معادن، مسوولیت اجتماعی‌شان را جدی بگیرند

به گزارش می‌متالز، مرتضی اصانلو به کاهش ذخایر پرعیار و نزدیک سطح زمین اشاره و راه‌حل آن را چندگانه عنوان کرد و افزود: مهندسی معدن ناگزیر به استخراج مواد معدنی مورد نیاز بشر با استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال و رباتیک، از اعماق بیشتر و با عیار کمتر، از بستر دریا‌ها و رودخانه‌ها و یا از سیارات نزدیک به زمین خواهند بود.

وی با اشاره به مشکلات محیط زیستی معدنکاری بشر بر روی کره زمین، ادامه داد: تمدن بشری مدیون معدن‌کاری است و معدن‌کاری با وجود به هم خوردن تعادل زمین، اجتناب‌ناپذیر است.

رئیس کمیته علمی انجمن سنگ‌آهن ایران با بیان مشکلات زیست محیطی در مناطق معدنی تصریح کرد: از سال ۱۹۹۲ یعنی دقیقا از ۳۰ سال قبل تاکنون متخصصان و فعالان دو حوزه‌ی معدن و محیط زیست تصمیم گرفتند به جای تقابل، همکاری کنند.

اصانلو بر ضرورت پیشگیری از آلودگی‌هایی مثل آلودگی آب‌های زیرزمینی که جبران نشدنی و سخت است، تاکید کرد و گفت: معادن و بخش معدنی کشور ضمن توجه به مسوولیت‌های اجتماعی باید به ساخت مدرسه و درمانگاه و… توجه کنند و مسوولیت اجتماعی معادن حتی در کشور امریکا نیز بر عهده‌ی شرکت‌های معدنی است نه دولت‌ها، زیرا محیط اطراف و محل زندگی مردم را آلوده می‌کنند.

وی درباره‌ی آینده معادن و نیاز بشر به استخراج بیشتر فلزات افزود: در سال ۲۰۴۰ جهان ۹۰ میلیارد تن فلز نیاز دارد و برای رسیدن به این میزان، بشر ناچار است با ۶۷۲ میلیارد تن باطله‌برداری به عمق زمین برود.

این استاد دانشگاه در توضیح چگونگی رسیدن به این میزان از تولید ادامه داد: کره زمین ۷۰ درصد آب و ۳۰ درصد خشکی دارد و این یعنی در آینده باید به فکر معادن زیر آب بود و از این منابع نیز استفاده کرد که ناچار بحث قدرت سیاسی و حریم آب‌های بین‌المللی و برتری تکنولوژی در بحث اقیانوس‌ها مطرح می‌شود.

به گفته‌ی اصانلو بستر دریا شامل عناصر فلزی متنوعی مانند منگنز، مس، و نیکل است و امروزه مطالعات متعددی در زمینه استخراج آن‌ها از کف دریا‌ها در حال انجام است و مواد معدنی و ذخایر بستر دریا عمدتاً تا ۶ کیلومتر زیر سطح اقیانوس قرار دارند.

وی تصریح کرد: یک گزینه‌ی دیگر پیش روی بشر در آینده برای استخراج کانی استفاده از انبوه قراضه‌ها و بازگرداندن آن‌ها به چرخه‌ی تولید است ودر سال‌های اخیر حدود ۳۴ درصد فولاد جهان از مواد قراضه تولید شده است.

رئیس کمیته علمی انجمن سنگ‌آهن ایران از فلز آلومینیوم به عنوان مناسب‌ترین جایگزین برای فولاد نام برد و گفت: راه دیگر پیش روی بشر استخراج از کره ماه به عنوان نزدیک‌ترین سیاره به زمین است، زیرا بررسی نمونه‌های برداشته شده از سطح ماه نشان دهنده وجود آهن در سطح کره ماه است.

