قفل بزرگ موانع بر سر راه معادن جنوب کرمان

به گزارش می‌متالز، هشتاد و یکمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در کرمان روز شنبه در حالی برگزار شد که مسوولان استان بر ضرورت توسعه و جایگزینی معدن به جای کشاورزی‌ای که غیر بهره‌ور باشد اتفاق نظر داشتند و از ضرورت‌های توسعه معدنی و مشکلات اجرای این برنامه کلان سخن به میان آوردند.

جنوب کرمان در شرایطی ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب سالانه آب را در حوزه کشاورزی مصرف می‌کند که این استان با خشکسالی چندین ساله درگیر است و بسیاری از مناطق شهری و روستایی کرمان در ماه‌هایی از سال حتی آب آشامیدنی در اختیار ندارند.

در این زمینه طرح توسعه معدنی جنوب استان کرمان با هدف جایگزین شدن به جای کشاورزی غیر بهره ور طی سال‌های گذشته کلید خورده و تاکنون دستاورد‌هایی نیز در این حوزه داشته، اما توسعه معدنی در این خطه همچنان نیازمند تامین زیرساخت‌ها و توجه دستگاه‌های متولی است.

نشست امروز شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان نیز به همین منظور و با حضور استاندار کرمان و معاون اقتصادی وی، نمایندگان مجلس، دستگاه‌های متولی و همچنین رییس اتاق بازرگانی برگزار شد تا مسائل و مشکلات در مسیر اجرای برنامه توسعه معدنی این منطقه رفع و راهکار‌هایی ارائه شود.

پیش‌نیاز‌های اولیه توسعه

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان در آغاز این نشست با اشاره به برنامه توسعه معدنی جنوب گفت: هنوز در ابتدای راه هستیم، زیرا معادن این خطه نخستین پیش نیاز‌ها و زیرساخت‌ها از جمله جاده، برق، آب، گاز و حداقل‌ها را برای فعالیت معدنی در این منطقه دراختیار ندارند.

سیدمهدی طبیب زاده با بیان اینکه حتی اکتشاف خوبی در این منطقه صورت نگرفته است اظهار داشت: اگر قرار باشد معادن جنوب کرمان نیز همچون شمال این استان، نقشی در توسعه نداشته باشند، بگذارید این معادن زیرزمین بمانند.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان گفت: اگر بدانیم چه اشتباه‌هایی کردیم و آن را تکرار نکنیم می‌توان در این حوزه فصلی جدید در اقتصاد کرمان رقم زد.

وی ادامه داد: باید در بخش معادن بخوبی اکتشاف، بهره برداری و صنایع تبدیلی و ارزش افزوده را در منطقه ایجاد کنیم و امروز اینجا آمده‌ایم تا از مسوولان میثاق بگیریم که فرایند توسعه معادن در جنوب کرمان کامل باشد.

ثروتمندترین سازمان کشور در احداث یک پست برق مانده

طبیب زاده عنوان کرد: از سال ۹۷ مصوب شد پست برق در ساردوئیه جیرفت توسط ایمیدرو احداث شود، اما ایمیدرو به عنوان ثروتمندترین سازمان کشور از ایجاد ۷۰ کیلومتر خط انتقال برق برای ساردوئیه بازمانده است.

وی افزود: اگر بخواهیم فعالیت‌های معدنی در این منطقه جدی شود باید ابتدا مشکل زیربنا‌ها را رفع کنید؛ چهار پست برق این منطقه هنوز ایجاد نشده لذا امروز نیازمندیم که فصلی نوین برای فعالیت واقعی معدن جنوب استان در راستای جایگزینی کشاورزی ایجاد شود.

این مسوول بیان کرد: زیرساخت‌ها، همکاری دستگاه‌ها و قوانین معادن در جنوب استان کرمان همچنان مشکل دارد، اما در بخش قضایی حمایت‌هایی داریم.

وی همچنین گفت: همه جا بیان می‌کنیم که وجه غالب جنوب استان کرمان کشاورزی است و اغراق آمیز می‌گوییم این ظرفیت می‌تواند نیاز کشور را در بخش‌های مختلفی تامین کند، اما در مجموع تمامی فعالیت‌های کشاورزی جنوب استان حدود ۲.۸ میلیارد مترمکعب آب مصرفی و فقط ۴.۵ میلیون تن تولید دارد.

طبیب زاده یادآور شد: اقتصاد کشاورزی تاکنون نتوانسته توسعه محسوسی در جنوب استان کرمان به وجود آورد که حاصل آن کاهش آب‌های سطحی و زیرزمینی بوده و همچنان نمی‌توان امیدی به کشاورزی برای توسعه این منطقه داشت.

