رودخانه حفاظت شده چالوس سال‌ها گرفتار معضل پساب معدنی

به گزارش می‌متالز، رودخانه حفاظت شده چالوس که از دامنهٔ شمالی ارتفاعات کندوان و طالقان سرچشمه می‌گیرد و پس از طی ۷۲ کیلومتر و گذر از وسط شهر چالوس به دریای خزر می‌ریزد، به خاطر تکثیر و پرورش ماهیان نادر دریای خزر در آن مانند قزل آلای خال قرمز، سفید، آزاد و گونه‌های دیگر ذخیرگاه ارزشمند آبی مازندران به شمار می‌رود، ماهی خاص و بومی هم به نام زردک در این رودخانه زیست می‌کند.

بر اساس آمار‌های رسمی، حدود ۱۰ کارگاه شن و ماسه و استخراج سنگ پیرامون رودخانه حفاظت شده چالوس فعالیت دارد که حدود تیمی از این تعداد به علت کیفیت پایین کارایی سیستم تصفیه خانه پساب و آلایندگی، مشکلاتی را برای بهره برداران، اهالی منطقه و محیط زیست ایجاد می‌کنند.

به گفته مسوولان امر این مشکلات نیز با وجود کاهش آلایندگی بخشی از این تعداد واحد‌های معدنی به علت مجهز شدن و بهبود سیستم کنترلی همچنان ادامه دارد که به تاکید اهالی مسوولان امر باید برای رفع این چالش اساسی تدابیر ویژه اتخاذ کنند.

نکته دیگر این که جاده چالوس مهمترین قطب‌های گردشگری ایران است و با جاذبه‌های طبیعی سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی است که نظاره گر جذابیت‌های این جاده شامل رودخانه چالوس، هفت برادران، پیچ هزارچم، تونل‌های زیبا و روستا‌هایی با طبیعت زیبای آن هستند.

شماری از شهروندان چالوسی در گفتگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به رهاسازی رسوب معادن شن و ماسه به داخل رودخانه چالوس در چند سال گذشته به عادتی دائمی تبدیل شده بود که ضروری است با تدبیر این مشکل زیست محیطی برای همیشه برطرف شود.

مشکل کی حل می‌شود؟

عباس چالوسی مقدم یکی از شهروندان خاطرنشان کرد: رودخانه چالوس سال‌ها به خاطر آلاینده‌های ناشی از فعالیت معدنی و ورود فاضلاب رستوران‌ها و واحد‌های خانگی و روستا‌های در مسیر عذاب می‌کشد و سووال اینجاست این مشکل تا کی ادامه دارد.

وی افزود: مسوولان امر شهرستانی و استانی در ادوار پیشین باید مشکل زیست محیطی رودخانه چالوس را که به خاطر شیلاتی و گردشگری دارای اهمیت بوده برطرف می‌کردند که متاسفانه محقق نشده است، اما در دولت سیزدهم این مشکل باید با همت جهادی مسوولان امر برطرف شود.

وی رودخانه چالوس را برند زیبایی این شهرستان غرب مازندران توصیف کرد و گفت: این رودخانه زیبایی چالوس را دوچندان می‌کند، اما برای حفظ و نگهداری آن از جنبه‌های مختلف رسیدگی نمی‌شود.

شهروند دیگری که خود را مصطفی ردایی فرهنگی بازنشسته به خبرنگار ایرنا معرفی و خاطرنشان کرد: برای نجات رودخانه چالوس باید چاره اندیشی بشود البته هم گونه‌های آبزیان آن و هم به لحاظ گردشگری بودن آن.

وی معتقد است برای رودخانه حفاظت شده چالوس باید نقشه حفاظتی تهیه بشود و بر اساس آن شناسنامه، اقدامات نگهداری آن انجام بشود.

به گفته ردایی نه تنها برای این رودخانه بلکه دیگر رودخانه‌های غرب مازندران نیز که دچار مشکلات مشابه هستند باید برای رفع چالش‌های آن اقدامات اساسی اتخاذ کرد.

این شهروند چالوسی نیز پیشنهاد داد که مسوولان امر علاوه بر حل مشکلات یادشده باید تدابیری اتخاذ کنند تا آب این رودخانه را با ایجاد سد‌های مربوط برای مصرف آشامیدنی شهروندان استفاده کنند.

رسوبات معدنی معضل جدی رودخانه چالوس

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران گفت: هدایت رسوبات ناشی از فعالیت معادن به داخل رودخانه حفاظت شده چالوس معضل جدی است.

ابراهیم یخکشی در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: تعداد زیادی از واحد‌های تولیدی معدنی و سنگ شکن‌ها در حاشیه این رودخانه فعالیت دارند که متاسفانه بدون تجهیز به امکانات تصفیه خانه رسوبات ناشی از فعالیت آن‌ها راهی این رودخانه چالوس می‌شود که مشکل زا شده است.

