چشم‏‏‌انداز فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۱

به گزارش می‌متالز، شرکت فولادمبارکه اصفهان، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واحد‌های صنعتی ایران، بیشترین سهم را در تولید فولاد کشور دارد. ظرفیت تولید سالانه این شرکت در حال حاضر به بیش از ۱۰ میلیون تن رسیده است. این شرکت در ابتدا با راه‌اندازی اولین کوره قوس الکتریکی خود در مهرماه سال ۱۳۷۰ تا سقف ظرفیت اسمی ۴/ ۲ میلیون تن، بخش عمده‌ای از نیاز کشور به این کالای استراتژیک را برطرف می‌کرد.

با افزایش ظرفیت تولید حاصل از اجرای طرح‌های توسعه همراه با تولیدات ناحیه فولادسازی و نوردپیوسته (سبا) که در سال ۱۳۸۵ به خطوط تولید شرکت فولادمبارکه ملحق شد، ظرفیت اسمی تولید فولاد این شرکت به ۹/ ۴ میلیون تن رسید. با الحاق فولاد هرمزگان به این شرکت در سال ۱۳۹۰ و همین‌طور با بهره‌برداری از ماشین ریخته گری شماره ۵ با ظرفیت اسمی ۸/ ۱ میلیون تن در سال ۱۳۹۵، ظرفیت اسمی شرکت فولادمبارکه به ۶/ ۷ میلیون تن رسید. همان‌طور که گفته شد، در حال حاضر با تحقق اهداف توسعه‌ای شرکت این ظرفیت به ۱۰ میلیون و ۳۰۰‌هزار تن رسیده است که ۲/ ۷ میلیون تن از این رقم را شرکت فولاد و مابقی آن را زیرمجموعه‌های این شرکت تولید می‌کنند.

شرکت فولادمبارکه اصفهان محصولاتی نظیر گندله، آهن‌اسفنجی، تختال، کلاف گرم، کلاف سخت سرد، کلاف قلع‌اندود، کلاف گالوانیزه و کلاف رنگی را تولید می‌کند. وضعیت تولید شرکت در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با تولید کل کشور و همین‌طور سهم هریک از شرکت‌های بزرگ فولادی کشور در جدول گزاش ارائه شده است. همان‌طور که این جداول نشان می‌دهد، فولاد مبارکه همراه با شرکت‌های زیرمجموعه خود در سال گذشته ۵/ ۳۳‌درصد از فولاد کشور را تولید کرده است.

دو شرکت فولاد خوزستان و ذوب‌آهن هم با ۹/ ۱۱ درصد و ۶/ ۸‌درصد بعد از «فولاد» بیشترین سهم را در اختیار دارند. این سه شرکت بیش از نیمی از فولاد کشور را تولید می‌کنند.

در سال گذشته سهم این سه شرکت ۵۴‌درصد و سهم مابقی شرکت‌ها ۴۶‌درصد بوده است. البته باید اشاره کرد که فولادمبارکه علاوه بر فولاد خام، تولیدات دیگری مانند گندله و آهن اسفنجی هم دارد که در جدول گزارش ارائه شده است.

نحوه قیمت‌گذاری مواد اولیه و فروش

یکی از چالش‌های موثر بر فعالیت عملیاتی شرکت‌های فولادی، تامین کنسانتره سنگ‌آهن، گندله و آهن اسفنجی باکیفیت است که این امر به کاهش میزان تولید و افزایش هزینه‌های تولید منجر می‌شود.

خرید کنسانتره سنگ‌آهن، گندله و آهن اسفنجی در سال ۱۴۰۰ براساس توافق شرکت‌های فولادی و معدنی به صورت ضریبی از قیمت شمش فولاد خوزستان که در دوره‌های سه‌ماهه اعلام می‌شود، مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

براساس توافق صورت‌گرفته، سقف قیمت کنسانتره سنگ‌آهن در سال ۱۴۰۰ برمبنای ۱۹ درصد شمش فولاد خوزستان، سقف نرخ گندله بر مبنای ۲۶‌درصد شمش فولاد خوزستان و آهن اسفنجی برمبنای ۵۸‌درصد شمش فولاد خوزستان بوده است و پیش‌بینی می‌شود که این ضرایب در سال ۱۴۰۱ ثابت بماند.

