تراز میان‌مدت و بلندمدت عرضه و تقاضای منابع مس در جهان و چین

به گزارش می‌متالز، در قرن بیست و یکم، چین برای مدتی طولانی بزرگ‌ترین مصرف کننده مس (مس تصفیه شده) در جهان بود. مصرف مس چین در سال ۲۰۲۱، حدود ۵۵ درصد از کل مصرف جهان را تشکیل داد.

از سال ۱۹۰۰، مصرف جهانی مس تصفیه شده و رشد تولید ناخالص داخلی، ارتباط نزدیک و مثبتی با یکدیگر داشته اند. گفتنی است که در کشور‌های توسعه یافته، کاهش رشد تولید ناخالص داخلی با افت تقاضای مس ارتباط مستقیم دارد. پیش‌بینی می‌شود که در ۱۵ سال آینده، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی چین، روند نزولی داشته باشد و مصرف مس نیز کمتر افزایش پیدا کند.

با رشد مستمر سرانه تولید ناخالص داخلی، مصرف سرانه مس مسیری به شکل S را نشان داده است که در ابتدا به سرعت افزایش می‌یابد و سپس پس از رسیدن به نقطه اوج، به تدریج تثبیت خواهد شد. سرانه مصرف مس در اوج، بر اساس تغییرات اقتصادی متفاوت است که این امر، ارتباط نزدیکی با ساختار توسعه اقتصادی، سیر صنعتی شدن و سایر عوامل دارد.

محرک‌های تقاضای مس در جهان و چین

تجزیه و تحلیل ارتباط بین رشد سرانه مصرف مس و سرانه تولید ناخالص داخلی، نشان می‌دهد که سه نقطه گذار مهم در این خصوص وجود دارد که شامل نقطه شروع، نقطه عطف و نقطه رشد صفر است.

در نقطه شروع، تقاضا برای مس در صنایع تولیدی، ساخت و ساز و سایر صنایع به سرعت شروع به رشد می‌کند.

در نقطه عطف، صنعت سوم شروع به هدایت توسعه اقتصادی می‌کند و سرعت نرخ رشد صنایع ثانویه کند می‌شود و روند شهرنشینی و صنعتی شدن به تدریج آهسته خواهد شد و تقاضای مس از محل تاسیسات برق کاهش می‌یابد. با این وجود، تقاضای مس در صنعت ساخت و ساز، حمل و نقل، ماشین‌آلات پیشرفته و صنایع ساخت ابزار همچنان در حال رشد باقی خواهد ماند.

در نقطه رشد صفر، صنعتی شدن و شهرنشینی تکمیل شده است و تقاضای مس در صنعت ساختمان، حمل و نقل، ماشین‌آلات پیشرفته و صنایع ساخت ابزار به سطوح حداکثری خود می‌رسد.

با تعمیق فرایند صنعتی شدن، شدت مصرف مس در تمام کشور‌ها مسیر توسعه مشابهی را نشان می‌دهد؛ به این معنی که مصرف مس زمانی به اوج خود می‌رسد که سرانه تولید ناخالص داخلی به هشت تا ۱۰ هزار دلار برسد.

پیش‌بینی تقاضای مس چین

انتظار می‌رود که اوج تقاضای مس در چین، بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ در مجموع به ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برسد. این میزان از تقاضا پس از رسیدن به بالاترین سطوح، طی پنج تا هشت سال آینده نیز این سطح را حفظ خواهد کرد.

صنعت ساخت و ساز، بزرگ‌ترین مصرف کننده مس در جهان به شمار می‌آید و در سال ۲۰۲۰، حدود ۲۳ درصد از کل مصرف جهانی را به خود اختصاص داده است.

مصرف مس در ایالات متحده آمریکا، در حدود سال ۲۰۰۰ به اوج خود رسید و صنعت ساخت و ساز در بلندمدت، بزرگ‌ترین صنعت مصرف کننده بوده است. مصرف مس در صنعت برق ژاپن، در صدر تمام صنایع دیگر قرار دارد و صنعت حمل و نقل طی سال‌های اخیر در حال رشد بوده است. صنعت برق، مصرف کننده اصلی مس در چین است و توسعه آن تعیین کننده حجم تقاضای مس است. صنعت کالا‌های مصرفی (لوازم خانگی)، دومین مصرف کننده بزرگ مس است که در مقابل آن، بخش ارتباطات الکترونیکی قرار دارد. توسعه صنعت ماشین‌آلات و حمل و نقل در کل فرایند صنعتی شدن را طی می‌کنند و نرخ رشد فعلی این صنایع در حال کاهش است.

بخش قابل توجهی از مصرف مس با محصولات دیگر جایگزین شده و فضا برای جایگزینی بیشتر محدود است. مصرف مس در چین برای مدتی طولانی در بالاترین سطح جهان بوده است، اما این نسبت تا سال ۲۰۳۵، به آرامی به حدود ۴۴ درصد کاهش خواهد یافت.