وی بیان داشت: زمانی که صاحبان این واحد‌های معدنی رسوباتی را که بیشتر شب‌ها به داخل این رودخانه رها می‌کنند متاسفانه حجم زیادی از رسوبات با جریان آب از طریق بند انحرافی انتقال آب به سمت شرق مازندران که برای مصارف کشاورزی است، همراه می‌شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مازندران تصریح کرد: امروز این وضعیت فاجعه بار برای رفت و آمد ناوگان حمل و نقل دریایی بندر نوشهر هم مشکل زا شده است.

یخکشی افزود: بار‌ها مسوولان این بندر گزارش دادند که ورود حجم زیاد رسوبات از طریق رودخانه ماشلک به داخل حوضچه مسیر رفت و آمد و پهلوگیری کشتی‌ها را مختل کرده و هزینه سنگینی بابت لایروبی روی دوش این دستگاه دولتی گذاشته است.

یخکشی بیان کرد: این موضوع به زودی با مسؤولان صنعت، معدن و تجارت استان و نیز حفاظت محیط زیست در میان گذاشته خواهد شد و راهکار‌های لازم برای رفع آن اندیشیده می‌شود.

آلودگی رودخانه‌ها یکی از خطرات جدی برای محیط زیست، سیستم‌های آبی و سلامت انسان است و رودخانه چالوس نیز سالهاست گرفتار پساب معادن شن و ماسه و همچنین فاضلاب‌های واحد‌های خدماتی گردشگری مستقر در جوار آن است که به گفته کارشناسان اکوسیستم و گونه‌های آبزیان آن در خطر افتاده است.

تاثیر جدی رسوبات معدنی بر آبزیان و بخش کشاورزی

رییس اداره حفاظت محیط زیست چالوس پیش از این نسبت به رهاسازی رسوب معادن شن و ماسه منطقه به داخل رودخانه چالوس و پیامد‌های زیست محیطی آن هشدار داد و گفت که متولیان این معادن حجم انبوه رسوب ناشی از شست و شوی ماسه را در استخر مربوط جمع و شب هنگام مسیر خروجی این استخر‌ها را باز می‌کنند که وارد انهار منتهی به رودخانه چالوس می‌شود این رسوبات علاوه بر آسیب زیستگاه انواع آبزیان، بخش کشاورزی را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.

سید اصغر مطهری توضیح داد: دهانه رودخانه چالوس زیستگاه مهم آبزیان نظیر ماهی آزاد و قزل آلاست و رها کردن رسوبات سبب می‌شود تا زنجیره غذایی این گونه‌های ارزشمند و کمیاب از بین برود که نتیجه آن تلف شدن ماهیان است.

مسوولان امر تاکید دارند با متخلفان گل آلود کردن رودخانه‌های منطقه به ویژه رودخانه حفاظت شده چالوس برخورد قاطع می‌شود و این رودخانه به صورت شبانه روزی در حال پالایش است.

همچنین بسیاری از دست اندرکاران ساخت و ساز‌ها با اشاره کمبود مصالح شن و ماسه در غرب مازندران ادامه فعالیت این واحد‌های معدنی شن و ماسه را خواستار هستند از سوی دیگر فعالان زیست محیطی منطقه نیز تاکید دارند این واحد‌های معدنی منطقه نیز باید مقررات زیست محیطی را با دقت رعایت رعایت کنند تا آلودگی این رودخانه سلامت مردم منطقه را تهدید نکند و به حوزه‌های گردشگری و کشاورزی خسارت نزند.

در همین ارتباط، شماری از صاحبان معادن شن و ماسه همجوار رودخانه چالوس اظهارداشتند که این واحد‌های تولیدی موازین زیست محیطی مربوط را با مدرن سازی سیستم‌های تصفیه آب و حوضچه‌ها و تجهیزات مربوط رعایت می‌کنند و چنانچه موارد جزیی تری نیز وجود داشته باشد آن‌ها را به تدریج برطرف خواهند کرد.

این رودخانه یکی از اصلی‌ترین منابع آبی کشاورزی منطقه است و در تولید محصولات ‏کشاورزی همچون انواع مرکبات، کیوی، برنج و سایر محصولات نقشی اساسی دارد.

شهرستان چالوس با جمعیت ‎ ۱۱۶هزار نفر و بیش از ‎ ۱۰۰روستا علاوه بر داشتن سابقه تاریخی به خاطر سرسبزی و زیبایی به عقیق همیشه سبز مشهور است.

سالانه میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی از مناطق دیدنی این شهرستان بازدید می‌کنند.

در شهرستان غرب مازندران ۳۴ رشته رودخانه دارای اهمیت جریان دارد.

شهرستان نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس آباد، تنکابن و رامسر در غرب مازندران واقع شده است.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مازندران