ثروت عظیم ایران در زغال سنگ و باطله‌های آن/ نیکل، کبالت و لیتیوم؛ فرصت‌های جدید کشور برای صنعتی شدن

به گزارش می‌متالز به نقل از تاصیکو، اولین رویداد با عنوان «با ذهنت معدن کاری کن» از سلسله نشست‌های تخصصی شتاب دهنده صدر فردا با هدف ایجاد بستر لازم برای برخورداری گروه سرمایه گذاری صدر تامین و شرکت‌های تابعه از ظرفیت‌های موجود در اکوسیستم نوآوری و تشریح قانون جهش تولید دانش بنیان و استفاده از ظرفیت‌های این قانون، برگزار شد.

هادی کمالی مدیرعامل شتاب دهنده صدر فردا در ابتدای این نشست با اشاره به تاریخچه تاسیس کارخانه نوآوری آزادی، گفت: این کارخانه بزرگ ترین کارخانه نوآوری در حوزه منا، شمال آفریقا و غرب آسیا است. این کارخانه به متراژ ۱۸ هزار و ۵۰۰ متر مربع و متشکل از ۱۰ سوله ساخته شده است. این کارخانه که بنا به دلایل زیست محیطی از ۱۵ سال پیش، متروکه شده بود، به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پارک پردیس و مجموعه هم‌آوا ۵ سال پیش به کارخانه نوآوری آزادی تبدیل شد.

کمالی به مفهموم کارخانه نوآوری برای توسعه فعالیت‌های نوآورانه در بخش‌های مختلف اشاره کرد و ادامه داد: مفهمومی تحت عنوان همکاری‌های دانش بنیان و استارت‌آپی در دنیا مطرح است. همان طور که همه می‌دانیم، در دنیای امروز نوآوری یک الزام است و دیگر یک حرکت فانتزی محسوب نمی‌شود. اگر بنگاه‌های تولیدی و صنعتی لحظه‌ای از مقوله نوآوری غفلت کنند، تبعات سختی را باید بپردازند.

وی افزود: رویکرد دنیا نسبت به شرکت‌های دانش بنیان و استارت‌آپی دو نوع است؛ رویکرد اول این است که بنگاه‌های تولیدی با توجه به توان و نگاهشان به نوآوری، خود وارد این موضوع می‌شوند که این امر بسیار هزینه بر و زمان بر است و اصولا شرکت‌های معتبر و موفق در دنیا از این رویکرد استفاده نمی‌کنند. رویکرد دوم، حضور شرکت‌های CSE است که بنگاه‌های تولیدی، مسوولیت نوآوری در قالب باز را به یک سری نهاد‌های تخصصی نوآور واگذار می‌کنند و این نهاد‌ها افراد فناور را که ادبیات و زبان متفاوتی از صنعت دارند، را جذب می‌کنند و این افراد نمونه‌های موفقی را شکل می‌دهند که در قالب استارت آپ‌ها به بنگاه‌های بزرگ وصل و موجب شکوفایی آن شرکت یا صنعت می‌شوند.

مدیرعامل شتاب‌دهنده صدر فردا در پایان اظهار کرد: مقام معظم رهبری امسال را سال “تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین” نام‌گذاری کردند و ایشان بار‌ها تاکید کردند که تنها راه نجات کشور، اقتصاد مقاومتی است و سرفصل اقتصاد مقاومتی حمایت از طرح‌های دانش بنیان و فعالیت‌های نوآورانه است؛ لذا برای درهم شکستن سد‌هایی که پیش روی کشور و تولید قرارداد، هیچ راهی جز نوآوری و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان وجود ندارد. با حمایت ایشان و در راستای عمل به شعار سال، قانون جهش تولید دانش بنیان در اردیبهشت ماه امسال در مجلس تصویب و آیین نامه‌های اجرایی آن در خرداد ماه به سازمان‌ها و ارگان‌های ذی ربط ابلاغ شد. فرصت‌های قابل توجه بسیاری برای شرکت‌های بزرگ در این قانون در نظر گرفته شده است که وارد عرصه نوآوری و دانش بنیانی شوند تا فرصت شکوفایی اقتصاد دانش بنیان را برای کشور فراهم کنند. قطعا بازدید از فضای کارخانه نوآوری ذهنیت شما عزیزان را نسبت به فضای استارت‌آپ‌ها، دانش بنیان‌ها و کسب و کار‌های نوین عوض خواهد کرد.