فروش کل محصولات شرکت تا سال ۱۳۸۲ و قبل از راه اندازی بورس‌کالا به کارخانه‌ها و صنایع تولیدی به صورت مستقیم انجام می‌شد. پس از راه‌اندازی بورس‌کالا بخشی از محصولات از طریق بورس‌کالا به‌منظور کشف قیمت عرضه و مابقی با قیمت‌های کشف‌شده به فروش می‌رسد. در این روش تولید و تحویل محصول براساس دریافت سفارش از مشتریان در مقابل اخذ وجه محصول قبل از تحویل به مشتریان انجام می‌شود و اساسا صدور سفارش به‌صورت اعتبار اسنادی داخلی-ریالی طبق مصوبات هیات‌مدیره صورت می‌پذیرد. قیمت محصولات براساس قوانین و مقررات بورس‌کالا تعیین و در زمان صدور سفارش، قطعی و به مورد اجرا گذاشته می‌شود. در سال ۱۳۹۹، ۵۹‌درصد از محصولات از طریق بورس، ۲۹‌درصد از طریق ثبت در اتاق پایاپای «به‌صورت مچینگ» و ۱۲‌درصد محصولات خارج از سفارش بوده است. درآمد حاصل از فروش محصولات در سال ۱۴۰۰ معادل ۶/ ۱۴۵‌هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲/ ۶۸‌هزار میلیارد معادل (۸۸ درصد) افزایش یافته است. از این رقم ۴/ ۱۲۵‌هزار میلیارد تومان در بازار داخلی محقق شده و مابقی به صورت صادرات بوده است.

درآمد حاصل از صادرات محصولات در سال ۱۴۰۰ معادل ۲۰‌هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل معادل ۵۱‌درصد افزایش یافته است.

در جدول گزارش، درآمد‌های عملیاتی و بهای تمام‌شده شرکت در سال‌های گذشته و سه‌ماه اول امسال آورده شده است.

بهای تمام‌شده درآمد‌های عملیاتی در سال ۱۴۰۰، معادل ۱/ ۷۰‌هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل به میزان ۷۲ درصد افزایش یافته و دلیل آن عمدتا ناشی از افزایش نرخ مواد اولیه (کنسانتره وگندله سنگ‌آهن) و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها بوده است.

برنامه‌های توسعه در شرکت

شرکت «فولاد» در راستای دستیابی به توازن در زنجیره ارزش سرمایه‌گذاری‌های گروه فولادمبارکه، پروژه احداث نورد گرم شهید سلیمانی را در دست اجرا دارد. هدف اصلی از اجرای این طرح تبدیل کردن تختال تولیدی در طرح توسعه زیرسقف ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری به ورق فولادی و همچنین تولید محصولات ویژه و کیفی است که تاکنون در کشور قابلیت تولید نداشته اند. در حال حاضر، فرآیند مناقصه و انتخاب پیمانکار انجام شده و فرآیند تدوین برنامه زمان‌بندی پروژه و فاز فعالیت‌های ابتدایی پروژه در حال اجراست.

همچنین فعالیت‌های نهایی به‌منظور عقد قرارداد سه‌جانبه توسط تیم‌های فنی پیمانکار داخلی و خارجی در حال انجام است. همچنین پروژه احداث نیروگاه ۹۱۴ مگاواتی به‌منظور تامین پایدار انرژی برق در شرکت تعریف شده که تاکنون توربین شماره‌یک به شرکت حمل شده و توربین شماره‌دو و ژنراتوریک ترانس‌ها ساخته و قرارداد حمل منعقد شده است و به‌زودی وارد سایت پروژه خواهد شد. همچنین ساخت فونداسیون توربین‌ها و ترانس‌ها در حال انجام است.

چالش‌ها و ریسک‌ها

یکی از چالش‌های مهم این روز‌های شرکت فولادمبارکه، محدودیت مصرف برق و گاز بوده که به کاهش تولید آهن اسفنجی به میزان ۱۵ میلیون تن و فولاد خام به میزان ۶۰۰‌هزار تن نسبت به برنامه تولید منجر شده است. علاوه بر این، شرکت مانند سایر تولیدکننده‌ها همواره با ریسک‌هایی مواجه است که تلاش می‌شود با پیش‌بینی و برنامه ریزی برای آن‌ها به‌درستی مدیریت شود. این ریسک‌ها شامل ریسک بازار (شامل ریسک‌های نرخ ارز، افزایش قیمت مواد اولیه، محدودیت‌های صادراتی و کاهش قیمت فروش)، ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی است.

