفاق مهم امکانپذیر نیست مگر اینکه بالانس زنجیره به صورت مشخص برقرار باشد و شاه کلید و راهکار اصلی آن از محور قیمت می‌گذرد؛ بنابراین تا وقتی قیمت را مخصوصا در مورد سنگ آهن که مبنای این موضوع است اصلاح نکنیم؛ سنگ آهن‌های کم عیار، هماتیت‌ها، آن‌هایی که فراوری سخت دارند، باطله‌ها و ذخایر عمیق ما از دست رفته و هیچکدام ارزش اقتصادی برای استخراج نخواهند داشت.

خطری بزرگ بیخ گوش صنایع معدنی

دبیر انجمن سنگ آهن ایران در پایان این بخش از صحبت‌های خود، تصریح کرد: فکر کنیم اگر الان سنگ آهن نداشتیم، چه کار می‌کردیم؟

بنده به جرات اعلام می‌کنم، اگر سنگ آهن ایرانی در هر مقطعی به هر میزانی کاهش پیدا کند و مجبور به واردات سنگ آهن باشیم، شک نکنید صنایع معدنی و فولادسازی ما توان رقابت با سنگ آهن وارداتی را ندارند.

در حال حاضر میزان فِریت کشتی از ایران به کشور چین بیش از ۵۰ دلار است و این فِریت از کشور استرالیا به چین حدود چهار دلار است؛ یعنی ما برای صادرات سنگ آهن به چین از بندرعباس ۴۶ دلار بیشتر هزینه می‌کنیم.

در خصوص واردات نیز اگر فرضا بخواهیم این کار را انجام بدیم از عددی که چین دریافت می‌کند، حدود ۵۰- ۶۰ دلار گران‌تر به دست ما می‌رسد و حتی اگر به قیمت چین به دست ما برسد، نمی‌توانیم رقابتی باشیم؛ بنابراین باید در این خصوص فکری کرد و ضرورت دارد به موضوع اکتشاف با جدیت پرداخته شود.

در پایان می‌توانید ویدیوی گفتگوی اختصاصی صنایع با دبیر انجمن سنگ آهن ایران را ملاحظه نمایید:

منبع: صنایع پرس