ایران دنیای عظیمی از ثروت را در زغال سنگ دارد

امیرحسین نادری مدیرعامل تاصیکو در این رویداد نوآوری را تعبیر به راه میان‌بر کرد و گفت: نمونه‌های موفقی در کشور در حوزه نوآوری وجود دارد که باید آن‌ها را مدنظر قرار دهیم و از تجربیات آن‌ها دراین زمینه استفاده کنیم.

وی افزود: در حال حاضر دانش دنیا بر سه محور اساسی می‌چرخد؛ هوش مصنوعی، جداسازی مولکولی و ساختن سلول‌های جدید؛ لذا ما باید دست قدرت‌های بزرگ را بینیم که در چه حوزه‌هایی کار می‌کنند تا ما هم همان مسیر را برویم و از دنیا عقب نمانیم.

نادری ضمن تشریح فرصت منحصر به فردی که در اختیار بخش معدن قرار گرفته است، گفت: در حوزه معدنکاری، با توجه به نوسانات دلار و سقوط ریال در مقابل دلار، برداشت هر عنصری با هر ظرفیتی در کشور کاملا اقتصادی است. یک روز در کشور قیمت مس ۳ هزار دلار بود و دلار هم هزار تومان بود و هر کس در مس سرمایه گذاری می‌کرد، کاملا غیر اقتصادی بود، اما با اتفاقاتی که در کشور رخ داده و قیمت دلار افزایش یافته است تمام عناصر معدنی کاملا اقتصادی و سودآور شده‌اند و باید از این فرصت به خوبی استفاده کنیم.

مدیرعامل تاصیکو خاطرنشان ساخت: زمانی که وارد حوزه فولاد شدیم، فکر می کردیم هرجا که بخواهیم می‌توانیم کار کنیم، اما وقتی می‌خواستیم در گرید‌هایی از فولاد وارد شویم، دیدیم دنیا به ما اجازه نمی‌دهد. جالب است بدانید که در حوزه معدن و جداسازی عناصر خاص و لیتیوم، حتی کشور‌های هم‌پیمان نیز از ما فاصله می‌گیرند و حاضر نیستند تا دانش فنی آن را با ما به اشتراک بگذارند.

امیرحسین نادری در مورد جوان نخبه ایرانی تاکید کرد: چیزی که من متوجه شدم جوان ایرانی بسیار باهوش و با انگیزه است، اما باید برایش تعریف مساله کنیم و آن‌ها را به چالش بکشیم. وظیفه طرح مساله بر دوش ما مدیران عامل بنگاه‌های صنعتی است تا برایشان انگیزه ایجاد شود و درصدد رفع چالش برآیند.

وی در ادامه به موضوع انرژی پرداخت و افزود: سبد سرمایه گذاری دنیا در انرژی کاملا متنوع است. زغال سنگ به تنهایی دنیای عظیمی از ثروت را در خود دارد. جالب است بدانید که قیمت زغال سنگ حرارتی ۳۲۰ دلار است. میزان زغال سنگ موجود در منطقه طبس ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تن است که با قیمت ۳۲۰ دلار هم حساب کنیم، نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار ارزش اقتصادی منطقه طبس است. رقمی که بسیار بالاتر از فروش نفت کشور است. اما نکته زمانی جالب‌تر می‌شود که ۱۴ میلیارد تن زغال در کشور داریم که ارزش آن ۲۸۰۰ میلیارد دلار است و تا کنون هیچ استفاده‌ای از این ظرفیت نشده است.