ریسک بازار

فعالیت‌های شرکت در وهله اول، آن را در معرض ریسک تغییرات در نرخ‌های مبادله ارزی قرار می‌دهد. تغییرات نرخ ارز بر درآمد‌های عملیاتی، قیمت مواد اولیه و سایر مواد مصرفی و درنتیجه بهای تمام‌شده محصولات، هزینه تکمیل دارایی‌های در جریان تکمیل و خرید قطعات و لوازم یدکی اثر مستقیم دارد.

شرکت با تامین ارز موردنیاز برای واردات مواد اولیه، قطعات و لوازم یدکی و تکمیل دارایی‌های در جریان تکمیل از محل ارز حاصل از صادرات بخشی از محصولات شرکت و منابع ارزی شرکت‌های گروه یا سایر شرکت‌های دارای صادرات، آسیب پذیری از ریسک ارز را مدیریت می‌کند.

ریسک اعتباری

این ریسک به وضعیتی اشاره دارد که طرف قرارداد در ایفای تعهدات قراردادی خود ناتوان باشد که به زیان مالی برای شرکت منجر شود. شرکت فولادمبارکه در راستای مدیریت منابع مالی ارزی و ریالی خود اقدام به فروش محصوبات در داخل و خارج از ایران می‌کند که از مجموع درآمد حاصل از فروش محصولات، حدود ۹۲‌درصد فروش داخلی و ۸‌درصد سهم صادرات بوده است. فروش‌های داخلی شرکت از طریق بورس‌کالا به صورت اعتبار اسنادی، نقدی یا دریافت ضمانت‌نامه صورت می‌پذیرد. روش‌های مذکور موجب می‌شوند که در این حوزه ریسکی به شرکت تحمیل نشود.

درخصوص فروش‌های صادراتی که به میزان ۸‌درصد از کل فروش‌های شرکت است، در حال حاضر روش‌های فروش به صورت نقدی، اعتباری و تهاتری است که فروش نقدی ارزی به صورت پیش‌دریافت کامل بوده و برای فروش‌های اعتباری نیز با توجه به تضامین اخذشده ریسک موجود پوشش داده شده است. در خصوص فروش‌های تهاتری نیز می‌توان بیان کرد که دریافتی‌های حاصل از این فروش‌ها با واردات کالا از طریق تامین‌کنندگان تهاتر می‌شود که ریسکی در بر ندارد.

ریسک نقدینگی

شرکت فولادمبارکه براساس شرایط جاری کشور به‌منظور حمایت از طرف‌های تجاری و بهره‌مندی از مزایای پرداخت نقدی، با توجه به برخورداری از وضعیت اعتباری مناسب در اکثر قرارداد‌های فی‌مابین با تامین‌کنندگان و پیمانکاران، شرایط نقدی و بعضا پیش‌پرداخت (در قبال اخذ ضمانت‌نامه‌های لازم) را مورد‌پذیریش قرار می‌دهد و منابع موردنیاز را از طریق اخذ تسهیلات از شبکه بانکی تامین می‌کند. در خصوص تعامل با طرف‌های تجاری، سهامداران، سازمان امور مالیاتی و بانک‌ها با رعایت الزامات قانونی نسبت به تسویه پرداخت‌ها در سررسید مقرر اقدام می‌شود. قابل ذکر است که شرکت با انجام پیش‌بینی‌های منابع و مصارف به طور مستمر و با انجام اقدامات تامین مالی مقتضی از بروز هزینه‌های تاخیر یا جرایم دیرکرد جلوگیری به عمل می‌آورد.

تحلیل حساسیت

تحلیل حساسیت فروش و درآمد هر سهم شرکت نسبت به نرخ جهانی تختال و نرخ دلار در جداول گزارش ارائه شده است. مفروضات در این تحلیل به شرح زیر است:

• مقادیر تولید تختال ۸.۴۲۰ هزارتن، کلاف گرم ۶.۵۰۰ هزارتن و کلاف سرد ۱.۶۰۰ هزارتن خواهد بود؛
• مقادیر فروش ۷.۰۵۰ هزارتن در بازار داخلی و ۱.۱۵۰ هزارتن در بازار صادراتی خواهد بود؛
• پیش‌بینی مقادیر مصرف مواد اولیه و انرژی متناسب با پیش‌بینی مقادیر تولید است؛
• نرخ فروش داخلی محصولات براساس آخرین نرخ کشف‌شده در بورس کالا؛
• نرخ فروش صادراتی محصولات براساس فوب خلیج‌فارس؛
• نرخ خرید مواد اولیه براساس ضریبی از متوسط نرخ شمش فولاد خوزستان؛
• نرخ برابری ارز در بودجه: دلار ۲۵‌هزار تومان.

منبع: دنیای اقتصاد