وی افزود: علاوه بر جایگزینی معادن به جای کشاورزی، معتقدم بایستی در حوزه بهره وری و کشت جایگزین در جنوب استان کرمان کار شود، زیرا همین امر روند توسعه این منطقه را با مشکل روبه رو می‌کند.

پرداخت وام تبصره ۱۸ در جنوب کرمان نداشته ایم

همچنین رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: ۲ ظرفیت مهم کشاورزی با تولید سالانه چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن از انواع محصولات و سپس معدن در این منطقه وجود دارد.

مسلم مروجی فرد ادامه داد: ما دست کشاورزان را در حوزه کشاورزی خالی نگذاشتیم و تمامی صنایع تبدیلی کشاورزی را در این منطقه تأسیس کردیم.

وی با اشاره به اینکه ۴۵ درصد مجوز‌ها مربوط به حوزه کشاورزی است گفت: ۳۰ درصد از مجوز‌ها برای فرآوری و ۱۵ درصد در بخش خدمات کشاورزی تخصیص یافته است.

مروجی فرد تصریح کرد: هیچ محصول کشاورزی نداریم که تولید شده و سرمایه گذاری را جذب نکرده باشد؛ سرآمد آن طرح‌ها احداث پایانه صادراتی است که اخیرا با حضور مسوولان افتتاح شد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: در حوزه صنایع فرآوری با پرداخت وام تبصره ۱۸ می‌توان به مردم کمک کرد، اما چند وقت دیگر اوج تولیدات کشاورزی است و هنوز نتوانستیم وام تبصره ۱۸ به کشاورزان پرداخت کنیم.

وی ادامه داد: تا بهمن ماه سال جاری هنوز ابلاغی برای اعتبارات این حوزه دریافت نکرده ایم و سال گذشته تنها ۴۰ میلیارد تومان جذب شد.

مروجی فرد تصریح کرد: سال گذشته یک سوم محصول گوجه فرنگی جنوب را کارگاه‌های صنعتی این منطقه خریداری کردند که اگر این کار انجام نمی‌شد با فاجعه مواجه می‌شدیم.

شناخت ۲۰ ماده معدنی جنوب کرمان

وی افزود: جنوب استان کرمان شامل هفت شهرستان با جمعیت بیش از یک میلیون نفر و ۴۰ هزار کیلومتر مساحت است که براساس اکتشافات، ۲۰ ماده معدنی در این منطقه شناخته شده و این خطه در ادامه زون مسی قرار گرفته است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: ظرفیت‌های جنوب استان کرمان از جمله تیتانیوم، مس، کرومیت، منگنز، طلا و آهک هستند که مهمترین اقدامات را در حوزه معادن شناخته شده انجام داده ایم و صنایع معدنی در هفت شهرستان جنوبی احداث شده است.

وی عنوان کرد: ۷۰ درصد از جنوب کرمان به خاطر انجام نشدن فعالیت اکتشافی پهنه بندی شده لذا در این زمینه ۱۴ پهنه تعریف شد و برای ۱۰ پهنه پروانه اکتشاف صادر کردیم؛ پهنه جبالبارز جیرفت در اختیار شرکت گهر زمین قرار گرفته که تا انتهای سال آینده اکتشاف می‌شود و یکی از مهمترین ذخایر معدنی منطقه است.

مروجی فرد یادآور شد: ۳۱۴ پروانه اکتشاف، ۹۸ گواهی کشف و ۱۱۰ پروانه بهره برداری معدن در حوزه مس، آهن، تیتانیوم، کرومیت و سنگ ساختمانی صادر شده است.

وی بیان کرد: در این منطقه ۵۵ مجوز صنایع معدنی صادر کردیم و چنین آماری در هیچ جای کشور وجود ندارد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: معارض محلی در این منطقه وجود داشت که معادن ما همه معارض داشتند، زیرا نان معادن سر سفره مردم نرفته و اکنون مشکل ایجاد شده است.

وی تصریح کرد: چهار هزار و ۵۶۰ نفر در حوزه معادن جنوب استان کرمان اشتغال به کار دارند و هزار نفر دیگر نیز امسال به کار گرفته می‌شوند.

سه مشکل مهم معدن در جنوب کرمان

مروجی فرد اضافه کرد: سه مساله مهم در جنوب استان کرمان وجود دارد که در این زمینه می‌توان به تامین زیرساخت ها، همکاری دستگاه‌ها و اجرای قوانین اشاره کرد، اما توسعه معادن جنوب استان کرمان آغاز شده است.

وی افزود: ابتدا بحث زیرساخت است، زیرا توسعه منطقه بر مبنای کشاورزی بوده و زیرساخت‌های خوبی برای کشاورزی در نظر گرفته شده، اما اجرای هر طرح صنعتی و معدنی بدون زیرساخت می‌ماند.