در حال حاضر طبق آمار سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا «USGS»، منابع مس زمینی موجود در جهان بالغ بر دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تن است. انواع ذخایر اصلی مس در جهان شامل پورفیری، به صورت شیل، سولفید عظیم آتشفشانی «VMS» و سولفید مس نیکل ماگمایی است. منابع پورفیری، ۵۶ درصد از کل حجم منابع را تشکیل می‌دهد که در چهار کمربند متالوژیک شامل کمربند فلزی دور اقیانوس آرام و کمربند مواد عالی تتیس «Tethyan» توزیع شده است. ذخایر جهانی به ۸۷۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ رسید و شیلی با سهم ۲۴ درصدی، در رتبه نخست قرار گرفت. چین، سهم ۲۶ میلیون تنی از این ذخایر را در اختیار دارد که ۳ درصد از کل سهم جهان است و از این حیث در رتبه ششم قرار دارد.

چین دو هزار و ۵۲۰ منطقه معدنی را دارای ذخایر قطعی به میزان ۱۱۰ میلیون تن شناسایی کرده است. منابع مس در چین از نظر مقیاس کوچک و از نظر مقدار محدود است. میانگین عیار سنگ معدنی مس در چین ۰.۵۲ درصد و میانگین عیار حد سنگ معدنی مس ۰.۱۶ درصد است و تعداد کمی از این ذخایر با عیار بالای یک درصد وجود دارد.

توزیع پتانسیل‌های جهانی منابع مس

حدود سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن منابع مس کشف نشده در جهان وجود دارد که در امتداد رشته کوه‌های آند توزیع شده است. تخمین زده می‌شود که چین، در مجموع بیش از ۳۰۰ میلیون تن منابع مس کشف نشده دارد که در فلات «Qinghai-Tibet» توزیع شده است.

در سال ۲۰۲۱، تولید معدنی در جهان به ۲۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تن رسید و نرخ رشد تولید در سال‌های اخیر اندک بوده است. شیلی برای طولانی‌مدت، بزرگ‌ترین تامین کننده مس معدنی جهان بوده و ۲۶.۳ درصد از مجموع مس جهان در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است. تولید مس چین به یک میلیون و ۷۴۰ هزار تن رسید و ۸ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داد که این میزان، بسیار بیشتر از نسبت ذخایر آن بوده است.

حجم فرآوری قراضه مس در جهان، چهار میلیون و ۱۲۰ هزار تن برای سال ۲۰۲۱ برآورد شد. باید دقت داشت که اختلاف بین مس تصفیه شده و مس معدنی، از مس ثانویه ناشی می‌شود که حاصل بازیافت قراضه‌های مسی است و ۱۸ تا ۲۱ درصد از تولید کل مس تصفیه شده را تشکیل می‌دهد. چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده مس تصفیه شده در جهان است و در مجموع ۵۶.۸ درصد از تولید مس جهان در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است.

طبق آمار ناقص موجود، مجموع سرمایه‌گذاری در معادن مس خارج از چین، از مرز ۱۴ میلیارد دلار فراتر رفته است و سرمایه‎گذاران برای اکتشاف، طراحی و ساخت بیش از ۷۰ پروژه بزرگ معدنی مس در خارج از چین واقع در کشور‌های کنگو «DRC»، زامبیا، پرو، استرالیا، اکوادور، صربستان، قزاقستان و سایر مناطق مشارکت داشتند. ذخایر معدنی مس پروژه‌های خارج از چین متعلق به شرکت‌های چینی، حدود ۱۴۳ میلیون تن برآورد می‌شود.

تولید جهانی قراضه مس به عنوان درصدی از تولید مس تصفیه شده

استفاده از منابع قراضه مس در کشور‌های توسعه یافته، بیش از ۵۰ درصد از کل مصرف را شامل می‌شود. نسبت قراضه مس در تولید مس تصفیه شده در جهان، همیشه بیش از ۱۰ درصد بوده و میانگین نسبت آن ۱۸ درصد است. با افزایش نرخ بازیابی منابع قراضه در چین، آسیا به قطب مصرف قراضه مس در جهان تبدیل خواهد شد. نرخ بازیافت چین کمتر از کشور‌های توسعه یافته مانند ایالات متحده است؛ چرا که مقدار زیادی از محصولات صنعتی مس صادر می‌شوند.

عرضه مس در چین همچنان کافی نخواهد بود و بنابراین مس به یکی از مواد معدنی با بیشترین وابستگی به واردات تبدیل خواهد شد و شدیدترین معضل عرضه در چین را دارا خواهد بود.

طی پنج تا ۱۰ سال آینده، کمبود عرضه مس در چین، در سطح حدود هشت تا ۱۰ میلیون تن حفظ خواهد شد. در ۱۵ سال آینده، با افزایش منابع بازیافتی و تغییر در روند تقاضای مس، وابستگی به واردات از ۷۱.۱ درصد به ۵۳.۲ درصد تا سال ۲۰۳۵ کاهش خواهد یافت. از آنجایی که مس به عنوان یک دارایی ارزشمند در نظر گرفته می‌شود، قیمت آن در بلندمدت در سطوح بالایی باقی خواهد ماند.

منبع: فلزات آنلاین