اصانلو درباره اکتشاف و استخراج معادن امروز ایران گفت: تغییر مدل معدنکاری از روباز به زیرزمینی که البته نیازمند تغییر نیرو‌های فنی و تسهیلات و تغییر نوع ماشین‌آلات است راه حل معادن روباز و رو به اتمام کنونی است.

وی با برشمردن کشور‌های تولید کننده سنگ‌آهن جهان افزود: ۴۸ کشور در دنیا در زمینه استخراج سنگ‌آهن فعالیت دارند، ولی تولید کنندگان عمده سنگ‌آهن برحسب درصد تولید در سال ۲۰۲۱ شامل ۱۲ کشور است که استرالیا، برزیل و چین به ترتیب مقام اول تا سوم و ایران در جایگاه دهم این جدول قرار دارد.

این استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره منابع و ذخایر سنگ آهن کنونی جهان ادامه داد: طبق گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا، کل ذخایر سنگ‌آهن جهان در سال ۲۰۲۱ در حدود ۱۸۰ میلیارد تن و کل منابع سنگ‌آهن جهان بیش از ۸۰۰ میلیارد تن برآورد شده است که حاوی ۲۳۰ میلیارد تن آهن است.

اصانلو در خصوص میزان تولید جهانی سنگ‌آهن اظهار داشت: همزمان با شروع فعالیت‌های اقتصادی چین از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ میزان تولید سنگ‌آهن در جهان رشد چشمگیری داشته است، زیرا میزان تولید سنگ‌آهن جهان ۳۴۲۰ میلیون تن رسیده بود، اما در سال ۲۰۱۵ تولید سنگ‌آهن در جهان به ۲۲۸۰ میلیون تن کاهش یافت که دلیل آن بسته شدن معادن سنگ‌آهن در چین به دلایلی مثل عیار پایین، هزینه‌ی بالای تولید و سیاست دولت در کاهش آلایندگی‌های ناشی از صنعت فولاد بود.

او همچنین درباره جایگاه ایران در تولید فولاد گفت: ایران در سال ۲۰۲۲ با صادرات ۷ میلیون تن چدن، فولاد خام و غیره، در میان بزرگترین صادرکنندگان فولاد جهان جایگاه شانزدهم را به دست آورد و چین با ۶۷ میلیون تن، روسیه با ۲۰ میلیون تن، ژاپن با ۷.۲۸ میلیون تن، آلمان با ۵.۱۹ میلیون تن و کره جنوبی با ۲.۲۳ میلیون تن، پنج صادرکننده بزرگ فولاد در سال ۲۰۲۲ بوده‌اند.

به گفته‌ی اصانلو در سال ۲۰۲۱، ایران ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تن صادرات فولاد داشته است که نشان دهنده رشد تولید و صادرات این محصول استراتژیک در سال ۲۰۲۲ میلادی است.

رئیس کمیته علمی انجمن سنگ‌آهن ایران، آموزش معدنکاری و نیازسنجی برای آینده را ضروری خواند و تصریح کرد: آموزش و پژوهشی که در دانشکده‌ها و دانشگاه‌های فعلی معدن ایران و جهان اجرا می‌شود تا چه حد در راستای نیاز‌های بخش معدنکاری در آینده است؟

اصانلو با بررسی برنامه آموزشی و پژوهشی ۱۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه بندی سال گفت: هیچ یک از این دانشگاه‌ها برنامه درسی مشابه یکدیگر را ارائه نمی‌دهند، درحالیکه در دانشگاه‌های ایران برنامه درسی یکسان در تمام دانشکده‌های مهندسی معدن ارائه می‌شود.

وی تفاوت عمده دانشگاه‌های معدن ایران با دانشگاه‌های برتر جهان را در جدا کردن رشته و گرایش به جای تخصص دانست و افزود: روند آموزشی فعلی در دانشگاه‌های ایران نیازمند اصلاح و بازنگری است.

منبع: انجمن سنگ آهن ایران