تامین آب در اسفندقه صفر است

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان با بیان اینکه این منطقه در بخش برق، آب و واگذاری زمین مشکل دارد گفت: در بخش اسفندقه که مهمترین منابع مس، منگنز، آهن و طلا قرار دارد یک کارخانه با ۴۵۰ نفر اشتغال ایجاد شده و کنار آن کارخانه دیگر کنستانتره آهن با ظرفیت ۲۰ هزار تن در سال ایجاد می‌شود.

وی یادآور شد: شرایط تامین آب طرح‌های سرمایه گذاری در منطقه اسفندقه صفر است که باعث قفل شدن اجرای طرح‌ها شده است.

مشکل برق ساردوئیه

مروجی فرد بیان کرد: در ساردوئیه کارخانه کنستانتره آهن که محصول آغازبخش زنجیره فولاد است، آماده افتتاح شده، اما یک مگاوات برق هم نتوانستیم به این طرح بدهیم.

وی ادامه داد: مشکل برق ۲۰ میلیارد تومان هزینه به سرمایه گذار تحمیل کرده و در این خصوص برق مورد نیاز با موتور برق تامین شد، اما مشکل سوخت آن پروژه را با چالش روبه رو خواهد کرد.

مروجی فرد افزود: سازمان ایمیدرو اجرای پروژه برق رسانی را پذیرفته و مطالعات آن انجام شده، اما شرکت برق منطقه‌ای باید امور را سرعت بخشد.

مشکل بوروکراسی اداری

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: پس از زیرساخت‌ها مشکل همکاری دستگاه‌ها را داریم که ۵۵ مجوز صنایع معدنی برای ۱۱۰ پروانه بهره برداری با همکاری دستگاه‌ها به این مرحله رسیده لذا باوجود ظرفیت‌ها نباید این طرح‌ها روی زمین بماند.

وی افزود: نباید هزینه سرمایه گذاری و تولید افزایش یابد، زیرا مشوقی در جنوب نداریم که به سرمایه گذاران بدهیم و باید حداقل بوروکراسی اداری را حذف کنیم.

مروجی فرد ابراز داشت: مشکل قوانین مربوط به استعلام هاست، زیرا اکنون هیچ طرح ارزیابی از دستگاه‌های متولی زیر یک سال پاسخگویی ندارد.

رفع مشکل برق واحد‌های معدنی جنوب کرمان

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان کرمان نیز در این زمینه گفت: مقرر شد ۵۰ درصد از طرح برق رسانی به ساردوئیه با هزینه ایمیدرو و ۵۰ درصد دیگر با هزینه برق منطقه‌ای پرداخت شود و توافق کردیم خط انتقال را ایمیدرو و پست را ما اجرا کنیم.

حمیدرضا حبیبی افزود: پیشنهاد پرداخت پول توسط ایمیدرو کار را کندتر می‌کند، ما مشکلی در احداث پست برق نداریم و راهکار‌های موقت سریع داریم که می‌توانیم ظرف چندماه آن را اجرا کنیم؛ مشکل اصلی در اجرای خط انتقال است که ایمیدرو آن را برعهده گرفته است.

وی اضافه کرد: معدن رَمِشک در قلعه گنج نیز پست برقی در فاصله ۲۰ کیلومتری از سوی سیستان و بلوچستان دارد که مشکل آن را رفع می‌کند.

تامین آب طرح‌های سرمایه گذاری جنوب کرمان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان هم گفت: آخرین تخصیص آب به طرح‌های جنوب استان کرمان در برنامه چهارم توسعه بود، اما در برنامه ششم تخصیص گرفتیم و از محل صرفه جویی چاه‌های غیرمجاز می‌توانیم به میزان ۱۰ درصد چاه جدید حفر کنیم که در این زمینه ۷۸ چاه غیرمجاز پلمب و آب آن به صنعت واگذار شد.

علی رشیدی نژاد افزود: در واگذاری آب به ساردوئیه جیرفت، اسفندقه و منوجان محدودیت‌هایی داریم و بخش اسفندقه ۳۰ حلقه چاه غیرمجاز دارد که حتی با حکم قضایی نتوانستیم آن‌ها را پُر کنیم؛ وزارت نیرو تا زمان پلمپ نشدن آنها، مجوز حفر چاه جدید نمی‌دهد.

رفع مشکل راه‌های جنوب کرمان

نماینده اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان نیز در این نشست گفت: مشکل جاده جنوب کرمان با همکاری معادن رفع می‌شود، زیرا تمامی محور‌های مورد نیاز منطقه، نفع معدنی دارد و می‌تواند با همکاری این معادن احداث شود.