وی در پایان تاکید کرد: شما سربازان اقتصادی کشور هستید و حق ندارید تا آخرین نفس عقب بنشینید. این حوزه‌هایی که در اختیار گروه تاصیکو است، تک تک شان عناصر خاص و حیاتی هستند که صنایع مهمی به آن‌ها وابسته است. یک زمانی می‌گفتند هر کشوری که می خواهد صنعتی شود باید آلومینیوم، آهن و مس را داشته باشد، اما امروز هر کشوری که می‌خواهد صنعتی و پیشرفته باشد، باید به سمت سرمایه گذاری روی نیکل، کبالت و لیتیوم برود.

قانون جهش تولید دانش بنیان؛ دغدغه مدیران بنگاه‌های تولیدی برای سرمایه گذاری در طرح‌های نوآورانه را کاهش می‌دهد

مجتبی زارع مهرجردی مدیر طرح‌های کلان ملی صندوق نوآوری و شکوفایی در رویداد تور نوآوری که توسط شرکت صدر فردا برگزار شد، گفت: پایان سال ۹۸، موضوع طرح‌های ملی را که شروع کردیم، قابلیت اثرگذاری فناوری بر توسعه صنعتی را به هیات رییسه مجلس ارایه و درخواست کردیم نمونه‌های کوچک و موفقی با منابع ۵۰ میلیارد تومانی در کشور شکل گرفته است که توانایی ایجاد ظرفیت‌های بزرگی را برای کشور دارند.

وی افزود: قرار شد تا بنگاه‌های بزرگ کشور منابع موجود را به نحوی وارد پروژه‌های ارزش آفرین کنند. همچنین بانک‌ها در پروژه‌های بزرگ سرمایه گذاری کنند. کار بزرگی که صندوق نوآوری و شکوفایی انجام داده است باعث شد تا در ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان ممنوعیت بانک‌ها به شرط مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی در یک سری پروژه‌های بزرگ برداشته شود که در همین راستا تا کنون حدودا ۷ هزار میلیارد تومان پروژه تعریف و اجرایی شده است.

زارع مهرجردی به تعالی بودن قانون جهش تولید دانش بنیان اشاره کرد و ادامه داد: هدف ما از وضع این قانون این بوده که به شرکت‌ها انگیزه دهیم که منابعی که در قالب سود انباشته و فعالیت‌های عملیاتی دیده‌اند، به صورت هدفمند در پروژه‌ها هزینه کنند.

وی به ویژگی بالای فرصت جذب سرمایه در کشور اشاره کرد و گفت: خلق ثروت از مسیر تولید در کشور بسیار زیاد است و یکی از مهم ترین فرصت‌های کشور ما معدن است. نوآوری یکی از فرصت‌های مهم در کل دنیا است، اما نوآوری در معدن در در تمام دنیا در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد. اما این قابلیت در ایران وجود دارد که تکمیل زنجیره ارزش معادن را به صورت ویژه دنبال کنیم. به طور مثال در حوزه مس، فرصت خلق ارزش افزوده روی مس بدون اکسیژن، سرب‌های مسی، سیم‌های مسی اندود شده وجود دارد و یا در سیستم‌های پلتفرمی معدن که مربوط به اکتشافات عمیق است، فرصت‌های جدی وجود دارد. این‌ها فرصت‌هایی است که اگر مجموعه‌های تولیدی ما بدنبال آن بروند حتما می‌توانند از مزایای قانون جهش تولید دانش بنیان استفاده کنند.

به گفته زارع مهرجردی تمام فرصت‌های مذکور روی کاغذ کاملا اقتصادی است، اما دلیل اینکه چرا در بدنه شرکت‌های معدنی و صنعتی این پروژه‌ها اجرایی نمی‌شود، مشخص نیست.

مدیر طرح‌های ملی صندوق نوآوری و شکوفایی تاکید کرد: زنجیره ارزش زغال سنگ، زنجیره ارزش نمک‌های صنعتی، استحصال فلزات گرانبها از شورابه‌ها (نمونه بارز آن لیتیوم) موضوعاتی است که شرکت‌های معدنی می‌توانند از این ظرفیت‌ها استفاده کنند. به نظر من مشکل اصلی عدم وجود پول نیست بلکه مشکل در ذهنیت و اراده هیات مدیره و مدیران عامل است. قدم‌های اصلی حمایت‌های حاکمیتی و مشوق‌های مالیاتی از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی برداشته شده است و اکنون نیازمند قدم‌های موثر و جسورانه مدیران بنگاه‌های تولیدی هستیم.

