به گزارش میمتالز، به لحاظ بنیادی فلز مس از فلزات آینده محسوب میشود و بسیاری از پیشرفتهای آتی جهان مخصوصاً در حوزه زیرساختهای انرژی بهنوعی به فلز مس مرتبط میگردد. پیشبینی قیمت ۱۵۰۰۰ دلاری برای سال ۲۰۲۵ و حمایت قیمت ۷۵۰۰ دلاری در افت شدید کامودیتیها طی یک ماه گذشته و تبعات جنگ اوکراین و حتی علیرغم افزایش ارزش دلار در جهان همگی مؤید آن است این حوزه جذابیت کافی برای سرمایهگذاری را داراست و شرکتهای بزرگ جهان بهویژه شرکتهایی که از پیش، در این شاخه معدنی فعال بودهاند علاقهمند گردیدهاند تا در مس سرمایههای عظیمتری را سپردهگذاری نمایند. از سوی دیگر عقبافتادگی عرضه نسبت به تقاضا در کل جهان برای سالهای آتی در تحلیلهای موجود این فضا را کم ریسکتر و رغبت سرمایهگذاران را افزونتر کرده است.
کشور ایران بهواسطه قرار گرفتن در کمربند مس زایی جهان، ازجمله هدفهای اصلی در تولید مس جهان است و میبایست برنامه ویژهای در خصوص سرمایهگذاری در این حوزه بهمنظور نقشآفرینی بیشتر در آینده صورت پذیرد. خوشبختانه در حوزه مس کشور و سایر شرکتهای بالادستی و پاییندستی یک همافزایی بینظیر در ارتقاء سطح تولید، کیفیت و نیز تولید دانش صورت پذیرفته است. با رهنمودهای مقام معظم رهبری و سعی مسوولین در جهت نیل به ایجاد اقتصاد معدن بهجای نفت، امروز اهداف بزرگ و منحصربهفردی در توسعه و سرمایهگذاری مس کشور تعریفشده است که میتوان به برنامه تولید بیش از ۴ میلیون تن کنسانتره مس برای تولید ۱ میلیون تن کاتد در تنها شرکت ملی مس اشاره کرد که این تلاش وجود دارد تا سایر معادن و فعالان بخش خصوصی کشور نیز بتوانند به همین میزان در آینده نزدیک تولید کاتد داشته باشند. پُر بیراه نیست اگر بخواهیم هدف بلندمدت کشور را توسعه تولید کاتد مس تا مرز ۲ میلیون در سال ترسیم نماییم.
در همین راستا شرکت ملی صنایع مس ایران علاوه بر برنامههای همیشگی خود و افزایش ذخایر معدنی و ارتقاء سطح کیفی و کمی واحدهای موجود برنامههای توسعهای در نظر دارد که میتوان به توسعه کارخانه معدن سونگون، کارخانه تولید اندیسهای چهارگانه در حال اکتشاف، کارخانه فلوتاسیون سرباره خاتونآباد، کارخانه تولید معدن دره زرشک و به مدار تولید آمدن برخی پروژههای سرمایهگذاری شده در گذشته همچون درهآلو اشاره کرد. همچنین سرمایهگذاری شرکتهای دیگری در بخش خصوصی همچون هلدینگ باما در پروژههای معدن صاحبدیوان در اردبیل، معدن کوه زر در دامغان و معادن آساگی، آشیانه زر و خانسرخ با مشارکت گروه زرمش نسبت به احداث کارخانه اقدام و در دست ساخت است. همچنین میتوان به شرکتهایی مانند تلاشگران در پروژههای تولید و احداث کارخانه مس طارم، سیاستراگی سیستان و بلوچستان و کردخلج در ساوه اشاره کرد. معدن رمشک در جنوب استان کرمان توسط شرکت زمین کاوان زمان از دیگر پروژههای این بخش است؛ از این دست پروژههای عظیم تولید مس که همگی بهعنوان عضو انجمن مس ایران در راستای رسیدن به تولید مقادیر قابلتوجهی از مس در ابعاد متوسط و بزرگ اقدام نمودهاند، بسیار است؛ حالآنکه شرکتهای عضو بسیار دیگری را نیز میتوان برشمرد که در ابعاد کوچکتری در معادن مس در حال سرمایهگذاری بهمنظور تولید مس یا محصولات معدنی مس هستند علاوه بر این پروژههای عظیمی که در شرکت ایمیدرو مطرح است میتواند از دست اقدامات خارج از اعضای انجمن مس ایران باشد که سهم قابلتوجهی در آینده تولید مس کشور دارند.
