تقسیم ناعادلانه سود در زنجیره فولاد/ دفع سرمایه از بخش سنگ آهن

به گزارش می‌متالز، ذخایر سنگ آهن ایران در جایگاه ماده اولیه ساخت فولاد رو به پایان است. در شرایطی که ایران اکنون یکی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان محسوب می‌شود، رضا فاطمی امین، وزیر صمت، از پایان ذخایر سنگ آهن تا ۱۵ سال آینده خبر می‌دهد. با این حال سجاد غرقی، نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، چالش امروز این بخش را ذخایر ناکافی نمی‌داند. به باور او استخراج سنگ آهن در ایران از ناعادلانه بودن قوانین و تقسیم نامنصفانه سود در سراسر زنجیره فولاد رنج می‌برد؛ اتفاقاتی که سبب دفع سرمایه‌ها از حلقه استخراج سنگ آهن و جذب آن‌ها به حلقه تولید شمش شده است.

موضوع کمبود ذخایر سنگ آهن در ایران چقدر جدی است؟

ظرفیت قطعی سنگ آهن ایران در حال حاضر دو میلیارد و ۷۰۰ هزار تن است. همچنین سالانه ۹۰ میلیون تن از این ماده معدنی در کشور تولید می‌شود؛ با این تفاسیر تا ۳۰ سال آینده امکان استخراج سنگ آهن در ایران وجود دارد.

مشکل امروز معادن سنگ آهن این است که سیاست‌های حاکم بر زنجیره فولاد سود موجود در زنجیره را از معدن و بخش تامین ماده اولیه دفع و به تولید شمش جذب کرده است؛ بنابراین، چون سود در بخش تولید سنگ آهن پایین است سرمایه‌ها جذب اکتشاف و استخراج سنگ آهن نمی‌شود.

البته این موضوع در مورد شرکت‌های بزرگ معدنی که خصوصی هستند صادق نیست. بحث بر سر معادن کوچک و متوسط مقیاسی است که در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته‌اند.

غیرمنصفانه‌بودن قوانین چه تنگنایی برای تولیدکنندگان سنگ آهن ایجاد کرده است؟

معدن‌داران با چالش‌هایی مانند قیمت‌گذاری دستوری و وضع عوارض صادراتی رو‌به‌رو هستند و به خام‌فروشی هم متهم می‌شوند.

کمپین مقابله با خام‌فروشی سنگ آهن راه افتاد تا با ایجاد مانع بر سر راه صادرات تولیدکنندگان فولاد در ایران سنگ آهن ارزان را آن هم با طراحی قیمت‌گذاری و فروش دستوری به دست آورند؛ در حالی که همین تولیدکنندگان در فروش محصولات خود در بالادست زنجیره با قیمت‌گذاری و فروش دستوری مخالف هستند.

این موضوعات به‌تدریج اسباب تعطیلی معادن متوسط و کوچک را در سال‌های پیش رو مهیا می‌کند. در حالی که همین معادن خوراک زنجیره فولاد را تامین می‌کنند؛ آن هم در شرایط امروز که ماراتن تولید فولاد در کشور برپا شده است.

منظورتان از ماراتن تولید فولاد چیست؟ مگر افزایش تولید آن هم در مورد محصول پرسودی مانند فولاد اشکالی دارد؟

در جریان تولید باید ظرفیت بازار هم در نظر گرفته شود؛ آن هم بازاری که فولاد را با قیمت واقعی بخرد نه پایین‌تر از قیمت جهانی.

فولاد ایران، چون با سوخت مواد معدنی و نیروی انسانی ارزان تولید می‌شود مستعد ارزان فروخته شدن است و ضرر برآمده از ارزان‌فروشی آن هم از درآمد‌های ملی با اختصاص انرژی و سنگ آهن ارزان به فولاسازان پرداخته می‌شود.

واحد‌های فولاد در ایران که روز به روز هم بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود در خطر تعطیلی در دهه آینده هستند کمبود آب و مواد اولیه اصلی‌ترین موضوعاتی هستند که بقای کارخانه‌های فولادی را در دهه آینده تهدید می‌کند.

آیا کمبود سنگ آهن موردنیاز زنجیره فولاد را می‌توان از طریق واردات تامین کرد؟ نظر شما در این باره چیست؟

واردات سنگ آهن شدنی است، اما نیاز به یک نظام تجاری منطقی دارد. برای واردات سنگ آهن باید بندر‌های مجهز برای پهلوگیری کشتی‌هایی با ظرفیت دست‌کم ۶۰ هزار تن احداث کرد و امکان برقراری مراودات بانکی را فراهم آورد.

همچنین تولیدکننده‌های بزرگ سنگ آهن جهان مانند برزیل و استرالیا فاصله زیادی با بندر‌های ایران دارند و هزینه حمل سنگ آهن از آن‌ها به تولید اضافه می‌شود و این هزینه قیمت نهایی تولید را بالا می‌برد.

منبع: تجارت نیوز