همکاری محیط زیست برای فعالیت معدنی

قاسم شکری زاده رییس اداره محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان نیز گفت: منطقه بحرآسمان براساس مصوبه هیات وزیران یک منطقه حفاظت شده تلقی می‌شود که حفظ محیط زیست، منابع آب‌های جنوبی و سلسله حیات جنوب استان به این محدوده متصل است.

وی ادامه داد: هرگونه فعالیت در مناطق حفاظت شده، مشمول ارزیابی زیست محیطی است؛ در این زمینه وضعیت آلودگی آب و پیوست سلامت طرح‌ها بررسی می‌شود.

این مسوول گفت: مضرات برخی از این معادن بیش از سود آن است لذا پرونده‌ها را جمع بندی و به سازمان حفاظت محیط زیست کشور ارسال کردیم.

وی یادآور شد: برخی استعلام‌ها به علت نقص پرونده و نداشتن مستندات کامل و حساسیت‌های بالای زیست محیطی رد می‌شود؛ برخی از آن‌ها نیز به علت معارض‌های محلی، اما تلاش می‌کنیم با حداکثر توان ضمن هماهنگی با دستگاه‌ها به اجرای طرح‌های سرمایه گذاری جنوب کرمان کمک کنیم.

برخورد جدی با ایمیدرو شود

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: برخی مصوبات تاثیر چندانی بر توسعه استان کرمان ندارد.

محمدمهدی زاهدی افزود: استعلام‌های پروژه‌های زیست محیطی باید همزمان با آغاز درخواست سرمایه گذاری توسط صمت اعلام شوند و شرکت‌های ارزیابی کننده زیست محیطی در استان کم هستند لذا باید توسعه یابند.

وی بیان کرد: سازمان ایمیدرو در حق استان کرمان ظلم می‌کند و باید برخورد جدی با آن شود؛ ایمیدرو پول‌ها را در قالب حقوق دولتی از استان می‌برد، اما هیچ کاری برای توسعه انجام نمی‌دهد و حقوق این استان را پرداخت نمی‌کند.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر ایمیدرو نسبت به بی توجهی به استان ادامه دهد مجبوریم نگاه دیگری به وزیر صنعت، معدن و تجارت داشته باشیم.

وی ادامه داد: این شرکت حقوق دولتی معادن استان کرمان را می‌برد و باید پرسید که در مقابل برای استان چکار می‌کند؟ استاندار کرمان این موضوع را پیگیری کند و ماهم تا پیگیری حقوق کل استان، در کنار شما هستیم.

بلوکه معادن توسط ایمیدرو و زمین شناسی

نماینده مردم کرمان و راور و رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم گفت: ۳۱۴ میلیون تن پروانه بهره برداری برای جنوب استان صادر شده، اما این منطقه برای این میزان از تولید نیز برق، آب، جاده و زیرساخت ندارد.

محمدرضا پورابراهیمی افزود: عمده عملیات اکتشافی با تهیه نقشه زمین شناسی، هوایی و ژئوشیمی باید در این منطقه انجام می‌شده و باید پرسید که اطلاعات آن‌ها کجاست؟ سازمان زمین شناسی و ایمیدرو به جای فعالیت تخصصی خود ثبت محدوده می‌کنند، اما وظیفه خود برای اطلاعات تولید برای مردم را انجام نمی‌دهند.

وی تصریح کرد: سازمان ایمیدرو و سازمان زمین شناسی به جای ارائه اطلاعات پایه و دعوت به سرمایه گذاری، به جا‌هایی تبدیل شدند که محدوده‌های معدنی را بلوکه نگه می‌دارند؛ این وضعیت ماست.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر تحولات در این حوزه‌ها اتفاق نیفتد تحولات معدن پایه نیز رخ نمی‌دهد گفت: ۱۹ میلیارد تن حجم ذخایر برآوردی شرکت مس در ایران است، اما این شرکت سالانه فقط ۲۵۰ هزار تن مس کاتد تولید می‌کند.

وی افزود: نخستین درخواست تحول در جنوب استان کرمان با تغییر در نقشه راه این دو سازمان رقم بخورد؛ اگر اطلاعات عرضه کنید حتما بخش خصوصی به منطقه می‌آید و زیرساخت‌ها را خود تامین می‌کند تا مشکلات جنوب استان با تعامل منطقه‌ای رفع شود.

پورابراهیمی یادآور شد: ۵۰ درصد تکالیف اصلاح قانون از استان کرمان با داشتن حدود ۵۰ درصد از فعالیت معدنی کشور وارد شده است که تمامی آن‌ها در سامانه لحاظ شد.

وی تاکید کرد: ظرفیت برنامه هفتم توسعه در خدمت ماست تا با ضمانت اجرایی برنامه‌های توسعه معادن را عملیاتی کنیم.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) کرمان