زارع مهرجردی بیان کرد: اگر هر کدام از مجموعه‌های تولیدی برنامه‌ای برای تکمیل زنجیره ارزش دارند و قابلیت اثرگذاری در ابعاد ملی را داشته باشد مانند کاهش ارزبری یا صرفه جویی ارزی، برنامه خود را تهیه و برای دبیرخانه شورای راهبری صندوق نوآوری و شکوفایی ارسال کنند، تا ما آن را به تصویب شورای راهبری برسانیم.

وی در پایان خاطر نشان ساخت: ابزار دیگری توسط صندوق نوآوری و شکوفایی تهیه شده که می‌تواند باعث تسهیل و افزایش انگیزه هیات مدیره‌ها شود، تعریف پروژه‌هایی در قالب شرکت‌های سهامی عام پروژه است که یک هیات موسس تشکیل می‌شود که ۵۱ تا ۶۰ درصد متعلق به آن پروژه است و بقیه به صورت شناور از طریق بازار سرمایه تامین می‌شود. این‌ها روش‌های مناسبی است که کمترین دغدغه را برای مدیران بنگاه‌های تولیدی خواهد داشت.

نوآوری و خلاقیت؛ کلید اساسی تجارت هوشمندانه

دکتر خزایی مدیرعامل شرکت مصباح انرژی در ادامه رویداد تور نوآوری به بحث فرآوری اشاره کرد و گفت: فرآوری مانند درختی است که برای زنده ماندن و رشد کردن باید مثل یک باغبان مراقب این درخت باشیم تا متعالی شود. ما در مصباح انرژی قصد داشتیم شرکتی در ابعاد بین المللی باشیم. با توجه به اینکه تحریم بودیم و این موضوع خیلی سخت بود، اما برایش یک استراتژی مهم تدوین کردیم. حال شما در نظر داشته باشید که ما در صنعتی که نوک پیکان تحریم‌های سیاسی، اقتصادی و .. است، می خواستیم وارد شویم و همه معتقدند بودند که با حساسیت‌های سیاسی و بین المللی که در برابرمان وجود دارد، نمی‌توانیم به این هدف برسیم. اما با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که انجام دادیم و با امضای برجام، فضای خوبی ایجاد شد و توانستیم به اهداف تعیین شده دست پیدا کنیم. امروز ما نزدیک به ۱۵ الی ۲۰ میلیون دلار صادرات داریم که پیش بینی ما برای سال‌های آینده رسیدن به عدد ۱۰۰ میلیون دلار است.

وی با اشاره به اینکه نوآوری یکی از ابزار‌های مهم ایجاد انحصار است، تاکید کرد: نوآوری و خلاقیت کلید اساسی یک تجارت درست و هوشمندانه است. من مطمئن هستم که کشور ما با سیکل فرهنگی که دارد، می‌تواند نوآوری‌های خوبی انجام دهد و انحصار‌های خوبی ایجاد کند.

خزایی با اشاره به صحبت‌های مدیرعامل تاصیکو در مورد ثروت عظیم ایران در زغال سنگ، گفت: مساله‌ای که این روز‌ها بسیار مهم است و روی آن خیلی بحث است، چالش تامین انرژی صنایع است که معضل بزرگی شده است. زغال سنگ یک فرصت بسیار خوبی در کشور است که می‌توان برای تامین انرژی از آن استفاده کرد و یک نیروگاه زغال سنگ ایجاد کرد.

در ادامه این رویداد، مدیران عامل شرکت‌ها به فعالیت‌های نوآورانه و دانش بنیانی که در شرکت‌های خود انجام داده‌اند، اشاره کردند و چالش‌های اساسی خود را بیان کردند تا راهکار‌های موثری برای حل چالش‌ها اندیشیده شود.

منبع: سرمایه گذاری صدر تامین (تاصیکو)