این حرکت عظیم و سرمایهگذاری قابلتوجه بهطور طبیعی چرخه بسیاری از صنایع و خدمات بالادستی و صنایع و تولیدات پاییندستی را به گردش درخواهد آورد و طبیعتاً در آن موارد نیز بهمرور شاهد رشد بیشتری خواهیم بود بهعنوانمثال افزایش نرخ اکتشافات و هدف قرار دادن ذخایر عمیق، کمعیار و یا پیچیده سبب افزایش سرمایهگذاری در تجهیزات ژئوفیزیک، آزمایشهای شیمیایی و همچنین دستگاههای حفاری شده است بهطوریکه بهعنوانمثال شرکت ملی صنایع مس بیش از ۴۵ دستگاه تمام هیدرولیک حفاریهای عمیق را اخیراً سفارش داده و همچنین هلدینگ باما نیز بیش از ۳۰ دستگاه تمام هیدرولیک مدرن را به لیست سفارشهای خود افزوده است تمام این اتفاقات در سایه رشد این صنعت و خواست بازار به افزایش ذخایر قطعی است. در همین راستا طبیعتاً سرمایهگذاران نیاز به افزایش نرخ استخراج دارند و این موجب ورود و استفاده از ماشینآلات نسلهای جدید با ظرفیتهای بالا میگردد. در خبرهای اخیر، شرکت مس در سفر هیئت دولت به بلاروس، خرید ۵۰۰ دستگاه دامپتراک ۱۳۵تنی را با شرکت بلاز در قالب تفاهمنامه تنظیم کرده و به سایر پیمانکاران بزرگ و کوچک خود نسبت به افزایش تجهیزات و بهروزرسانی آنها اعلام آمادگی نموده است.
بهطورکلی کشور در آغاز نسل جدیدی از سرمایهگذاری در حوزه مس است که این امر تحولات قابلتوجهی در سایر شاخههای مرتبط با آن ایجاد کرده و خواهد کرد. دولت نیز میبایست همانگونه که در اهداف خود به جهت تحقق ثروت ملی سعی در رفع موانع و تسهیل در امور سرمایهگذاری دارد، به سرمایهگذاری در حوزه مس به شکلی ویژه و خاص بنگرد و در این جهت مسیر توسعهطلبی پایدار را مبنای خود قرار دهد که البته بعضاً با اعمال برخی تصمیمات و مصوبات، روح این هدف و حتی فهوای قوانین لحاظ نشده است؛ مثل افزایش حقوق دولتی به شکل تصاعدی، علیالخصوص برای مس به نسبت سایر مواد معدنی، چالشهای موجود در واردات برخی تجهیزات و مواد مصرفی که یا نمونه داخلی ندارند و یا نمونههای داخلی ظرفیت تأمین کل نیاز داخل را ندارند بهواسطه آییننامهها و دستورالعملهای کلی و …
در پایان با اشاره به آمار تقریباً ۷۵ هزار تن تولید کاتد و ۹۱ هزار تن آند در کشور طی ۳ ماهه اول سال پیشبینی میگردد طی سال ۱۴۰۱ تولیدات کاتد کشور به بیش از ۳۰۰ هزار تن افزایش یابد که امید است با ایجاد همافزایی طی ۳ سال آتی، این میزان به مرز ۱ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ برسد. انجمن مس ایران بهعنوان نماینده بخش کثیری از فعالین حوزه تخصصی مس در کشور که با نگاهی صنفی سعی در تعامل و همافزایی همه بخشها با نگاه توسعهای دارد از هرگونه اقدام مؤثر یا ایجاد فضای مشورتی برای رفع موانع استقبال میکند و پیشقدم است.
بهرام شکوری، رئیس انجمن مس ایران